ΡΗΜΟΣ ΑΡΓΥΡΙΟΣ
"ΜΥΘΡΥΛΑΤΕΣ"
Έκθεση Διπλωματικής Εργασίας
Πινακοθήκη Φλωρινιωτών Καλλιτεχνών
Ισόγειο Φ.Σ.Φ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
22 με 26 Ιουνίου 2015
Ωράριο λειτουργίας: 10:00 - 14:00 και 17:00 - 20:00
Ωράριο λειτουργίας: 10:00 - 14:00 και 17:00 - 20:00
Μύθος & Θρύλος
Στο ερευνητικό μου πεδίο και εκθεσιακό μου αντικείμενο,
επηρεασμένος από τις πλατωνικές περιγραφές για τον κόσμο των ιδεών, που στην
τέχνη αλλά και τη ζωή, παραλληλίζω με τον παράδεισο, νιώθω κάτι σαν καθήκον, να
σας τον περιγράψω με ένα προοίμιο του τύπου 1+1 ίσον 2 στα μαθηματικά, μα 1+1
ίσως 2 στην τέχνη. Οι «Μυθρυλάτες» είναι οι
θεατές του. Είναι οι μύθου και θρύλου ηλάτες, που μέσω του μύθου και του
θρύλου, οδηγούνται αλλά και οδηγούν, από την κάθε διάσταση στον κάθε χρονοχώρο
και μέσω του έργου, γίνονται ένα με τον μύθο, ένα με τον θρύλο, ένα με το ίδιο
το ταξίδι.
Ο μύθος, ο θρύλος και η παραβολή, παροιμίες και ρήσεις, στίχοι
ποιημάτων και τραγουδιών, συνθέτουν την δομή του έργου μου, που στηρίζεται στο
χρώμα. Το χρώμα είναι το απόσταγμα του φωτός, που λούζει, διαχέει και περιβάλει
ως πέπλο αυτές τις έννοιες. Περιγράμματα που ορίζουν μορφές και αντικείμενα,
όγκους και διαστάσεις, παραστάσεις και περιγραφές που μοιάζουν να χάνονται και
να βρίσκονται μέσα του, προσδιορίζουν την ύλη ως άυλη, αέρινη, πλασματική. Η
τεχνική της λαζούρας είναι αυτή που τον οδηγεί στο άυλο, στο αέρινο, στο
διαμπερές. Στο «ούτε λέγει, ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει».
Η εικόνα του κάθε έργου, επιδιώκω να μην είναι άμεσα
αναγνώσιμη και αναγνωρίσιμη, να της καταθέτεται η παρατήρηση που της αρμόζει,
για να βιώσει ο θεατής τον χωροχρόνο που ο ίδιος παρατηρώ από τον λευκό καμβά
ως την υπογραφή μου. Από τα μάτια μου, στα μάτια του, έτσι ώστε, να γίνει κι ο
ίδιος ο θεατής μέρος μιας σύνθεσης εννοιολογικής, συμβολικής, με αλληλένδετη
βαρύτητα, τόσο στην τεχνική, όσο και στην εικόνα που τείνει να ισούται με χίλιες
λέξεις επί άλλες τόσες έννοιες.
Ο μύθος, ο θρύλος και η παραβολή, παροιμίες και ρήσεις,
στίχοι ποιημάτων και τραγουδιών, είναι για μένα σαν μετεμψύχωση του πεπραγμένου
στο χωροχρόνο. Η τέχνη είναι η έμπρακτη φιλοσοφία που μας οδηγεί στον κόσμο των
ιδεών. Μας περιγράφει τον παράδεισο. Είναι η αέναη πάλη για επιβίωση του
γεγονότος η του απωθημένου κατά της λήθης, ένα θείο δώρο και όχι ανθρώπινο
κτήμα σε «προθήκη αξιοπερίεργου αντικειμένου». Είναι κάτι που δεν πρέπει να μας
νοιάζει αν «ταιριάζει με τις κουρτίνες».
Πιο αναλυτικά όμως, ο μύθος σύμφωνα με την ανθρωπολογική
ερμηνεία του όρου είναι ιερή ή θρησκευτική αφήγηση της οποίας το περιεχόμενο
σχετίζεται με την προέλευση ή τη δημιουργία φυσικών, υπερφυσικών ή πολιτιστικών
φαινομένων.
Η ανθρωπολογική έννοια για τον μύθο διαφέρει από εκείνην που
υπονοεί στο περιεχόμενο του μύθου κάποιο ψεύδος. Οι μύθοι διερευνούνται επίσης
ως αποσπασματικές πηγές προφορικής ιστορικής αφήγησης ως ενδείξεις κοινωνικών
αξιών που διαμορφώνουν τον κοινωνικό χάρτη μιας ομάδας ανθρώπων και (από τον
Κλοντ Λεβί Στρος) για τις καθολικές (συμπαντικές) δομές τους.
Ο όρος, τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν για
αυτές τις αφηγήσεις, υποδηλώνει στην σημερινή (πιθανώς προκατειλημμένη)
αντίληψη, την πιθανότητα και την αντικειμενική αναξιοπιστία τους αλλά δεν
πρέπει να ξεχνάμε ότι ένας μύθος είναι υποκειμενικά αληθινός, ή μάλλον ως
τέτοιος βρίσκεται στο στόμα του λαού εκείνου για τον οποίο έχει μια ιερή
λειτουργία.
Κάθε λαός, ακόμα και ο πιο πρωτόγονος, κάνει διάκριση με τον
τρόπο του μεταξύ αναληθών διηγήσεων και πραγματικών μύθων, παραβλέποντας την
αληθοφάνεια και βασιζόμενος αποκλειστικά στη θρησκευτική πραγματικότητα την
οποία οι μύθοι περιβάλλουν. Γι’ αυτό, για μια ουσιαστική κατανόηση των μύθων
των διάφορων λαών, δεν πρέπει να τους θεωρούμε σαν φανταστικές μεταπλάσεις
ιστορικών γεγονότων, μεταφερμένων στο πεδίο του θρύλου (ευημερισμός), ούτε σαν
έκφραση, σε μορφή αλληγορική, θρησκευτικών ή φυσικών αληθειών (αλληγορισμός),
ούτε σαν αφελείς προσπάθειες ερμηνείας των φυσικών φαινομένων και των γεγονότων
της ανθρώπινης ζωής (νοησιαρχικές και ορθολογιστικές θεωρίες) ούτε, τέλος, σαν
ποιητικές εκλάμψεις που προκαλούνται από μια μυστική συμμετοχή των ατόμων στα
φυσικά φαινόμενα (μεταφυσικές θεωρίες).
Στην καταγωγή του ο μύθος είναι μια προφορική παράδοση. Δεν
μπορεί να τον αφηγηθεί οποιοσδήποτε, ούτε σε οποιαδήποτε στιγμή. Υπάρχουν
ειδικοί αφηγητές, που σε ορισμένους λαούς θεωρούνται μάλιστα «ιδιοκτήτες» των
μύθων που αφηγούνται και γενικά το έργο αυτό το αναλαμβάνουν αποκλειστικά
εκείνοι που έχουν ήδη και άλλα καθήκοντα ιερού χαρακτήρα.
Ιερές επίσης είναι και οι περιστάσεις στις οποίες γίνεται
αφήγηση μύθου (σε κάποια τελετή ή γιορτή), ενώ συχνά η ίδια η αφήγηση αποτελεί
μια τελετουργία, όταν επιδιώκει την εκπλήρωση ορισμένων σκοπών (π.χ. ορισμένοι
Πολυνήσιοι αφηγούνται τον μύθο της δημιουργίας για να βοηθήσουν έναν δύσκολο
τοκετό).
Σε πολιτισμούς όπου υπάρχει γραφή, ο μύθος τις περισσότερες
φορές διαμορφώνεται σε γραπτό είδος, που καταχωρίζεται είτε σε λειτουργικά
συγγράμματα είτε σε αυτόνομα έργα, τα οποία αποβλέπουν να δημιουργήσουν ένα
είδος λογοτεχνίας, απομακρυνόμενα, περισσότερο ή λιγότερο, από τη θρησκεία.
Όπως η Θεογονία του Ησίοδου, που κυμαίνεται μεταξύ του θρησκευτικού μύθου και
της λογοτεχνίας, ή η Βιβλιοθήκη του Απολλόδωρου, η οποία περιέχει τους αρχαίους
ελληνικούς μύθους μεταβλημένους ήδη σε λογοτεχνικό είδος. Χαρακτηριστικό
φαινόμενο του μύθου, είναι οι παραλλαγές που συνήθως παρουσιάζει· οι παραλλαγές
αυτές εξηγούνται με αίτια τεχνικά ή λειτουργικά, δηλαδή κατά ένα μέρος
οφείλονται στην αρχική έλλειψη γραπτών κειμένων και κατά ένα μέρος στην ειδική
λειτουργία που οι μύθοι επιτελούν σε διάφορες περιπτώσεις, γεγονός που
επιτρέπει την αποκοπή μερών που δεν ενδιαφέρουν σε μια δεδομένη στιγμή, τη
διεύρυνση ή τη μετατροπή άλλων που πρέπει να τονιστούν ιδιαίτερα.
Το περιεχόμενο ενός μύθου εξελίσσεται πάντα με την
εξιστόρηση της καταγωγής ενός φαινομένου του κόσμου (κοσμογονικοί μύθοι), των
θεών (θεογονικοί μύθοι), του ανθρώπου (ανθρωπογονίες) ή θρησκευτικών,
κοινωνικών ή πολιτικών θεσμών (αιτιολογικοί μύθοι).
Οι αρχές αυτές αναφέρονται πάντα σε μια εποχή ποιοτικά
διάφορη από την παρούσα, τη λεγόμενη εποχή του μύθου, την οποία διάφοροι λαοί
δηλώνουν μάλιστα με ένα ειδικό όρο.
Είναι μια εποχή εξαιρετική, μια εποχή κατά την οποία τα
πάντα μπορούσαν να συμβούν και κατά την οποία συνέβησαν ακριβώς εκείνα τα
γεγονότα που έδωσαν αρχή στην παρούσα πραγματικότητα. Η πραγματικότητα αυτή
σήμερα δεν μπορεί πια να μεταβληθεί, ακριβώς γιατί η σημερινή εποχή είναι
διαφορετική ακόμα και ποιοτικά από την εποχή του μύθου και δεν έχει τη
δυνατότητα να παράγει αλλαγές ή νέες δημιουργίες.
Μια τέτοια αντίληψη καταλήγει στην εξασφάλιση των μορφών της
πραγματικότητας, εκλαμβάνοντάς τες σαν αμετάβλητες, σαν κάτι το ιερό, και
αφαιρώντας έτσι την αγωνία της αβεβαιότητας, η οποία γεννιέται από ένα ιστορικό
γίγνεσθαι ανοιχτό σε όλα τα ενδεχόμενα. Η βεβαιότητα π.χ., ότι ο Ήλιος θα
επιστρέφει κάθε μέρα για να φωτίζει τη Γη δίνεται από το γεγονός ότι ο Ήλιος
δημιουργήθηκε την εποχή του μύθου· ή η εμπιστοσύνη με την οποία συνοδεύεται
κάποια θεσμική συμπεριφορά προέρχεται από το γεγονός ότι αυτή η συμπεριφορά
καθιερώθηκε κατά την εποχή εκείνη.
Για να τονιστεί πόσο
διαφορετική ήταν εκείνη η εποχή, την περιγράφουν συνήθως με σχήματα αντιθετικά
από τα παρόντα, κατάλληλα να χαρακτηρίσουν μια πρωτόγονη κατάσταση είτε με
ορισμένες λεπτομέρειες είτε με την εντύπωση ενός γενικού χάους, η οποία
αντιπροσωπεύει την προκοσμική κατάσταση, την προγενέστερη της σημερινής τάξης,
η οποία καθιερώθηκε κατά την εποχή εκείνη (π.χ.: ήταν πάντα νύχτα, τα ζώα
μιλούσαν, οι άνθρωποι δεν είχαν στόμα, έτρωγαν βελανίδια ή άλλα πράγματα που
σήμερα δεν τρώγονται πια, κ.α.).
Η αντίθεση δεν συνεπάγεται αναγκαστικά την ύπαρξη αρνητικών
σημείων: η διαφορά της εποχής του μύθου μπορεί να βασίζεται και σε σημεία
θετικά, αντιπαραβαλλόμενα με τη σκληρή πραγματικότητα της τρέχουσας ανθρώπινης
κατάστασης (π.χ. τότε κανείς δεν ήταν ανάγκη να εργάζεται, δεν υπήρχαν
αρρώστιες, κανείς δεν πέθαινε κ.α.). Αυτό οδηγεί στη σύλληψη ενός «χαμένου
παράδεισου», σύλληψη που θα εξελιχθεί, σε ορισμένες θρησκείες, ως τη δημιουργία
χαρακτηριστικών φαινομένων, όπως η εσχατολογία και ο μεσσιανισμός .
Οι πρωταγωνιστές των
μύθων, μπορούν να είναι και θεϊκές μορφές, αλλά γενικά είναι όντα αρχέγονα,
αρχέτυπα, προθεϊκά με χαρακτηριστικά χαώδη, όπως είναι και η ίδια η εποχή του
μύθου.
Μια σύντομη διήγηση (άλλοτε σε έμμετρη μορφή), στην οποία τα
ζώα κυρίως (αλλά και οτιδήποτε άλλο: φυτά, άλλα φυσικά στοιχεία) μιλούν μεταξύ
τους, δρουν σαν άνθρωποι, διατηρώντας όμως τα φυσικά τους χαρακτηριστικά, και
εκφράζουν ή (σε μεταγενέστερες μορφές) διατυπώνουν διδάγματα ηθικής ή πρακτικής
σοφίας. Ο μύθος ζώων όπως αποκαλείται, περιλαμβάνει γενικά ένα αφηγηματικό
μέρος, που παίρνει άλλοτε τη μορφή παροιμίας, στο οποίο διατυπώνεται το ηθικό
αυτό δίδαγμα.
Τα αρχαιότερα δείγματα τέτοιων μύθων τα συναντάμε σε
ανατολικούς λαούς και ειδικά στην Ινδία, από όπου προέρχονται οι συλλογές
Παντσατάντρα και Χιτοπαντέσα. Στη Δύση δημιουργός του μύθων ζώων υπήρξε ο γνωστός
σε όλους Αίσωπος, του οποίου οι διηγήσεις αποτελούσαν ευχάριστο εντρύφημα των
μαθητών όχι μόνο στα αρχαία χρόνια αλλά και στα βυζαντινά και κατά τη γνώμη
μέχρι και σήμερα.
Γι’ αυτό κι έχουν διασωθεί πολλές συλλογές μύθων σε
χειρόγραφα, με πολλές παραλλαγές και σε διαφορετική γλωσσική διατύπωση,
τέτοιους μύθους αναλάμβαναν να γράψουν οι μαθητές ως γλωσσικές ή ρητορικές
ασκήσεις.
Έτσι, εξαιτίας των πολλών παραλλαγών και μεταβολών, δεν
είναι εύκολο να γνωρίζουμε ποια ήταν η αρχική μορφή των αισώπειων μύθων.
Ενώ όμως η γραπτή παράδοση παρουσιάζεται συγκεχυμένη, η
προφορική παράδοση διέσωσε πληρέστερους τους νεοελληνικούς μύθους, οι οποίοι
μας βοηθούν έτσι να αποκαταστήσουμε την αρχική μορφή των διηγήσεων.
Δείγματα μύθων ζώων υπάρχουν επίσης στον Ησίοδο, στον
Ηρόδοτο κ.α.
Στους ρωμαϊκούς χρόνους καλλιέργησε το είδος ο Φαίδρος.
Επίσης στο Μεσαίωνα είχε μεγάλη διάδοση ο μύθος ζώων. Ο Φαίδρος δεν ήταν
γνωστός, αλλά κυκλοφορούσαν διασκευές σε πεζό και μιμήσεις των διηγήσεων του.
Ιδιαίτερα γνωστή, μεταξύ των άλλων, ήταν μια συλλογή με τίτλο Romulus ή Aesopus
latinus που δημιουργούσε προφορικές παραδόσεις, από τις οποίες άντλησε ευρέως
τα θέματά της η λαϊκή ευρωπαϊκή λογοτεχνία του 13ου και 14ου αιώνα. Ο μύθος
ζώων κατέχει επίσης σημαντική θέση και στη νεώτερη λογοτεχνία. Τον καλλιέργησαν
στην Αγγλία ο Τζέφρι Τσόσερ τον 14o αι., κι έναν αιώνα αργότερα ο Τζον
Λίντγκεϊτ και ο Ρόμπερτ Χένρισον, αλλά και ο Τζον Ντράιντεν τον 17o κ.ά.
Στην Ιταλία οι Ανιόλο Φιρεντσουόλα και Αντόν Φραντσέσκο
Ντόνα τον 16o αιωνα και αργότερα ο αβάς Κάστι.
Στη Γερμανία ο Λέσινγκ και στη Ρωσία ο Ιβάν Aντρέεβιτς
Κριλόφ. Ο Λα Φοντέν, όμως, υπήρξε εκείνος που ανέβασε τον μύθο ζώων στα πιο
υψηλά επίπεδα της τέχνης. Κατ’ απομίμησή του έγραψε χαριτωμένους μύθους και ο
Έλληνας ποιητής Ιωάννης Βηλαράς.
Στην καθομιλούμενη γλώσσα ο μύθος είναι φαντασία, κάτι που
δε θεωρείται αληθινό. Οι μελετητές της μυθολογίας, ωστόσο, δίνουν μια
διαφορετική εξήγηση. Ο μύθος είναι ένα «ιδιαίτερο» είδος ιστορίας, που
προσπαθεί να ερμηνεύσει κάποιες όψεις του κόσμου που μας περιβάλλει.
Κάποιοι άλλοι όπως ο Φράι, προβάλλουν την άποψη πως οι μύθοι
είναι ιστορίες για θεούς και άλλες υπερφυσικές υπάρξεις.
Με τη σειρά του ο Μιρτσέα Ελιάντε θεωρεί πως ο μύθος είναι
συχνά αφήγηση της ανθρώπινης προέλευσης ή της δημιουργίας του κόσμου και την
ίδια στιγμή μια ιερή εξιστόρηση. Ο Λεβί Στρος από την άλλη ισχυρίζεται πως
χρειάζεται γλωσσολογική ανάλυση του μύθου. Είναι εκείνη που μπορεί να αποδώσει
ή να αποκαλύψει το κεντρικό του νόημα.
Για τον Φρόιντ ο μύθος είναι όνειρα που πηγάζουν από τον
ασυνείδητο νου.
Στην πραγματικότητα είναι δυνατόν, όπως έδειξε ο Καρλ
Γιουνγκ, να αποκαλύπτουν αρχέτυπα του συλλογικού ασυνείδητου.
Για τον Τζόζεφ Κάμπελ ο μύθος προσανατολίζει τον άνθρωπο
προς τις μεταφυσικές διαστάσεις της ύπαρξης, ερμηνεύει την προέλευση του
σύμπαντος, ζωντανεύει τις κοινωνικές αξίες και ταυτόχρονα απευθύνεται στα
έσχατα βάθη της ψυχής.
Ο Τζέιμς Φρέιζερ με τη σειρά του αντιμετωπίζει το μύθο ως
προεπιστημονική προσπάθεια από μέρους του ανθρώπου να ερμηνεύσει το φυσικό του
περιβάλλον.
Ο Μαλινόβσκι μάλλον συμφωνεί με αυτή την άποψη και
υποστηρίζει ότι είναι η επιστήμη των πρωτόγονων κοινωνιών.
Για τον Ντιρκάιμ ο μύθος είναι το κλειδί για τη διάκριση
ανάμεσα στο ιερό και το βέβηλο, ή ανίερο.
Άσχετα, λοιπόν, αν ο μύθος εμφανίζεται με τη μορφή της ιερής
εξιστόρησης, του παραμυθιού ή του θρύλου, πάντα ο κεντρικός πυρήνας του
συνίσταται από τρεις βασικές αλήθειες.
Καταρχήν είναι μια προσπάθεια ερμηνείας του μακρόκοσμου, των
δυνάμεων που ελέγχουν τον κόσμο και της σχέσης που έχουν τα ανθρώπινα πλάσματα
με αυτές τις δυνάμεις. Έπειτα, είναι ένας συμβολικός τρόπος διδασκαλίας αυτών
των πλασμάτων, για το πώς μπορούν να τα βγάζουν πέρα με τις δυνάμεις της
εξέλιξης, μέσα από καθορισμένα ανοδικά μονοπάτια που καλείται να βαδίσει η
συνείδηση.
Τέλος, ακόμη και αν δεν αναγνωρίζεται από τους επιστήμονες
ιστορικούς, σε πολλές περιπτώσεις είναι πιθανώς καταγραφή (με τη μορφή πλέον
του θρύλου) πρώιμων ιστορικών γεγονότων με συγκεκριμένες χωροχρονικές αναφορές.
Συγκεκριμένο παράδειγμα σε αυτή την περίπτωση είναι η μεγάλη έρευνα που
διεξάγεται για την ιστορικότητα της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.
Σε όλο τον κόσμο, σε όλες τις εποχές, και κάτω από
οποιεσδήποτε περιστάσεις οι μύθοι των ανθρώπων υπήρξαν η ζωντανή έμπνευση για
όλες τις δραστηριότητες του νου, των συγκινήσεων και του σώματος. Πολύ
περισσότερο κάτι τέτοιο είναι αληθινό για τους Έλληνες, έναν λαό με γόνιμη
μυθοπλαστική φαντασία. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ο μύθος είναι ένα μυστικό
άνοιγμα, μέσα από το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να ρίξει μια φευγαλέα κοσμολογική
ματιά στις ανεξάντλητες ενέργειες του σύμπαντος και στον τρόπο με τον οποίο
αυτές οι ενέργειες μεταβάλλονται και μετουσιώνονται σε πολιτισμό.
Ως φιλολογικό είδος είναι ιστορία με αφηγηματική αλληλουχία,
συνήθως παραδοσιακή και ως επί το πλείστον ανώνυμη, μέσω της οποίας ένας
δεδομένος πολιτισμός επικυρώνει τα κοινωνικά ήθη του ή αφηγήσεις για την
προέλευση του ανθρώπου και τα φυσικά φαινόμενα, συνήθως με υπερφυσικούς ή
φανταστικούς όρους. Ο όρος μύθος με την φιλολογική του έννοια απλώνεται σε ένα
ευρύ φάσμα εννοιών, η προσέγγιση των οποίων μπορεί να γίνει είτε με
ορθολογιστικό είτε με ρομαντικό τρόπο.
Σύμφωνα με την ορθολογιστική εκδοχή ο μύθος είναι ψευδής και
μη αξιόπιστη ιστορία ή πεποίθηση.
Σύμφωνα με την ρομαντική εκδοχή (προσέγγιση της εποχής του
Ρομαντισμού και όχι ρομαντική με την κοινή έννοια), ο μύθος είναι διαισθητικός
τρόπος κοσμικής κατανόησης.
Στο φιλολογικό και λογοτεχνικό εννοιολογικό πλαίσιο,
επικρατεί η δεύτερη εκδοχή και οι μύθοι θεωρούνται πλασματικές ιστορίες, που
περιέχουν στον πυρήνα τους βαθύτερες αλήθειες και εκφράζουν τη συλλογική στάση
των ανθρώπων απέναντι στα θεμελιώδη θέματα της ζωής, του θανάτου, της θεότητας
και της ύπαρξης.
Οι μύθοι συνήθως διακρίνονται από τους θρύλους ως αφηγήσεις
με ελλιπή ιστορική βάση, αν και φαίνονται να διαθέτουν παρόμοια στερεότυπα
προφορικής μετάδοσης, διάχυσης, φιλολογικής προσαρμογής και απόδοσης. Συχνά η
έννοια μύθος συγχέεται με την καθολική έννοια μυθολογία αλλά οι δύο έννοιες
είναι εντελώς διαφορετικές.
Η μυθολογία ως έννοια συνδέεται με ένα σύνολο
αλληλοσυσχετιζόμενων μύθων, τους οποίους μοιράζονται τα μέλη μιας θρησκείας ή
ενίοτε ένα σύστημα μύθων, τους οποίους δημιουργεί ένας συγγραφέας. Σημαντικά
παραδείγματα «προσωπικών» μυθολογιών θα μπορούσε να αντλήσει κάποιος από τις
μυθολογίες που δημιούργησαν οι Ουίλλιαμ Μπλέηκ, Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, ο Τόλκιν
κ.ά.
Από θρησκειολογικής άποψης ο μύθος είναι αφήγηση περί των
θείων υπάρξεων, ενταγμένος γενικά σε ένα συνεκτικό σύστημα μύθων και θεωρείται
αληθής και ιερός. Επικυρώνονται από το γενικότερο εθιμικό σύστημα μιας
κοινωνίας και το συναφές θρησκευτικό ιερατείο, άμεσα συνδεδεμένος με τη
θρησκεία. Σε οποιαδήποτε περίπτωση διασπάται η σύνδεση με την θεϊκότητα των
υπάρξεων, και οι χαρακτήρες της ιστορίας δεν θεωρούνται ως Θεοί αλλά ως
ανθρώπινοι ήρωες, γίγαντες ή ξωτικά, τότε ο μύθος μετατρέπεται σε λαϊκό
παραμύθι. Όταν επίσης ο κεντρικός χαρακτήρας του μύθου είναι θεϊκός αλλά η
ιστορία είναι τετριμμένη, το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι ένας θρησκευτικός
θρύλος και όχι μύθος.
Ανεξάρτητα από τις διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις επιμέρους
φιλοσοφικές αρχές, στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό υπήρξε συνύφανση λόγου και
μύθου που αποτελούσε κεντρική δημιουργική δύναμη στον ελληνικό στοχασμό. Ο
στοχασμός αυτός, αν και βρισκόταν στην περιοχή του λόγου, μπορούσε με άνεση να
επεξεργάζεται μυθικές εικόνες και παραστάσεις. Λόγος και μύθος πάντοτε είχαν
έναν αδιόρατο οργανικό δεσμό στις λειτουργίες του στοχασμού.
Ο μύθος όχι μόνο δεν αντιτίθεται στο λόγο αλλά αποτελεί και
πηγή εξέλιξης. Για παράδειγμα ο μύθος για τη γένεση του κόσμου και των θεών
παρέχει την εικόνα μιας ανελέητης μάχης ανάμεσα στις θεότητες που πρωτοστατούν.
Επειδή οι θεότητες αυτές σχεδόν ταυτίζονται με τα φυσικά στοιχεία, αυτός που
ακούει και αποδέχεται το μύθο σχηματίζει αμέσως την παράσταση ενός κόσμου
δυναμικού σε διαρκή ζύμωση και πάλη. Πιθανόν καμιά άλλη γλώσσα δεν θα μπορούσε
να πει τόσο πειστικά και αποτελεσματικά ότι ο κόσμος βρίσκεται σε μια αδιάκοπη
ροή μέσα από εκρήξεις και συγκρούσεις στοιχείων και καταστάσεων. Έτσι ο
φιλόσοφος είχε ήδη το γόνιμο έδαφος, για να προχωρήσει στην αντίστοιχη σύλληψη
με λογικές έννοιες, με τον μύθο όχι μόνο να αποτελεί προστάδιο μιας εξέλιξης,
αλλά και βασική προϋπόθεση ώστε να κινηθεί ο λόγος κατά μια ορισμένη και σωστή
κατεύθυνση.
Στον ευρωπαϊκό πολιτισμό της Δύσης, αυτή η οργανική
συνύφανση είτε εξαφανίζεται είτε επιβιώνει υποτονικά στο περιθώριο. Ο λόγος
αυτονομείται και παραμερίζει ως εχθρικές τις μυθικές εικόνες και έτσι ο
ελληνικός πολιτισμός μένει ουσιαστικά ανεπανάληπτος, δίνοντας μόνο επιμέρους
στοιχεία στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού, χωρίς να τον καθορίζει
ολοκληρωτικά.
Αν και είναι περισσότερο έκδηλη η χριστιανική επίδραση στη
διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού, εντούτοις ο πολιτισμός της Δύσης έφτασε σε
μια νέα σύνθεση, όπου επικρατεί το αντιμυθικό στοιχείο με την επικράτηση της
τεχνολογίας, η δομή της οποίας δεσπόζει κυριαρχικά στη σύνθεση του πολιτισμού
όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε οικουμενική κλίμακα.
Η πολιορκία της χριστιανικής σκέψης μέσα στο πλαίσιο του
δυτικού πολιτισμού γίνεται με το ερώτημα αν θα έπρεπε με την είσοδό της
ανθρωπότητας σε μία άλλη φάση πολιτισμού, να επιδιώκεται η απομύθευση. Εξαρχής
όμως, πρέπει να τεθεί το ερώτημα, αν είναι δυνατή η μετάδοση και η έκφραση με
οποιαδήποτε γνωσιολογικά μέσα, μιας μεταφυσικής αλήθειας χωρίς τη μυθική
εικόνα, χωρίς τον μύθο και τη συμβολική και ερμηνευτική γλώσσα του.
Ο Χριστιανισμός, μολονότι κατευθύνεται εξαρχής από το
περιεχόμενο της θείας αποκάλυψης, διατηρεί όλα τα πολιτιστικά στοιχεία. Έτσι,
κάτω από ένα διαφορετικό πρίσμα, διατηρεί τη συνύφανση λόγου και μύθου, την
οποία όμως ανανεώνει διαρκώς σε μια δυναμική πορεία. Το πρόβλημα της
απομύθευσης να καταλήξει σε απομυθοποίηση όπου έχει κατά καιρούς τεθεί,
χρειάζεται διευκρίνιση και κατανόηση, γιατί δεν μπορεί να νοηθούν διδασκαλία
και έργο, που υπερβαίνουν τα φυσικά δεδομένα, χωρίς τη μυθική γλώσσα.
Η αποκάλυψη στις δυναμικές της φάσεις μέσα στο σχέδιο της
ιστορίας της θείας οικονομίας, δεν θα μπορούσε να εκφραστεί χωρίς τις
προϋποθέσεις αυτές, σύμφωνα άλλωστε και με τους Πατέρες της Εκκλησίας. Η μυθική
αυτή γλώσσα όμως, χάνει τη γνησιότητα της και δεν μπορεί να εκφράσει τις
αιώνιες αλήθειες, όταν είναι στατική με αποτέλεσμα να ειδωλοποιεί συγκεκριμένα
σημεία της.
Είναι βέβαιο ότι η ελληνική σκέψη ξεχώρισε το πρόσωπο
απέναντι στο κοσμικό γίγνεσθαι, αλλά ταυτόχρονα το ενέταξε με το μύθο σε μια
ενιαία διάσταση όλης της πραγματικότητας. Η ελληνική φιλοσοφία, παράλληλα με
την έξαρση του λόγου στάθηκε με πολλή προσοχή στα στοιχεία της μυθολογίας και
επεξεργάστηκε λογικά τις μυθικές παραστάσεις.
Παρ' όλο όμως το δυναμισμό που περιέχουν οι παραστάσεις
αυτές, δεν μπορούν να ξεφύγουν από τον χωρικό και χρονικό κύκλο του κόσμου, της
προσωπικής και κοινωνικής ζωής, της ίδιας της καθημερινότητας. Η πρόοδος, σαν
μια ριζική αλλαγή και μεταμόρφωση της ιστορίας, δεν αποτελεί θέμα για τον
Έλληνα φιλόσοφο και το μέλλον, ως διάσταση, δεν τον προβληματίζει. Μόνο το
παρελθόν και το βάθος της ανθρώπινης ύπαρξης εντοπίζεται και πέρα από τα
κλειστά όρια του κόσμου δεν μπορεί να εντοπιστεί τίποτα. Το κάθε τι που
υπάρχει, κινείται και συλλαμβάνεται μέσα στα αυστηρά περιγράμματα μιας
κυκλικής, επαναλαμβανόμενης περιφοράς. Οι θεότητες ταυτίζονται με τα φυσικά στοιχεία
ή περιορίζονται μέσα σ' αυτά. Ακόμη και στην περίπτωση όπου παρουσιάζεται η μία
κεντρική θεότητα με εξουσία πάνω στις άλλες, δεν εξαιρείται από την ταύτιση
αυτή.
Πολύ πριν τον Γαλιλαίο, ο Πλάτωνας, στον Τίμαιο παρουσιάζει
την εικόνα που είχαν οι αρχαίοι για το σύμπαν: μια σφαίρα, όπου τα στοιχεία σε
διαφορετικά μεγέθη κινούνται και περιφέρονται κυκλικά. Ανάμεσα στα στοιχεία
υφίσταται ανισότητα και ανομοιομορφία και έτσι επικρατεί αδιάκοπη κίνηση.
Ο Ηράκλειτος θεωρεί αδιανόητη την ηρεμία και την ευθεία
κίνηση ενός στοιχείου ή μιας διάστασης. Από τη μια κατάσταση γίνεται το πέρασμα
στην αντίθετη της και ξανά το αντίστροφο με ακατάπαυστες κυκλικές περιφορές.
Στον Φαίδωνα πάλι, ο Πλάτωνας αναπτύσσει την άποψη για την
αθανασία της ψυχής, λέγοντας πως αν η ζωή συνέχεια δίνει ζωή χωρίς αυτή να
ξαναγυρίζει από το θάνατο σ' αυτήν, τότε κάποτε θα σταματήσει να υπάρχει. Κάτι
παρόμοιο δηλ. με την άντληση νερού από μια πηγή όπου αν δεν επιστρέφει το νερό
σ' αυτήν, σε ορισμένο χρόνο θα στερέψει.
Αυτή η συνεχής επανάληψη μέσα στο κλειστό και κυκλικό
γίγνεσθαι κάνει το χώρο στατικό, παρ' όλη την υπάρχουσα δυναμικότητα, τα
περιγράμματα περιορίζουν το κοσμοείδωλο, παρόλο το βάθος, την εσωτερικότητα και
τις δυναμικές διαστάσεις των πραγμάτων.
Επίσης, στην Πολιτεία ο Πλάτωνας κάνει λόγο για τα δεινά της
λήθης, που είναι η απώλεια της μνήμης του αιώνιου κόσμου. Εκείνο που μετράει,
είναι η ανάμνηση του παρελθόντος. Η λειτουργία αυτή όμως, όσο κι αν δίνει βάθος
και ώθηση στην ψυχή, της κόβει τελικά το δρόμο προς το μέλλον καθώς η ανάμνηση
ακινητοποιεί τον άνθρωπο στο παρελθόν.
Ο Χριστιανισμός, χρησιμοποιεί πολλά μυθικά αρχέτυπα. Δεν θα
μπορούσε άλλωστε να συμβεί και διαφορετικά αλλιώς θα μιλούσαμε για ανθρώπους
ενός άλλου κόσμου. Όμως ο Θεός ξεχωρίζει ριζικά από τον κόσμο. Είναι η αρχή
του, αλλά αυτή, δεν περιορίζεται στα πλαίσια του κοσμικού γίγνεσθαι ούτε και
μπορεί να ταυτιστεί με ένα φυσικό στοιχείο. Είναι πάνω από το μυθικό
κοσμοείδωλο και το εξουσιάζει τη στιγμή που λειτουργούν οι φυσικοί νόμοι. Έτσι
φαίνεται και η πλήρης ανεξαρτησία του Θεού από το κοσμικό γίγνεσθαι. Όσο συχνές
είναι οι εικόνες στην Αγία Γραφή που παρουσιάζουν το Θεό στον ουράνιο θρόνο,
εξίσου πολλές είναι και οι παραστάσεις που τον απομακρύνουν και τον κάνουν
απρόσιτο και άγνωστο στον άνθρωπο.
Η κύρια πραγματικότητα στον Χριστιανισμό δεν είναι ο κόσμος
αλλά ο Θεός. Οι πονηρές δυνάμεις υπάρχουν αλλά δεν κυριαρχούν, όπως ακριβώς οι
φυσικοί νόμοι δεν αποτελούν την έσχατη και κλειστή τάξη του σύμπαντος.
Κατά συνέπεια η ειδωλοποίηση που νοείται ως εγκλωβισμός σε
μια ιερή ή θεϊκή ή μαγική ή βέβηλη περιοχή, στην Αγία Γραφή καταργείται. Η
φανέρωση του Θεού, καθιστά ανίσχυρο το μυθικό κοσμοείδωλο και την δεσποτική του
επιρροή.
Η έννοια της Δημιουργίας στη φιλοσοφική σκέψη, διαφέρει από
τη Δημιουργία της Αγίας Γραφής. Ο θεός δεν αποτελεί μία μορφοποιητική αρχή
περιορισμένη κι αυτή μέσα στα περιγράμματα του κοσμικού γίγνεσθαι αλλά παρουσία
που συνεχώς ουσιώνει το κοσμικό και ανθρώπινο γίγνεσθαι, ενώ ο ίδιος είναι
απρόσιτος και ανεξάρτητος από τον κόσμο και τον άνθρωπο. Ο θεός δεν ταυτίζεται
με κανένα μέρος του κόσμου ούτε ο κόσμος και ο άνθρωπος μπορούν να τον φτάσουν
και να εξισωθούν μαζί του.
Ο Θεός είναι απεριόριστος και ως ανεξάντλητος μπορεί διαρκώς
να παράγει και να συντηρεί. Η κίνηση της δημιουργικής και ζωοποιητικής του
ενέργειας είναι άπειρη και ευθεία. Δεν είναι αναγκαίο να γυρίζει πάλι στον
εαυτό του και να ξαναπάει στην κτίση. Η έννοια της αναπλήρωσης κάποιας απώλειας
στη ζωοποιητική θεία ενέργεια δεν υφίσταται στην Αγία Γραφή και διαφέρει ριζικά
από τον αρχαιελληνικό μύθο.
Ανάλογο παράδειγμα αντλούμε από τις μυστηριακές θεότητες που
πεθαίνουν και ανασταίνονται κατά το πρότυπο της κυκλικής αναδημιουργίας της
φύσης (Χειμώνας-Άνοιξη). Σε αντίθεση, ο Χριστός πεθαίνει και ανασταίνεται μία
μόνο φορά για πάντα και κάτω από ένα τελείως διαφορετικό ιδεολογικό υπόβαθρο.
Έτσι στον χριστιανισμό έχουμε μια άλλη παράσταση του
απείρου, που δεν περιγράφεται μόνο ως αυτό που δεν έχει αρχή και τέλος, αλλά
κατά κύριο λόγο, ως μια πραγματικότητα που κινείται αιώνια και κατά ευθεία
πορεία χωρίς κυκλική αναγκαιότητα.
Ο κύκλος αποκλείει κάθε έννοια δημιουργίας όπως την
πρεσβεύει η Αγία Γραφή και η άπειρη ευθεία στη ζωοποιητική θεία ενέργεια
επιβάλλει το γεγονός αυτής της δημιουργίας να βρίσκεται έξω από τα κλειστά
περιγράμματα μιας νομοτέλειας. Οι φυσικοί νόμοι και η ιστορική πορεία υπάρχουν,
γιατί ουσιώνονται και κατευθύνονται από τη θεία βούληση. Η θέωση αποτελεί μια
εσχατολογική αναμονή και δεν μπορεί να θεωρηθεί στατικά τέλεια, καθώς τότε θα
είχαμε σημεία ειδωλολατρίας. Αξίζει εδώ όμως να σημειωθεί πως οι αρχαίοι Έλληνες
συμβόλιζαν μεν το θειο με έναν κύκλο, όπου το κάθε σημείο της περιφέρειάς του ήταν
δε μια ευθεία χωρίς αρχή και τέλος.
Κατά τη σύγχρονη αντίληψη μύθος είναι “μια ευρέως αποδεκτή
πίστη η οποία δίνει νόημα σε γεγονότα με κοινωνική σημασία, είτε είναι
επαληθεύσιμη είτε όχι”.
Όλοι οι άνθρωποι αποδέχονται μύθους γύρω από τον εαυτό τους
και τον κόσμο, αλλά συνήθως δεν τους αποκαλούν μύθους ή ακόμη δεν τους
αναγνωρίζουν καν ως μύθους. Οι μύθοι αυτοί βοηθούν στην κατανόηση του ατόμου
και της θέσης του στον κόσμο.
Πολλοί είναι πολιτικοί μύθοι, δηλαδή ιστορίες που βοηθούν
τον άνθρωπο στην κατανόηση του πολιτικού παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος.
Όταν οι πολιτικοί μύθοι είναι επιτυχημένοι στον ρόλο τους να πείθουν άτομα ή πληθυσμούς,
δεν γίνονται αντιληπτοί ως μύθοι αλλά γίνονται πιστευτοί σαν αλήθειες.
Από τη οπτική της σύγχρονης ψυχολογίας η αλήθεια ή μη ενός
σύγχρονου μύθου δεν έχει πρακτική σημασία. Εκείνο που έχει σημασία είναι η
δυνατότητα για έναν συνηθισμένο και λογικό άνθρωπο να τους εκλαμβάνει ως
αληθείς. Εξ ορισμού, οι μύθοι δεν μπορούν να αποδειχθούν ψευδείς από κάποια
γενικά αποδεκτή μέθοδο. Αν ένα πρόσωπο συμπεριφέρεται σαν ο μύθος να είναι
αληθής, τότε από μία άποψη ο μύθος γίνεται αληθής.
Κατά τους Nimmo και Combs, οι μύθοι εξυπηρετούν τις εξής
γενικές λειτουργίες στη ζωή των ανθρώπων:
• Είναι
εύκολα αντιληπτοί και έτσι διευκολύνουν την αποδοχή και την επαφή με τα
γεγονότα της ζωής.
• Δίνουν
ρόλους στη ζωή παρέχοντας μια “αίσθηση του εαυτού, μια ακεραιότητα και
σημαντικότητα την οποία δεν μπορεί να προσφέρει η ψυχρή, επιστημονική και
τεχνολογική σκέψη” .
• Επειδή
οι μύθοι είναι κοινοί, σφυρηλατούν δεσμούς μεταξύ ανθρώπων και δημιουργούν
κοινωνίες.
• Μπορεί
να γίνει διαχείριση των μύθων ώστε να επιτευχθούν κάποιοι σκοποί.
Ο Θρύλος από την άλλη είναι μια αφήγηση από ανθρώπινες
ενέργειες που συχνά έχουν παραποιηθεί από τη λαϊκή φαντασία και η λέξη αρχικά
σήμαινε τον θόρυβο πολλών φωνών, ομιλιών και στη συνέχεια το γεγονός για το
οποίο μιλούν όλοι.
Όπως και οι άλλοι τύποι της λαϊκής φιλολογίας (παραμύθια,
ανέκδοτα, κ.α.) έτσι και ο θρύλος αναπτύχθηκε με την προφορική παράδοση, από
την οποία καμιά φορά τον απέσπασαν οι λογοτέχνες, προσδίδοντας του
καλλιτεχνικές μορφές.
Στη νέα Ελληνική σημαίνει:
·
Θόρυβος γύρω από κάτι σπουδαίο.
·
Προφορική παράδοση από γενεά σε γενεά.
·
Ήχος σαν από πολλές φωνές, προφορική διάδοση,
αβέβαια φήμη.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Δημήτρη Λουκάτο:
"Παραδόσεις ή θρύλοι λέγονται οι φανταστικές διηγήσεις
που πλάθει ο λαός με βάση τις δοξασίες για ορισμένους τόπους και όντα, και που
τις πιστεύει για αληθινές."
Κατά τον καθηγητή
κλασσικής φιλολογίας Φάνη Κακριδή, ο θρύλος αντιδιαστέλλεται από τον μύθο. Η
λέξη μπορεί να αναφέρεται σε υπαρκτά σπουδαία πρόσωπα, πράγματα ή γεγονότα,
π.χ. ο Πάττον, ο θρύλος της Νορμανδίας, ή "ένα αεροπλάνο θρύλος".
Λόγω του χαρακτήρα του να περιγράφει καταπληκτικά ή
εξαιρετικά γεγονότα, ο θρύλος με τη σημασία αυτή, άνθησε ιδιαίτερα κατά τον
Μεσαίωνα.
Αργότερα αναμείχθηκε με άλλες μορφές αφηγήσεων πραγματικών ή
φανταστικών γεγονότων, που αναφέρονταν σε πρόσωπα, τόπους ή ιστορικές εποχές.
Με την ευρύτερη αυτή έννοια, ο θρύλος διακρίνεται τόσο από
την ιστορική αφήγηση, που αλλοιώνει αλλά δεν παραποιεί την πραγματικότητα, όσο
και από το παραμύθι, που αποτελεί αφήγηση φανταστικών γεγονότων, τα οποία
εκτυλίσσονται σε φανταστικούς τόπους και έχουν ως ήρωες φανταστικά πρόσωπα,
καθώς και από τον μύθο, που συνιστά μια σύντομη αφήγηση γεγονότων, με
πρωταγωνιστές σχεδόν πάντοτε ζώα ή άψυχα όντα που έχουν επινοηθεί για να δώσουν
μια ηθική εντολή ή μια σοφή πρακτική συμβουλή και λιγότερο σαφής είναι η
διαφοροποίησή του από τον θρησκευτικό μύθο, δηλαδή τον μύθο περί θεών και
ηρώων.
Ένα γενικό κριτήριο διάκρισης βρίσκεται στο γεγονός ότι, ενώ
ο θρύλος έχει ως υπόστρωμα ανθρώπινα πράγματα και γεγονότα, ο θρησκευτικός
μύθος περιστρέφεται γύρω από τα υπεράνθρωπα όντα και συνεπώς έξω από την
ανθρώπινη ιστορία.
Σε μια ιδιαίτερη κατηγορία ανήκουν οι αγιολογικοί θρύλοι,
που έχουν ως αντικείμενο (όπως οι μεσαιωνικοί) τη ζωή και το έργο των αγίων.
Επειδή όμως, στις περιπτώσεις αυτές, διάφοροι παράγοντες,
όπως η διατήρηση και η διάδοση της τιμής που αποδίδεται στον άγιο ξεφεύγουν,
τουλάχιστον κατά ένα μέρος, από το πεδίο του θρύλου, μάλλον η μελέτη τους, δεν
υπάγεται στον τομέα των λαϊκών παραδόσεων παρά της αγιολογίας.
Ωστόσο, δεν δημιουργήθηκαν όλοι οι μύθοι αλλά ούτε
προέκυψαν και οι μελέτες τους για ερμηνευτικούς σκοπούς. Στους περισσότερους
εμπλέκεται μια υπερφυσική δύναμη ή θεότητα, αλλά αυτό δεν αποκλείει από την
επικράτεια της μυθολογίας, θρύλους και απλές αφηγήσεις που πέρασαν μέσω της
προφορικής παράδοσης από γενεά σε γενεά.
Οι Αδελφοί Γκριμ, για παράδειγμα, έδειξαν με πειστικό
τρόπο ότι υπάρχει μυθολογικό περιεχόμενο ακόμα και στα ταπεινότερα παραμύθια. Ακόμα
κι ο παππούς μας κι η γιαγιά μας, ακόμα κι εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε
αυτοσχεδιάζοντας μύθους και θρύλους που χάνονται και ξαναβρίσκονται στην ίδια
τους την σφαίρα.
Σας ευχαριστώ.
Ρήμος Αργύριος
"ΜΥΘΡΥΛΑΤΕΣ"
Πινακοθήκη Φλωρινιωτών Καλλιτεχνών
Ισόγειο Φ.Σ.Φ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
22 με 26 Ιουνίου 2015
Τηλ. επικοινωνίας: +306978398673
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Πλάτων – Συμπόσιον – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΥΘΕΙΑ
Πλάτων – Φαίδρος
– ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΥΘΕΙΑ
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ:
ALTERED
STATES (1980)
TWELVE
MONKEYS (1995)
THE FIFTH
ELEMENT (1997)
THE TRUMAN
SHOW (1998)
THE THIRTEENTH
FLOOR (1999)
THE
MATRIX (1999)
TIME
MACHINE (2002)
WHAT THE
BLEEP DO WE KNOW (2004)
SOURSE
CODE (2011)
ATLAS
CLOUD (2012)
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ:
"Ά - σχημο" Διαστάσεις σε cm: 160 x 200 Πλαστικό και ακρυλικό σε καμβά. |
"Ατλαντίς" Διαστάσεις σε cm: 160 x 200 Πλαστικό και ακρυλικό σε καμβά. |
"Κάβουρας" Διαστάσεις σε cm: 160 x 200 Πλαστικό, ακρυλικό και χώμα σε καμβά. |
"Πατήρ πάντων" Διαστάσεις σε cm: 160 x 200 Πλαστικό, ακρυλικό και σκόνες σε καμβά. |
"Ρέα"Διαστάσεις σε cm: 160 x 200 Πλαστικό, ακρυλικό και σκόνες σε καμβά. |
"Σοφία" Διαστάσεις σε cm: 160 x 200 Πλαστικό και ακρυλικό σε καμβά. |
"Χρυσή βροχή" Διαστάσεις σε cm: 160 x 200 Πλαστικό, ακρυλικό και φύλλα χρυσού σε καμβά. |
Ρήμος Αργύριος.
Ενδεικτικό βιογραφικό σημείωμα.
Ο Αργύρης Ρήμος γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1980 και μεγάλωσε στην πόλη
της Καστοριάς. Κρυφά ερωτευμένος με την ιστορία, τα αρχαία ελληνικά και τη
γεωμετρία, έδειχνε και δείχνει ιδιαίτερο θαυμασμό, στον Όμηρο, τον Αίσωπο, τον
Πυθαγόρα, την αρχαία Ελλάδα και τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Ώσπου γνώρισε τη
φιλοσοφία και ερωτεύτηκε τον Σωκράτη. Ο Πλάτων, έγινε ο συνδετικός κρίκος με το
“Alter ego” του.
Με σπουδές στη ζωγραφική, στη Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας, στο 3ο
εργαστήριο του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστήμιου
Δυτικής Μακεδονίας, με αρωγό, καθηγητή και καθοδηγητή τον Χάρη Κοντοσφύρη και
Θωμά Ζωγράφο, ασχολείται με τον κόσμο των μύθων, των θρύλων, με τον κόσμο των
ιδεών, με παροιμίες, ρήσεις, αποφθέγματα, στοίχοι ποιημάτων και τραγουδιών
επίσης κεντρίζουν την αύρα της δημιουργικότητας και του πειραματισμού του.
Στο πλαίσιο των σπουδών του ασχολήθηκε και με τη γλυπτική, τη φωτογραφία,
το ψηφιδωτό, τη μουσειακή εκπαίδευση, τη μουσειολογία, τη μουσειακή και
πολιτιστική διαχείριση κ.α.
Έχει λάβει κατά καιρούς μέρος σε
εργαστηριακά σεμινάρια τεχνικών χύτευσης αλουμινίου μικρής φόρμας, με τον
γλύπτη Φίλιππο Καλαμάρα και σε σεμινάρια ξηράς δόμησης και ειδικών κατασκευών
στην KNAUF A.E. στον Στάνο Αμφιλοχίας.
Το πεδίο της έρευνας και του πειραματισμού του διευρύνεται και στη
γλυπτική, στο κολάζ, τη φωτογραφία, το ψηφιδωτό, το κόσμημα κ.α.
Έχει εργαστεί σαν τεχνικός ξηράς
δόμησης και ειδικών κατασκευών από το 1997 έως και το 2010, σε διακοσμήσεις
εσωτερικών και εξωτερικών επαγγελματικών χώρων, κατοικίας, γραφείου όπως και σε
σκηνογραφικές εφαρμογές θεάτρου και τηλεοπτικών στούντιο.
Συμμετέχει κυρίως σε ομαδικές εκθέσεις, θεωρώντας την ομαδικότητα
εργαλείο διάχυσης πνεύματος συνεργατικότητας, προόδου και ευγενούς άμιλλας,
αλλά και ως αντίδοτο στον εγωισμό, το μονοπώλιο και την άναρχη ιδιωτικοποίηση
της τέχνης και της ιδέας.
‘Έχει εργαστεί επίσης ως
φωτογράφος στο “2ο Golden Apple Music Festival” το 2009, στην plusArt graphics
το 2010 και ως συνεργάτης του technodochion.gr το 2012.
Έργα του βρίσκονται σε διάφορα Cafe και ξενοδοχεία σε Αμύνταιο, Φλώρινα,
Καστοριά, Θεσσαλονίκη, Αθήνα και σε ιδιωτικές συλλογές σε Ελλάδα, Ολλανδία,
Η.Π.Α, Καναδά, στο Δημαρχείο και την Ελληνική πρεσβεία της Αντίς Αμπέμπα στην
Αιθιοπία, ενώ από το 2004 φλερτάρει με
δείγματα βιωματικής ποίησης.
Μας ανοίγει την καρδιά του, το μυαλό του και την ψυχοσύνθεσή του, στον
παρακάτω προσωπικό διαδικτυακό εκθεσιακό του χώρο:
Στοιχεία επικοινωνίας:
Εmail: rimosargirios@gmail.com
Τηλέφωνα:
0030 6978398673
Σπουδές:
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών.
Διευρυμένη Πρακτική Άσκηση Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας:
Καταγραφή και ψηφιοποίηση αρχειακού υλικού
Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλώρινας «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ»
Δεκέμβριος 2013 – Φεβρουάριος 2014
Σεμινάρια:
Συστήματα ξηράς δόμησης
(1997)
Συστήματα
ξηράς δόμησης Ειδικές κατασκευές (1998)
Φωτογραφία:
PLUSART γραφιστική (2010)
Θέατρο:
- Όταν ο Αριστοτέλης συνάντησε τον Αριστοφάνη (2015)
- Γιατρός με το στανιό του Μολιέρου (2009)
- Η πινακοθήκη των ηλιθίων του Νίκου Τσιφόρου (2006)
- Αριστοφάνους ανάλεκτα (2005)
Λυσιστράτη – Εκκλησιάζουσες – Βάτραχοι
Ραδιόφωνο:
ASTRA 99,2 (1996)
Κινηματογράφος:
Ερασιτεχνικός κινηματογράφος μικρού μήκους:
ΦΛΩΡΙΝΑ – ΠΑΡΟΥΣΙΑ –
ΔΙΑΔΡΟΜΗ. (2010) Παραγωγή: Ρήμος Αργύριος
ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΟ ΟΝΕΙΡΟ.
(2010) Παραγωγή: Ρήμος Αργύριος
ΔΙΚΤΥΟ. (2011) Παραγωγή:
Ρήμος Αργύριος
THE PRICE OF LOVE. (2012)
Παραγωγή: Καλλίνικος Κεραμαρίδης
ONCE
AGAIN SURE YOU CAN. (2013) Παραγωγή: Καλλίνικος Κεραμαρίδης
Δραστηριότητες:
1997 μέχρι σήμερα
Τεχνικός συστημάτων ξηράς δόμησης & ειδικών κατασκευών
Διακόσμηση εσωτερικών & εξωτερικών χώρων,
σκηνικών θεάτρου, τηλεοπτικά πάνελ, επαγγελματικών χώρων, γραφείου και
κατοικίας,
2010 μέχρι σήμερα
Ζωγράφος, Εικαστικός
Εικαστικά - εκθέσεις – δράσεις - συμμετοχές:
WE ART WHAT? ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ
ΤΕΧΝΗ ΕΊΜΑΣΤΕ;
Ξινό Νερό – Φλώρινα 2012
ΔΑΝΕΙΣΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΩΝ
ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΕΕΤ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Νεστόριο – Καστοριά 2012
"Η ΠΑΡΕΑ ΤΗΣ
ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΕΚΘΕΤΕΙ"
Βίλα Στέλλα / Ηράκλειο – Αττική 2012
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ ΔΗΜΟΥ
ΦΛΩΡΙΝΑΣ
ΠΟΤΑΜΟΣ ΣΑΚΟΥΛΕΒΑΣ 2012
ΜΙΚΡΕΣ ΦΟΡΜΕΣ
gallery512 – Πτολεμαΐδα 2012
Αφιέρωμα
στον Θεόδωρο Αγγελόπουλο
Αντιπεριφέρεια Φλώρινας 2012
Εικαστικές δράσεις «2ο
RIVER pARTy» Νεστόριο Καστοριάς 2013.
Συντονισμός
της πρότασης συνεργασίας του Δήμου Νεστορίου και του Τμήματος Εικαστικών και
Εφαρμοσμένων Τεχνών Φλώρινας για την δημιουργία Πινακοθήκης και σταθμών
φιλοξενίας φοιτητών εικαστικών στο Νεστόριο Καστοριάς
«Πολιτιστικά Δρώμενα» του
Δήμου Φλώρινας, 2013
Κατά μήκος του ποταμού Σακουλέβα και στη Στοά Σπυράκη
17 με 25 Αυγούστου 2013
"Πόλη-Μητρόπολη
Μοναχικά Γιορτάζει" ομαδική έκθεση, στο Ash in Art, Αθήνα 2013
Διπλωματικό Bazaar 2013
της Ελληνικής πρεσβείας στην Αντίς Αμπέμπα - Αιθιοπία.
Diplomatic
Bazaar 2013 of the Greek Embassy in Addis Ababa - Ethiopia.
Νέο Ερείπιο - Δρώντας
στον Χαμένο Χώρο.
Συμμετοχή στην εικαστική εγκατάσταση του Χάρη Κοντοσφύρη,Με την συμμετοχή
των γλυπτών Μανόλη Ρωμαντζή, Χρήστου Τσώτσου και των εικαστικών Γιώργου Πανταζή
και Νικόλα Καρναμπατίδη.
Αθήνα, Γκαλερί Ζουμπουλάκη,20 Φεβρουαρίου - 15 Μαρτίου 2014.
"Εικαστικές
δημιουργίες"
Νεστόριο. Κέντρο Ενημέρωσης Γράμμου
2 – 9 Μαρτίου 2014
"Φανταστικοί
φίλοι".
29 Μαρτίου μέχρι 29 Απριλίου 2014
χώρος πολιτιστικών δράσεων "Κλέφτες"
Γ’ Σεπτεμβρίου 174 Βικτώρια
"Ερείπιο
- Η Μεγάλη Πρόκληση. Η Σκόνη του Χρόνου"
Μια Συνεργατική Εικαστική Εγκατάσταση των Χάρη Κοντοσφύρη, Μανόλη
Ρωμαντζή, Αργύρη Ρήμου και Νικόλα Καρναμπατίδη στην ηχητική εγκατάσταση. Οδός
Καρόλου Ντηλ 33 Βιτρίνα ΟΤΕ
"Έρωτες και άλλα
φτερωτά"
Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας.
Συνεργασία του Τ.Ε.Ε.Τ. Φλώρινας με την ΚΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών και
Κλασικών Αρχαιοτήτων. Διεθνής Ημέρα Μουσείων 18 Μαΐου 2014
«Κυκλαδίτικο Φώς #1»
3η Εικαστική Συνάντηση Τεχνών της Πάρου
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΡΟΙΚΙΑΣ ΚΤΗΡΙΟ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 1-10 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014
REM – Brand Name
Η Γνησιότητα του Καλλιτέχνη 27.06 – 22.08.2014 ΓΚΑΛΕΡΙ ΛΟΛΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
«Κυκλαδίτικο Φώς #2»
POSEIDON OF PAROS ΧΡΥΣΗ ΑΚΤΗ
18 -28 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΠΑΡ-ΑΛΟΓΑ
18 – 19 – 20 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 ΠΡΩΗΝ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
«Κυκλαδίτικο
Φώς #3»
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΝΑΟΥΣΑΣ ΠΑΡΟΥ ΑΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
27-IOYΛΙΟΥ-10 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014
3ο RiveR pARTy
Νεστόριο 31 Ιουλίου – 3 Αυγούστου 2014
«Αύγουστος των
Καλλιτεχνών»
18 με 24 Αυγούστου 2014 κατά μήκος του ποταμού Σακουλέβα στον αύλιο χώρο
του ΦΣΦ Αριστοτέλης – Φλώρινα
Ημερίδα
UNESCO Πειραιώς και Νήσων για τα γλυπτά του Παρθενώνα.
Διεθνές Συνέδριο υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη, της
Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ομίλων, Συλλόγων και Κέντρων UNESCO (WFUCA), της
Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ομίλων, Συλλόγων και Κέντρων της UNESCO (EFUCA) και του
Ελληνικού Τμήματος του ICOMOS, στον πολυχώρο της Αθηναϊδας - Καστοριάς 34 - 36
στο Γκάζι, στις 6 / 10 / 2014
Αόρατα
Νησιά: Ομαδική έκθεση στην Πινακοθήκη των Κυκλάδων
Ομαδική Έκθεση του Ορίζοντα Γεγονότων
σε συνεργασία με τον Πολυχώρο Πολιτισμού & Δημιουργίας Σύρου.
8/10/2014 – 14/10/2014
Το requiem του Μετανάστη
στον κινηματογράφο «ΑΛΚΥΟΝΙΣ».
τόπος, ελευθερία, γλώσσα, νόστος
ΑΛΚΥΟΝΙΣ NEW STAR ART CINEMA Ιουλιανού 42-46, Αθήνα Διάρκεια έκθεσης: 9
με 19 Οκτωβρίου 2014
Πλήθη
και Πλίνθοι ~ Δεσμώτες της Εντροπίας
Συνεργατική εικαστική εγκατάσταση των Μανόλη Ρωμαντζή και Χάρη
Κοντοσφύρη, με τριάντα νέους καλλιτέχνες
gallery512, 25ης Μαρτίου 56, Πτολεμαΐδα
11 Νοεμβρίου - 6 Δεκεμβρίου
Εικονογράφηση
αποσπάσματος από τη «Ρωμιοσύνη» του Γιάννη Ρίτσου, για το εβδομαδιαίο
διαδικτυακό περιοδικό sugarmama.gr της νηπιαγωγού και συγγραφέα παιδικών
βιβλίων Γιώτας Κοτσαύτη.
17 Νοέμβριος 2014
"ΧΡΩΜΑΤΑ ΣΤΟ
ΦΩΣ"
26 Νοεμβρίου έως 6 Δεκεμβρίου 2014
GALLERY ΗΩΣ - Χέυδεν 38 Α Πλ.Βικτωρίας
"Εικαστική
μπουγάδα"
6 Δεκεμβρίου 2014
Διασταύρωση οδών Παύλου Μελά & Γρηγορίου Παλαμά - Θεσσαλονίκη
“REM BRAND NAME project
στην αίθουσα τέχνης Τεχνοχώρος”
11 έως 29 Δεκεμβρίου 2014
''ΜΙΚΡΗ ΦοΡΜΑ''
14 Δεκεμβρίου - 10 Ιανουαρίου 2015
Γκαλερί Παπατζίκου
Αγ. Αντωνίου 26, Βέρροια
" Τεχνοστοιχεία
" στην Gallery 512
Γκαλερί 512 Πτολεμαίδα - 17/12/2014 - 10/1/ 2015
"Ετόλμησα να
υμνήσω..."
Έκθεση με απεικονίσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου σε έργα τέχνης,
αντικείμενα και λαϊκά καλλιτεχνήματα της εποχής για τα 150 χρόνια από τη
γέννησή του.
21/12/2014 – 30/01/2015
ΑΙΘΟΥΣΑ ΕΚΘΕΣΕΩΝ Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών
Quar-t : μια έκθεση
μικρογραφιών, στην Artis Causa Gallery".
31.03.15 -18.04.15 Μητροπόλεως
97 Θεσσαλονίκη
ΕΦΗΜΕΡΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ -
ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ 27η / Ρήμος Αργύριος
14 Απριλίου με 5 Μαΐου 2015 Goose Café, Λεωφόρος Ελευθερίας 122, Φλώρινα.
• Αξόδευτο Άσπρο, Μαύρο
Χρώμα
4 Μαΐου στο Φουαγιέ του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κοζάνης
• ΚΟΣΜΩΝ
ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΙΣ
20 με 24 Μαΐου 2015
Παλαιό δημοτικό σχολείο Αμυνταίου.
• ΜΥΘΡΥΛΑΤΕΣ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Πινακοθήκη Φλωρινιωτών Καλλιτεχνών
Ισόγειο Φ.Σ.Φ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Αναφορές, αφιερώματα,
συνεντεύξεις σε έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο:
fouit.gr 17/09/2013
istorikakastorias.blogspot.gr 31/10/2013
Άννα Βακάλη / Λύκειο
Φιλώτα
Ημερολόγιο
ΤΕΕΤ 2014
«Ο
ΧΡΟΝΟΣ» Καθημερινή Εφημερίδα της Κομοτηνής
Και: xronos.gr 04/01/2014
ΣΕ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΧΡΟΝΟ - Πρόταση επιμέλεια: Χρήστος Θεοφίλης – Κριτικός Τέχνης
Παιχνίδια
με το χιόνι
neaflorina.blogspot.gr Τρίτη 10
Μαρτίου 2015
• ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015 ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΟΣΤΡΙΑ
• ΗΧΩ ΤΩΝ Δημοπρασιών.
16-05-2015
Εξώφυλλο και οπισθόφυλλο αφιέρωμα της εφημερίδας
ΗΧΩ ΤΩΝ Δημοπρασιών.
Σάββατο 16-05-2015.
Έτος 44ο, ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ: 12900.
Tag
Archives:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου