Μια αντισυμβατική προσέγγιση στη ζωγραφική: Η περίπτωση του Βασίλη Αγγελόπουλου
Ο Βασίλης Αγγελόπουλος, είναι ένας νέος- και στην ηλικία-καλλιτέχνης που πέρα από την ενασχόληση του με ηλεκτρονική μουσική (noise, post-industrial, darkambient), τη ζωγραφική και τη φωτογραφία, μας κέντρισε την περιέργεια μας εξαιτίας της αντισυμβατικής του συλλογιστικής και τα «περίεργα» υλικά που χρησιμοποίησε στο τελευταίο του έργο, τη «ΝΕΚΥΙΑ». Τον συναντήσαμε ένα μεσημέρι, σε καφέ με θέα την Ακρόπολη.
Ας αρχίσουμε. Πες μου λίγα λόγια για σένα, που γεννήθηκες, που μεγάλωσες, πως προέκυψε η επαφή σου με την Τέχνη;
Γεννήθηκα στα Γιάννενα το 1988, αλλά δεν έχω καμία σχέση με την πόλη. Ο πατέρας μου έτυχε να ήταν γιατρός στα Γιάννενα, την περίοδο εκείνη, και έτσι γεννήθηκα εγώ και η αδερφή μου εκεί. Ύστερα μετακομίσαμε Αθήνα, μετά την Αθήνα πήγα στη Λάρισα, όπου αποτέλεσε και την πρώτη μου επαφή με την Τέχνη. Εκεί πήγαινα Λύκειο πια, και ασχολήθηκα με τις καλλιτεχνικές ομάδες του σχολείου, όπου απέσπασα και διακρίσεις σε Πανελλαδικούς διαγωνισμούς. Σε αυτό το σημείο να σημειώσω, πως οι διαγωνισμοί αποτελούν συνθήκη με την οποία δεν συμφωνώ, και για το λόγο αυτό, από τότε δεν συμμετείχα ξανά σε κάποιο διαγωνισμό. Ύστερα γύρισα στην Αθήνα για να προετοιμαστώ και να περάσω το 2009 στη σχολή Καλών Τεχνών στη Φλώρινα, από την οποία αποφοίτησα πρόσφατα.
Υπάρχουν ομοιότητες στα προηγούμενα έργα σου με τη ΝΕΚΥΙΑ;
Οι προηγούμενες δουλειές μου ήταν προπαρασκευαστικές για την τελική, τη ΝΕΚΥΙΑ.
Αν και αποτελούν μεμονωμένα έργα και έχουν εκτεθεί σε εκθέσεις. Στα προηγούμενα έργα μου χρησιμοποιούσα μεμονωμένα τα υλικά και τις τεχνικές της εγκαυστικής, στη ΝΕΚΥΙΑ υπάρχουν όλα μαζί. Στη ΝΕΚΥΙΑ επίσης δεν χρησιμοποιώ μπογιά για να χρωματίσω την παραφίνη, χρησιμοποιώ υλικά όπως το αίμα και οι τρίχες για να δώσουν το χρώμα.
Πώς και χρησιμοποίησες τέτοια ασυνήθιστα υλικά;
Για τη ΝΕΚΥΙΑ το έκανα αυτό για να έχουν άμεση σχέση τα υλικά, με τον εκάστοτε πίνακα. Ας πούμε στην Περσεφόνη, χρησιμοποίησα χυμό από ρόδι, που είναι το σύμβολο της Περσεφόνης και έτσι βγήκε αυτό το κόκκινο που υπάρχει στον πίνακα, για να υπάρχει άμεση σύνδεση. Αυτό που ήθελα λοιπόν, είναι να υπάρχει άμεση σχέση στον πίνακα με το υλικό του, να μην αποστασιοποιούνται . Έτσι και στον Πλούτωνα, περιέχονται υλικά που είναι κυρίως αποτελέσματα ταφής διαφορετικών λαών, και στον Ύπνο που είναι αδερφός του Θανάτου χρησιμοποίησα το ίδιο μείγμα που έβαλα και στον Πλούτωνα. Ο ασβέστης που έχω χρησιμοποιήσει στον Αχέροντα και τον Τροφώνιο, εκτός απ` το ότι είναι λευκός που είναι το χρώμα του θανάτου, αποτελεί και ένα από τα υλικά στα οποία μετατρέπεται το σώμα μετά την αποσύνθεση.
Με ποιον τρόπο βρήκες τα υλικά σου; Το κρανίο, το αίμα κλπ; Είναι λογικά μια ερώτηση που στην κάνουν πολλοί.
Ναι, είναι μια απορία που διατυπώνεται συχνά. Για να ξεκινήσω από τα κόκαλα, έχουν περισυλλεχθεί από διαφορετικές περιοχές, με τα οποία μπορώ να πω πως στάθηκα τυχερός, το αίμα και οι τρίχες είναι δικά μου-το λέω για να φύγει ως θέμα-. Τα κόκαλα βρέθηκαν σε σχεδόν τελετουργικά πλαίσια, όπως τη συλλογή νεκρών όντων που έκαναν στις πρωτόγονες θρησκείες οι Σαμάνοι. Δηλαδή, έβγαιναν σε ένα μέρος ειδικά για την ανεύρεση τέτοιων αντικειμένων. Αυτή η δραστηριότητα είχε νομαδικό χαρακτήρα, πήγαιναν ας πούμε, μια ομάδα, κάνανε ένα ταξίδι μικρό, σε μια ακτίνα αρκετά μεγάλη και γυρνούσαν πάλι πίσω. Οτιδήποτε έβρισκαν θεωρούσαν πως έπρεπε να το κρατήσουν, πολλές φορές και πάνω τους, ούτως ώστε το πνεύμα του ζώου να απελευθερωθεί, γιατί από τότε υπήρχε η έννοια του πνεύματος. Κάπως έτσι λοιπόν τα βρήκα, μόνο που δεν τα βρήκα εγώ αλλά ο σκύλος μου! Στον Πλούτωνα η στάχτη που χρησιμοποίησα στην εγκαυστική, είναι αποτέλεσμα τελετής καύσης. Το φτερό από το περιστέρι το βρήκα και τα έντομα που είναι στην Περσεφόνη και στον Ύπνο τα έπιασα ούτως ώστε να τα έχω ολόκληρα.
Τα βρήκατε-εσύ και ο σκύλος σου- σε κάποια βόλτα σας;
Όχι, βγήκα ειδικά γι’αυτόν το λόγο. Ήξερα που υπήρχαν, τα περισσότερα κόκκαλα ήταν ήδη δικά του εξαρχής. Τα πιο περίεργα οστά που υπάρχουν στο σύνολο των έργων, όπως τη μεγάλη βοϊδοκεφαλή τη βρήκε το σκυλί. Όπως και ένα ολόκληρο χελιδόνι. Τα δόντια που υπάρχουν στο έργο μου είναι τα νεογιλά δόντια του σκύλου από τότε που ήταν μικρός.
Δηλαδή είχες παρατηρήσει μια περιοχή που είχε τέτοια ευρήματα;
Έχω ακούσει πως υπάρχει μια περιοχή στη Φλώρινα πολύ μακριά που πάνε τα ελάφια για να πεθάνουν, αλλά δεν βόλευε η απόσταση και έτσι πήγα απλά στο δάσος, όπου εκεί ο σκύλος μου βρήκε οστά μικρών ζώων, αλλά τα μεγαλύτερα οστά είναι από το φαγητό του.
Δεν μπορώ παρά να σε ρωτήσω το πως ασχολήθηκες με μια τόσο μακάβρια θεματολογία;
Δεν θεωρώ ότι είναι μακάβριο. Γενικά υπάρχει ένα μπέρδεμα σ’αυτό το θέμα, πολλοί πιστεύουν πως το έργο μου έχει να κάνει με τον θάνατο. Δεν έχει να κάνει με τον θάνατο, είναι μια έρευνα πάνω στις θρησκείες. Έχω δουλέψει πάνω σε πολλές θρησκείες, βασικά τις πιο διαδομένες, τον Χριστιανισμό, τον Πολυθεϊσμό -σε διάφορα σημεία της Γης- τον Βουδισμό και τον Τεκτονισμό, που στην ουσία είναι από τις πρώτες αιρέσεις του Χριστιανισμού και τις ένωσα στο σημείο μηδέν που είναι ο θάνατος, γιατί όλες οι θρησκείες ουσιαστικά σε αυτό το σημείο ενώνονται με τα ερωτήματα «τι γίνεται μετά», «από πού ήρθες», «γιατί πεθαίνεις», « τι θα απογίνεις», όλα αυτά.
Για τι ακριβώς μιλάει το έργο σου, ΝΕΚΥΙΑ; Σε ποιους χθόνιους θεούς αναφέρεσαι στο έργο σου;
Η ΝΕΚΥΙΑ είναι ένας τόπος λατρείας προς τον θάνατο, αλλά με μια πολυπολιτισμική και πολυθρησκευτική έννοια. Σκέψου σε μια πόλη, ένας άνθρωπος του μέλλοντος –μην το σκεφτείς τεχνολογικά-ένα άνθρωπος στο μέλλον, στο οποίο θα έχουν ενωθεί τα ήθη και τα έθιμα και οι θρησκείες. Ένας τέτοιος άνθρωπος σε μια τέτοια κοινωνία δεν θα μπορούσε να λατρέψει μια πατριαρχική φιγούρα που θα του λέει «εγώ σε γέννησα», «δικιά μου πνοή είσαι», αλλά θα έχει έρθει σε μια πιο πρωτόγονη κατεύθυνση λατρείας του θανάτου. Και οι μόνες θρησκείες που λάτρευαν κατ’ευθείαν τον θάνατο ήταν η αρχαία Ελληνική και η αρχαία Αιγυπτιακή και κάποιες κεντροπαγανιστικές θρησκείες στην Ευρώπη, ας πούμε.
Στις άλλες θρησκείες υπήρχε ο θάνατος και η εκάστοτε θεότητα του θανάτου αλλά δεν τον λάτρευαν. Ακόμη και στην αρχαία Ελλάδα, πήγαιναν περισσότερο στα νεκρομαντεία για χρησμούς και όχι τόσο για σπονδές ή λατρείες. Στην ουσία δεν έχω κάνει ένα μακάβριο έργο τέχνης, αλλά έχω δημιουργήσει ένα σημείο όπου ο άνθρωπος δεν φοβάται πλέον τον θάνατο, έχει εξοικειωθεί με αυτόν, τον βλέπει ως κάτι ανώτερο από αυτόν και είναι «δεμένος» με αυτόν.
Για να μπορέσω να το δείξω αυτό έκανα πέντε ανεικονικές φιγούρες, πέντε πορτρέτα, 5 θεών του Κάτω Κόσμου της ελληνικής μυθολογίας. Δηλαδή του Πλούτωνα, της Περσεφόνης, του Αχέροντα, του Τροφώνιου και του Ύπνου και τα έχω στήσει με τέτοιο τρόπο ώστε να θυμίζουν χριστιανική ορθόδοξη εκκλησία. Στην θέση της Αγίας Τράπεζας, έβαλα το έργο «η Θυσία» που είναι μπροστά από τα έργα και όχι σε κάποια αίθουσα από πίσω, όπως θα ήταν αν μιλούσαμε για έναν ξεκάθαρα χριστιανικό ορθόδοξο ναό.
Τα σύμβολα τους, για παράδειγμα στο σύμβολο του Πλούτωνα, υπάρχει ένα σημείο που συμβολίζει το πνεύμα, αντί να το κάνω εγώ όπως στο σύμβολο του, το αντικατέστησα με το βουδιστικό και χριστιανικό σύμβολο, που είναι το περιστέρι.
Άρα το έργο σου έχει και σχέση με τις σπονδές προς τους Θεούς;
Ναι, στην Οδύσσεια στη Ραψωδία Λ, που λέγεται και ΝΕΚΥΙΑ από την οποία πήρα και το όνομα, ο Οδυσσέας προκειμένου να πάει στον Κάτω Κόσμο και να πάρει τον χρησμό από τον μάντη Τειρεσία, χρησιμοποιεί όλα αυτά τα υλικά. Σκάβει έναν λάκκο (χώμα), εκεί σφάζει ένα ζώο (κόκκαλα και αίμα), ρίχνει πάρα πολύ αλεύρι λευκό, το οποίο εγώ έχω αντικαταστήσει στις συνθέσεις μου με τον ασβέστη. Να σημειώσω εδώ πως ο ασβέστης στην τεκτονική πίστη, συμβολίζει το ένα από τα τρία υλικά που παράγονται όταν αποσυντίθενται ο άνθρωπος, τα άλλα δύο είναι στάχτη και χώμα, έχουμε και εδώ έναν άμεσο συμβολισμό. Χρησιμοποίησε λοιπόν ο Οδυσσέας, αλεύρι, μέλι, το σφαχτάρι και το αίμα του και κρασί . Όλα αυτά τα υλικά υπάρχουν στο κεντρικό γλυπτό με όνομα «Η Θυσία» αλλά και στους πίνακες, εκτός από το ρόδι που δεν το χρησιμοποίησε εκείνος, αλλά αποτελεί σύμβολο τηςΠερσεφόνης.
Οι αντιδράσεις των ανθρώπων που έχουν δει το έργο σου και τα υλικά που έχεις χρησιμοποιήσει, πως είναι; Το δέχονται ή τους ξενίζει λίγο;
Δεν έχω λάβει καμία αρνητική κριτική. Η θετική ανταπόκριση πιστεύω οφείλεται στο γεγονός πως η έκθεση δεν ήταν «αμολημένη», κάθε σύμβολο και υλικό είχε ένα λόγο ύπαρξης , είχε μια τελετουργία πίσω από αυτό, είχε μια δικαιολογία πίσω από αυτό και είχα ένα βιβλιαράκι που το έδινα σε όλους, 15σέλιδο, το οποίο μέσα εξηγούσε τα πάντα. Μετά ήταν στην προσωπική οπτική του καθενός αν του άρεσε ή δεν του άρεσε.
Ποια είναι τα επόμενα σου σχέδια τώρα; Θα κάνεις κάποια έκθεση στο άμεσο μέλλον;
Ψάχνω για εκθέσεις, πολλές, και μέσα και έξω από την Ελλάδα, αλλά τώρα περισσότερο ψάχνομαι να εκθέσω τις φωτογραφίες που τραβάω, πέραν των εικαστικών ασχολούμαι και με την καλλιτεχνική φωτογραφία, κυρίως με τις τεχνικές του push-αρίσματος.
Κάποια ιδέα για μελλοντικό έργο, έχεις; Τι σκέφτεσαι;
Ναι, έχω. Θα ξεκινήσω μια μελέτη γύρω από τον άνθρωπο και την εξέλιξή του από εγωκεντρικό σε ηλιοκεντρικό όν, από τη στιγμή που βρίσκεται στη μήτρα της μάνας του, μέχρι τη στιγμή που πεθαίνει. Ποια στάδια ακολουθεί-εάν τα ακολουθήσει- τώρα σε τι έργο θα καταλήξω , δεν μπορώ να γνωρίζω ακόμα.
Σίγουρα ο Βασίλης θα μας απασχολήσει και στο μέλλον με την πρωτοτυπία του, αν θέλετε να δείτε το σύνολο του καλλιτεχνικού του έργου, μπορείτε να το βρείτε στην προσωπική του ιστοσελίδα: http://www.vasilisangelopoulos.com/
Εκθέσεις στις οποίες συμμετείχε:
2009
Cultura Urbana // Horostasio, Athens
A3 Exhibition // Fine Art University, Athens
2012
Unhuman tape release // Junk Record Shop, Athens
Species Industrialism // Booze Cooperativa, Athens
2013
Unmasked // Horostasio, Athens
2014
A/ for Art // Thessaloniki Docks
2015
Contemporary Art Showcase Athens // Simeio Theater, Athens
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου