Φλώροι Εικαστικοί: Ένα κινηματογραφικό τριήμερο στον Παρθενώνα Χαλκιδικής

Δευτέρα 18 Ιουλίου 2016

Ένα κινηματογραφικό τριήμερο στον Παρθενώνα Χαλκιδικής

Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ μέρες βαρυές, επάνω κάτω τριγυρνώ για νάβρω τα παράθυρα.— Όταν ανοίξει ένα παράθυρο θάναι παρηγορία.— Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ να τάβρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω. Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία. Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει.

Με αφορμή το ποίημα του Καβάφη Παράθυρα 9 καλλιτέχνες του 3ργαστηρίου της σχολής καλών τεχνών Φλώρινας συμμετείχαν ως παράλληλη δράση στο Παρθενών film festival.

Ο απολογισμός επισκεψιμότητας έδειξε 750 άτομα να περνάνε το κατώφλι του φεστιβάλ  και να  παρακολουθούν επί 3 βράδια αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά σε μία μοναδική τοποθεσία ιδιαίτερου κάλλους.

Φτάνοντας στον Παρθενώνα γοητεύεσαι αμέσως από την ηρεμία και το αναλλοίωτο στο χρόνο παραδοσιακό του ύφος. Ένα νέο χωριό που άρχισε να επαναδημιουργείται στις αρχές της δεκαετίας του 80 έχοντας υποστεί την μετανάστευση των κατοίκων .Πλέον πολλά από τα σπίτια έχουν αναστηλωθεί, αυτά που έμειναν στην φθορά του χρόνου , έγιναν μνημεία μετανάστευσης .Σε αυτά τα μνημεία κληθήκαμε να  δημιουργήσουμε 9 έργα, να σηματοδοτήσουμε μία νέα αρχή  ερχόμενοι αντιμέτωποι με τον πεσιμισμό του Καβάφη.

Ειρήνη Πουλιάση

Συμμετείχαν:
Ειρήνη Πουλιάση,Νικολέτα Τσαντίκη, Κατερίνα Καρούλια, Χάρης Μαργαρίτης, Κυριάκος Μπουρνάς ,Χριστίνα Καλομενίδου,Στρατής Καβαρνός,Θεοδωσία Κέκκελη, Ηλίας Μπαρκαλης, Θεοφίλου Μαρί.

Ερείπια παράθυρα

Θεοφίλου Μαρί

Κυριάκος Μπουρνάς, λεπτομέρεια

Ερείπια παράθυρα

Συνεργατική εικαστική εγκατάσταση εννέα χαρτογραφημένων και μιας αχαρτογράφητης , παρέμβασης σε ερείπια παράθυρα, αναπτυγμένη σε μια διαδρομή, στο Χωριό Παρθενώνας Σιθωνίας στη Χαλκιδική, στα πλαίσια του 2^ου parthenon Φεστιβάλ - σινεμά στο χωριό.

Θεοδωσία Κέκκελη

Ερείπια παράθυρα Κ. Καβάφη

Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ μέρες βαριές, επάνω κάτω τριγυρνώ για νάβρω τα παράθυρα.— Όταν ανοίξει ένα παράθυρο θάναι παρηγορία.— Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ να τάβρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω. Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία. Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει.

Ειρήνη Πουλιάση

Το Αποδιαρθρωμένο παράθυρο ενός ερείπιου χώρου-Σκέψεις πάνω στην εικαστική συνεργατική παρέμβαση στο χωριό Παρθενώνας Χαλκιδικής στο Νέο Μαρμαρά.

Ηλίας Μπαρκαλης

Η δράση περιλαμβάνει παρεμβάσεις ζωγραφικών έργων στο εσωτερικό ερειπίων παραθύρων, έτσι ώστε να επιτευχθεί ένας διάλογος ανάμεσα στο παλιό και το νέο ερείπιο, στην αρχιτεκτονική αναπαράσταση και την εικαστική, στο παρελθόν και το παρόν, στον εξωραϊσμό και τον εσωραϊσμό. Δεν υπάρχει τίποτα πιο εύκολο από το να αναγνωρίσεις ένα αρχιτεκτονικό μέλος, το παράθυρο που χάσκει, ανάμεσα στο αποδιαρθρωμένο εσωτερικό με τα κατολισθέντα υλικά του ερειπίου και τον εξωτερικό δομικό χώρο ή την φυσική υπερκάλυψη των φυτών.

Ηλίας Μπαρκαλης

Οι παρεμβάσεις έγιναν με φορητά στοιχεία, ζωγραφισμένο καμβά ώστε να δημιουργείται μια «αντίφαση» ανάμεσα στην εικόνα και το επαναδιαρθρωμένο σχήμα του παραθύρου. Η εικόνα αποτελεί μια πηγαία αναφορά σε μια εικαστική λειτουργία της θέας, ενώ το παράθυρο είναι ένα λειτουργικό αρχιτεκτονικό άνοιγμα προς το φώς και τη θέα, ώστε η τεχνητή σπηλιά που είναι ένα σπίτι, να έχει προμελετημένες λύσεις. Η τοποθέτηση των εικαστικών έργων λειτουργεί επιδιορθωτικά και αναδιορθωτικά μιας και αναιρεί τη «Μπρουνελέσκια» θέα, αλλά ταυτόχρονα τα επαναδιατυπώνει νεωτερικά. Εντάσσει τις εικαστικές εικόνες στο χώρο του σχήματος παραθύρου και κάνει την αρχιτεκτονική να αναπαριστά το σημαινόμενο της ζωγραφικής εικόνας. Από την μια εικονοποιεί το αθέατο και περιγράφει το απερίγραπτο στον κόσμο των βλεμμάτων, αλλά από την άλλη, επιμερίζει αντιστρόφως την εικόνα σε ένα περιορισμένο χώρο, ο οποίος δεν έχει την αρχιτεκτονική ουδετερότητα, το ενεργό εύρος και την δυνατότητα για θέαση. Το επιβάλει να διατυπωθεί συμφώνα με τους κανόνες μιας ταυτόχρονης μορφής. Περιορίζει το θέαμα για να μην είναι μια στιγμή κοιτάγματος, παρά μόνο μια εμψυχωμένη εικόνα ενός ερείπιου παράθυρου που συμπληρώνει το περίγραμμα ενός σχήματος. Αποτελεί το λεπτό περίβλημα μιας επαναδιατυπωμένης εικόνας σε αρχέτυπο αρχιτεκτονικό περιβάλλον ενός παραθύρου, που πρέπει να διαπεράσουμε για να παρακολουθήσουμε εικόνα την εικόνα, πινελιά την πινελιά, την εκκένωση της εσωτερικότητας του παραθύρου.

Κατερίνα Καρούλια, λεπτομέρεια

Η εικονογραφία του παραθύρου είναι μια ταυτολογία με την αποσπασματικότητα ενός τόπου. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την προτεινομένη εικαστικότητα. Η εικαστικότητα παίζει με μια πληθώρα εικόνων. Χρησιμοποιήθηκε ως δυνατότητα να πει δυο φορές τα ίδια πράγματα με πολλαπλή οπτική. Επωφελείται από τον πλεονάζοντα πλούτο της ρημαγμένης αρχιτεκτονικής, που βοηθάει στην επαναδιατύπωση και εμψύχωση εικόνων του τώρα ενώ κατάφεραν να βρεθούν σε έκφραση αλληγορίας. Έτσι δείχνει και ταυτόχρονα φαίνεται. Απεικονίζει και κρύβει. Αναπαριστά και ληθαργεί. Θυμίζει και ξεχνά. Αντικειμενοποιεί και σημαίνει. Κοιτάζει και αποστρέφεται . Συλλαμβάνεται τόσο η πραγματική θέα όσο η εμπράγματη και ιδεατή.

Χριστίνα Καλομενίδου, Κατερίνα Καρούλια

Με την εγκατάσταση των ερειπίων παραθύρων εμβλήθηκε εκείνο το πλέγμα των σημασιών που έχει να κάνει με την καταστροφή, την εγκατάλειψη, τη φυγή, το ξερίζωμα, την ανοικοδόμηση, την επιστροφή το ρίζωμα, την αφήγηση και το απερίγραπτο. Ένας αόρατος κόσμος ενός αναδυόμενου θέρετρου εμφανίστηκε μπροστά μας, εδώ αναστύλωση, εκεί χτίσιμο, εκεί μια μεταπώληση, εδώ οι γλώσσες των εποικιστών, εκεί οι ορεινοί κήποι, εκεί η αγροτική οικονομία, εδώ το φύσημα του αέρα, εκεί η θέα στον Τορωναίο κόλπο, εκεί η ναυτοσύνη, εδώ το εμπόριο και ο τουρισμός.

Χριστίνα Καλομενίδου

Οι εικαστικές παρεμβάσεις είναι φτιαγμένες από θραύσματα μιας αποδιαρθρωμένης θέας. Η διάταξη της θέας είτε είναι εξωτερική, είτε είναι εσωτερική, είτε συμπαντική, σε αυτό το τοπίο διαστρέφεται ώστε να ταραχθούν όλες οι παραδοσιακές σχέσεις κατασκευασμένου χώρου και εικόνας.

Το ποίημα του Καβάφη λειτούργησε σαν λεζάντα. Ένα τρίτο πεδίο μαζί με την αρχιτεκτονική και τα εικαστικά, ο ποιητικός λόγος της λογοτεχνίας ενεργοποιήθηκε σαν κελάρισμα μετά από βουητό κατάρρευσης ενός κτηρίου σε ερείπιο. Το ερείπιο ως αποδιαρθρωμένος αρχιτεκτονικός λόγος, ως ευμετάβλητη εικόνα, εντάσσεται στην καβαφική σκέψη και η αλλοιωμένη εικόνα επανακύπτει ως κανόνας χρήσης μιας καρτ ποστάλ. Η μορφή του παράθυρου που χρησιμοποίησαν οι νέοι καλλιτέχνες είναι παρά πολύ άμεση και η θέα του εύκολα οικειοποιήσημη, καθώς και το αναγγέλλον ποίημα, ένας ευνοϊκός αναστοχασμός για την αίσθηση της νοσταλγίας.

Σε ένα ανοιχτό παράθυρο, σε ένα ερείπιο παράθυρο υπάρχει κενό ή χάσμα; Ένα παράθυρο υπάρχει ως άνοιγμα ή ως κλείσιμο; Τα έργα που τοποθετηθήκαν μάταια προσπάθησαν να γίνουν όσο το δυνατό όμοια με την μορφή του παραθύρου. Μάταια οι εικόνες εκτυλίχθησαν με τις υποδείξεις του Καβάφη. Τα έργα εξ αδιαιρέτου με τη θέα του παραθύρου προβάλουν την αθέατη συνθήκη του κλειστού. Το κείμενο του Καβάφη διαπιστώνει με θλίψη τον ερείπιο χώρο ως απουσία και ως επίδειξη της παρουσίας.

Χ. Κοντοσφύρης

Σκοπιά Φλώρινας 22/7/2016