Γιατί η μέρα έχει 24 ώρες;

Το ερώτημα ξεκίνησε από την υπαρξιακή του μορφή σε μας, όταν μας προκύπτουν πολύ συχνά ημέρες που οι 24 ώρες, δεν είναι αρκετές! Θεωρούμε πως ένα τεράστιο βήμα που πρέπει να κάνει η ανθρωπότητα είναι να μεγαλώσει τις μέρες για να έχουμε περισσότερο χρόνο για δουλειά, διασκέδαση και ύπνο. Αλλά μέχρι να γίνει αυτό, θελήσαμε να ψάξουμε ποιον θα πρέπει να κατηγορούμε για τις 24 ώρες στην ημέρα. Και το βρήκαμε, με αφορμή ένα post του αγαπημένου Gizmodo.

Φαίνεται πως το «χέρι» τους, κυριολεκτικά, σε αυτή την υπόθεση, το έβαλαν οι Σουμέριοι και μετέπειτα οι Αιγύπτιοι. Όσο κι αν ο κόσμος μας λειτουργεί με το γνωστό δεκαδικό σύστημα
(μάλλον γιατί οι άνθρωποι έμαθαν να μετρούν χρησιμοποιώντας τον αριθμό των δαχτύλων τους) οι Αιγύπτιοι (και πριν από εκείνους, οι Σουμέριοι) καθιέρωσαν το δωδεκαδικό σύστημα, χρησιμοποιώντας ως «μονάδα μέτρησης» τις αρθρώσεις στα 4 δάχτυλα του χεριού αποκλειστικά για την μέτρηση του χρόνου. Το δωδεκαδικό σύστημα άλλωστε, βόλευε περισσότερο καθώς έχει περισσότερους διαιρέτες, αλλά αυτό είναι υψηλά μαθηματικά που δεν ανήκουν στη συγκεκριμένη συζήτηση.
Οι φίλοι μας οι Αιγύπτιοι, λοιπόν, διαίρεσαν την ημέρα σε 12 ώρες και πιο συγκεκριμένα σε 10 ώρες και δύο ώρες πρωινού και δύσης και σε 12 ώρες που υπήρχε σκοτάδι. Για να καθορίσουν τις ώρες, οι Αιγύπτιοι χρησιμοποίησαν την αστρονομία. Εντόπισαν μία σειρά από 36 μικρούς αστερισμούς, οι οποίοι ανατέλλουν στον ορίζοντα περίπου κάθε 40 λεπτά. Η «ανατολή» κάθε αστερισμού σηματοδοτούσε και μία ώρα. Η αρχή της εμφάνισης της ομάδας αυτής αστερισμών στον ουρανό λίγο πριν την ανατολή, σηματοδοτούσε και την αρχή κάθε Αιγυπτιακού δεκαημέρου.
Στην εποχή της 9^ης δυναστείας, (περίπου στο 2100 π.Χ.) οι Αιγύπτιοι ενσωμάτωσαν το ηλιακό τους ημερολόγιο με τις εμφανίσεις των αστερισμών αυτών κι έτσι, δημιούργησαν ένα ενοποιημένο ετήσιο ημερολόγιο. Τα 36 δεκαήμερα, προσδιόρισαν το έτος των 360 ημερών. Το νέο σύστημα αυτό, αποδείχθηκε αρκετά ακριβές ώστε να μπορεί να προβλέπει την άνοδο της στάθμης του Νείλου, σε συνδυασμό με την εμφάνιση του Σείριου, αν και η διάρκεια των ωρών, διέφερε από εποχή σε εποχή. Ολόκληροι πίνακες είχαν κατασκευαστεί που βοηθούσαν τους ανθρώπους να υπολογίζουν τις ώρες, πίνακες που βρέθηκαν και μέσα σε σαρκοφάγους. Οι Αιγύπτιοι, που πίστευαν στην μετά θάνατον ζωή, θεωρούσαν πως και οι νεκροί τους είχαν ανάγκη από ένα… ρολόι.
Αυτό το αυθαίρετο όμως, των ωρών των Αιγυπτίων που άλλαζε η διάρκειά τους ανάλογα με την εποχή, δεν είχε καμία χρησιμότητα για τους «πιο λογικούς» Έλληνες. Δεν μπορούσαν να βασιστούν σε ώρες που είχαν ακαθόριστη διάρκεια, ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Έτσι, ο Ίππαρχος ο Ρόδιος, ένα από τα πιο σημαντικά geeks, όλων των εποχών, πήρε το «Αιγυπτιακό ρολόι» και το προσάρμοσε στις εκπληκτικές παρατηρήσεις που έκανε για το ηλιακό έτος (προσδιόρισε την διάρκειά του στις 365,242 ημέρες ακριβώς) , δίνοντας λοιπόν πιο σαφή χρονικά όρια στις ημέρες και της ώρες. Εξαιτίας του,100 χρόνια μετά, δηλαδή το 46 π.Χ. o Σωσιγένης καθιέρωσε το Ιουλιανό ημερολόγιο.
Blame it on Ίππαρχος, λοιπόν.
Πηγές: Gizmodo, Wikipedia, Curious about Astronomy, Aksville, Digitallife.gr