 Γιώργος Κεβρεκίδης |
| «Αναχωρεί..προσεχώς», μικτή τεχνική (ακρυλικά, κολάζ) σε καμβά, 70x100cm, 2013 |
 Γιώργος Κεβρεκίδης |
| «Στα τσιρόνια άρεσε το στρίμωγμα», μικτή τεχνική (ακρυλικά, κολάζ) σε καμβά, 70x100cm, 2013 |
Του Γιώργου Κεβρεκίδη
Η κατάρρευση των βιομηχανιών στις οποίες στηρίχτηκαν ολόκληρες πόλεις, ανά τον κόσμο, μπορούν να έχουν επικές, επώδυνες για το μέλλον τους επιπτώσεις. Ενώ το Detroit των Η.Π.Α. θεωρείται το πιο πολυσυζητημένο παράδειγμα βιομηχανικής κατάρρευσης και συνεπακόλουθης οικονομικής καταστροφής, οι πόλεις στο Rust Belt του βορειοανατολικού τμήματος των ΗΠΑ είχαν μια παρόμοια μοίρα. Το Buffalo στη Νέα Υόρκη είναι η πόλη του Rust Belt που επέλεξε ο καλλιτέχνης κι αρχιτέκτονας Dennis Maher να ζήσει, να εργαστεί και να διδάξει - και η πόλη που απαθανατίζει με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο την αρχιτεκτονική του τέχνη. Το Buffalo διαθέτει άφθονα εγκαταλειμμένα κτίρια – τόσο κατοικίες όσο και βιομηχανικές εγκαταστάσεις – που μείναν πίσω, όταν οι παραγωγικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις έκλεισαν. Ο Maher κατάφερε να δώσει σε αυτά τα κτίρια νέα ζωή σαν απίστευτα γλυπτά.
O Χάρης Κοντοσφύρης, συντονιστής του 3ργαστηρίου ζωγραφικής του ΤΕΕΤ Φλώρινας καθώς κι άλλοι εικαστικοί συμπράττουν απευθύνοντας ανοιχτή πρόσκληση για ανάληψη πρωτοβουλίας. Και μας προσκαλούν σ’ ένα ανάλογο εγχείρημα, τίτλος του οποίου, «ΨΥΧΗ ΣΤΟ ΛΑΙΜΟ: ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ 2». Λαμβάνοντας ως αφετηρία τις ξεχασμένες, εγκαταλελειμμένες, σάπιες δομές που θα μετατραπούν στα χέρια καλλιτεχνών σε νέα κομμάτια τέχνης, απευθύνουν ανοιχτή πρόσκληση προς κάθε δημιουργικό άνθρωπο όπως συμβάλλει στην επίτευξη της σύνδεσης μεταξύ της τέχνης, της αρχιτεκτονικής και της γλυπτικής με ομοιογενή τρόπο. Μας καλούν, λοιπόν, αφότου αντιληφθούμε τις πρώην μορφές όπως διαμορφώθηκαν από τις πρωτότυπες ύλες, να τις αναδιατάξουμε εξ ολοκλήρου στο χώρο, ενώνοντας σταθερά το παρελθόν και το παρόν.
Η ιστορία του κονσερβοποιείου Πρεσπών
Σε ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, που δημιοσιεύτηκε από το περιοδικό BHMAGAZINO το 2007, o πρόσφατα εκλειπών καθηγητής Νίκος Μάργαρης μας αφηγείται:
«Πρέπει να ήταν μία από τις πρώτες φορές που άρχισε να μ' αρέσει η γεύση των ψαριών του γλυκού νερού. Σίγουρα δεν ήταν τα μεγάλα γριβάδια, το άλλο όνομα των κυπρίνων, τα οποία γνώριζα στον Βόλο από τη δεκαετία του '50 με το όνομα «καρλιώτικα». Τα φέρνανε από τη λίμνη Κάρλα και αντιπαθούσα τη γεύση τους σφόδρα. Ως γνήσιος Έλληνας, στον οποίο η «τροφογεωγραφία» συνιστά κύριο χαρακτηριστικό του, φέρνω στη μνήμη μου τα μικρά τσιρόνια. Ήταν, άλλωστε, η εποχή που στην Πρέσπα χτίζανε το κονσερβοποιείο και μας είχαν μιλήσει για το πόσο αρέσουν τα τσιρόνια στους Γάλλους. Το κονσερβοποιείο μού είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση, γιατί είχε και μία τεράστια φωτεινή ταμπέλα που ήταν… μακριά από το κτίριο. Η οποία έφεγγε το βράδυ μέσα στο τίποτε: α. Τι νόημα έχει η φωτεινή πινακίδα που είναι… αλλού; β. Τη βλέπουν οι «απέναντι» και ζηλεύουν! Μέσα στην τότε (λέτε σήμερα ν' άλλαξε;) «στρατοκρατική» λογική οι «απέναντι» που ζήλευαν ήταν οι κάτοικοι της Νότιας Γιουγκοσλαβίας, σημερινή Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Είχα φάει τότε τα τηγανητά τσιρόνια της ζωής μου, κάπως μεγαλύτερα από την αθερίνα, χωρίς να γνωρίζω ότι το τοπικό κόκκινο γλυκό κρασί, που θύμιζε βυσσινάδα, δεν ταιριάζει γευστικά με τηγανητά ψάρια. Ευτυχώς, βλέποντας τους νεοέλληνες σήμερα να «δοκιμάζουν» με ύφος τριάντα οινολόγων τα κρασιά στα in εστιατόρια, οι τύψεις για την άγνοιά μου έχουν ξεπεραστεί προ πολλού.»
Το εν λόγω, πλέον εγκαταλελειμμένο, εργοστάσιο κονσερβοποιίας στην Κούλα συμπεριελήφθη στα μεγαλόπνοα σχέδια δράσης για την Ελλάδα τη περίοδο 2002-2007, ως πιθανό συνεδριακό κέντρο στα πλαίσια ανάπτυξης εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής, προϋπολογισμού 300.000,00€. Επιπλέον, η καθαίρεση της παλιάς πινακίδας «Κονσερβοποιείο Πρεσπών Ελλάδας» στην Κούλα, συμπεριελήφθη στις τότε προτεραιότητες για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, του ίδιου Στρατηγικού σχεδίου δράσης για την αειφόρο ανάπτυξη του πάρκου Πρεσπών, αξίας 2.000,00€. Τίποτα από τα δύο, φυσικά, δεν έχει υλοποιηθεί, μέχρι σήμερα.
Πώς αποτυπώνεται η σημερινή κατάσταση στην περιοχή
Πολλοί μας λέγουν, κι αν δεν μας το λένε το βλέπουμε, ότι η Ελλάδα έχασε το τραίνο της βιομηχανικής ανάπτυξης. Στον τρομερό ανταγωνισμό των μονοπωλίων οι τρίτοι δεν έχουν ελπίδα επιβιώσεως. Φυσικά δεν ονειρευόμαστε στη Δυτική Μακεδονία μια αυτοκινητοβιομηχανία πού να ανταγωνίζεται την MERCEDES, όμως μια βιώσιμη βιομηχανία γάλακτος και τυροκομικών προϊόντων γιατί όχι; Τί κρίμα για μια χώρα σαν την Ελλάδα να προμηθεύει το παστεριωμένο γάλα σε κτηνοτροφικές περιοχές μέσω Αθήνας! Έτσι κρίναμε ασύμφορο το εργοστάσιο κονσερβοποιίας των Πρεσπών και το κλείσαμε πριν από χρόνια. Κι ας τρώει όλη η Ελλάδα φασόλια Πρέσπας και κόκκινες πιπεριές. Τη θέση του, πλέον, πήρε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Φασολοπαραγωγών "Πελεκάνος". Ιδρύθηκε το 2004, με σκοπό την ανάπτυξη της παραδοσιακής καλλιέργειας φασολιών στον Εθνικό Δρυμό των Πρεσπών Φλώρινας. Τα φασόλια καλλιεργούνται από τα μέλη του Συνεταιρισμού με σεβασμό στη φύση και την παράδοση και με κύριο μέλημα τη γεύση, τη νοστιμιά και την εξαιρετική τους ποιότητα. Ελέγχονται αυστηρά σε όλα τα στάδια της παραγωγής και συσκευάζονται με σύγχρονες μεθόδους, έτσι ώστε το προϊόν να φθάνει απόλυτα ασφαλές στον τελικό καταναλωτή. Τα προϊόντα διακινούνται από την εταιρεία, της οποίας τα συστήματα διαχείρισης ποιότητας και ασφάλειας των τροφίμων, έχουν πιστοποιηθεί κατά ISO 9001: 2000 και 22000: 2005 ως Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη), καθώς επίσης τηρεί το Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης σύμφωνα με τα πρότυπα AGRO 2,1 & 2,2 από επιβλέποντα τεχνικό σύμβουλο.
Λίγα λόγια για τα εικαστικά μου έργα προμελέτης της ατμόσφαιρας του κονσερβοποιείου.
Γιώργος Κεβρεκίδης |
| «Αναχωρεί..προσεχώς», μικτή τεχνική (ακρυλικά, κολάζ) σε καμβά, 70x100cm, 2013 |
Στο πρώτο έργο μικτής τεχνικής (ζωγραφική, κολάζ) με τίτλο: «Αναχωρεί…προσεχώς», θέλησα ν’ αξιοποιήσω ένα στοιχείο τυπογραφικού συνειρμού του πρώην εργοστασίου, την επιγραφή «ΚΟΝΣΕΡΒΟΠΟΙΕΙΟΝ ΠΡΕΣΠΑ – ΕΛΛΑΣ» αποτυπωμένης σε εγκαταλελειμμένο φορτηγό, πιθανότατα του ως άλλοτε μεταφορέα των παραγομένων συσκευασιών φασολιών, τσιρονιών, κόκκινης πιπεριάς Φλωρίνης.Το συγκεκριμένο φορτηγό κείται στον αύλειο χώρο των κτιριακών εγκαταστάσεων, ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα φυσικά ΜΕΤΑΠΟΙΗΜΕΝΟΥ, από τις επιδράσεις της φύσης, πρώην χρηστικού αντικειμένου (ready made), σε έργο τέχνης.
Η δική μου ζωγραφική καταγραφή προσπαθεί να συνομιλήσει μ’ ένα στοιχείο εμβληματικό στο χώρο, αυτό του σκουριασμένου κουφαριού ενός άλλοτε απαραίτητου για τις ανάγκες λειτουργίας του εργοστασίου, φορτηγού οχήματος- καρότσας, που πλέον έχει ακινητοποιηθεί. Στην πραγματικότητα η φυτρωμένη βλάστηση όλ’ αυτά τα χρόνια, κορυφώνει την ακούσια διαδικασία πάκτωσής του στο χώμα, μιας εκτός προδιαγραφών «υγειονομικής ταφής» της άχρηστης πλέον καρότσας, μιας αναπόφευκτης παράδοσης της αναξιοποίητης μηχανής στους νόμους της αγοράς.
Κι ευθύς στο μυαλό μου έρχονται δημοσιεύματα του τύπου Ρημάζουν σε αποθήκες της Καλαμάτας 12 υπερσύγχρονες Rail Bus και φωτογραφίες που παρουσιάζουν την εγκατάλειψη, αλλά και τον βανδαλισμό που έχουν υποστεί ολοκαίνουριες και πανάκριβες αμαξοστοιχίες στο αμαξοστάσιο του ΟΣΕ, ανά την Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της αλόγιστης σπατάλης δημοσίου χρήματος που δε συνοδεύτηκε από ορθολογικό προγραμματισμό, με αποτέλεσμα να «…εγκαταλείπεται στην τύχη του καινούργιο και πανάκριβο τροχαίο υλικό (μηχανές, βαγόνια, αυτοκινητάμαξες) καθώς και υποδομές, εγκαταστάσεις και μηχανήματα που απέκτησε το Μηχανοστάσιο τα τελευταία δύο χρόνια και δεν λειτούργησαν ποτέ!»
Γιώργος Κεβρεκίδης |
| «Στα τσιρόνια άρεσε το στρίμωγμα», μικτή τεχνική (ακρυλικά, κολάζ) σε καμβά, 70x100cm, 2013 |
Στο δεύτερο έργο – και πάλι - μικτής τεχνικής (ζωγραφική, κολάζ) με τίτλο: «Στα τσιρόνια άρεσε το στρίμωγμα», πηγή έμπνευσής μου αποτέλεσε ο άφθονος μηχανολογικός εξοπλισμός, στους καλυμμένους από την κοπριά των αιγοπροβάτων, σημερινούς χώρους, μάρτυρας της άλλοτε ακμάζουσας μονάδας μεταποιητικού εμπορίου φασολιών, κόκκινης πιπεριάς και τσιρονιών. Η συγκεκριμένη σύνθεση επελέγη μεταξύ φωτογραφικών λήψεων που πήρα ο ίδιος κατά την επίσκεψή μου στο πρώην εργοστάσιο μαζί με συμφοιτητές του ΤΕΕΤ Φλώρινας και συνοδευόμενος από τους καθηγητές κο Χάρη Κοντοσφύρη και κα Δήμητρα Σιατερλή. Ήχοι εργοστασίου σε πλήρη λειτουργία ξεπήδησαν μονομιάς με το που πάτησα το πόδι μου στο εγκαταλελειμμένο κτίριο. Μια κομμένη αλυσίδα μηχανής κι ένα σκουριασμένο γρανάζι ήταν τα πρώτα μου εύρετρα- λάφυρα από την περιήγηση στο χώρο. Αυτά θέλησα να αξιοποιήσω εικαστικά, επανατοποθετώντας τα πάνω στο καμβά μου, αυτούσια ως ήταν. Γιατί δεν απευθύνονται μόνο στο μάτι, αλλά και στην αφή και η γενική ατμόσφαιρα που αποπνέουν ενεργοποιούν όλες τις αισθήσεις και μεταφέρουν τον αναγνώστη στον κόσμο του πραγματικού έργου τέχνης. Η ψευδαίσθηση του τρισδιάστατου που ενσωματώνεται στο δισδιάστατο τελάρο με απασχολεί στο εικαστικό μου έργο. Αναφερόμενος εξ άλλου και στο έργο του εικαστικού Κώστα Τσόκλη, «…το σημαντικότερο όμως και διαρκέστερο όλων είναι η ικανότητα που έχει να περνάει από το υλικό πράγμα στο όνειρο και την ψευδαίσθηση, από το τρισδιάστατο στο δισδιάστατο, όπου το δισδιάστατο ζωγραφικό μοιάζει να είναι πιο πραγματικό από το τρισδιάστατο και με υλική μάζα πράγμα.»
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΤΟΠΟΙ
1) http://weburbanist.com/2011/01/19/remembered-spaces-abandoned-buildings-transformed-into-art/ 2) http://ellinikaproionta.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=69:-qq&catid=39:latest-news&Itemid=41 3) http://www.teikoz.gr/dynamei/teuxos4/dimograf.html 4) BHMAGKAZINO – ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, Η Μεγάλη λίμνη του Βορρά ΠΡΕΣΠΕΣ, Νικ.Μάργαρης 5) http://oasigr.fr.yuku.com/topic/817/ 6) http://www.tovima.gr/society/article/?aid=380026
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου