Ανδρεοσόπουλος Δ. - Εισήγηση Πτυχιακής Έκθεσης: 32 Εικαστικά Κοάν

   Καθώς μπαίνει κανείς στην έκθεση (με τίτλο ενδεχομένως "32 Εικαστικά Κοάν") και αφού έρθει σε μια πρώτη επαφή με τα έργα θα νοιώσει πως ο ίδιος βρίσκεται μέσα σε ένα κομμάτι του έργου. Ξαφνικά κάτι συμβαίνει, και ενδεχομένως να ξεκινήσει μια πιο αφοσιωμένη επεξεργασία-παρατήρηση-βίωμα των έργων-παραστάσεων. Θα ήθελα να απευθυνθώ μέσω φαινομενικά παραλόγων εικόνων και αφηγήσεων, στην διαίσθητική κατανόηση του κοινού και όχι στην λογική του προσέγγιση, είτε αφορά ένα καλλιτεχνικό έργο, έναν άνθρωπο, ένα γεγονός, μια σκέψη κτλ. Η απλότητα του χώρου, και μια ηχητική επένδυση συνθέτουν την ιδανική ατμόσφαιρα η οποία ευνοεί τη προσέγγιση που προτείνω, στο κόσμο που συμβαίνουν τα εικαστικά συμβάντα, ή αλλιώς τα εικαστικά Κοάν.

   Τα έργα είναι  πλασμένα ασπρόμαυρα, αποφεύγοντας μέσους τόνους, σε μορφή Α4 ριζόχαρτου. Η αισθητική του ασπρόμαυρου (χρησιμοποιώντας μολύβι ΗΒ σε κόλλες ριζόχαρτου) και της Ιαπωνικής κουλτούρας κυριαρχεί έμμεσα ή άμεσα. Με την κυριολεκτική και μεταφορική σημασία. Με την διαχρονική δυναμική, της γλώσσας του ασπρόμαυρου και την επιδέξια απλότητα του. Με τον πραγματιστικό συμβολισμό, της αντιφατικής σε κάθε πτυχή της, πραγματικότητας. Κάθε ένα από τα έργα, είναι «γραμμένο» στα ιαπωνικά. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα.

Το πρώτο είναι πως, σε πολλά από τα έργα,  ο θεατής μπαίνει στη διαδικασία να φανταστεί το τι βλέπει ακριβώς, όπως συμβαίνει και στην ιαπωνική γλώσσα, όπου ο ακροατής καλείται να στηριχτεί, όχι λίγες φορές στην φαντασία του για να κατανοήσει πλήρως το νόημα που θέλει να περάσει ο ομιλητής. Το φορμά επίσης του Α4 είναι κοντά στις διαστάσεις των Ukiyo-e μερικά παραδείγματα σε σχέση με το Α4 (21cm x 29cm) :

Hashira-e	72-77 cm (L) x 13cm (W)
Hoso-ban	33 cm (L) x 15 cm (W)
Hoso-ban	16 cm (L) x 47 cm (W)

   Το δεύτερο είναι και η εμφανής  επιρροή από Ιάπωνες καλλιτέχνες και συγγραφείς παλαιούς και σύγχρονους.  Αναφέρω μερικούς: Katsushika Hokusai (19^th century Painter, Ukiyo-e artist) Akira Kurosawa (20st century Film-Maker) Junichiro Tanizaki ( 20st century Writer) Nobuyoshi Araki (21^st century, Photographer)   καθώς και το κίνημα Ero-Guro.

   To Ero-Guro-Nansense, (“Ero guro”, 2016) είναι ένα λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κίνημα που αναδύθηκε το 1930 στην Ιαπωνία. Τοποθετεί την εστίασή του στον ερωτισμό, τη σεξουαλική διαφθορά και την  παρακμή. Χαρακτηρίζεται ως "προπολεμικό, αστικό πολιτιστικό φαινόμενο που ασχολείτο με τις εξερευνήσεις της αποκλίνουσας, το παράξενο και το γελοίο"  που εκδηλώνεται με τη λαϊκή κουλτούρα της  περιόδου Taisho (1912-1926) του Τόκιο. Οι ρίζες του κινήματος πάνε πίσω σε καλλιτέχνες όπως Yoshitoshi, ο οποίος, εκτός από τα ερωτικά Ukiyo-e (Ιαπωνικές ξυλογραφίες-τυπώματα) Shunga παρήγαγε επίσης τυπώματα στα μέσα του 1860 που δείχνουν αποκεφαλισμούς και πράξεις βίας από την Ιαπωνική ιστορία. Ukiyo-e καλλιτέχνες όπως Utagawa Kuniyoshi παρουσιάζουν παρόμοια θέματα με δουλεία, βιασμούς και ερωτική σταύρωση. Όλοι τους πάντα με έμπνευση, την αξιοσημείωτη περιέργεια για τα μύχια του ανθρώπινου ψυχισμού και το πώς μπορεί αυτός να εκδηλωθεί. Τέτοια στοιχεία μπορούν και έχουν αντληθεί επίσης από ταινίες animation ιαπωνικής παραγωγής και live action.    Συμπληρωματικές επιρροές σε όλη μου την έρευνα είναι πολλές και ποικίλες, θα αναφερθώ στη συνέχεια σε κάποιες ονομαστικά και θα αναλύσω περιληπτικά το πιο δυνατό σημείο αναφοράς όσον αφορά κυρίως την θεματολογία και φιλοσοφία των έργων μου. Αυτό είναι το έργο του Μαρκήσιου Ντε Σαντ, η φιλοσοφία και το πνεύμα του.    

  Ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ, μπορεί κανείς μελετώντας έστω το πιο γνωστό του έργο "120 μέρες των σοδόμων" να διαπιστώσει, εμβαθύνοντας, πως ήταν ένας κορυφαίος ανθρωπολόγος και φιλόσοφος και ένας από τους λίγους που θίξανε ζητήματα περί ελευθερίας και ανελευθερίας σε κοινωνικό, πολιτικό, θρησκευτικό και πιο σημαντικά, εσωτερικό/ψυχολογικό επίπεδο, με σπαρταριστό ρεαλισμό και τρομακτική ηδυπάθεια. Μίλησε για την κάκωση που υπέστη ο άνθρωπος και η ερωτική του ψυχολογία από τον Χριστιανισμό(ή αν θέλουμε πιο σωστά, μια καθεστωτική δυτική κουλτούρα εκκλησιών), από σαθρές ηθικολογίες που ευνοούν ισχυρούς και "ασφαλίζουν" κατά τρόπους και περιπτώσεις τους αδύναμους, μα και πόσο κατά τη γνώμη μου τα παραπάνω  ευεργέτησαν τον Ανθρώπινο Ερωτισμό καταπιέζοντας τον (σαν αντιφατικό ταμπού). Ζυγιάζοντας την ευθύνη που έχει η συνείδηση και η ελεύθερη βούληση στον βαθμό που υφίστανται. Σπάζοντας συμβατικά δεσμά μιας κυνικής και ψυχρής λογικής, μπάζει τον Άνθρωπο στο κόσμο της παρά-λογικής, στη σφαίρα του πνεύματος. Στο κόσμο του Kokoro ( 心=Kokoro, είναι Ιαπωνική λέξη που σημαίνει πνεύμα, νους, καρδιά ). Στο πραγματικό που λαμβάνει χώρα μέσα μας παρά απ’ ότι  έξω μας. Βάζοντας το άτομο στο επίκεντρο της κριτικής και του υπαινιγμού περί της ευθύνης της αυτοσυνειδησίας και το πόσο αυτή είναι τελικά μια καλοστημένη ψευδαίσθηση ή πραγματικότητα. Προτείνω τον Άνθρωπο ως πυρήνα των πάντων, ως το «κεντρικό σημείο» ύπαρξης και ενατένισης του «αριστερού» όσο και του «δεξιού» άκρου ενός νοητού ευθύγραμμου τμήματος (Α,Β) του οποίου ενώνοντας τα δύο άκρα του (Α,Β) οπτικοποιούμε σε μορφή κύκλου, την Έσχατη Πραγματικότητα. Μιλώντας για το οτιδήποτε ουσιαστικά μιλάμε για το εαυτό μας, για τον Άνθρωπο καθότι τα πάντα υπάρχουν επειδή εμείς υπάρχουμε για να τα παρατηρήσουμε, βιώσουμε, δώσουμε μια ερμηνεία και μια οντότητα σε αυτά.

  Η φορμαλιστική προσέγγιση της έκθεσης περιορίζεται μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναφορών.  Από κει και πέρα σαν άνθρωπος βαθύτατα ερωτευμένος με την κουλτούρα της Ιαπωνίας, είναι λογικό ο βίος μου και το προϊόν αυτού να έχουν τουλάχιστον αναφορές στα πολιτιστικά στοιχεία αυτής της χώρας. Αν πάμε λίγο πίσω το 2014-2015, θα θυμηθούμε την επιρροή και τον ρόλο που έπαιξε το Ιαπωνικό πνεύμα ειδικά στη περίοδο των “Κωλογραφιών”, οι οποίες αποτέλεσαν και το πρώτο μου εικαστικό Κοάν. Προτιμώ να αναφέρομαι στα έργα μου σαν εικαστικά μεταφρασμένα Κοάν. Η σαν παιχνιδιάρικες φιλοσοφίες που απέκτησαν υπόσταση. Προτείνοντας έναν μη συμβατικό τρόπο σκέψης και θεώρησης, επιχειρώ να τραβήξω τα όρια της στείρας λογικής, να σπάσουν και να υποδεχτούν το πνεύμα, την διαίσθηση, την ανώτερη εμπειρία, μέσω της βιωματικής κατανόησης των πραγμάτων.

*Οι βιβλιογραφικές αναφορές είναι εκείνες που ως πιο σημαντικές συνόδευσαν τη πορεία αυτού του έργου και έρευνας.

Βιβλιογραφικές Αναφορές

George Bataille. (1981).  Τα δάκρυα του έρωτα.  Νεφέλη

George Bataille.(1966).  Η μητέρα μου. Σπηλιώτη

Georges Bataille (1993). Η αγιοσύνη, ο ερωτισμός και η μοναξιά. Αθήνα:Το Ροδάκιο

Georges Bataille (1982). Η θεωρία της θρησκείας. Ύψιλον

Said W. Edward. (1996). ΟΡΙΕΝΤΑΛΙΣΜΟΣ. Νεφέλη

Ανδρέας Εμπειρίκος. (1990) Ο μέγας ανατολικός. Άγρα

Η Καινή Διαθήκη. Ελληνική Βιβλική Εταιρία

Ero guro (2016). Ανακτήθηκε 3 Μαρτίου, 2015 από το https://en.wikipedia.org/wiki/Ero_guro

Marquis De Sade. (1997).  120 μέρες των Σοδόμων. Εξάντας

Marquise De Sade. (2016). Η φιλοσοφία στο μπουντουάρ. Μεταίχμιο

Marquise De Sade (2006) Διάλογος ανάμεσα σε έναν ιερωμένο και έναν ετοιμοθάνατο. Άγρα

Marquis De Sade (2016).  Ανακτήθηκε 3 Μαρτίου, 2015 από το

https://en.wikipedia.org/wiki/Marquis_de_Sade

Michel de Montaigne. (2003). Δοκίμια. Βιβλιοπωλείον της Εστίας

Gombrich Ernst Hans. (1998).  Το Χρονικό της Τέχνης. Μορφωτικό ίδρυμα εθνικής τραπέζης.

Sigmund Freud. (2011).Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας .Νίκας / Ελληνική Παιδεία Α.Ε.

Carl Gustav Jung. (2000). Ψυχολογία και απόκρυφο. Ιάμβλιχος

Carl Gustav Jung. (1988). Ο ανεξερεύνητος εαυτός. Ιάμβλιχος

Yasunari Kawataba. (2004) Το σπίτι των κοιμισμένων κοριτσιών. Καστανιώτη.

Okakura Kakuzo. (2007) Το βιβλίο του τσαγιού. Ερατώ

Hiraoka Kimitake (Yukio Mishima). (2011). Η Μαρκησσία Ντε Σαντ. Άγρα.

Leopold von Sacher – Masoch. (2008). Ο έρωτας του Πλάτωνα. Αστάρτη

Friedrich Wilhelm Nietzsche.( (1950) Ecce Homo. ΜΑΡΗΣ

Friedrich Wilhelm Nietzsche.(2010). Γενεαλογία της ηθικής. Πανοπτικόν

Friedrich Wilhelm Nietzsche.(2011). Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο. Πανοπτικόν

La Rochefoucauld (2003). Αξιώματα. Ερατώ

Σοφία Α. Σούλη. (1997) Η ερωτική ζωή των αρχαίων ελλήνων. Μ.Τουμπης.

Τα πάθη του Χριστού, Χριστός Πάσχων. (1973).  Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας

Junchiro Tanizaki. (1993) Στο εγκώμιο της σκιάς. Leete's Island Book