Πτυχιακή εργασία Αφοδίτης Γκρίζη. "Έσω-Έξω σχετική πραγματικότητα". Ιούνιος 2015, Φλώρινα.

 Έσω 

          σχετική πραγματικότητα

 Έξω

Η πτυχιακή εργασία μου χωρίζεται σε δύο ενότητες. Η πρώτη ενότητα παρουσιάστηκε στο ιδιωτικό ιατρείο του μαιευτήρα Λάζαρου Λαβασίδη και η δεύτερη στο δημόσιο νοσοκομείο της Φλώρινας στο τμήμα της μαιευτικής. Ήταν μια προσπάθεια να ερευνηθεί η σύνδεση της  τέχνης με την κοινωνία, αλλά και την επιστήμη. Στόχος ήταν να τοποθετηθούν έργα σ' ένα πλαίσιο που δεν περιορίζεται από τις συμβάσεις που θέτουν τα μουσεία, οι συλλέκτες, οι αίθουσες τέχνης.  Διερευνούνται οι έννοιες του χώρου σε σχέση με τον χρόνο, η αλληλεπίδραση του εσωτερικού και εξωτερικού κόσμου και η σύνδεση  με την εξέλιξη της ανθρώπινης ύπαρξης...

 Έσω 

          σχετική πραγματικότητα

 Έξω

Η πτυχιακή εργασία μου χωρίζεται σε δύο ενότητες. Η πρώτη ενότητα παρουσιάστηκε στο ιδιωτικό ιατρείο του μαιευτήρα Λάζαρου Λαβασίδη και η δεύτερη στο δημόσιο νοσοκομείο της Φλώρινας στο τμήμα της μαιευτικής. Ήταν μια προσπάθεια να ερευνηθεί η σύνδεση της  τέχνης με την κοινωνία, αλλά και την επιστήμη. Στόχος ήταν να τοποθετηθούν έργα σ' ένα πλαίσιο που δεν περιορίζεται από τις συμβάσεις που θέτουν τα μουσεία, οι συλλέκτες, οι αίθουσες τέχνης.  Διερευνούνται οι έννοιες του χώρου σε σχέση με τον χρόνο, η αλληλεπίδραση του εσωτερικού και εξωτερικού κόσμου και η σύνδεση  με την εξέλιξη της ανθρώπινης ύπαρξης.

Στον χώρο του ιατρείου παρουσιάστηκαν έργα - κατασκευές σε πλέξιγκλας και ζωγραφική πάνω σε βαμβακερό ύφασμα. Ζωγραφική σε μετάξι και σχέδιο σε ριζόχαρτο αποτελούν δυο επίπεδα μέσα σε κουτιά πλεξιγκλάς τα οποία δεν περιορίζουν τα έργα άλλα αντίθετα τ' αφήνουν χωρίς όρια να αλληλεπιδράσουν με τον χώρο. Ο θεατής  πλησιάζοντας ανακαλύπτει κρυμμένες εικόνες λόγω της διαφάνειας του μεταξιού. Κάποια έργα εκτέθηκαν εκεί για ένα περίπου χρόνο με σκοπό την επικοινωνία με το κοινό αλλά και την έρευνα της σχέσης του έργου τέχνης με τον περιβάλλοντα χώρο. Έγινε επίσης μία προσπάθεια να κατανοηθεί η σχέση του ανθρώπου με τον χώρο μέσω ερωτηματολογίου. Έξι σχετικές ερωτήσεις τέθηκαν στο κοινό που επισκέπτονταν το ιατρείο. 

     Στην μαιευτική κλινική του νοσοκομείου παρουσιάστηκαν ζωγραφικά  έργα σε μετάξι και έργα που δημιουργήθηκαν με τη συμμετοχή του προσωπικού της, και των ιατρών γυναικολόγων  Λάζαρου Λαβασίδη, Ιωάννη Κοσκοσά  και Γρηγορίου Δούκα. ´Ολοι αυτοί ενεργοποιήθηκαν για να αποτυπώσουν  σε χαρτί πλακούντες από διάφορους τοκετούς και να ενσωματωθούν στο δικό μου έργο. Ο πλακούντας είναι το όργανο που γεννιέται στα τοιχώματα της μήτρας και επιτρέπει στο έμβρυο την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, εξαλείφει τα απόβλητα, προστατεύει από λοιμώξεις και  παρέχει οξυγόνο μέσω του αίματος της μητέρας. Είχε εξέχουσα θέση σε τελετουργικά ήθη και έθιμα ως σύμβολο ασφάλειας και φροντίδας για διάφορους λαούς. Η εικόνα του παραδείσου θυμίζει τη ζωή μέσα στην κοιλιά όπου υπάρχουν τροφή και προστασία, χωρίς να κάνει κανείς τίποτε γι' αυτό.

Συλλέχθηκαν είκοσι περίπου αποτυπώματα και εννέα από αυτά χρησιμοποιήθηκαν. Κατασκευάστηκαν κουτιά πλεξιγκλάς, τοποθετήθηκαν στο πίσω μέρος και η εξωτερική επιφάνεια χαράχτηκε για να δημιουργηθεί έτσι  ένα δεύτερο επίπεδο που αλληλεπιδρά με το πρώτο.  Το αίμα της μητέρας είναι η πρώτη ύλη δόμησης του παιδιού μέσω του πλακούντα. Αποτυπώματα του οργάνου, που συνέδεε έμβρυα με το πρώτο περιβάλλον της ζωής, είναι η πρωτη ύλη δόμησης των έργων που παρουσιάζονται στην μαιευτική κλινική.

Το εσωτερικό περνά  στο εξωτερικό. Από τον ιδιωτικό μητρικό χωρο η ύπαρξη μεταβαίνει στο δημόσιο περιβάλλον.

   

Για να κατανοηθεί  ο εαυτός και  να βρεθεί η  αλήθεια είναι σκόπιμο να ανατρέξει κανείς  πίσω στο παρελθόν ακολουθώντας το πλέγμα αλλεπάλληλων αναμνήσεων, όσο ασυνάρτητες κι αν φαίνονται αυτές. Γιατί πίσω από κάθε φαινόμενο υπάρχει κάτι άλλο. Η εξωτερική στοιβάδα της ύπαρξης ή ενός φαινομένου κρύβει έναν άλλο εσωτερικό κόσμο. Με απασχολεί η σχέση του είναι και του φαίνεσθαι. Αν το φαίνεσθαι αντιπροσωπεύει το ψεύτικο, το εικονικό, το επιφανειακό, προσπαθώ να αναγνωρίσω την αλήθεια, το Είναι. Έτσι δημιουργώ στα έργα μου δύο επίπεδα δύο διαφορετικές χωροχρονικές καταστάσεις που αλληλεπιδρούν. Με την πρώτη ματιά διακρίνονται  γνώριμες εικόνες. Με μια καλύτερη παρατήρηση όμως διεισδύοντας στο δεύτερο επίπεδο ανακαλύπτει κανείς μια άλλη πραγματικότητα.

Με αφετηρία την οπτική πραγματικότητα δημιουργώ δυο κόσμους που φαίνονται  διαφορετικοί, όμως ενώνονται και συμπληρώνει ο ένας τον άλλον. Ζωγραφίζω πάνω στο μετάξι και παράλληλα  σχεδιάζω συνειρμικά σε ριζόχαρτο για να συνθέσω  μια ελλειπτική αφήγηση. Το φως περνάει από το ημιδιάφανο μεταξωτό ύφασμα υπονοώντας την διάσταση του χρόνου, ενώ δίνει διαφορετικές αναγνώσεις στο έργο ανάλογα με την Φωτεινή πηγή (φυσική ή τεχνητή) και το σημείο που θα ενταχθεί. Συνδέεται με τη ζωή και είναι φορέας μνήμης. Το ρεαλιστικό στοιχείο εμπλέκεται με το φαντασιακό ενώ το παρόν συνυπάρχει με το παρελθόν και το μέλλον.

Υιοθετώντας ποιητικά και ρυθμικά στοιχεία, την καθαρότητα γραμμής, το έντονο και εξωπραγματικό χρώμα από το έργο του Γκωγκέν και του Σαγκάλ αποτυπώνω εξωτερικές εμπειρίες που συνυπάρχουν με εσωτερικές.       

Νερένια τα μάτια σου

εισρέουν στα δικά μου

πεταλούδες ανασκίρτησαν

επαφίοντας στ' ακροδάχτηλα αρχαία σκουριά

μ' αυτή την αίσθηση θα σε ζωγραφίσω

με το χνούδι της πεταλούδας.

                 

Ευαγγελία Μανέττα

Αρχικά υπάρχει δομή και σχέδιο υποδηλώνοντας κίνηση αστάθεια μετεωρισμό. Η κίνηση μπορεί να αποδώσει τη ζωή σε ένα σύμπαν τρυφερό εύθραυστο και παράλληλα άγριο. Ποικίλες γραφές και σβησίματα, περιγράμματα, και ίχνη ανοίγουν την πόρτα σε μια κρυμμένη εικόνα. Παρατηρείται συχνά έκρηξη χρωμάτων αλλά και λεπτές αποχρώσεις, διαφάνεια αλλά και αδιαφάνεια, φως και σκιά, το κενό και το γεμάτο. Συνυπάρχει το σχήμα με το  άσχημο, το χάος με την φόρμα. Αντιθετικά στοιχεία που καθρεφτίζουν συναισθήματα και είναι αφετηρία υπαρξιακών αναζητήσεων.

"´Ηταν η πρώτη σκέψη που έκανα, όταν σ' ένιωσα στα σπλάχνα μου. Μια σταγόνα ζωή είχε κυλίσει από το Άγνωστο. Μια σταγόνα φως, που έσκισε μαλακά την άβυσσο, για να 'ρθει στο δικό μας κόσμο. Στην ποιότητα του δικού μας άστρου. Πριν από σένα η ανυπαρξία με τρόμαζε. Το μηδέν. Μα εσύ απέδειξες το αντίθετο. Με μύησες στα μυστικά του κόσμου. Γιατί η κύηση είναι η πιο υψηλή Μύηση. Είναι η μόνη που σε φέρνει καταμεσίς στην καρδια του Μυστηρίου, εκεί που κατοικεί το πρώτο θαύμα: η ζωή".

Μαρία Λαμπαρίδου Πόθου

Η θεματική της πτυχιακής εργασίας έχει σχέση με την ενδομήτρια ζωή, την γέννηση, αλλά και  την αναγέννηση του νου και της ψυχής.

Υπάρχει βιωματική σχέση με το θέμα που γίνεται και σύμβολο υπαρξιακού προβληματισμού. Η γέννηση ως βίωμα ήταν η αφορμή για την συγκεκριμένη ενότητα.

Η ζωή αρχίζει σ' ένα σύμπαν τρυφερό,εύθραυστο και παράλληλα άγριο. Το έμβρυο αιωρείται στο ενδομήτριο περιβάλλον σε έναν παράδεισο συνύπαρξης και αλληλεπίδρασης. Και όταν έρχεται η στιγμή της γέννησης η μήτρα  ματώνει και συγχρόνως ολοκληρώνεται. Ο τοκετός είναι μια στιγμή εξαιρετική μια εκπληκτική επαφή σώμα με σώμα, μια θαυμάσια συνουσία αναφέρει ο Τοματίς. Μέσα στην μήτρα το έμβρυο ζούσε όπως ο βασιλιάς στο παλάτι του και ξαφνικά το περιβάλλον του αλλάζει σχήμα και διαστάσεις. Ενώ πριν  μπορούσε να αγγίζει τα τοιχώματα του κόσμου του, τώρα δεν γνωρίζει τα όριά του.

Ο εσωτερικός και εξωτερικός κόσμος η θέληση και η μοίρα είναι στην πραγματικότητα αλληλένδετα. Κάθε όριο είναι μια αρχή αλλά και τέλος. Η γέννηση είναι το τέλος της ενδομήτριας ζωής και η αρχή μιας άλλης στον πραγματικό κόσμο. Η αξιοποίηση του εξωτερικού κόσμου δεν μπορεί να γίνει ανεξάρτητα από την ποιότητα του εσωτερικού. Το έμβρυο αφήνει το σφαιρικό σχήμα της μήτρας για να βρεθεί ξαφνικά σε ένα ορθογώνιο περιβάλλον. Η κούνια του το δωμάτιο του το σπίτι και το σχολείο του αργότερα έχουν γωνίες, σκληρά τοιχώματα παντού.

Ο άνθρωπος σαν ένα μέρος προσδιορισμένο, εξαρτημένο, επηρεασμένο και διαμορφωμένο με εξωτερικές επιδράσεις είναι αναγκασμένο ν’ αντιλαμβάνεται και να γνωρίζει τη σχετική πραγματικότητα. 

Ευχαριστίες

Βοσκοπούλου Χρυσούλα, Ζωγράφο Θωμά, Κοντοσφύρη Χάρη, Δούκα Γρηγόριο, Κοσκοσά Ιωάννη, Λαβασίδη Λάζαρο, Γαΐτου Πηνελόπη, Καρούλια Κατερίνα, Μανέττα Ευαγγελία, Τσάντη Δήμητρα, Τσιμπλάκη Μαριτάσα, Γιολάντα Φιλοποίμην, Χρυσικού Πανδώρα.

Για την πλήρη τεκμηρίωση πατήστε εδώ

Φωτογραφίες: Αφροδίτη Γκρίζη, Θανάσης Μπλιούμης

Βίντεο: Γιώργος Ντάλης