Διπλωματική Εργασία, Βλάχος Διονύσης - Τα Σύμβολα Των Σκοτεινών Συναισθημάτων

Ένας από τους στόχους του έργου ζωγραφικής είναι συχνά η ατόφια οπτική μεταφορά συναισθημάτων από τον καλλιτέχνη προς τον θεατή, μια διαδικασία που χαρακτηρίζει τον κόσμο της τέχνης και θεωρείται από πολλούς ως κάτι ιερό. Αυτό πραγματοποιείται με την χρήση συμβόλων, οπτικών εργαλείων που είναι φορτισμένα με κοινωνικό υποκείμενο και δρουν ως οδηγοί. Ο δημιουργός χρησιμοποιεί τα σύμβολα για να καθοδηγήσει τον θεατή προς το συναίσθημα παρά τη θέληση του τελευταίου.

Ενδιαφέρομαι να χρησιμοποιήσω αυτήν την διαδικασία όχι για να δημιουργήσω την εμπειρία ενός συναισθήματος στον θεατή, αλλά για να τον ωθήσω να απολαύσει το ίδιο το σύμβολο και να τον οδηγήσω μπροστά στην έννοια του συναισθήματος που αντιπροσωπεύει. Η διπλωματική εργασία μου δηλαδή είναι μια αρχειακή προσέγγιση-καταγραφή πάνω στο θέμα των συμβόλων ορισμένων συναισθημάτων. Σκοπός είναι ο θεατής να οδηγηθεί στο συναίσθημα αλλά όχι και να το αισθανθεί, να ικανοποιηθεί από το οπτικό σύμβολο και να αντιληφθεί την έννοια του συναισθήματος χωρίς να το βιώσει. Να εκτιμήσει την ύπαρξή του ως κάτι που υπάρχει στον κόσμο.

 

Τα συναισθήματα που έχω επιλέξει να συμβολίσω στην εργασία μου είναι “σκοτεινά”, αντικειμενικά μη θεμιτά από τους περισσότερους ανθρώπους εξαιτίας μιας εγγενούς, αυθόρμητης στάσης αποστροφής. Η επιλογή οφείλεται κυρίως στην προσωπική μου κλίση προς το “κακό”, και την γοητεία που αυτό έχει για εμένα. Θεωρώ όμως ότι αυτού του είδους τα συναισθήματα είναι ιδανικά για τον αποστασιοποιημένο χαρακτήρα του εικαστικού μου έργου, διότι είναι πολύ πιο εύκολο να αποτρέψεις τον θεατή από το να βιώσει ένα δυσάρεστο συναίσθημα όπως ο φόβος, αλλά πολύ πιο δύσκολο να κάνεις κάποιον να εκτιμήσει την ύπαρξη ενός τέτοιου συναισθήματος απλώς ως μια έκφανση της ανθρώπινης κατάστασης. Το γεγονός αυτό προσφέρει μια ενδιαφέρουσα πρόκληση, και οι θεατές ενστικτωδώς καταλαβαίνουν ότι δεν μπορεί το καλό να υπάρξει χωρίς το κακό, όπως και το φως δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το σκοτάδι.

Η θεματική προέκυψε από τη δουλειά μου κατά την διάρκεια των σπουδών μου. Όλα τα έργα μου περιέγραφαν σκοτεινές αλλά οπτικά καλαίσθητες μορφές, οι οποίες πήγαζαν από άσχημα, έντονα και “μεγαλειώδη” συναισθήματα. Αργότερα συνειδητοποίησα ότι οι μορφές αυτές είναι σύμβολα και από εκεί και πέρα κατάφερα να εκφράσω λεκτικά τον τρόπο σκέψης και εργασίας μου.

Τα συναισθήματα που χρησιμοποιώ στην εργασία είναι τα εξής:

Κατάθλιψη, Απελπισία, Φόβος, Πανικός, Θυμός, Άγχος, Οργή, Ενοχή, Ντροπή, Αμηχανία

Για να πετύχω τον στόχο μου να απομονώσω τον θεατή από την εμπειρία του συναισθήματος και να τον ωθήσω να το αντιληφθεί με τη δέουσα αποστασιοποίηση, χρησιμοποιώ σε κάθε έργο ορισμένες τεχνικές όπως το βάθος, το κορνίζωμα και την αντίθεση. Για να δελεάσω τον θεατή να αποδεχτεί το “κακό” μέσα σε αυτά τα έργα, πλάθω τις μορφές μου έτσι ώστε να είναι καλαίσθητες για το ανθρώπινο μάτι, αν και ταυτόχρονα αποκρουστικές.

Στα έργα μου χρησιμοποιώ συνεχείς χρωματικές αντιθέσεις καθώς και φώτα τα οποία προέρχονται από φυσικά αδύνατες κατευθύνσεις για να δημιουργήσω μια ενιαία αισθητική, καθώς και να ενισχύσω την εντύπωση στον θεατή ότι αυτές οι μορφές δεν είναι φυσικά αντικείμενα, αλλά κάτοικοι ενός φανταστικού κόσμου ιδεών, παγωμένοι μπροστά σε παράθυρα-πίνακες, έτσι ώστε ο θεατής με την ησυχία του να τις μελετήσει αντικειμενικά.

Κατά τη διάρκεια της ζωής μου έχω επηρεαστεί από πολλούς καλλιτέχνες, κυρίως πάνω στο ψηφιακό μέσο, το οποίο κατέληξε να γίνει το αγαπημένο μου. Ο κλάδος της ψηφιακής τέχνης είναι όσο παλιός όσο ο υπολογιστής και περιλαμβάνει φωτογραφία, κινηματογράφο, πολυμέσα, κόμιξ, βιντεοπαιχνίδια και άλλα. Χρησιμοποιώ το ψηφιακό μέσο σε όλη την δουλειά μου γιατί είναι ένα πολυεργαλείο, το οποίο προσφέρει άπειρες δυνατότητες που δεν υπάρχουν στα παραδοσιακά μέσα. Παρά την πολυπλοκότητα που το διακρίνει, είναι εκπληκτικά προσιτό και ιδανικό για τον μοντέρνο άνθρωπο.

Οι καλλιτέχνες που πιο πολύ έχουν επηρεάσει τα έργα μου είναι ο Bill Viola, ο Brian Warner (Marilyn Manson), ο Noah Bradley και ο Anton Semenov. Ο Bill ήταν αυτός που μου άνοιξε τους ορίζοντες ως προς τις δυνατότητες του ψηφιακού μέσου, ζωντανή απόδειξη ότι αυτό έχει μια θέση στις τέχνες. Ο Brian με βοήθησε να ορίσω αλλά και να εκτιμήσω την έννοια του άσχημου, μέσα από την ζωγραφική αλλά και τη μουσική του. Ο Anton είναι αυθεντία πάνω στα “σκοτεινά σύμβολα” και στην ατμοσφαιρική ζωγραφική. Ο Noah είναι ο αγαπημένος μου καλλιτέχνης, δάσκαλος της ψηφιακής αλλά και παραδοσιακής ζωγραφικής και με μεγάλη επιρροή πάνω στο χρώμα και στο τοπίο.

Η εργασία μου συνιστά μια έκθεση ζωγραφικής στην οποία εκθέτω δέκα ψηφιακά έργα εκτυπωμένα σε μουσαμάδες. Το κάθε έργο έχει δημιουργηθεί με το GIMP, ενα πρόγραμμα επεξεργασίας φωτογραφιών που, μαζί με μια ψηφιακή γραφίδα, χρησιμοποιώ ως μέσο ζωγραφικής. Ο κάθε ένας από αυτούς τους "πίνακες" αναπαριστά μια μορφή, η οποία αντιστοιχεί σε ένα από τα αρνητικά συναισθήματα.