Μαρί Θεοφίλου, "Ο ενδιάμεσος χώρος"

"Ο ενδιάμεσος χώρος"

Grey is the epitome of non-statement’ ( Gerhard Richter)

Μορφές ασαφείς, φέρουσες μυστικά, οι ίδιες ως μυστικά. Αιωρούνται, πάλλονται  στο χώρο που και αυτός παραμένει ασαφής σε μια λεπτή ισσοροπία αποκάλυψης και απόκρυψης. Ένας χώρος ενδιάμεσος, ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό, σαν τον “ενδιάμεσο ψυχικό χώρο”, το χώρο που γεννά την σκέψη. Η δυνητική “ενδιάμεση περιοχή” όπου λαμβάνουν χώρα τα ψυχικά φαινόμενα, όπου καθίσταται δυνατή η ανάπτυξη της εμπειρίας. Χώρος άχρονος μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας .Φιγούρες-μυστικά σε μια υπόγεια ένταση που ξεπηδούν από τις “ψυχικές κρύπτες”, ξαφνικά σαν φαντάσματα, ζητώντας λύση. Κια που εντάσσονται άραγε; Είναι  μήτρα αυτό στο οποίο βρίσκονται; Η μήτρα καθίσταται τόπος μνήμης, μετάδοσης του οικογενειακού μυστικού. Ταυτόχρονα όμως είναι σώμα, το πρωταρχικό μέσο συμβολοποίησης.

Ο ενδιάμεσος χώρος

Δεν μπορούν να ειπωθούν όλα σε όλους (Ου πάντα τοις πάσι, Πυθαγόρας).

Δεν είναι δυνατόν οι άνθρωποι να μην έχουν μυστικά και σίγουρα δεν αμφισβητείται το δικαίωμα των πολύ προσωπικών, των ιδιωτικών στιγμών.Καθώς αναπτύσεται το παιδί, έχει ανάγκη από την ύπαρξη ιδιωτικότητας, από έναν προσωπικό κόσμο που θα φιάξει και όπου θα εμπεριέξει τις σκέψεις του, τις φαντασιώσεις του. Έτσι θα καταφέρει να δομήσει την ψυχική του ακεραιότητα, θα αποκτήσει την αίσθηση της ατομικότητας και του διαχωρισμού από τον “άλλο”, θα αντιληφθεί τον εαυτό του ως ξεχωριστή ύπαρξη.Το δικαίωμα στο μυστικό αποτελεί προϋπόθεση για να σκεφτόμαστε.

Από την αρχή της ζωής του ο άνθρωπος χρειάζεται έναν ενδιάμεσο χώρο, μια δυνητική “ενδιάμεση περιοχή” σύμφωνα με τον Winikott, ανάμεσα στον εσωτερικό και εξωτερικό κόσμο. Είναι ο χώρος όπου λαμβάνουν χώρα τα ψυχικά φαινόμενα, όπου καθίσταται δυνατή η ανάπτυξη της εμπειρίας. Ένας χώρος-προϋπόθεση της δημιουργικότητας του ατόμου που αναπτύσσεται.

Στην περίπτωση της μη ύπαρξης αυτού, είναι δύσκολος ο διαχωρισμός από τον “άλλο”, παραμένει η πρωταρχική ψυχική συγχώνευση.

Διανύουμε μια εποχή που το διαδύκτιο με την ευρεία χρήση του αλλά και τις εφαρμογές του μοιάζει να μην αφήνει τίποτα κρυφό.

Από την απόκρυψη και τα Μυστικά, φαίνεται να περνάμε στην εποχή των ομολογήσεων και εξομολογήσεων, μέσω του διαδυκτίου. Μοιάζει οι άνθρωποι αντί να θέλουν να κρύψουν, να θέλουν να αποκαλύψουν την προσωπική τους ζωή σε σημείο επιδειξιομανίας πολλές φορές. Η διατήρηση της ιδιωτικότητας δεν είναι το ζητούμενο πλέον, κάθε απόκρυψη μεταφράζεται σε ψέμα. Ζωές σε πλήρη διαφάνεια, σε πλήρη έκθεση. Οι προσωπικές στιγμές για να αποκτήσουν νόημα, χρειάζονται την “ηδονοβλεψία” της ματιάς των άλλων, να επιβεβαιώσουν σα μάρτυρες την ύπαρξή τους. Όμως οι εμπειρίες νοηματοδοτούνται μέσω συμβολισμών που χρειάζονται  το φαντασιωσικό πεδίο για να πραγματοποιηθούν. Πώς να συμβεί αυτό όταν είναι παρούσα συνεχώς η “πραγματικότητα” με εικόνες, στίγματα θέσης, μηνύματα αδιάλληπτα; Όπως αναφέρει και ο Μίλαν Κούντερα: ”Κανένας δε μας αμφισβητεί το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, αλλά η ιδιωτική ζωή δεν είναι πια αυτό που ήταν.Κανένα μυστικό δεν την προστατεύει…το μυστικό πλέον δεν το απαιτούμε καν,η ιδιωτική ζωή δεν απαιτεί πλέον να είναι ιδιωτική”.

Ένα άλλο ζήτημα επίσης που προκύπτει έιναι κατά πόσο αυτά που λέγονται στο διαδύκτιο είναι όντως οι εξομολογήσεις ή η καλύτερη εκδοχή της “εικόνας” .Γιατί τα προσωπικά Μυστικά συνεχίζουν να υπάρχουν και να βαραίνουν ίσως και περισσότερο αφού υφίστανται σε ένα πλαίσιο όπου κανείς επιβάλλεται να μοιραστεί και να επιδείξει ότι πιο ευχάριστο και “όμορφο”.

Επίσης με τις πλατφόρμες αναζήτησεις τα οικογενειακά Μυστικά μπορεί να κινούνται μεταξύ των οικογενειών που τα διαφυλλάσουν και των διαδυκτιακών πυλών που με το πάτημα ενός κουμπιού μπορούν να παρέχουν πληροφορίες σχετικές με αυτό. Πόσο παράδοξη κατάσταση…