ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ- ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΥΣ ΦΛΩΡΟΥΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥΣ

Νικος Ευαγγελοπουλος  www.nikosevangelopoulos.com   

1) Ο διάλογος είναι προαιρετικός και όχι υποχρεωτικός. Θεωρείς το έργο σου υποχρεωτική οδό της επικοινωνίας;

Αφού ο διάλογος είναι προαιρετικός πιστεύω πως και η επικοινωνία θα είναι προαιρετική και επίσης δεν θεωρώ το έργο μου υποχρεωτική οδό επικοινωνίας.

Να μην ξεχνάμε όμως πως το έργο τέχνης δεν υπάρχει παρά καταργώντας το λειτουργικό και το καθημερινό, αποκαλύπτοντας μια Άλλη πλευρά που απογυμνώνει από κάθε σημασία τις συνηθισμένες πλευρές, δημιουργώντας  ένα άνοιγμα, μια σχισμή απ όπου διαβλέπουμε την Άβυσσο, πάνω στην οποία ζούμε, προσπαθώντας διαρκώς να το ξεχάσουμε.

Αυτό το πέρασμα για την ανάδειξη της Αβύσσου κάνει το έργο, για να συνδιαλλαγεί και να επικοινωνήσει με το Άλλο. Να γίνει η κάθαρσις μετά την τραγωδία και όχι απλά η μίμησις, για να θυμηθούμε τον Αριστοτέλη.

Εκεί δηλαδή, που θα δημιουργηθεί ένας κόσμος, που θα δώσει μορφή σ αυτήν την Άβυσσο, χωρίς να κρύβει τίποτα, για να επικοινωνήσει με το Άλλο και άμεσα να καταργηθεί η όποια διαφορά μέσω ακριβώς αυτής της διαφοράς.

2) Υποθέτουμε ότι από τα 100 έργα σου εκθέτεις μόνο τα 2. Τί γίνεται με υπόλοιπα που δε βλέπουμε;

Πεδίο πειραματισμού μου, η μετάβαση (φωτομεταφορά) της λανθάνουσας εικόνας (film) στο φωτογραφικό χαρτί, οι επεμβάσεις σ αυτό και στη συνεχεία πως όλο αυτό το υλικό σε σχέση και με άλλα μέσα (οθόνη) και υλικά, χρησιμοποιείται σε μια εγκατάσταση.

Χρησιμοποιώ το σώμα μου μέσα στο ίδιο μου το έργο, ένα αυτοβιογραφικό ταξίδι της φιγούρας-σώμα που πειραματίζομαι πάνω από δεκαπέντε χρόνια.

Πως δηλαδή, μια κατασκευασμένη εικόνα, βασισμένη σ ένα άθροισμα προσωπικών εμπειριών και αφηγήσεων, με μια αυτοβιογραφική ματιά, γίνεται ένας χώρος μοναδικός, ένας μη-τόπος.

Χάρτινες φιγούρες που αφαιρούνται από το χαρτί, φωτογραφίζονται ξανά και ταξιδεύουν μαζί μου στο πραγματικό και το φανταστικό.

Μια προβληματική, σχετικά με το σώμα , τον μύθο και την εικόνα του σε σχέση με το χώρο του, στην αναζήτηση της κατοίκησης του στον εικαστικό χώρο.

Έτσι λοιπόν, υπάρχει αρκετό υλικό που ανακυκλώνεται και υπομονετικά, με προσθέσεις και αφαιρέσεις, περιμένει σαν not yet ready made να γίνει «κάτι».

3) Είναι "εν χρόνω" η εργασία ενός εικαστικού;

Λειτουργώντας με τις εντάσεις και τις σιωπές μου, με περάσματα από την θεωρία στην πράξη και το αντίστροφο, θα μπορούσα να πω πως ναι.

4)  Στο επόμενο έργο σου θα λάβεις υπόψη σου την παρουσία μου ή θα κλειστείς στον εαυτό σου;  Αν ναι με ποιόν τρόπο;

Από την στιγμή που κάποιος επιλέγει να εκτεθεί, νομίζω πως είναι έτοιμος να βγει από την προσωπική διάφανη σφαίρα του, που όλοι μας κλεινόμαστε κατά καιρούς με τον ένα η άλλο τρόπο. Ο άνθρωπος, σαν σάκος, δέχεται εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις και παίρνει μορφή για να συνεχίσει την κατασκευή και ανακατασκευή της ταυτότητάς του. Οπότε πάντα κάτι αλλάζει, και με την παρουσία σου και με την απουσία σου.

Η ένωση ή καλλίτερα το χίασμα και η αλληλεπίδραση κάποιων περιστάσεων είναι το πιο σημαντικό σ αυτή τη διαδικασία.

5) Ξορκίζει η τέχνη τους δαίμονες της σύγχρονης ζωής όπως:  ανεργία, φτώχια, επαγγελματική απαξίωση, τρομολαγνεία;

Αν και η σύγχρονη εμπειρία μας, μάς λέει πως όχι, ίσως εδώ, να πρέπει να διαχωρίσουμε την τέχνη (δημιουργία) από την Τέχνη (εμπόρευμα) και να επαναλάβω (ερώτηση 1) πως η ανάδειξη της Αβύσσου μέσω μιας μορφοποίησης, μιας καλλιτεχνικής δημιουργίας, μιας εικαστικής παρέμβασης, είναι ταυτόχρονα και η δημιουργία ενός κόσμου που επιτυγχάνεται μ αυτή την μορφοποίηση.

Τι βλέπουμε ; πως ίσως αυτός ο χώρος μέσα σ έναν άλλο χώρο, για να χρησιμοποιήσω σαν φράση ένα χαρακτηριστικό της προσωπικής μου δουλειάς, να μπορεί να ξορκίσει τους δαίμονες της σύγχρονης ζωής με το να συμβάλει με αυτήν την αλληλεπίδραση, που είπαμε και παραπάνω, για να ξαναδούμε με άλλη ματιά και να διευρύνει την κριτική μας σκέψη και πράξη.

6) Θεωρείτε ότι μπορεί να αναπτυχθεί λειτουργική σχέση  μεταξύ τέχνης και πολιτικής; 

Ίσως κι εδώ, όπως και στην προηγούμενη ερώτηση, να πρέπει να διαχωρίσουμε την πολιτική (συμμετοχή στα κοινά) από την Πολιτική (εξουσία - αλαζονεία).

Πιστεύω πως κάθε έργο τέχνης που επιδρά στη συνείδηση και στις αισθήσεις των ανθρώπων είναι και πολιτικό τελικά.

Και για να μιλήσω από την δικιά μου εμπειρία, ο καλλιτέχνης ταυτιζόμενος με την ιδέα, ενσαρκώνει την ιδέα, της δανείζει τη δική του σάρκα που στη διαδρομή της σύγχρονης τέχνης φτάνει να γίνεται και σάρκα χωρίς σάρκα, ένας τόπος οπτικοποιημένος, γίνεται η ιδέα.

Μια σάρκα δηλαδή, ιδεατή που μόνο φωτογραφικά συνεχίζει να αντιστοιχεί με την εικόνα τού εαυτού, με την εικόνα του σώματός του. Έτσι η σχέση του με το Άλλο έχει άμεση σχέση. Μια σχέση μεταξύ δράσης, εικόνας και ταυτότητας.

Η αναπαράσταση κουβαλώντας την «εμπειρία» του χώρου της μπορεί να δώσει την «εικόνα» της ?

Μάλλον, σαν τον συγγραφέα που «κατασκευάζει» την εγγραφή του, με την απλότητα της απουσίας του, δίνει φόρμα στην έκφρασή του, κάπως έτσι και το σώμα, καθορίζοντας κάθε φορά τα όριά του, κατασκευάζει τη φόρμα του, γίνεται «κάτι», δημιουργώντας έναν άλλο χώρο, έναν διάλογο με το «μέσα» της κοινωνίας.

7) Η τέχνη κατοικεί  στων "ιδεών την πόλη" του Καβάφη.

Βεβαίως.

Και θέλω να σταθώ σε αυτή την μορφή του ποιήματος, σε αυτήν την «διαλογική μορφή», όπου σαν θεατρική σκηνή ή σαν ζωγραφική αφαίρεση, αναζητά τον διάλογο μέσω της γραφής και της δυναμικής των κωδίκων της.

8)  Ενα σχόλιο πάνω στη σχέση επιστήμης και τέχνης.

Στην τέχνη, επιστήμη και φαντασία, δεν είναι ασυμβίβαστοι αντίπαλοι, μας λέει ο Μπρεχτ.

Ο M. Merleau-Ponty γράφει ότι (...) ένα παρόν, που θα περιελάμβανε πραγματικά το παρελθόν σε όλη την έννοια του παρελθόντος και ιδιαίτερα το παρελθόν όλων των παρελθόντων, τον κόσμο σε όλη την έννοια του κόσμου, θα ήταν επίσης ένα παρόν χωρίς μέλλον, αφού δεν θα είχε πια κανένα απόθεμα ύπαρξης απ’ όπου κάτι θα μπορούσε να του συμβεί.

Νομίζω πως δεν υπάρχει ιστορία αν τίποτε δεν παραμένει απ’ ότι περνά και αν κάθε παρόν, μέσα στην ιδιομορφία του, δεν εγγράφεται μια για πάντα στον πίνακα αυτού που υπήρξε και συνεχίζει να υπάρχει.

Τελικά τι είναι αυτό το «φως» που διαπερνά τα αντικείμενα και δίνει εικόνες?
Τι φέρνει το φως άραγε, τι φέρνει κάτι αληθινό, κάτι ψεύτικο ή την αλήθεια, δηλαδή το «είναι» των πραγμάτων ?


9)  Η τέχνη την εποχή της τεχνικής αναπαραγωγικότητας. Η τέχνη είναι πλαστογράφος;

 «Αν είναι κρεμασμένα αρκετά μακριά στο μουσείο, γίνονται αληθινά».

Κάπως έτσι περιγράφει τα αριστουργηματικά πλαστά του έργα ο διάσημος πλαστογράφος Elmyr de Hory στην ταινία του Όρσον Ουέλς «F for Fake», το κορυφαίο ντοκιμαντέρ για τον περίφημο Ούγγρο ζωγράφο και παραχαράκτη, αλλά και μια ανυπέρβλητη σπουδή για την αλήθεια και το ψέμα, την τέχνη και τις αναπαραστάσεις της, το πώς ορίζεται η αξία του έργου τέχνης. Έτσι μάλλον η πλαστογραφία αφορά τους συλλέκτες και τους εμπόρους της τέχνης.

Να μην την συγχέουμε βέβαια με την αντιγραφή, που αντιθέτως έχει θετική παρουσία στην ιστορία της τέχνης και γενικότερα στην δημιουργία και τον πειραματισμό.

10) Γιατί κάνεις τέχνη;

Εκεί που το φαντασιακό και το πραγματικό περιπλέκονται, εκεί που ο μύθος και η εικόνα του,  ο πόνος και η επιθυμία συγχέονται, εκεί ... ίσως μπορούμε να έχουμε μια άλλη αντίληψη του κόσμου. Έτσι εμπλεκομαι με αυτον τον χώρο, έναν κόσμο μιας συνεχούς αντίστασης, μιας συνεχούς εμπλοκής με το κριτικό, το απρόβλεπτο και το απελευθερωτικό στοιχείο της τέχνης.