Την
Παρασκευή 9 Μαίου στο ιατρείο του γυναικολόγου μαιευτήρα Λάζαρου Λαβασίδη
Εγνατίας και Ανδρούτσου 2 περιοχή νοσοκομείου Φλώρινας παρουσιάστηκε μετά από δυο μήνες έκθεσης η
προπτυχιακή εικαστική εργασία της Αφροδίτης Γκρίζη με τίτλο
"Ενδομήτριες συγκυρίες και επιλογές".
Η παρουσίαση έγινε στα πλαίσια
της έρευνας για το πως λειτουργεί η διάχυση έργων τέχνης σε χώρους που
ταυτίζονται θεματολογικά. Ο ιατρός Λάζαρος Λαβασίδη τόνισε ότι τα ζωγραφικά έργα
της Αφροδίτης Γκρίζης λειτουργούν υπερηχογραφικά προσκαλώντας τους θεατές να
παρατηρήσουν το έργο από κοντά. Επίσης ανέφερε ότι τουλάχιστον επτακόσιοι
άνθρωποι έχουν έρθει σε επικοινωνία με τα έργα. Η Αφροδίτη Γκρίζη επεξεργάζεται
μετάξι με μια ιδιαίτερη παλέτα χρωμάτων για να καταφέρει να αναπλάσει την
ενδομήτρια ζωή. Έτσι εξοικειώνει τους επισκέπτες του ιατρείου με το επερχόμενο γεγονός. Διαφάνειες, υλικότητες, χρώματα ψυχρής
παλέτας δίνουν ένα μοναδικό αποτέλεσμα που λειτουργεί σε όλους ανεξαιρέτως τους
χώρους του ιατρείου. Φαίνεται ότι το αυξημένο ενδιαφέρον για την αισθητική
εκτίμηση των έργων τέχνης πρέπει να αποδοθεί στην διατύπωση ότι η ανάγκη
κατανόησης των έργων τέχνης ξεπέρνα τα όρια της θεσμοθετημένης παρουσίασης
τους σε χώρους μουσείων, αιθουσών τέχνης και αναζητά την υπεξαίρεση της πραγματικότητας
σε πιο καθημερινούς χώρους. Η διάχυση του έργου τέχνης είναι εκείνη η
συνθήκη που το έργο δεν αισθητικοποιεί αλλά κοινωνικοποιεί την δημιουργική
σκέψη σε πολυδιάστατο λόγο.Κοντοσφύρης Χάρης
για λογαριασμό του 3ργαστηρίου Ζωγραφικής
Ενδομήτριες συγκυρίες και επιλογές
Ένα μεγάλο μέρος της εξέλιξής μας ειναι να κατανοήσουμε
την ιστορία μας ή αλλιώς την βιογραφία μας. Κατανοόντας την πορεία της ζωής μας
απο την αρχή μπορούμε ίσως να κατανοήσουμε τις ανάγκες μας. Η ευάλωτη και
πολυσήμαντη εμβρυϊκή και νεογνική ζωή αποτελούν την αφετηρία και τις βάσεις για
την μετέπειτα ζωή μας.
Είναι γνωστό ότι η μητέρα μεταφέρει συγκεκριμένα γονίδια
στο έμβρυο αλλά και συναισθήματα. Μεταφέρει ουσιαστικά προτροπές για δράση.Οταν
μια μητέρα πχ στείλει στο έμβρυο την
εντύπωση της απόρριψης προκαθορίζει μια κρίση. Πριν ακόμη γεννηθεί το παιδί
νιώθει αποκομμένο απο τον κόσμο.Θα προστατέψει τον εαυτό του απ'το εχθρικό
περιβάλλον. Μπορεί να αρνηθεί τη ζωή ή την ύπαρξή του. Θα παλλινδρομίσει δηλαδή
ή θα μείνει ανολοκλήρωτο ανθρώπινο ον μη θέλοντας να επικοινωνήσει με το
εξωτερικό περιβάλλον.
Ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι η ζωή ξεκινά 40 μέρες μετά τη
σύλληψη. Την χρονική αυτή στιγμή το έμβρυο εμψυχώνεται κατά τον φιλόσοφο. Η
φύση και η ζωή διέπονται απο τάξη και αίτιο κρατικούς κανόνες που ο άνθρωπος
έχει υποχρέωση να τους κατανοήσει.
O Alfred Tomatis είπε
πως ο άνθρωπος έχει μνήμες που ξεκινούν από τη στιγμή της γονιμοποίησης. Το
έμβρυο μπαίνει στην διαδικασία μάθησης απο την ενδομήτρια ζωή. Η ηχητική
επικοινωνία είναι η σημαντικότερη απ'όλες τις επαφές.Το αυτί είναι το πρώτο
αισθητήριο όργανο που εγκαθίσταται στη μήτρα και μέσω αυτού αναπτύσσεται ο
εγκέφαλος.Από το 1949 έχει αποδείξει ότι το έ έμβρυο αλληλεπιδρά συνειδητά με
το ηχητικό περιβάλλον.Οι ήχοι των σπλάχνων της μητέρας αλλά κυρίως η φωνή της
είναι σημαντική ίσως όσο και η τροφή του. Το παιδί κολυμπά μέσα σ'αυτό το
ηχητικό περιβάλλον,παίρνει το συναισθηματικό περιεχόμενο και βάζει τις βάσεις
της μητρικής γλώσσας. Έρευνα των Da Casper & Fifer(1980)έδειξε την προτίμηση των νεογνών
στη μητρική φωνή συγκριτικά με μια άγνωστη. Τα μωρά των Γάλλων δείχνουν να
προτιμούν να ακούν Γαλλόφωνους ενώ τα μωρά των Ρώσων ανθρώπους που μιλούν
Ρωσικά. Βέβαια τα έμβρυα δεν αντιλαμβάνονται το ακριβές περιεχόμενο των λέξεων
ή του μουσικού ερεθίσματος,έχουν όμως απόλυτη επίγνωση το συναισθηματικού τους
περιεχομένου όπως αυτό μεταφέρεται από την μητέρα τους. Κατά την διάρκεια της
εγκυμοσύνης, η αντίληψη του γονιού για τον κόσμο μεταδίδεται χημικά στο έμβρυο
μέσω του πλακούντα.
Ο Albert Einstein γεννήθηκε
από μια μητέρα που αγαπούσε την μουσική,έπαιζε η ίδια πιάνο και τραγουδούσε.
Στον πατέρα του άρεσε πολύ να διαβάζει μεγαλόφωνα ποίηση. Το 1879 όταν δηλαδή
γεννήθηκε ο Einstein η μητέρα του ταράχτηκε. Γέννησε ένα
παραμορφωμένο παιδί. Το κεφάλι του ήταν τεράστιο με ένα σωρό γωνίες. Δεν υπήρχε
πουθενά συμμετρία ούτε σφαιρικότητα. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του δεν
θεωρούνταν από κανέναν ιδιαίτερα έξυπνος. Του έπαιρνε πάρα πολύ ώρα για να
λύσει ασκήσεις. Προτιμούσε να τις εξετάζει αργά και συστηματικά παρά να απαντά
αυτόματα."Οι δάσκαλοι στο δημοτικό μου θύμιζαν λοχίες και στο γυμνάσιο
υπολοχαγούς"έλεγε. Όταν μεγάλωσε μπορούσε να ξεσκεπάζει τις ασυμμετρίες
των φυσικών νόμων, να βρίσκει λύσεις για τα παράδοξα και να ενοποιεί τις αντιτιθέμενες
καταστάσεις. Η μεγάλη του αγάπη όμως ήταν το βιολί. Αν δεν γινόμουν επιστήμονας
σίγουρα θα γινόμουν μουσικός έλεγε. Ζω τα όνειρά μου μέσα απο την μουσική.
Παρατηρώ τη ζωή μου μέσα απο αυτή.
Το κομμάτι του εαυτού μου που δεν γνωρίζω καταλήγει να με
εξουσιάζει συνήθιζε να λέει ο φιλόσοφος Σωκράτης. Αυτό το κομμάτι είναι το
λεγόμενο ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ. Είναι αυτό που
συμβαίνει στο μυαλό, την ψυχή ή το σώμα αλλά δεν το κατανοούμε. Είναι το σύνολο
των καταγεγραμμένων βιωμάτων απο την ενδομήτρια ζωή, τα περισσότερα των οποίων
λησμονήθηκαν στην ενήλικη ζωή. Το νευρικό σύστημα όμως θυμάται και ξέρει τα
πάντα για μας. Γι' αυτό το σύστημα όλα είναι παρόντα και λειτουργούν
ακατάπαυστα από την εποχή της εμβυογένεσης.
Ο Τοματίς με το βιβλίο του "9 μήνες στον παράδεισο" μας οδηγεί στα βάθη του ενδομήτριου
μυστηρίου, στον πρώτο χαμένο παράδεισο που όλοι βιώσαμε κάποτε, εξηγώντας τους
μηχανισμούς με τους οποίους η φωνή της μητέρας και το ηχητικό περιβάλλον
επηρεάζει την μελλοντική ανάπτυξη του νεογέννητου και καθορίζει την μελλοντική
του ευεξία.
Η πρωταρχική αιτία του αυτισμού βρίσκεται σε κάποιο
πρόβλημα επικοινωνίας με την μητέρα κατά την περίοδο της κύησης υποστηρίζει ο Tomatis. Έμβρυα "κλεισμένα στον εαυτό τους "σε μια
σιωπή που κραυγάζει απο άγχος. Ο αυτισμός είναι διαταραχή επικοινωνίας που
κάνει το παιδί "κωφό" στα γύρω ερεθίσματα ανίκανο να συλλάβει
γνωστικά τον κόσμο όπως όλοι μας. Στις μέρες μας βέβαια δεν αποσαφινίστηκαν
πλήρως τα αίτια του αυτισμού. Το βέβαιο όμως είναι ότι τα κρούσματα αυξάνονται
συνεχώς. Πόσο παράδοξο είναι να μιλάμε για κρίση επικοινωνίας στην εποχή της
πληροφορικής, του Διαδικτύου, των κινητών τηλεφώνων.
Η ζωή πριν τη γέννηση είναι πραγματική γιορτή για όλες
τις αισθήσεις. Το παιδί αγγίζει το δέρμα του, ανακαλύπτει αργά αργά το
σώμα του, τα όριά του. Είναι
περικυκλωμένο από τοιχώματα. Θα συνεχίσει να ζει έτσι και μετά τη γέννησή του.
Στην ουσία δεν θα εγκαταλείψει ποτέ την μήτρα η οποία θα μεγαλώνει συνεχώς κατά
την διάρκεια της ζωής του. Απλώς θα παίρνει άλλες μορφές, άλλες διαστάσεις.
Περνώντας από μια σήραγγα
παρασυρμένος από ένα μακρινό φως,ο άνδρας του Ιερόνυμου Μπος δείχνει να
επιπλέει σαν άγγελος. Δεν αγγίζει τα τοιχώματα, δείχνει να επιπλέει,να
υπερίπταται σαν άγγελος που περνά και τραβά προς τον προορισμό του. Είναι μια
αρχέγονη απεικόνιση της γέννησης. Τέτοια αρχέτυπα ζωής μέσα στη μήτρα αποτελούν
τη βάση μεγάλων φιλοσοφικών θεμάτων. Ο Πλάτωνας θέλοντας να δείξει οτι δεν
κατανοούμε την πραγματικότα πλάθει τον "μύθο της σπηλιάς". Οι
άνθρωποι αλισοδεμένοι από γεννησιμιού τους σε μια σπηλιά κοιτούν μόνο μπροστά
ούτε δεξιά ούτε αριστερά. Πίσω τους βρίσκονται φωτιές και οι ίδιοι βλέπουν
στους τοίχους μόνο τις σκιές των εξουσιαστών τους και ακούν τη φωνή τους.
Κάποιος σπάει τις αλυσίδες και βγαίνοντας έξω συνειδητοποιεί την πλάνη μέσα
στην οποία ζούσε τόσο καιρό. Αν ο Πλάτωνας είδε τον κόσμο μέσα από την
"σπηλιά της μήτρας" σημαίνει τότε ότι μέσα στη μήτρα υπάρχει ήδη μια
ψυχική ζωή και μια δυνατή αντίληψη.
Ο φόβος του εγκλωβισμού είναι επιθυμία ελευθερίας κατα
τον Εδουάρδο Σακαγιάν. "Επιθυμώ να φυλάγομαι αλλά όχι να φυλακίζομαι.
Επιθυμώ την ησυχία αλλά όχι τη νέκρα. Επιθυμώ την ζωντάνια αλλά όχι το θόρυβο.
Επιθυμώ το χώρο αλλά όχι το σκόρπισμα" λέει ο ζωγράφος. Κοινά συναισθήματα
με ένα εμβρυο που θέλει να ζήσει...
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΩΝ
Παρουσιάζεται μια σειρά έργων σε λεπτά βαμβακερά και μεταξωτά υφάσματα με
ακρυλικά παστέλ, κάρβουνο, μαρκαδόρους και τυπώματα. Ετερόκλιτα υλικά όπως το
χαρτί με το πλεξιγκλάς και το ύφασμα
συνυπάρχουν Αρχικά υπάρχει δομή και σχέδιο υποδηλώνοντας κίνηση, αστάθεια,
μετεωρισμό. Η κίνηση μπορεί να αποδόσει τη ζωή σε ένα σύμπαν τρυφερό,εύθραυστο
και παράλληλα άγριο. Ποικίλες γραφές και σβησίματα, περιγράμματα, μουτζούρες
και ίχνη ανοίγουν την πόρτα σε μια κρυμμένη εικόνα.
Παρατηρείται συχνά έκρηξη χρωμάτων αλλά και λεπτές αποχρώσεις, χρωματική
διαφάνεια, αλλά και αδιαφάνεια,φως και σκιά, το υπαρξιακό άσπρο-μαύρο,το κενό
και το γεμάτο. Ελλειπτική αφήγηση με ματιές στο υποσυνείδητο.Οικονομία και
πολυπλοκότητα υφής,συνύπαρξη ομορφιάς και ασχήμιας,χάος και φόρμα. Αντιθετικά
στοιχεία που καθρεφτίζουν συναισθήματα και είναι αφετηρία υπαρξιακών
αναζητήσεων
Υπάρχει βιωματική σχέση με το θέμα. Το βίωμα τείνει να μεταφραστεί σε
ζωγραφικό σχόλιο για τη ζωή στην σύγχρονη κοινωνία. Σκοπός όχι η πιστή
ρεαλιστική απεικόνιση όψεων της εμβρυϊκής ζωής ούτε η στείρα απόδοση της
ομορφιάς της ζωής. Αντίθετα το θέμα γίνεται σύμβολο υπαρξιακού προβληματισμού.
Η ενότητα αυτή ξεκίνησε θέτοντας ερωτήματα όπως: Πόσο καθοριστικές είναι οι
πρώτες εμπειρίες για την μετέπειτα ζωή; Πόσο μας επηρεάζουν τα βιώματα της
εμβρυϊκής περιόδου; Η μελλοντική συμπεριφορά καθορίζεται πλήρως από τις αρχικές
συνθήκες ή εμπλέκονται τυχαίες παράμετροι; Απόλυτος ντετερμινισμός ή απόλυτη
τυχαιότητα;
Αφροδίτη Γκρίζη
Δημοσιευσεις: florine@
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου