ΑΠΟ ΤΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΤΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΣΤΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Γιώργος Κεβρεκίδης - "Η ΟΡΓΑΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ"

Ποικίλοι γλυπτικοί πειραματισμοί στο χώρο(κατ' αναλογία προς την ίδια τη φύση), 2013

Υλικά: Μεταλλικές γωνίες αρθρωτά συνδεδεμένες

Αφορμή για την υλοποίηση ενός γλυπτού που το σχήμα του παραπέμπει σε απλό γεωμετρικό σχήμα, όπως λ.χ. ενός αστεριού, απετέλεσε ο τρόπος λειτουργίας μιας πτυσσόμενης κρεμάστρας. Εφαρμόζοντας απλούς κανόνες συμμετρίας και ισορροπίας σε συγγενή κατασκευή, επιτυγχάνεται, μέσω της αρθρωτής στήριξης των γωνιακών ισοσκελών μελών της, αυτή να αλλάζει σχήμα χάριν εργονομίας. Μέσα από τον πειραματισμό στο χώρο και χρησιμοποιώντας τις μεταλλικές γωνιές ως κινητήριους μοχλούς, δημιουργούνται έτσι παραλλαγές του αρχικού "δομήματος", μεριμνώντας ώστε αυτό πάντα να ισορροπεί. Λόγω επιπλέον της τηρούμενης συνθήκης στατικότητας R>S+N, όπου R=24, ο αριθμός των αντιδράσεων των στηρίξεων, S=12, ο αριθμός των αρθρώσεων και N=6, ο αριθμός των βαθμών ελευθερίας ενός χωρικού συστήματος, ο φορέας μας θεωρείται υπερστατικός κι άρα πάντα ισορροπεί.  

ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

Από το 1910 η γλυπτική των σχημάτων έχει πάρει δύο κύριες κατευθύνσεις: η μία είναι η τέχνη των γεωμετρικών μορφών που σχετίζεται με τον κυβισμό κι η άλλη είναι η μορφολογική τέχνη που κατ' αναλογία προς την ίδια τη φύση παράγει μια ατελείωτη ποικιλία όντων. Πλέον, η τελειότητα έχει πάψει να είναι ο κύριος στόχων των δημιουργών. Έτσι, το έργο τέχνης συχνά παρουσιάζει τα ίχνη όλων των φάσεων που έχει περάσει, καθώς είναι ένα αντικείμενο που μπορεί ακόμη να βρίσκεται σε μια διαδικασία αλλαγής και ανάπτυξης. 

Αuguste Rodin, "O σκεπτόμενος", 1880

Umberto Bozzioni, Forme uniche della continuita nello spazio, 1913, Museo del Novecento, Milano

Julio Gonzalez, "Woman combing her hair", 1936

Pablo Gargallo, "Masque de Greta Garbo a la meche", 1930, Musee National Reina Sofia

POP ART, OP ART, ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ, ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΜΟΣ

Οι δεκαετίες 1960-1970 ήταν τα χρόνια της αμφισβήτησης. Ο καλλιτέχνης ένιωσε την ανάγκη να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις του τόσο με το έργο του όσο και με το κοινό του. Αμφισβήτησε όλο και περισσότερο την ανάγκη επίδειξης καλλιτεχνικών δεξιοτήτων κι ανέτρεξε σε αντικείμενα και υλικά της βιομηχανικής παραγωγής. Τη δεκαετία του 1960, κυριαρχούν τα μίνιμαλ αντικείμενα, τα μίνιμαλ περιβάλλοντα κι οι αρθρωτές δομές. Παρατηρούνται δε οι πειραματισμοί και με οργανικές φόρμες. 

Jasper Johns, "Painted Bronze", Oil on bronze, 1960.

Victor Vasarely, Unique Gouache, Supernovae, 1960

Alexander Calder's Four Arches, 1974

ΜΕΤΑΤΡOΠH TOY STA-BILE OBJECT ΣΕ MO-BILE STRUCTURE Ή ΚΙΝΗΤΙΚΟ ΓΛΥΠΤΟ

Γιώργος Κεβρεκίδης, "Love Bird's Swing", 2013

Διαστάσεις γλυπτού: 100x40εκ, ύψος ιμάντων: κυμαινόμενο.

Υλικά: Mεταλλικές γωνιές, περαστές βίδες, ιμάντες.

Πηγή κίνησης: φυσική.

Με την προσαρμογή τεσσάρων ιμάντων στο αρχικό γλυπτό, από επιδαπέδιο μετατρέπεται σε αναρτούμενο, προκειμένου να αποκτήσει κίνηση. Η ιστορία της Κινητικής τέχνης που έχει τις πηγές έμπνευσής της στις μηχανές, τις μαριονέτες κ.τ.λ. και που εκφράζει εύγλωττα την εποχή μας, εποχή της κίνησης, πάει πίσω στην πρώτη δεκαετία του προηγούμενου αιώνα. Κορυφώθηκε στη δεκαετία του 1950 σε έργα γλυπτικής που ενσωματώνουν κίνηση, ήχο, φως, χρώμα, φόρμα.

Ο ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΜΟΣ ΚΙ Η ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΤΩΝ ALEXANDER CALDER, DONALD JUDD, ANTHONY CARO, SOL LE WIT

Κύρια χαρακτηριστικά του Μινιμαλισμού ήταν η αυστηρή μαθηματική δομή, τα απλά πρωτογενή σχήματα από βιομηχανικά υλικά (ανοξείδωτο ατσάλι, γαλβανισμένο σίδερο, υαλοβάμβακας, πλαστικό, φύλλα μολύβδου ή χάλυβας), η κατάργηση του βάθρου και η τοποθέτηση του έργου στο ίδιο οπτικό επίπεδο με το θεατή. Το έργο του Κάρο, άμεσα συνδεδεμένο με τον κονστρουκτιβισμό και το μινιμαλισμό, εκτείνεται στο χώρο σχεδόν οριζόντια χωρίς βάθρο, ενώ τα μεγάλα, σχεδόν ατσάλινα βιομηχανικά στοιχεία που το συνθέτουν είναι πολλές φορές βαμμένα με φωτεινά χρώματα, που ελαφραίνουν οπτικά το βάρος τους. 

Lewitt Sol, Untitled lithograph, "Olympic Centennial", 1992

Donald Judd, "Specific objects", 1977

Anthony Caro, Midday, 1960.

Ο ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Στα μέσα του 20ου αιώνα αναπτύχθηκε στην αρχιτεκτονική ο μινιμαλισμός κι η υιοθέτηση σκελετών που ήταν εμφανείς. Ο Μινιμαλισμός βρήκε μεγάλη ανταπόκριση στους αρχιτέκτονες και στους πολεοδόμους, που συνειδητοποίησαν ότι αυτές οι μεγάλης κλίμακας γλυπτικές κατασκευές ήταν η καλύτερη διακόσμηση του νέου αστικού τοπίου, και στους γλύπτες όπως ο Κάλντερ, ο Κάρο κ.α., που διαμόρφωσαν με το έργο τους κήπους, πλατείες, εισόδους κτιρίων. Κύριοι εκπρόσωποι αυτής της τάσης ήταν οι σύγχρονοι κορυφαίοι της αρχιτεκτονικής, Santiago Calatrava, Frank Gehry, Frank Lloyd Wright, Sir Norman Foster, κ.α..

Santiago Calatrava, Oriente Station, Lisbon, 1993-1998

Frank Gehry, The Guggenheim Museum, Bilbao, Spain, 1992-97

Frank Lloyd Wright, "Falling Water House", Pennsylvania, 1935

ΚΤΙΡΙΑ ΟΠΩΣ Η ΦΥΣΗ

Η τάση μιας αρχιτεκτονικής που θα "δομούσε κτίρια όπως δομεί η φύση", διετύπωνε την απαίτηση να εστιάσουμε στη δομή. Μέσα από το συνδυασμό της τέχνης με τα μαθηματικά, προέκυψε ένα λεξιλόγιο βασικών μορφών από το οποίο καθορίζονταν τα πάντα: από παράθυρα ως πόλεις ολόκληρες. Στην ουσία επρόκειτο για έναν αλγόριθμο, στον οποίο μπορούσε κανείς να εισάγει τα επιθυμητά για τη διαβίωσή του και να εξάγει τα σχέδια του σπιτιού του. 

(Αφορμή για την εκπόνηση της παρούσας στάθηκε η δημιουργία εικαστικού project: KINOYMENO ΓΛΥΤΠΤΟ, στα πλαίσια παρακολούθησης του εργαστηρίου τρισδιάσταστων εφαρμογών στο ΤΕΕΤ Φλώρινας, Διδάσκων: Φ.Καλαμάρας, ακαδ. έτος 2012-13)

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΤΟΠΟΙ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1) http://artmag.gr/articles/art-articles/about-art/item/4811-eyrwpaikh-glyptikh-meros-a

2) http://artmag.gr/articles/art-articles/about-art/item/4915-eyrwpaikh-glyptikh-meros-b

3) http://en.wikipedia.org/wiki/Minimalism

4) http://en.wikipedia.org/wiki/Fallingwater

5) http://en.wikipedia.org/wiki/Modern_sculpture

6) http://en.wikipedia.org/wiki/Donald_Judd