ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ
H
|
H πραγματικότητα, τα όρια και η αλήθεια σε μια συνεχή
αμφισβήτηση και επαναδιαπραγμάτευση με
σκοπό….
Χωρίς
σκοπό !
Το παιχνίδι χάνει το νόημα του μόλις αποκτά σκοπό. Έτσι εδώ θα αναφερθεί η
πορεία του παιχνιδιού και ο τρόπος που το ίδιο έθεσε τους κανόνες.
Ένα κομμάτι του παλιού στρατοπέδου της Φλώρινας επαναχρησιμοποιείται,
ανακυκλώνεται αναδεικνύεται ιστορικά και μας καλεί ένα παιχνίδι αυτοπραγμάτωσης
που περνά από διάφορα στάδια. Όλα αυτά μέσα από την σχέση και αλληλεπίδραση
φωτός και σκοταδιού, χώρου και χρόνου με το ανθρώπινο σώμα.
Με κατά 98% ανακυκλωμένα υλικά όπως γυαλί, φελιζολ, γύψο, κάρβουνο κ.α. μια
εγκατάσταση που αναδιπλώνεται σε διακόσια και πλέον τετραγωνικά μετρά.
Σύλληψη
και κατασκευή : Βασίλης Καβουρίδης
Την
εγκατάσταση πλαισιώνουν μουσικά οι :
Βασίλης Τζαβάρας με τα κομμάτια ΄΄afternoon΄΄ και ΄΄the mirror΄΄ από τον δίσκο "enclosure'' (dna_label) και οι Silent Move (Βασιλης Τζαβάρας και Γιάννης Παξεβάνης ) με τα ΄΄part 1΄΄ και ΄΄part 4΄΄ από το "In seven parts"(Triple Bath)
Ευχαριστώ για την
βοήθεια τους :
Χάρη Κοντοσφύρη
Χριστιάν
Κωνσταντίνωφ
Θεώνη
Πέτρος
Τσουρίλας
Τον
δήμο Φλώρινας
Καραγκιοζίδη
Ακη
Καρακόλη
Μιχάλη
Αναγνωστόπουλο
Ιωάννη
Από πού άρχισαν όλα ?
Μα από την αρχή !
Από τότε που για πρώτη φορά το μάτι είδε και ο εγκέφαλος
ανέλυσε και συνέλαβε τον τρόπο που μια αχτίδα φωτός περνά μέσα από τις γρίλιες
του παντζουριού και αποτυπώνεται πάνω στο τζάμι. Το πρώτο πείραμα έγινε μετά
από λίγο καιρό και έδειξε πως για να υπάρξει το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι
απαραίτητος ένας προτζεκτορας, γιατί χρειάζεται φως με μεγάλη και σταθερή
ένταση σε όλη την επιφάνεια. Μια ενδιαφέρουσα διαπίστωση ήταν πως όταν τα
τζάμια ήταν επιμελώς καθαρισμένα το φως δεν αποτυπώνονταν πάνω τους. Μετά από
ένα σκούπισμα που έγινε στον χώρο παρατηρήθηκε πως το φως αντανακλάται πάνω στη
σκόνη που κολλά στο τζάμι. Έτσι έγινε ο συνειρμός πως όπως το φως χρειάζεται τη
σκόνη για να γίνει αντιληπτό, έτσι και το πνεύμα για να φανερωθεί χρειάζεται
την υλη. Δε υπάρχει περίπτωση να μπορέσω εγώ ή κανείς άλλος να δώσει μια
ολοκληρωμένη απάντηση σχετική με τα παραπάνω θέματα, έτσι η μόνη μου
αξίωση μέσα από αυτή την εγκατάσταση δεν είναι να δώσω απαντήσεις αλλά να
βοηθήσω να τεθούν τα σωστά ερωτήματα.
Το big bang είναι μια αρχή που μπορούμε ως όντα μέχρι αυτή τη στιγμή
να υποθέσουμε, να αντιληφτούμε και συνεχώς προσπαθούμε να μετρήσουμε, να δούμε
και να αποδείξουμε.
Χώρος, χρόνος, έννοιες που ακόμα καλά καλά δεν Χωρούν στο κεφάλι των περισσότερων από εμάς. Οτιδήποτε νομίζουμε
πως γνωρίζουμε δεν είναι παρά μια αίσθηση για αυτό που πραγματικά υπάρχει, μια
παιδική εικόνα, μια στρέβλωση της πραγματικότητας. Όλες οι θρησκείες μιλούν για
αυτή την πλασματική εικόνα που έχει ο άνθρωπος για την πραγματικότητα, σοφοί
που πέρασαν από την πλανήτη χιλιάδες χρόνια τώρα μιλούν γι αυτό και τέλος η
επιστήμη έρχεται στις μέρες μας να το επιβεβαιώσει.
Ο πληρέστερος
ορισμός που μπορεί να βρει κανείς ψάχνοντας στα λεξικά περιγράφει τα πράγματα
κάπως έτσι:
Πραγματικότητα είναι η κατάσταση των πραγμάτων όπως αυτά υπάρχουν
και όχι όπως τα φανταζόμαστε ή θα μπορούσαν να είναι. Στην πιο διευρυμένη του
έννοια ο όρος πραγματικότητα περιλαμβάνει όλα όσα υπάρχουν είτε αυτά είναι
παρατηρήσιμα είτε όχι.
Η σύγχρονη Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία χρησιμοποιεί 4 έννοιες ώστε να ξεχωρίζει τι
αποτελεί μέρος της πραγματικότητας, δηλαδή τι αποτελεί πραγματικό φαινόμενο.
Αναφέρεται στην αντίληψη του κόσμου από ένα και μόνο άτομο. Η φόρμα αυτή
της πραγματικότητας βασίζεται καθαρά στην προσωπική αντίληψη του ατόμου από
πολύ απλά πράγματα, όπως σχήματα, χρώματα κτλ. μέχρι σύνθετες έννοιες. Οι
φαινομενολογικές πραγματικότητες πολλών ανθρώπων μπορούν να μοιάζουν ή να
συμπίπτουν ή να είναι εντελώς διαφορετικές. Παράδειγμα: Η εντύπωση ότι η Γη
είναι επίπεδη.
Όταν δύο ή περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν στην
αντίληψη ενός φαινομένου τότε δημιουργείται μια κοινή σύμβαση για το φαινόμενο
και την αίσθηση που δημιουργεί. Όταν αυτό συμβαίνει για ένα μεγάλο σύνολο
ανθρώπων τότε αναπτύσσεται η έννοια της αλήθειας, δηλαδή η κοινή σύμβαση ότι ένα φαινόμενο το
αντιλαμβάνονται όλοι όμοια. Παράδειγμα: Δύο διαφορετικά σύνολα μπορούν να έχουν
διαφορετικές κοινές αλήθειες. Οι μεν να λένε ότι ο ουρανός είναι γαλάζιος και
οι δε ότι ο ουρανός είναι μπλε.
Γεγονός αποτελεί ένα φαινόμενο το οποίο δεν μπορεί να κριθεί υποκειμενικά
και έχει έναν οικουμενικό χαρακτήρα. Παράδειγμα: Ο Ήλιος είναι το κέντρο του
Ηλιακού μας συστήματος.
Αξίωμα είναι μια αυτο-αποδεικνυούμενη πραγματικότητα. Αποτελεί την βάση
πάνω στην οποία περαιτέρω υποθέσεις γίνονται. Παράδειγμα: 1 + 1 = 2. Αφού 1 + 1
= 2 τότε 1 + 1 + 1 = 2 + 1.
Έννοιες οι οποίες επιδέχονται κριτική και αφήνουν πολλά
αναπάντητα ερωτήματα όπως πχ. η
φυσιολογία μας, δεν μας επιτρέπει να αντιληφτούμε αυτό που ‘’πραγματικά’’
υπάρχει, οι αισθήσεις μας είναι ελλιπής.
Η αλήθεια πόσο καταπιεστική μπορεί να γίνει για τους
λίγους; Για αυτούς που βλέπουν με άλλον τρόπο από ότι οι πολλοί; Είναι αλήθεια
η αλήθεια των πολλών; (στον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό το 51% μπορεί να επιβάλει την αλήθεια του στο
υπόλοιποι 49%, το πιο δίκαιο πολιτικό σύστημα που έχουμε ως τώρα καταφέρει να
αναπτύξουμε καταπιέζει σχεδόν τον μισό
πληθυσμό).
Μήπως μια τυχαία ή μη, αλληλουχία γεγονότων έκανε τους
ανθρώπους να δημιουργήσουν και να πιστέψουν σε κάποιες αλήθειες; Έχει το χρήμα αξία; υπάρχουν σύνορα-όρια; Η
αλήθεια δεν είναι οικουμενική, κάτι που μπορεί να αποτελεί αλήθεια για μια
ομάδα, μια φυλή, ένα έθνος, δεν αποτελεί για μια άλλη.
Αποτελεί όντως γεγονός ότι ο ήλιος είναι το κέντρο του
ηλιακού μας συστήματος; Ποιος από εμάς το έχει δει και το έχει βιώσει; Για μένα
είναι μια πληροφορία που κάποτε διάβασα και διδάχτηκα, δεν μπορώ να το αποδείξω
και να το κρίνω υποκειμενικά. Ποιος μου λέει ότι αυτό το γεγονός δεν αποτελεί
άλλη μια πλάνη των ατελών αισθήσεων μας
και η αντικειμενική πραγματικότητα δεν είναι ένα matrix; Ή κάτι που δεν χωρεί καν στο ανθρώπινο μυαλό μας;
Αυτό το ένα που προστίθεται σε κάτι άλλο, είναι
πραγματικά ένα, ή αποτελεί ένα σύνολο πολλών πραγμάτων που εγώ το βλέπω σαν
ένα;
Όλο αυτό υποστηρίζουν κάποιοι ότι γίνεται για την προστασία
μας, αν όμως το μάτι μας αποτελούσε το τέλειο όργανο παρατήρησης και μπορούσαμε
να βλέπουμε σε όλο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα ή μπορούσαμε να δούμε απείρως
μακριά; Φανταστείτε να μπορούσαμε να δούμε τα πράγματα τα οποία είναι πολύ
κοντά μεταξύ τους. Τότε θα ήμασταν ουσιαστικά τυφλοί σύμφωνα με τον τρόπο που
έχουμε μάθει να βλέπουμε τον περιβάλλοντα χώρο, γιατί δεν θα βλέπαμε χρώματα ή αντικείμενα, ούτε
συνείδηση του ίδιου μας του σώματος θα είχαμε και ο κόσμος μας θα αποτελούνταν
από τους βασικούς δομούς της ύπαρξης με εμάς μέσα να κολυμπάμε σε μια άχωρη
σούπα ενεργειών.
Νίκος Καζαντζάκης: Ασκητική
Καθαρά να ξεχωρίσεις κι ηρωικά να δεχτείς τις πικρές
γόνιμες τούτες, ανθρώπινες, σάρκα από τη σάρκα μας, αλήθειες:
α) Ο νους του ανθρώπου φαινόμενα μονάχα μπορεί να συλλάβει, ποτέ την ουσία·
β) κι όχι όλα τα φαινόμενα, παρά μονάχα τα φαινόμενα της ύλης·
γ) κι ακόμα στενότερα: όχι καν τα φαινόμενα τούτα της ύλης, παρά μονάχα τους μεταξύ τους συνειρμούς·
δ) κι οι συνειρμοί τούτοι δεν είναι πραγματικοί, ανεξάρτητοι από τον άνθρωπο· είναι κι αυτοί γεννήματα του ανθρώπου·
ε) και δεν είναι οι μόνοι δυνατοί ανθρώπινοι· παρά μονάχα οι πιο βολικοί για τις πραχτικές και νοητικές του ανάγκες.
α) Ο νους του ανθρώπου φαινόμενα μονάχα μπορεί να συλλάβει, ποτέ την ουσία·
β) κι όχι όλα τα φαινόμενα, παρά μονάχα τα φαινόμενα της ύλης·
γ) κι ακόμα στενότερα: όχι καν τα φαινόμενα τούτα της ύλης, παρά μονάχα τους μεταξύ τους συνειρμούς·
δ) κι οι συνειρμοί τούτοι δεν είναι πραγματικοί, ανεξάρτητοι από τον άνθρωπο· είναι κι αυτοί γεννήματα του ανθρώπου·
ε) και δεν είναι οι μόνοι δυνατοί ανθρώπινοι· παρά μονάχα οι πιο βολικοί για τις πραχτικές και νοητικές του ανάγκες.
ΜΠΟΥΚΑΪ ΧΟΡΧΕ: ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΝΑ
ΣΚΕΦΤΕΙΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ (ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ) Όλοι όσοι ΖΟΥΜΕ
αναζητώντας την αλήθεια, έχουμε διασταυρωθεί με πάμπολλες ιδέες που μας
γοήτευσαν και ρίζωσαν μέσα μας βαθιά, τόσο που ολόκληρο το σύστημα των αξιών
μας επηρεάστηκε. Παρόλα αυτά, μετά από κάποιο καιρό καταλήξαμε να ξεφορτωθούμε
τις περισσότερες, είτε γιατί δεν στήριζαν τους προβληματισμούς μας, είτε γιατί
κάποια «νέα αλήθεια», ασύμβατη με τις προηγούμενες, διεκδικούσε μέσα μας τον
ίδιο χώρο. Ή, απλώς, επειδή αυτές οι «αλήθειες» έπαυαν πια να θυμίζουν
αλήθειες. Εν πάση περιπτώσει, εκείνες οι έννοιες που τις είχαμε ως σημεία
αναφοράς ακυρώνονταν, και βρισκόμαστε ξαφνικά χωρίς πυξίδα. Καπετάνιοι στο
τιμόνι του πλοίου μας, κι έχοντας συνείδηση των δυνατοτήτων μας, αλλά ανίκανοι
να χαράξουμε μια αξιόπιστη πορεία. Γράφοντας αυτά, θυμάμαι ξαφνικά τον Μικρό
πρίγκιπα του Antoine de Saint-Exupéry:
«Στα ταξίδια του στους μικρούς πλανήτες του γαλαξία του, συνάντησε έναν
γεωγράφο που κατέγραφε σ’ ένα μεγάλο κατάστιχο βουνά, ποτάμια και αστέρια. Ο
μικρός πρίγκιπας θέλησε να καταγραφεί το λουλούδι του (εκείνο που είχε αφήσει
στον πλανήτη του), αλλά ο γεωγράφος τού είπε: ‘‘Δεν καταγράφουμε λουλούδια,
γιατί δεν μπορούν να θεωρηθούν σημεία αναφοράς τα εφήμερα πράγματα.’’ Και ο
γεωγράφος εξήγησε στον μικρό πρίγκιπα ότι εφήμερο σημαίνει απειλούμενο από
γρήγορη εξαφάνιση. Όταν ο μικρός πρίγκιπας το άκουσε, στενοχωρήθηκε πολύ. Είχε
μόλις συνειδητοποιήσει ότι το τριαντάφυλλό του ήταν εφήμερο...» Και τότε,
αρχίζω ν’ αναρωτιέμαι: Πρώτον, θα υπάρξουν ποτέ αλήθειες σταθερές σαν βράχοι
και αναλλοίωτες όπως η μορφολογία του εδάφους; Ή η αλήθεια θα είναι μια έννοια
πρόσκαιρη και εύθραυστη σαν τα λουλούδια; Και δεύτερον, εξετάζοντας το θέμα από
μια μακροκοσμική άποψη: Άραγε τα βουνά, τα ποτάμια και τα αστέρια δεν
απειλούνται κι αυτά από γρήγορη εξαφάνιση; Ποιο είναι το «γρήγορα», αν το
συγκρίνεις με το «πάντα»; Από αυτήν την άποψη, και τα βουνά εφήμερα δεν
είναι...;
Τα πάντα βρίσκονται
σε μια συνεχή αμφισβήτηση και επαναδιαπραγμάτευση. Δεν παίρνω τίποτα ως
δεδομένο και δεν είμαι σίγουρος για τίποτα, μόνο νομίζω. Αν η πραγματικότητα
του όλου με κάποιον τρόπο μπορούσε να μπει μέσα σε ένα ανθρώπινο μυαλό, τότε
αυτό θα έκανε ένα τσαφ…! Θα είχε μια στιγμιαία έκλαμψη και μετά θα καίγονταν,
είναι σαν να βάζεις ένα μικρό λαμπάκι φακού στα 220 βολτ, δεν μπορεί να το
αντέξει, θα καεί.
Ως ελλειμματικά όντα έχουμε όρια. Εδώ μπορεί να εισχωρήσει
ο Όρος[1], Όριο. Το όριο από μόνο του αποτελεί και
ταυτόχρονα δημιουργεί χώρο. Μια γραμμή με κάρβουνο πάνω σε μια επίπεδη λευκή
επιφάνεια χωρίζει, δηλαδή ορίζει χώρο στη μια και την άλλη πλευρά
της επιφάνειας. Έχει επικρατήσει το όριο να έχει μια κάπως αρνητική έννοια και
στο μυαλό των περισσοτέρων από εμάς να έρχεται η εικόνα ενός ασφυκτικού
περιορισμού. Περιορίζω σημαίνει πως βάζω
όρια γύρω γύρω. Συνήθως μέσα στις ‘’πολιτισμένες’’ κοινωνίες αναγκαζόμαστε
να τοποθετήσουμε στενά όρια και να περιορίσουμε τις σκέψεις μας, τα
συναισθήματα μας και τις ενέργειες μας μέσα σ αυτά.
Όριο – Γραμμή –
Ορίζοντας
Πιθανόν η πρώτη
ευθεία που καταγράφηκε στον ανθρώπινο εγκέφαλο,
το όριο εκείνο που η αγωνία του αγνώστου θέλει να
ξεπεράσει ενώ η φυσιολογία μας επιτρέπει μόνο να το προσεγγίζουμε χωρίς ποτέ να
το φτάνουμε.
Η γραμμή αυτή όπου
όσο ανεβαίνουμε απομακρύνεται.
Το διευρυμένο
εκείνο σημείο αναφοράς του ανθρώπου μεταξύ ουρανού και γης ,
αυτό που μας ορίζει στον ορατό κόσμο και όπου πάνω του προβάλεται η αέναη
καθημερινή αλλαγή.
Το έργο αποτελεί μια υπέρβαση των ορίων του ανθρωπίνου
σώματος, τοποθετώντας το ταυτόχρονα σε έναν μακρόκοσμο του ορίζοντα και έναν
μικρόκοσμο της δομής του πλέγματος της δημιουργίας οι οποίοι αλλάζουν
πολικότητα με την ύπαρξη του παρατηρητή. Μια ουτοπία ή μια δυστοπία μέσα στην
οποία ο θεατής καλείται να προσδιορίσει τον εαυτό του και να αναλογιστεί τον
χώρο μέσα στον οποίο αυτός υπάρχει και
αναπτύσσεται και στον χώρο που θα ήθελε σε μια ιδανική περίπτωση να βρίσκεται.
Ακριβώς εδώ έρχεται
η έννοια +χώρώ να δώσει μια άλλη οπτική στα πράγματα. Συν-χώρος : προσθέτω χώρο στον εαυτό μου ώστε να σκέπτομαι, νοιώθω και πράττω
πιο άνετα και πιο ελευθέρα. Αυτό ποτέ γίνεται; όταν μπορώ να συν-χωρώ. Να
ανοίγω τα αντιληπτικά μου όρια ώστε να χωρέσω μέσα μου αυτό που μέχρι τότε δεν
μπορούσα να καταλάβω. Καταλαβαίνω θα πει καταλαμβάνω. Θα πει πως μετά από μάχη
που έδωσα με την αντιληπτική μου ικανότητα και με τα όρια που είχα θέσει μέχρι
τότε, κατάφερα να καταλάβω το κάστρο
του αγνώστου. Μπόρεσα να εις-χωρισω (να μπω δηλαδή σε χώρο) σε
έναν χώρο νέο όπου τα όρια είναι μεγαλύτερα, σε μια επιφάνεια με περισσότερο χώρο και πιο πολύ ουσία .
Φαντάζομαι πως ζω
σε έναν επίπεδο δίσκο και έχω επιλέξει να βάλω τα όρια μου σε τέτοια ακτίνα
ώστε να δημιουργείται μια επιφάνεια α.
Το εμβαδό που καταλαμβάνει αυτή η επιφάνεια αποτελεί τον χώρο που μπορώ σαν
άτομο να αντιληφθώ, είναι η ατομική μου πραγματικότητα. Μέσα εκεί και μέχρι
εκεί μπορώ να σκεφτώ, να νοιώσω και να ζήσω την ζωή μου ΄΄ήσυχα΄΄. Περιστατικά
που συμβαίνουν στη ζωή μου, με ωθούν να αφήσω την ασφάλεια του κέντρου και να
πάω στα όρια της πραγματικότητας μου, με
μια ματιά έξω από αυτά βλέπω το χάος και
το άγνωστο, αυτό με φοβίζει επειδή δεν μπορώ να το αντιληφτώ. Καταφέρνω από
μόνος μου ή όχι να κάνω ένα βήμα έξω από τα όρια αυτά. Αυτομάτως αντί να πέσω
στο χάος, διαπιστώνω πως κάτω από το πόδι μου υπάρχει στέρεο έδαφος και μετά
κάνω και ένα δεύτερο και τρίτο βήμα. Έτσι αμέσως τα όρια μου πλαταίνουν, η
πραγματικότητα, η σκέψη μου και τα νοήματα μου αποκτούν πιο πολύ χώρο. Πλέον καταλαβαίνω αυτό που μέχρι τότε
απέρριπτα. Απέκτησα την ικανότητα να
συν-χωρώ το άγνωστο και να το
κάνω γνωστό, τους ανθρώπους που βρίσκονται μέσα στον καινούριο διευρυμένο χώρο
μπορώ τώρα να τους αντιληφθώ. Αυτό που τότε έδιωχνα μακριά και δεν ήθελα να
έρθω αντιμέτωπος τώρα το έχω μέσα μου.
Όρια δεν υπάρχουν
Αυτό που προσδιορίζει την λέξη Raum, Rum για τον χώρο,
το εμπεριέχει και η αρχική σημασία. Raum σημαίνει τόπος απελευθερωμένος ή καθαρισμένος, που
προφέρεται για καταυλισμό ή κατάλυμα.
Ένας χώρος είναι κάτι που έχει δημιουργηθεί, είναι κάτι
που είναι καθορισμένο και ελεύθερο, έχει δηλαδή κάποια όρια, το ελληνικό πέρας.
Όριο δεν είναι αυτό στο οποίο σταματά κάτι, αλλά όπως παραδέχονται οι Έλληνες,
αυτό από το οποίο αρχίζει κάτι να παρουσιάζεται. Γι’ αυτό ακριβώς, το όριο έχει
την έννοια του ορισμού δηλαδή του ορίζοντα. Χώρος είναι στην ουσία αυτό για το
οποίο έχει δημιουργηθεί ένας τόπος, αυτό το οποίο έχει τεθεί μέσα στα όρια του.
Εκείνο για το οποίο δημιουργείται ένας τόπος αναγνωρίζεται, αποκτά συνοχή και
συγκεντρώνεται χάρη σε μια τοποθεσία, σε μια γέφυρα ας πούμε. Άρα λοιπόν οι
χώροι αποκτούν την οντότητα τούς μέσα από την τοποθεσία και όχι από τον
΄΄χώρο΄΄.
Martin Heidegger
‘’building, Dwelling and thinking’’ 1954
Πάντα με ενδιέφερε
ο χώρος, ο πραγματικός αλλά και ο χώρος σαν έννοια. Το πώς εντάσσεται το
ανθρώπινο σώμα μέσα του και πως αυτοπροσδιορίζεται. Πιστεύω πως ο τρόπος με τον
οποίο προσδιοριζόμαστε σε σχέση με τον χώρο είναι εγωκεντρικός. Λέμε πχ πως
αυτή η γωνία του δωματίου είναι εκεί γιατί εγώ στέκομαι εδώ. Αν γυρίσω, η γωνία
θα είναι πίσω μου. Έχουμε πάψει να νοιώθουμε τι, ποιοι και που είμαστε σε σχέση
με τον χώρο, νομίζουμε πως τα πάντα είναι μια προέκταση του εαυτού μας και με
αυτόν τον τρόπο χάσαμε το στίγμα μας μέσα στο όλο. Έχουμε εγκλωβιστεί μέσα σε
τρεις διαστάσεις και ο χρόνος μας φαίνεται σαν κάτι ξεχωριστό και όχι σαν μια
ακόμη χωρική διάσταση. Ελπίζω με αυτή την εγκατάσταση να γίνουν ένα ο χώρος με
τον χρόνο και με κάποιον τρόπο να υπαινιχθεί η πέμπτη διάσταση. Αυτή κατά την
οποία ο άνθρωπος έχει καταφέρει όχι μόνο να συν-χωρέσει, αλλά βρίσκεται σε όλα
τα σημεία της διευρυμένης πραγματικότητας του ταυτόχρονα. Έχει δηλαδή μπορέσει
να είναι ταυτόχωρος με οτιδήποτε συμβαίνει στο απόλυτο τώρα.
Κατά το πρώτο εξάμηνο στο εργαστήριο της αγιογραφίας που
είχα με τον Κ. Αβραμίδη Δημοσθένη κατάφερα μετά από πολλές συζητήσεις και σκέψη
να αρχίσω να αλλάζω την σχέση μου και τον τρόπο που αντιλαμβανόμουν τον
ζωγραφικό χώρο. Στην αγιογραφία ο χώρος
δεν ακολουθεί τους γνωστούς κανόνες της προοπτικής γιατί δεν αναφαίρεται
σε αυτόν τον κόσμο. Η ανεστραμμένη προοπτική παραπέμπει στον κόσμο που
κατοικούν οι Άγιοι και οι ψυχές. Αυτό
μπόρεσε αρχικά να βγει σε γλυπτικές εγκαταστάσεις και αργότερα στη ζωγραφική.
Η δημιουργία είναι
το αποτέλεσμα της διαλεκτικής σχέσης μεταξύ της Ύπαρξης και του Είναι.
Η ύπαρξη δεν μπορεί
από μόνη της να δημιουργήσει γιατί δεν υφίσταται, δεν είναι. Δεν έχει
παρατηρητή ώστε να πιστοποιήσει το γεγονός της δημιουργίας. όπως ο παρατηρητής
επηρεάζει το γεγονός με την παρουσία του, έτσι το επηρεάζει και με την απουσία
του. Απόντος παρατηρητή δεν έγινε ποτέ !
Το Είναι στην
προσπάθεια του να ανεξαρτητοποιηθεί, να αποκοπεί από την ύπαρξη ώστε να
υφίσταται, δημιουργεί τον παρατηρητή.
Η πρώτη Μεγάλη
Έκρηξη ήταν ακριβώς ο διαχωρισμός αυτός και το ένα εκατοστό του δευτερολέπτου
αργότερα είναι η δημιουργία του παρατηρητή. Μέχρι στιγμής ο άνθρωπος ως εκεί
έχει παρατηρήσει και μέχρι εκεί θα φτάσει γιατί πιο πριν δεν υπήρχε ο
παρατηρητής και έτσι δεν υπάρχει καταγραφή.
Στην περίπτωση των
υπό ανέγερση ερειπίων τα κομμάτια που λείπουν είναι κομμάτια χρόνου και όχι
κομμάτια χώρου (τόπου), είναι χρόνος κατά τον οποίο όταν δημιουργήθηκε αυτός ο
τόπος δεν υπήρχε θεατής να παρατηρήσει
να επηρεάσει και να καταγράψει το γεγονός.
Στην προσπάθεια μου να προσδιορίσω τον εαυτό μου στον
χώρο, τον ορατό και τον αόρατο, επινοώ σαν βάση θεωρίες τις οποίες προσπαθώ με
κάποιο τρόπο να υλοποιήσω και να στερεώσω στον τρισδιάστατο κόσμο. Έτσι
προκύπτουν κάποιες αρχιτεκτονικές προτάσεις απροσδιορίστου χρόνου οι οποίες
θυμίζουν αστικά τοπία υπό κατασκευή ή υπό καταστροφή ταυτόχρονα. Μια ουτοπία ή
μια δυστοπία μέσα στην οποία ο θεατής καλείται να προσδιορίσει τον εαυτό του
και να αναλογιστεί τον χώρο μέσα στον οποίο αυτός υπάρχει και αναπτύσσεται, καθώς και τον χώρο που θα ήθελε σε μια ιδανική
περίπτωση να βρίσκεται. Έτσι κι αλλιώς ο χώρος μας είναι αυτός που είναι. Αν
είναι ουτοπία ή δυστοπία εξαρτάται από εμάς και από ότι έχουμε μέσα μας.
Στην δουλειά μου με
ενδιαφέρει να συνδυάσω επιστήμη και τέχνη. Πάντα με απασχολούσε η θεώρηση του
κόσμου. Προσπαθώ να σπάσω το Νευτώνειο και Ευκλείδειο τρισδιάστατο μοντέλο του
κόσμου χωρίς ωστόσο να έχω να προτείνω κάτι άλλο, φαντάζομαι πως το καινούριο
θα είναι μια εξέλιξη του παλιού, ένα συμπλήρωμα. Δεν μπορώ να το ονοματίσω
κάπως αυτό το μοντέλο και ίσως από ανασφάλεια και έλλειψη εμπιστοσύνης σε αυτό
που κάνω, πέφτω σε μια παγίδα. Μάλλον επειδή θέλω να γίνομαι κατανοητός ή
έγκυρος ως εικαστικός, προσπαθώ να ανατρέψω συμβάσεις, χρησιμοποιώντας
συμβατικό λεξιλόγιο. Αυτό, εκτός από αφελές, είναι και αδύνατο.
Tο στρατόπεδο, από κάποιο σημείο και μέχρι το κλείσιμο του
χρησιμοποιήθηκε και ως κέντρο κράτησης παράνομων μεταναστών. Μέσα σε αυτούς
τους θαλάμους συνωστίζονταν πολυάριθμοι,
Άνθρωποι που αναζητώντας μια καλύτερη τύχη μέσα στην
ατυχία τους, περισυλλέγησαν από επίσης άτυχους φαντάρους και όργανα της τάξης,
για να κλειστούν εκεί ώσπου απελαθούν. Μπαίνοντας μέσα σε έναν τέτοιο χώρο,
είτε ως φαντάρος είτε ως μετανάστης, καλείσαι να προσδιορίσεις ξανά τα όρια
σου. Να δώσεις μάχη με τα όρια των άλλων και να προσπαθήσεις να κατακτήσεις μια
κάποια ελευθερία μέσα στην σκλαβιά σου.
Τα παπούτσια που βρήκα μέσα στον θάλαμο ήταν από την
πτυχιακή της Πένης Κορρε που έγινε το 2012 και είχε ακριβώς αυτό το θέμα. Ήταν
μια δυνατή εγκατάσταση την οποία δεν μπορούσα να μην αναφέρω. Έτσι τα παπούτσια
τοποθετηθήκαν στον εξωτερικό χώρο ως μια αναφορά στην Κορρέ, τους φαντάρους και
τους μετανάστες.
Τα υλικά που επιλέχτηκαν ήταν σχεδόν όλα ανακυκλωμένα.
Τις παλιές τζαμένιες πόρτες της euobank, τζάμια για πέταμα από το τζαμαδικο του Πέτρου Τσουρίλα,
τα φελιζολ από την ανακύκλωση των EXPERT, κάρβουνα από ξύλα που βρεθήκαν στον χώρο του
στρατοπέδου, σίδερα από την παλιά κομμένη γέφυρα, νερό από την δεξαμενή, τις
κρεμάστρες του θαλάμου που ήταν παρατημένες και πολλά ακόμη υλικά που βρεθήκαν
μέσα και στον γύρο χώρο.
Ο ρόλος των τζαμιών είναι διπλός. Στέκονται κάθετα ή οριζόντια
μέσα στο χώρο, ακλουθώντας τις αναλογίες του και εκτός από τον συμβολισμό του
πνεύματος πάνω στην ύλη ή την άυλη βαρύτητα τους, αντιπροσωπεύουν και τους
ίδιους τους μετανάστες. Αυτούς που όταν περνάν διπλά σου δεν τους βλέπεις αλλά
ταυτόχρονα τους φοβάσαι, γιατί μπορεί με ένα ακούμπημα να σπάσουν, βγάζοντας
όλη την ένταση που η κατάσταση και οι ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας τους
έχουν συσσωρεύσει.
Στα έργα που
φτιάχνω μου αρέσει να επιτυγχάνω αρμονία[2],
υλικά και φόρμες που εκ πρώτης δεν εναρμονίζονται μεταξύ τους, συναρμολογούνται
κατάλληλα ώστε να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Διάβασα κάπου[3]
πως ‘’Ο ρυσμός (ρυθμός) είναι το σημείο εκείνο όπου το Χάος γίνεται Τάξη. Ο
Ορισμός όχι πάντα’’.
Διαβάζοντας το, μου
ήρθε στο μυαλό ότι αυτό είναι απόλυτα σωστό και λογικό γιατί κάθε τι που
Ορίζεται, αυτομάτως καθίσταται και πεπερασμένο, έχει όρια, ενώ ο ρυθμός έχει
την ιδιότητα να αναπροσαρμόζεται στο σημείο συναρμογής χώρου-χρόνου. Αυτό είναι
για μένα και το νόημα του συμβόλου του σταυρού. Εκεί όπου δυο κάθετες ευθείες
μεταξύ τους τέμνονται (συν).
Αναζητώντας την
αρμονία δεν θα μπορούσα να αφήσω την μουσική έξω από το έργο. Ψάχνοντας για την
κατάλληλη μουσική γνωρίστηκα με τον Βασίλη Τζαβάρα, μουσικό και επιμελητή της
303 open case ο οποίος δέχτηκε να συμμετέχει στο project. Έτσι την εγκατάσταση πλαισιώνουν μουσικά οι Βασίλης
Τζαβάρας και οι Silent Move (Βασίλης Τζαβάρας και Γιάννης Παξεβάνης)
Οι silent move επενδύουν μουσικά αριστουργήματα των αρχών του
προηγούμενου αιώνα “Nosferatu”, ‘’Θωρηκτό Ποτέμκιν’’ κ.α. Οι δύο μουσικοί με όχημα τον
αυτοσχεδιασμό τον ηλεκτρονικό ήχο και τα εφέ, δημιουργούν μία σκοτεινή
ατμόσφαιρα προτείνοντας μία άλλη ανάγνωση στις βουβές ταινίες. Με εφαρμογή
εκτεταμένων τεχνικών παιξίματος στα όργανα και με εισαγωγή προηχογραφημένων
υπαινιγμών σε συγκεκριμένες στιγμές βάση σκηνών silent move δημιουργούν έναν αλλόκοσμο, μεθυστικά σκοτεινό ηχητικό
τοπίο που λειτουργεί ως υποβολέας της τραγικότητας της ιστορίας της ταινίας,
δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στα ηχοχρώματα και στις λεπτομέρειες του ανάγλυφου,
του ηχητικού συνονθυλεύματος που παράγουν. Οι silent move θέτουν ως στοίχημα την ισορροπία μεταξύ τους και μεταξύ
των δύο σε σχέση με την ταινία. Η μουσική πότε ακολουθεί ένα καταιγιστικό ρυθμό
και πότε τονίζει διακριτικά τις λεπτές αποχρώσεις των ταινιών. Οι δύο μουσικοί
εναλλάσσουν ρόλους κατά τη διάρκεια της παράστασης παίζοντας άλλοτε μελωδικά
και άλλοτε αφαιρετικά. Οι δύο μουσικοί συνεργάζονται εδώ και 10 χρόνια σε
διάφορα projects (ηχογραφήσεις, συναυλίες, μουσική θεάτρου και μουσική ντοκυμαντέρ).
Χρόνος & Χώρος, σημειώσεις και στοχασμοί
Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής
Χρόνος
Τι είναι αυτό που
κάνει τον Χρόνο να είναι ό,τι είναι;
Ποιο είναι το
καθοριστικό στοιχείο της οντότητάς του;
Ποιο είναι αυτό το
χαρακτηριστικό που χωρίς αυτό δεν θα ήταν αυτό που είναι;
Απάντηση:
Η αλληλοδιαδοχή!
“Το ένα πράγμα ΜΕΤΑ από το άλλο”!
Το ένα πράγμα,
γεγονός, συμβάν, ΠΡΙΝ από το άλλο.
Η σειρά των
γεγονότων, των συμβάντων, είναι Χρόνος.
Ο Χρόνος είναι Χάος
με βέλος.
Είναι Χάος που έχει
τακτοποιηθεί ως προς τη σειρά και τη φορά των γεγονότων.
Το χαοτικό στοιχείο όμως δεν αναιρείται πλήρως στον τρόπο
που τα γεγονότα συμβαίνουν παρά μόνο στο “σημείο” εκείνο που ο Χρόνος γίνεται
έμμετρος, αποκτά δηλαδή ...ρυθμό!
Ο ρυθμός είναι ανώτερη μορφή ύπαρξης του Χρόνου, είναι
δηλαδή περισσότερο....τακτοποιημένος χρόνος. Η αλληλοδιαδοχή των όμοιων
συμβάντων, δηλαδή, γίνεται κατά καθ' ορισμένη τάξη χρόνων, σε δοσμένο Χώρο,...
ΤΑΥΤΟΧΩΡΑ.
Χώρος
Τι είναι αυτό που κάνει
τον Χώρο να είναι ό,τι είναι;
Ποιο είναι το
καθοριστικό στοιχείο της οντότητάς του;
Ποιο είναι αυτό το
χαρακτηριστικό που χωρίς αυτό δεν θα ήταν αυτό που είναι;
Απάντηση:
Η
αλληλο...διά...ταξη!
Το ένα πράγμα ΔΙΠΛΑ
στο άλλο!
Το ένα πράγμα ΠΑΝΩ
από το άλλο!
Το ένα πράγμα ΚΑΤΩ
από το άλλο!
ΤΟ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΟ
ΕΙΝΑΙ.....ΧΩΡΟΣ!!!
Χώρος είναι ο ένας
- από τους δύο - τρόπους ύπαρξης του Χρόνου.
Πρέπει να υπήρξε
κάποτε, έστω και για λίγο,“καθαρός”χρόνος, χωρίς χώρο.
Ήταν τότε που όλα γίνονταν το ένα μετά το άλλο και τίποτα
δεν γινότανε ...ταυτόχρονα με κάτι άλλο!
Ο Χώρος είναι Χάος
που έχει τακτοποιηθεί ως προς τη θέση των γεγονότων.
Το χαοτικό στοιχείο δεν αναιρείται πλήρως στον τρόπο που
διατάσσονται τα πράγματα μεταξύ τους παρά μόνο στο “σημείο” εκείνο που ο Χώρος
γίνεται...έμμετρος, αποκτά δηλαδή ρυθμό!
Και ρυθμό αποκτά ο Χώρος εκεί, τότε και εφόσον, όπου,
όταν και καθόσον, όμοια συμβάντα, γεγονότα, επαναλαμβάνονται σε δοσμένο χρόνο,
ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ!
Χώρος είναι οι
χρονικές αποστάσεις ανάμεσα στα αντικείμενα.
Αλλά και τα
αντικείμενα είναι....αντικειμενοποιημένος χρόνος, είναι “παγωμένος”χρόνος.
Χώρος είναι ο
τρισδιάστατος χρόνος.
Χώρος είναι τρόπος να αντιλαμβανόμαστε τον Χρόνο.
Χώρος είναι το
αποτέλεσμα του Χρόνου.
Χώρος είναι ο
ορατός και αισθητός χρόνος.(όπως λέμε “ορατό σύμπαν”,”ορατή ύλη”).
Άρα:
Ο Χώρος περιέχει,
τον Χρόνο, αποτελείται από Χρόνο.
Ο Χρόνος δημιουργεί
τον Χώρο και όχι αντίστροφα.
Ο Χρόνος προηγείται
του Χώρου.
Στη διαλεκτική
σχέση Χρόνου- Χώρου η πρωτεύον, το κύριο στοιχείο, είναι ο Χρόνος.
(γι' αυτό πρέπει να
λέμε “Πρώτο Μπαμ”και όχι “Μεγάλο Μπαμ”).
Προσοχή:
Όταν Χρόνος και Χώρος ρυθμίζονται, δηλαδή γίνονται
έμμετροι, τότε ο Τ(ρ)όπος γίνεται έμμετρος!
Αυτός είναι
ανώτερος-όχι τελευταίος όμως-Τ(ρ)όπος ύπαρξης. Είναι φυσικά και το ζητούμενο.
(το Σύμπαν έχει τέτοια ιδιότητα, να δημιουργεί
ρυθμούς-περισσότερο στον χρόνο και λιγότερο στον χώρο-αλλά η ιδιότητα αυτή
υψούται σε δύναμη, χάρη στην δράση του τμήματος εκείνου του Σύμπαντος που
απέκτησε συνείδηση της ύπαρξής του και κυρίως απέκτησε συνείδηση ότι η ύπαρξη
αυτή “πληρούται” εκεί, τότε και εφόσον, όπου, όταν και καθόσον, δημιουργεί
έμμετρο χρόνο και χώρο,...εκεί που ρυθμίζεται.)
Χρόνος-Χώρος-Ρυθμός-Τόπος-Τρόπος
Άρα:
Και ο Χρόνος και ο
Χώρος είναι σχέσεις!
Είναι οι σχέσεις
των γεγονότων, των συμβάντων, μεταξύ τους.
Στον μεν Χρόνο, η σχέση είναι στη βάση του ΠΟΤΕ, στον δε
Χώρο, η σχέση είναι στη βάση του ΠΟΥ.
Και στις δύο
περιπτώσεις δηλώνουν το ΠΩΣ.
Η σχέση Χρόνου και
Χώρου εκφράζεται με την Ταχύτητα!
Ταχύτητα=διάστημα/Χρόνο
αν...διάστημα=
Χώρος, τότε:
Ταχύτητα=Χώρος/Χρόνο
και αν...Χώρος=
συσσωρευμένος(παγωμένος) Χρόνος, τότε:
Ταχύτητα=
συσσωρευμένος (παγωμένος) Χρόνος/Χρόνο
Εφόσον όμως ο παρονομαστής του κλάσματος δεν είναι ο
ίδιος ο Χρόνος αλλά το μέτρο του (πχ: 60 χιλιόμετρα /ώρα), τότε:
Ταχύτητα=
συσσωρευμένος Χρόνος/το μέτρο του Χρόνου
(τη μονάδα μέτρησης
του Χρόνου)
(Η στιγμή-το άγγιγμα του μολυβιού στο χαρτί-είναι ένα
συμβάν. Η γραμμή, το διάνυσμα, είναι άθροισμα συμβάντων, είναι σειρά,
αλληλοδιαδοχή, συμβάντων. Το διάνυσμα είναι Χώρος, είναι δηλ. στιγμές σε σειρά,
σε τάξη, είναι χρονικά τμήματα προστεθειμένα.)
Αλλά, ας παίξουμε
λιγάκι, με τις λέξεις, στον Χώρο του Χρόνου:
Μαρξ: “το χρήμα σαν
μέτρο της αξίας είναι η αναγκαία μορφή εμφάνισης του μέτρου της αξίας, του
χρόνου εργασίας, που ενυπάρχει στο εμπόρευμα”.... “το χρήμα δεν έχει τιμή”[4].
Αν τώρα “ο χρόνος
είναι χρήμα” τότε:
Το χρήμα, σαν μέτρο του χώρου, που η αξία του στην Ελλάδα
συνεχώς αυξάνεται, είναι η αναγκαία μορφή εμφάνισης του μέτρου του χώρου, του χρόνου
εργασίας του Θεού, που ενυπάρχει στο Σύμπαν. Αν Του δώσουμε έξη (6)
μεροκάματα...ξοφλήσαμε...
Αν πάλι “ο χρόνος
είναι δημιουργικότητα” τότε:
Η δημιουργικότητα σαν μέτρο του χώρου είναι η αναγκαία
μορφή εμφάνισης του μέτρου του χώρου, του χρόνου εργασίας του Θεού, που
ενυπάρχει στο Σύμπαν.
Με άλλα λόγια:
Χώρος είναι ο
Χρόνος εργασίας του Θεού για τη δημιουργία του Σύμπαντος και
μετριέται είτε με χρήματα είτε με δημιουργικότητα.
Ανάλογα με το τι είδους άνθρωπος είναι εκείνος που μετράει. Σπανίως η δημιουργικότητα
μετριέται με χρήμα και το χρήμα με δημιουργικότητα.
Μέτρο του Χρόνου
και Χρόνος ΔΕΝ ταυτίζονται!
Ας περικυκλώσουμε όμως τον...Χώρο όπου θα ...καταλάβουμε
καλύτερα τον Χρόνο και το μέτρο του.
Το μέγεθος του
Χώρου, ο όγκος, μετρείται με τις τρεις διαστάσεις: μήκος-πλάτος-ύψος.
Οι διαστάσεις αυτές
είναι διανύσματα-άρα είναι τίγκα στο Χρόνο.
Ακόμα και στη σφαίρα, όπου δεν υπάρχει μήκος-πλάτος-ύψος,
ο όγκος, το μέγεθος, αποκτά διάσταση ...τρισδιάστατη από τον τύπο υπολογισμού
του όγκου της.
Ποτέ ο τρόπος υπολογισμού του Χώρου-δισδιάστατου και
τρισδιάστατου-δεν μας δίνει αρνητικά αποτελέσματα. Ποτέ ακολουθίες-ακόμα κι αν
είναι ακολου θείες-χρονικές δεν μας δίνουν αρνητικό Χώρο.
Αυτό συμβαίνει γιατί το μέτρο που μετράμε το μήκος-και
φυσικά το ύψος και το πλάτος-το μέτρο που μετράμε το διάνυσμα, είναι σωστά
καθορισμένο.
Ο Μαρξ, μας εξηγεί ότι το μέτρο για να μπορεί να μετράει,
απεκδύεται όλες τις άλλες ιδιότητές του και κρατάει μόνο μια: την εικόνα αυτού
που θέλει να μετρήσει. Δηλαδή, φτιάχνουμε ένα αντικείμενο και το συγκρίνουμε με
ένα άλλο μόνο ως προς την μία βασική ιδιότητα που θέλουμε να μετρήσουμε.
Το Κιλό είναι μια
εικόνα του βάρους, το Μέτρο είναι μια εικόνα του μήκους.
Το Κιλό απεικονίζει τη δύναμη της βαρύτητας και το Μέτρο
απεικονίζει τη απόσταση, την αλληλοδιάταξη μέσα στις διαστάσεις.
Τα συγκρίνουμε και
βρίσκουμε πόσες φορές χωράει, ή δεν χωράει, το ένα στο άλλο.
Δεν συμβαίνει όμως
το ίδιο με το μέτρο του χρόνου!
Το μέτρο του Χρόνου δεν απεικονίζει πάντα το βασικό, το
οντολογικό χαρακτηριστικό του Χρόνου!
Δεν απεικονίζει πάντα αυτό που κάνει τον Χρόνο να είναι
ό,τι είναι, δηλ, την αλληλοδιαδοχή, τη σειρά που γίνονται τα συμβάντα.
Ο Χρόνος
αναστρέφεται γιατί το μέτρο που τον μετράμε δεν είναι σε θέση να τον εικονίσει
σωστά!
Παράδειγμα: Στην Ιστορία, έχουμε δημιουργήσει μια κάναβο,
ένα σύστημα σαν τους μεσημβρινούς και τους παραλλήλους. Το “προ Χριστού”και το
“μετά Χριστόν”, η ενιαία χρονολόγηση, η αρίθμηση των χρόνων με αύξοντα αριθμό,
μας δίνει τη δυνατότητα να κατατάξουμε τα γεγονότα και να τα καθορίσουμε
“χρονικά” δηλ. ποιο είναι πριν και ποιο είναι μετά.
Χωρίς αυτή την
“κάναβο” δεν θα είχαμε σειρά, ακολουθία συμβάντων.
Αυτό όμως δεν
συμβαίνει στη Φυσική!
Απορία:
Άραγε τι θα γινότανε αν κατατάσσαμε τα γεγονότα, τα
συμβάντα της Συμπαντικής δημιουργίας, σε μια κάναβο χρονικών κβάντων με
αύξοντες αριθμούς, αρχής γενομένης από το πρώτο χρονικό κβάντο της
Δημιουργίας;;;
Χρόνος-Χώρος-Φως
1. Το γεγονός ότι
“το φως κινείται όχι με κριτήριο τη συντομότερη απόσταση αλλά με
κριτήριο τον συντομότερο
χρόνο”.
2. Το γεγονός ότι
δύο δίδυμα φωτόνια “επικοινωνούν” όσο μακριά και αν βρίσκονται
3. Το γεγονός ότι η
ταχύτητα του φωτός δεν προστίθεται με καμία άλλη ταχύτητα
μας δηλώνουν ότι το
φως είναι οντότητα μίας και μόνο διάστασης, του Χρόνου!!!
Άρα, το φως, είναι
και μια οντότητα δια-διαστατική!
Μπορεί να χωρέσει
σε όλες, να “πάει” από τη μία στην άλλη, και σε όλες μαζί.
Ένα ον τρισδιάστατο
όμως δεν μπορεί να πάει από τις τρεις διαστάσεις στις δύο, δεν “χωράει”.
Το ίδιο και ένα ...τετραδιάστατο ον δεν μπορεί να “πάει”
στις τρεις διαστάσεις...εκτός κι αν ενανθρωπιστεί...απεκδυθεί δηλ. μία του
διάσταση, από αγάπη για τα όντα που κατοικούν στις τρεις διαστάσεις.
Τότε, παύει να ισχύει το μέχρι τότε ισχύον: “πάντων
χρημάτων μέτρον άνθρωπος” και ισχύει το ισχυρόν: “πάντων χρημάτων
μέτρον...Θεάνθρωπος”!!!
Ένα μακροχρόνιο αίνιγμα της θεωρίας των
υπερχορδών, μια αμφιλεγόμενη αλλά δημοφιλής θεωρία, γιατί το σύμπαν έχει μόνο
τρεις διαστάσεις κι όχι εννέα, λύθηκε με τη βοήθεια προσομοίωσης σε ένα
υπερ-υπολογιστή.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν μπορεί πραγματικά
να φανταστεί έναν χώρο με περισσότερες από τρεις διαστάσεις. Όμως, οι
θεωρητικοί λένε ότι δεν υπάρχει μαθηματικός λόγος που δεν μπορούν να υπάρξουν
περισσότερες τέτοιες κατευθύνσεις. Πράγματι, η θεωρία των υπερχορδών επιμένει
ότι υπάρχουν. Αυτό που τους κάνει να το υποστηρίζουν είναι ότι αυτό το μοντέλο
καταφέρνει να προσφέρει μια ενιαία εξήγηση για διαφορετικά ανόμοια δομικά
στοιχεία της φύσης και φυσικές δυνάμεις.
superstrings-art Η
θεωρία των υπερχορδών θεωρεί ότι τα στοιχειώδη σωματίδια της φύσης, είναι
μικροσκοπικές χορδές και ο τρόπος που πάλλονται δημιουργούν τα σωματίδια που
βλέπουμε.
Η θεωρία των υπερχορδών – η οποία στην
πραγματικότητα είναι μία από τις πολλές εκδοχές της θεωρίας χορδών –
υποστηρίζει ότι τα σωματίδια της φύσης μπορούν όλα να εκπροσωπούνται από τους
διαφορετικούς τρόπους που πάλλονται μικροσκοπικές χορδές σε πολλές διαστάσεις.
Μια συχνή αντίρρηση στη θεωρία των χορδών
είναι ότι είναι μη-ελέγξιμη, μια κριτική που οι υποστηρικτές της θεωρίας συχνά
αμφισβητούν, αν και δεν έχει περάσει καμία πραγματική δοκιμασία (έλεγχο) με
ευρεία συμφωνία των φυσικών.
Ένα πράγμα που οι περισσότεροι φυσικοί
συμφωνούν είναι ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε με μία έκρηξη σε ένα απειροελάχιστο
σημείο. Αρκετές παρατηρήσεις, που περιλαμβάνουν και ότι το σύμπαν συνεχώς
επεκτείνεται σαν συνέχεια αυτής της αρχέγονης έκρηξης, υποστηρίζουν αυτή την
ιδέα – το λεγόμενο Bin Bang. Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν ήταν σε θέση έως
τώρα να διευκρινίσουν λεπτομερώς τον τρόπο που συνέβη αυτό το «Big Bang».
Στη θεωρία των υπερχορδών, μία από τις
επιτρεπόμενες δονήσεις των χορδών αντιστοιχεί σε ένα σωματίδιο που μεταφέρει τη
δύναμη της βαρύτητας. Οι συνήγοροι των υπερχορδών λένε πως αυτό το
χαρακτηριστικό οδηγεί σε ένα άλλο πλεονέκτημα: φέρνει τα στοιχειώδη σωματίδια
ως μία ομάδα κάτω από την ομπρέλα της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του
Αϊνστάιν – ένα εξαιρετικά ισχυρό μοντέλο του σύμπαντος, αλλά δυστυχώς αυτό
περιγράφει κυρίως τη βαρύτητα και δυσκολεύεται να φωτίσει τον κόσμο των
υποατομικών σωματιδίων. Επεκτείνοντας την εμβέλεια της γενικής σχετικότητας σε
αυτό το μικροσκοπικό επίπεδο, οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορούν να εισχωρήσουν
πιο βαθιά στη φύση του Big Bang.
Ένα υπόλοιπο ανεπίλυτο ζήτημα ήταν ότι οι
υπολογισμοί δεν ήταν σε θέση να εξηγήσουν τις επιπλοκές που προκύπτουν από τις
αλληλεπιδράσεις μεταξύ των χορδών.
Στη νέα μελέτη, τρεις φυσικοί που δουλεύουν
στον μεγάλο επιταχυντή των πανεπιστημίων Shizuoka και Osaka,
δήλωσαν ότι ανέπτυξαν μια μαθηματική μέθοδο για να ξεπεραστεί το τελευταίο αυτό
πρόβλημα. Έτσι, με αυτή τη μέθοδο κατάφεραν να προσομοιώσουν τη γέννηση του
σύμπαντος, σαν να είχε αρχίσει με εννέα χωρικές διαστάσεις, όπως ισχυρίζεται η
θεωρία των υπερχορδών.
Καθώς η προσομοίωση συνεχίστηκε, τρεις από
αυτές τις διαστάσεις αποδείχθηκε ότι υποβάλλονται σε μια διαστολή γεγονός που
τους επέτρεψε να γίνουν ορατές σήμερα, αναφέρουν οι επιστήμονες. Οι υπόλοιπες
διαστάσεις παραμένουν κρυμμένες. Οι θεωρητικοί των χορδών θεωρούν ότι οι
αόρατες πρόσθετες χωρικές διαστάσεις είναι διπλωμένες, έτσι ώστε να γίνονται
σημαντικές μόνο σε μικροσκοπικές κλίμακες.
Το
περιεχόμενο της έρευνας
Σε αυτή τη μελέτη, η ομάδα δημιούργησε μία
μέθοδο για τον υπολογισμό μεγάλων πινάκων, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τις
αλληλεπιδράσεις των χορδών, και υπολόγισαν πως ο χώρος με τις 9 διαστάσεις
αλλάζει με τον χρόνο.
Αν κάποιος πάει αρκετά πίσω στο χρόνο, ο
χώρος πράγματι εκτεινόταν σε 9 διευθύνσεις, αλλά στη συνέχεια κάποια στιγμή
μόνο 3 από αυτές τις κατευθύνσεις άρχισαν να αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς.
Το αποτέλεσμα αυτό δείχνει, για πρώτη φορά, ότι ο 3-διάστατος χώρος που ζούμε
στην πραγματικότητα αναδύεται από ένα 9-διάστατο χώρο που προβλέπει η θεωρία
των υπερχορδών. Έτσι, τα νέα ευρήματα υποστηρίζουν τη θεωρία των υπερχορδών.
Οι τρεις ερευνητές έκαναν προσομοιώσεις με
τον υπερυπολογιστή Hitachi SR16000 (θεωρητική ισχύς 90 Terra Flops) στο
Πανεπιστήμιο του Κιότο. Τέλος, η έρευνα θα μπορούσε, να επεκταθεί και να
βοηθήσει ώστε να εξηγήσει επιπλέον μυστήρια της φύσης, όπως γιατί το σύμπαν
διαστέλλεται με ολοένα αυξανόμενο ρυθμό, πιστεύουν οι ερευνητές.
Η σημασία της έρευνας είναι μεγάλη γιατί καθιερώνει
τη χρήση των υπερυπολογιστών για την ανάλυση της θεωρίας των υπερχορδών.
Επίσης, θα πρέπει πλέον να είναι δυνατόν να μας προσφέρουν μια θεωρητική
κατανόηση του πληθωρισμού, που πιστεύεται ότι έλαβε χώρα στις απαρχές του
σύμπαντος και αναπτύχθηκε σαν θεωρία από τους Katsuhiko Sato και Alan Guth
ανεξάρτητα στις αρχές του 1980, αλλά και την επιτάχυνση της διαστολής του
σύμπαντος, που η ανακάλυψη της έδωσε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής στον Saul Perlmutter.
Αναμένεται ότι θα αναπτυχθεί κι άλλο η θεωρία
των υπερχορδών και να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επίλυση τέτοιων γρίφων
της σωματιδιακής φυσικής, όπως η ύπαρξη της σκοτεινής ύλης που προτείνεται από
αστρονομικές παρατηρήσεις και το σωματίδιο Higgs, το
οποίο αναμένεται να ανακαλυφθεί από τα πειράματα στον LHC.
Τα
αποτελέσματα της έρευνας πρόκειται να δημοσιευθούν στο περιοδικό Physical Review Letters.
Των Ελλήνων οι γιορτές. Ρυθμοί και αλγόριθμοι
Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής
Τι είναι ρυθμός;
Λεξικό
Δημητράκου: ΡΥΘΜΟΣ (ρέω) και ιωνικός τύπος “ρυσμός”!
1.
Η διαδοχή κινήσεων καθ' ορισμένην τάξιν χρόνων, έμμετρος κίνησης
Πλάτων:Νόμοι
665 Α “της δη κινήσεως τάξει ρυθμός όνομα είη”.
Αριστοτέλης:
Πρ.882b2
“πας ρυθμός ωρισμένη μετρείται κινήσει”.
2.
Μέτρον, συμμετρία,
αναλογία μερών, εν στάσει ως και εν κινήσει.
3.
Αναλογία, διευθέτησις
τάξις
(π.χ. ο ρυθμός της
διδασκαλίας, δεν έχεις ρυθμό στη δουλειά σου).
4.
Το τρόπος, ο χαρακτήρ του ανθρώπου, το ήθος, η ψυχική κατάσταση.
5.
Η καθ' ορισμένην τινά συμμετρία οριζομένη μορφή ή σχήμα.
6.
Ο τρόπος του σχηματισμού πράγματος τινός.
Άλλο
“ορισμός” λοιπόν και άλλο “ο ρυσμός”!
Ο
ορισμός όμως του ρυσμού μπορεί να συμπληρωθείς ως εξής:
Ρυθμός
είναι η έμμετρος ροή. Κάθε ροή δεν είναι ρυθμός στο βαθμό που δεν είναι
έμμετρη.
Ρυθμός στη μουσική είναι η επανάληψη, η ροή, πλήθους
χτύπων (ομοίων και ανομοίων) σε δοσμένο χώρο.
Ρυθμός
είναι ένα κοινό σημείο αναφοράς που επαναλαμβάνεται στο χώρο ή στο χρόνο.
Ρυθμός είναι τα ομώνυμα κλάσματα των οποίων οι αριθμητές
διαφοροποιούνται με αναλογίες,με συμμετρικό, με τακτικό, με έμμετρο, τρόπο.
Αλλιώς οι αριθμητές χάνουν τον ρυθμό και
γίνονται α-ρυθμητές.
Ρυθμός είναι η τακτική επανάληψη ενός γεγονότος στο χρόνο
σε δοσμένο χώρο! π.χ. οι γιορτές στη νήσο Σ ή στο Α. Όρος (σε μεγάλο βάθος
χρόνου, χίλια και πλέον χρόνια!)
Ρυθμός είναι η τακτική επανάληψη ενός γεγονότος στον χώρο
σε δοσμένο χρόνο! (π.χ.οι στέγες, όχι κατ' ανάγκην ίδιες αλλά όμοιες, από
σχιστόλιθο στα χωριά του Πηλίου).
Τι γίνεται αν ο χρόνος ή ο χώρος δεν είναι αντιστοίχως
δοσμένα αλλά “κινούνται” ταυτόχρονα; Χάος!
Ένα μέρος της ασχήμιας της μεγαλούπολης είναι η συνεχής
αλλαγή του χώρου και μάλιστα μέσα σε μικρά χρονικά διαστήματα. Για να έχουμε
ρυθμό πρέπει είτε ο χρόνος είτε ο χώρος να είναι “στάσιμοι”, να “μην κινούνται
γρήγορα”, να μην αλλάζουν γρήγορα. Αυτό μπορούμε να το κατανοήσουμε καλύτερα
στον ρυθμό της μουσικής.
Για τον ίδιο λόγο μας αρέσει να γιορτάζουμε (αλλά και να
ζούμε) σε μέρη “γραφικά”, που κρατάνε δηλαδή τον ίδιο ρυθμό “ακινητώντας”,
“παγώνοντας”, “φρενάροντας” τις αλλαγές στον χώρο, σε μέρη μη επιδεχόμενα
γρήγορες αλλαγές στο χώρο τους.
“Η κίνηση είναι ο χρόνος. Η στάση είναι η αιωνιότητα. Η
συνάρτησή τους είναι το τώρα” Γ.Κόρδης.
Η
κίνηση σπάει τη συμμετρία αλλά και η συμμετρία σπάει την κίνηση.
Ένα μέρος που δεν έχει ρυθμό μπορεί να έχει όμορφα τα
μέρη του αλλά ποτέ δεν είναι όμορφο το όλον. Παράδειγμα η Εκάλη και η Πολιτεία,
έχουν ωραία σπίτια αλλά δεν είναι ωραίοι οικισμοί.
Ο
ρυθμός είναι στοιχείο του κάλλους.
(Ευρυθμία-Συμμετρία-Αναλογία,λέγαν
και οι Αρχαίοι και οι Βυζαντινοί)
Συνεπώς
ο ρυθμός της φύσης είναι στοιχείο του κάλλους της.
Ο
ρυθμός είναι τρόπος ύπαρξης της φύσης.
Ο
ρυσμός είναι το “σημείο” εκείνο όπου το Χάος γίνεται Τάξη! Ο ορισμός όχι πάντα.
(“Κάτι”επαναλαμβάνεται
“τακτικά”κι όχι “χαωτικά”).
Ο ρυθμός είναι ο τρόπος που το “μέρος”μετέχει του όλου
χωρίς να απωλέσει την ιδιαιτερότητά του! Όπως και στους κύκλιους ελληνικούς
χορούς!
Οι
γιορτές λοιπόν είναι έμμετρος ροή, είναι ρυθμός! Οι σταθερές και οι κινητές!
Οι κινητές:αυτοσχεδιασμός μέσα στον ρυθμό της φύσης!!! Είναι ένας “βαθμός
ελευθερίας”μέσα στο πλήρως τακτοποιημένο. Είναι ένα σκέρτσο, κι αυτό όμως
συναρτώμενο από τη φύση και τους ρυσμούς της και τους ορισμούς της.(π.χ. το
Πάσχα και το “θεμέλιο” του Ήλιου και της Σελήνης). Όπως ο μουσικός αφήνει τον
χορευτή να του “δείξει” τον τρόπο του, όπως ο τραγουδιστής, κατ' εντολήν της
Σωτηρίας Μπέλου, “βάζει”το ζεμπέκικο στα πόδια του χορευτή. Τα πάντα-όλα όμως
μέσα στο σκοπό του τραγουδιού.
Οι
μετέχοντες των γιορτών μετέχουν του ρυθμού, ρέουν εμμέτρως!
Χορεύουν!
Αλλά και...χωρεύουν!
Η
κοινωνία....ρυθμίζεται....χορεύει....χωρεύει...αυτορρυθμίζεται!
Στον βαθμό που οι γιορτές εικονίζουν το ρυθμό του
Σύμπαντος Κόσμου όπως εκείνος “παίζεται” από τον Υπεράχρονο Μουσικό, η κοινωνία
ρυθμίζεται, η κίνησή της ακολουθεί, συντονίζεται με το ρυθμό της φύσης. Όλα
γίνονται Ένα, συγκλίνουν στην των πάντων ένωση.
Η
κοινωνία εντάσσεται, ρυθμίζεται, μετέχει του κοσμικού πλου εν Χριστώ!
Σημείωση κρίσιμη: Σύμπας ο Κόσμος (ή το Σύμπαν-Κόσμος)
πιστεύω ότι είναι ορατός, αισθητός και νοητός (κατά μια ανιούσα κλίμακα
αντίληψης) κατά το μεγαλύτερό του μέρος από τούτη εδώ την μικρή πλανητική
κουκίδα που λέγεται Γη. Σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση το Σύμπαν έχει κέντρο κι
αυτό είναι η Γη.
Τούτο συμβαίνει γιατί εδώ υπάρχει η Ζωή κι ο Άνθρωπος και
δεν συγκρίνουμε ποσοτικά τα μεγέθη αλλά συγκρίνουμε...ποσοτικά τις ποιότητες!
Όσο μεγάλο ποσοστό του Σύμπαντος κι αν κατέχει η Σκοτεινή Ύλη, η Γη “βαραίνει”
περισσότερο, είναι το πιο “μεγάλο”, το πιο πυκνό μέρος του Σύμπαντος. Μέχρι να
βρεθεί μια ακόμα “Γη”, πράγμα που δεν πιστεύω! Άρα ως ρυθμός του Σύμπαντος
Κόσμου μπορεί να θεωρηθεί ο ρυθμός της Γης υποχρεώνοντας και τις θεωρίες μας να
ακολουθήσουν την ελλειπτική τροχιά της.
Ποιος
είναι ο ρυθμός της φύσης, ο αντιληπτός από του Αρχαίους και τους Βυζαντινούς;
είναι
η κίνηση της Γης
είναι
η κίνηση της Σελήνης
είναι
η κίνηση του Ήλιου
όλες οι γιορτές μας είναι ορόσημα του ρυθμού της φύσης,
είναι ορόσημα του χρόνου στο χώρο, είναι ορόσημα του Τρόπου!
Είναι οι “Ερμών κεφαλές” του χρόνου γιατί “ο χρόνος
τρέχει χύμα κι εμείς του δίνουμε το σχήμα” (Σαββόπουλος).
Για να υπάρχει πλήρης ρύθμιση, πρέπει η ρύθμιση να
γίνεται για όλα τα μέρη-μέλη της κοινωνίας και σε κάθε σημείο της. Όπως ακριβώς
και ο χορευτής που ακολουθεί το ρυθμό με όλα τα μέλη του σώματός του και σύμφωνα
με τη δική του συγκρότηση, τη δική του αίσθηση του ρυθμού. Όλοι δε μαζί οι χορευτές ακολουθούν το ρυθμό
του κύκλιου χορού συστρεφόμενοι στον χώρο.
“Χρονολειτουργικός
εορτολογικός αλγόριθμος του Βυζαντινού Πολιτισμού”!!!
Η εκπληκτική αυτή κουβέντα, που πρώτος διατυπώνει ο
Θ.Ι.Ζιάκας, τα λέει όλα. Ελπίζω ο Θόδωρος Ζιάκας να μου επιτρέψει τη μικρή
προσθήκη των δύο συλλαβών...“χωρο” ώστε να αποκτήσουμε συμβατότητα εννοιολογική
με τη σύγχρονη αντίληψη των φυσικών για το χωροχρονικό συνεχές.
“Χωροχρονολειτουργικός
εορτολογικός αλγόριθμος του Βυζαντινού Πολιτισμού” λοιπόν.
Πάμε τώρα να δούμε τι είναι αλγόριθμος (αλγόρυθμος,
υποθέτω ότι οι περισσότεροι/ες ξέρετε τι είναι. Όσους/σες δεν ξέρουν τους
παραπέμπω, ενδεικτικά, σε τραγούδια του Σ. Καζαντζίδη, σε αμανέδες κλπ).
“Ως αλγόριθμος ορίζεται μια πεπερασμένη σειρά ενεργειών, αυστηρά
καθορισμένων και εκτελέσιμων σε πεπερασμένο χρόνο, που στοχεύουν στην επίλυση
ενός προβλήματος”. Βικιπαίδεια.
Τι είναι αυτό που κάνει τη γιορτή να είναι ό, τι είναι;
Τι κάνει η κοινωνία όταν γιορτάζει; ποιες οι κοινές ενέργειές της;
●
πάει στην εκκλησία-σχετίζεται με το θείον
●
ακούει και παίζει μουσική
●
χορεύει
●
τρώει
●
προετοιμάζεται από κοινού
●
ερωτεύεται
●
συνευρίσκεται σε έναν τόπο με έναν τρόπο (ζώντες και τεθνεώτες)
●
συνομιλεί
Γιορτή είναι ό,τι συνδέει, συσχετίζει, γεφυρώνει, το
πνεύμα με την ύλη, τον Θεό με τον άνθρωπο, την ψυχή με το σώμα και λαμβάνει
χώρα...και χώρο κατά τακτά χρονικά διαστήματα!!!
“Κυριακή
κοντή γιορτή”. Η πιο κοντινή γιορτή, η πιο ταχτική.
Όσο πιο ωραίος είναι το Θεός τόσο πιο ωραίο και το
αποτέλεσμα της σχέσης μαζί Του. Κατά τον αγά και το πεσκέσι.
Κι
ο δικός μας ο Θεός εστί'Ο,τι Καλό, εστί Αγάπη!
Συνεπώς οι γιορτές μας είναι γιορτές Ομορφιάς και Αγάπης.
Είναι γεμάτες χαρά επειδή συναντάμε κάθε τόσο, όλοι μαζί, το Κάλλος του Θεού,
μέσα στον Άλλο, μέσα στη Φύση. Για χάρη αυτής της χαράς υποβάλλουμε μάλιστα το
σαρκίον μας σε κόπους και βασάνους: προετοιμασίες στα σπίτια για φαγητά και
γλυκά, πορείες για να πάμε επί τ(ρ)όπου, νηστείες κλπ).
Προσοχή! Ο άνθρωπος της νήσου Σ(παραδείγματος χάριν) ή
ακόμη περισσότερο του Α.Όρους (πάλι παραδείγματος χάριν), λόγω της φύσης και
του μοναστικού τρόπου αντίστοιχα, μετακινείται σπάνια και δύσκολα. Άρα η
επανάληψη των γεγονότων στο χρόνο σε δοσμένο χώρο τον βοηθάει να βρίσκει
το ρυθμό και ίσως αυτό τον κάνει να μεταδίδει το ρυθμό και στον χώρο, στον
δοσμένο χρόνο της ζωής του. Αυτή είναι έτσι κι αλλιώς πράξη ερωτική! Έτσι
εξηγείται πώς άνθρωποι απλοί, χωρίς να είναι καλλιτέχνες όπως εμείς τους
εννοούμε σήμερα, φτιάχνουν πράγματα εξαιρετικού κάλλους, συμμετρικά και
αρμονικά!
Κι άλλη σημείωση κρίσιμη: Και στον Έρωτα αυτό κάνουμε.
Ερωτευόμαστε εκείνον/η όταν ταιριάζει ή και “τακιμιάζει” ο ρυθμός του/της με
τον δικό μας. Διερευνούμε, εντοπίζουμε, προσλαμβάνουμε τον ρυθμό του Άλλου/ης. Τον ανταποδίδουμε
δε...με άλλα μέσα.
Αυτό το...κοινωνικοποιημένο κάλλος ωθεί και τους
εγκαταβιούντες στη νήσο Σ να επιδίδονται σε ακατάσχετη...ριματουργία, πριν,
μετά, και κυρίως, κατά την εορτή!Τα “ποιητικά”τους, όπως οι ίδιοι αποκαλούν τα
τετράστιχα, είναι το πλέον απαραίτητο...έδεσμα των γιορτών τους.
Συμπέρασμα: το κάλλος με τα στοιχεία του
(αναλογία,συμμετρία,ευρυθμία) είναι διδακτά! Μπορούν να τα διδαχθούν οι
άνθρωποι, να εθιστούν σε αυτά έτσι ώστε να τα κάνουν μέρος των ενεργειών τους.
Σημείωση κι άλλη: συσχέτισε με τους Ινδούς εκείνους που
φτιάχνουν ακόμα τώρα τα μηχανικά μέρη από τα αρκεβούζια χωρίς κανένα όργανο
μέτρησης, ή με τους παλιούς Μυκονιάτες που φτιάχνανε τα σπίτια τους: “χωρίς
πήχυ και ράμα”όπως μου έλεγε ο Μπάρπα-Αντώνης ή με τους Βίκινγκς που έφτιαχναν
τα καράβια τους χωρίς σχέδια,με “το
μάτι”.
Οι γιορτές τη νήσου Σ., τελετές και...τελεστές νοήματος!
Διακρίνουμε
Ανάλογα με το ποιοι είναι οι
εορτάζοντες (σε ποιούς λέμε “χρόνια πολλά”)
-Γενικές,
γιορτάζει όλο το νησί, γιορτάζει το Πρόσωπο του Τ(ρ)όπου.
-Προσωπικές,
γιορτάζουν πρόσωπα: οι Αντώνιδες, οι Μαρίες κ.λπ.
-Οικογενειακές,
γάμοι, βαφτίσια, κηδείες, μνημόσυνα. Είναι γιορτές-ορόσημα της οικογένειας
Ανάλογα με το πού γιορτάζεται η
κάθε γιορτή και ποιοι είναι οι εορτάζοντες:
-Ένα
μέρος............όλη η κοινωνία (πολιούχος της νήσου Σ, η Ανάληψη του
Κυρίου,στη συγκεκριμένη εκκλησία και πουθενά αλλού. Όλος ο Κόσμος του
νησιού...ομού).
-Όλα
τα μέρη............όλη η κοινωνία.(π.χ. Πάσχα) Όλες οι ενορίες και μετά
λειτουργούνται όλες οι εκκλησίες.
-Λίγα
μέρη......λίγα πρόσωπα (π.χ. Αη Γιώργης
σε λίγες εκκλησίες και κάποιοι που έχουν το όνομα)
ñ
Γιορτές εκάστου
προσώπου που λαμβάνουν χώρα και...χώρο, άπαξ.
Γέννηση
Βάπτιση
Γάμος
Θάνατος
Είναι τυχαίες στο χρόνο αλλά ρυθμίζονται ως έναν βαθμό,
αυθορμήτως-ενδογενώς η Γέννηση, ανάλογα με τις εποχές και τις εργασίες
προγραμματίζεται η Βάπτιση και ο Γάμος.
Ο Γάμος, με την επική μορφή που παίρνει (τρεις μέρες
γλέντι), είναι αρκετά δύσκολο να επαναληφθεί ακόμα κι αν δεν απαγορεύει κανένας
το διαζύγιο. Ενδιαφέρον θα είχε να δούμε σε μια “ρυθμισμένη” κοινωνία, πότε
γίνονται οι περισσότερες γεννήσεις, να δούμε αν και πόσο οι άνθρωποι
ερωτοτροπούν περισσότερο την εποχή των μεγάλων γιορτών! Οι προσωπικές γιορτές
είναι γιορτές ακόμα και γιατί ακολουθούν τον τρόπο των υπολοίπων γιορτών:
σύναξη, μουσική, χορός, θείον, συνομιλία, φαγητό. (στην Κηδεία ο “χορός” είναι
απλή, αργή κίνηση: η πομπή και το “δεύτε τελευταίον ασπασμόν”).
Ειδικά στη νήσο Σ υπάρχει και
μια άλλη μορφή γιορτής: γιορτάζει ο “πανηγυράς”, εκείνος δηλ. που παραδίδει την
εικόνα του αγίου στον επόμενο ενώ την είχε στο σπίτι του κατά το παρελθόν έτος.
Είναι γιορτή του συγκεκριμένου προσώπου η οποία μεταβιβάζεται ως σκυτάλη, από
τον έναν στον άλλο, εκουσίως!
Δεν
γίνεται γιορτή-ρύθμιση της κοινωνίας χωρίς:
●
σύναξη
●
συνομιλία
●
προδιάθεση, προετοιμασία ψυχολογική και άλλη. Το να αναμένουμε το Πάσχα και να
το προετοιμάζουμε είναι κιόλας γιορτή.
Δεν
γίνεται γιορτή χωρίς:
●
Μουσική
●
Χορό
●
Φαγητό
●
Θεό
●
'Ερωτα
Όλα έχουν σχέση με την ύλη, είναι ΚΑΙ υλική σχέση! Και
ακριβώς για να εμπνεύσουμε την ύλη γίνεται όλο αυτό το
“νταβαντούρι”.Π.χ. πάμε στην κορφή της νήσου Σ για να γιορτάσουμε τον Προφήτη
Ηλία αν και έχει άλλους τρεις που
μάλιστα πηγαίνουν κι αυτοκίνητα. Έχω ακούσει επίσης ότι οι μοναχοί του Α.Όρους,
όταν ανεβαίνουν στην κορυφή του Άθωνος
για να τελέσουν τη λειτουργία του Σωτήρος, μαζί απαραιτήτως παίρνουν και
λουκούμια. Λουκούμια και ρακή, συμπληρώνουν ένα φορτίο μουλαριού! Κάπου
διακόσια κιλά στο σύνολο!
Κίνηση-Μάζα
(και μάσα)-Ενέργεια! Ανθρώπινα όλα και Θεϊκά!
Όλα είναι Ελευθερία και Αγάπη αφού τίποτα από αυτά δεν
ευδοκιμεί στη σκλαβιά και στο μίσος.
Όλα αυτά απελευθερώνουν τον άνθρωπο εντάσσοντάς τον στο
σύνολο με την δική του ξεχωριστή ιδιοπροσωπία, τον φέρνουν πιο κοντά - ενίοτε
και μέσα - στον ίδιο το Θεό.
Μερικές
σημειώσεις ακόμη:
1.Η νήσος Σ. είναι υπαρκτή και όποιος έχει πάει θα
καταλάβει εύκολα ποια είναι. Αποσιωπώ σκοπίμως το όνομά της για να μην
ενθαρρύνω τον...“θρησκευτικό τουρισμό”. Το θέμα μας εδώ και παντού δεν είναι να
μάθουμε πού γίνονται ωραία πράγματα για να πάμε εκεί αλλά να μάθουμε πώς
γίνονται τα ωραία πράγματα για να τα μιμηθούμε κι εμείς στη ζωή μας εδώ και
τώρα. Στόχος είναι η παροντοποίηση της παράδοσης στη ζωή μας κι όχι η
παρελθοντοποίηση της ζωής μας στην παράδοση. Σωστά;
2.Το κείμενο είναι σε μορφή σημειώσεων. Αλλιώς θα ήταν
τεράστιο. Είναι μια μικρή απόπειρα αποκρυπτογράφισης του κρυμμένου κάλλους στον
εορτολογικό αλγόριθμο της Ελληνίδος Ανατολής. Προσφέρεται για σκέψη και για
συζήτηση. Ελπίζω να προκαλέσει και να προσκαλέσει και τις δύο, ν' αφήσει δε
μακριά την τρίτη...την έριδα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
Στήβεν Χώκινγκ,
(2001)Το Σύμπαν σε ένα Καρυδότσουφλο. εκδ. Κάτοπτρο.
Στήβεν Χώκινγκ ,
(2000) Το Χρον ικό του Χρόνου. Εκδόσεις Κάτοπτρο.
Σταυριανός
Γιώργος,(2012) Η νέα αφήγηση του κόσμου. Σταμούλης Αντ.
Jonathan Powers, φιλοσοφια και νεα
φυσικη, παν. εκδόσεις Κρητης.
wikipedia.org
[1] Από μόνη της η λέξη όρος αποτελεί ένα όριο. Όριο λεκτικό και επικοινωνιακό. Επινοώντας
ο άνθρωπος τους λεκτικούς όρους έθεσε στην επικοινωνία του άλλες παραμέτρους από
αυτές που υπήρχαν πρωτύτερα. Έτσι το σωματικό και διαισθητικό κομμάτι της
πέρασαν σε δεύτερη μοίρα και το γλωσσικό πέρασε μπροστά κόβοντας, αλλά και
ταυτόχρονα δημιουργώντας νέους τρόπους)
[2] Η λέξη αρμονία, εκ του ρήματος «αρμόζω» ή
«άρω» (βάση και της λέξεως «Αρετή») σημαίνει αρμογή, μουσική
συμφωνία, συνομολογία, συναρμογή, σύνδεσμος και, κατ’ επέκτασιν, η εναρμόνιση
των πραγμάτων. Στον Εμπεδοκλέα αναφέρεται ως κύριο όνομα, στην θέση της
Φιλότητος ή της Αφροδίτης. Στην ησιόδειο «Θεογονία» (937), καθώς και στην
ευρυτέρα Εθνική θεολογία και λατρεία των Ελλήνων, η Αρμονία είναι θεά. Στην
πολιτειακή λατρεία της θεάς Αρμονίας, οι πολίτες και οι αρχές των πόλεων την
επεκαλούντο για εύνομο κοινωνικοπολιτική ζωή. Ως μουσικός όρος, ειδικά για την
αρχαιοελληνική μουσική, αρμονία σημαίνει μέθοδος κατασκευής μουσικών
κλιμάκων, δια της συναρμογής μουσικών διαστημάτων. Κατ' επέκταση ο όρος αρμονία
σημαίνει «μουσική κλίμακα». Ταυτόσημοι όροι με την αρμονία είναι οι όροι τόνος
και τρόπος. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν κατονομάσει και κατατάξει τις κλίμακές
τους δίνοντάς τους ονομασίες που δηλώνουν φυλετική ή εθνική καταγωγή. Κατ' αυτό
τον τρόπο προκύπτουν όροι όπως: Δώριος τρόπος (= δώριος αρμονία, δώριος τόνος),
Φρύγιος τρόπος (= φρύγιος αρμονία, φρύγιος τόνος) και αντίστοιχα Λύδιος,
Μιξολύδιος, Ιωνικός, Αιολικός.
[4] Τότε που έγραφε ο Μαρξ, όντως, το χρήμα δεν είχε τιμή. Εν τω
μεταξύ...απέκτησε. Για περισσότερα βλέπε το κείμενο του Γιάννη Δ. Ιωαννίδη: Νηφάλιοι μέσα στην καταιγίδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου