Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2015 - Η γνωριμία μου με την Βίκυ Σαμουηλίδου συνέβει ενώ εκείνη ήταν απούσα, μία μέρα του Ιουνίου στα περίχωρα της Φλώρινας, όταν επισκέφτηκα τον χώρο στον οποίο έδειχνε την πτυχιακή της εργασία. Τα πρόσωπα στους τοίχους σε κοινά χαρτιά, το κολλάζ στον πίνακα της σχολικής τάξης, οι διαφάνειες στα παράθυρα μου μίλησαν, μου φώναξαν και μου ψυθίρισαν τι “Συνέβη”. Ένιωσα ότι ανακάλυψα μια καλλιτέχνη που μεταστοιχείωνε το πνεύμα της εποχής με ενδιαφέροντα -αν μη τι άλλο- τρόπο. Μετά από μια γύρα στον χώρο διάβασα στον τοίχο το κείμενο της τεκμηρίωσης.
“Η εργασία μου έχει τίτλο "ΣΥΝΕΒΗ" και προσδιορίζεται την χρονική περίοδο όπου ήμουν σε "διαθεσιμότητα" απ' τη δουλειά μου. Βγαίνοντας "σε διαθεσιμότητα" απ' τη δουλειά μου, "βγήκα" στον δρόμο. Θυμόμουν τα λόγια του σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη, όταν τον είχαν ρωτήσει τι συμβουλεύει τους μαθητές του στη σχολή: "Τους συμβουλεύω να πάρουν μια κάμερα και να βγουν στον δρόμο. Εκεί θα βρουν τις ιστορίες τους". Έτσι, έχοντας μια νοερή κάμερα, "έγραφα" όλες αυτές τις ιστορίες που περιλαμβάνονται στην εργασία μου. Σκηνές από το "LA STRADA" του Fellini. Ανθρώπους να τρώνε σκουπίδια, να κοιμούνται στον δρόμο... Σκηνές Ιταλικού νεορεαλισμού των ΝΤΕ ΣΙΚΑ και ΡΟΣΕΛΙΝΙ. Κάτι σαν το "ΟΥΡΛΙΑΧΤΟ" του Ginsberg. "Είδα" αλύτρωτους και μελαγχολικούς κλοσάρ (σαν ήρωες του Μπέκετ). Ζητιάνους ("ΖΗΤΙΑΝΟΣ" Καρκαβίτσας) και διάφορους ενήλικες με ματιά και γλώσσα σαν του νεογέννητου στον κόσμο ("ΛΟΥΣΙΑΣ" Νίκος Χουλιαράς). Χαιρέτισα αγαπημένους φίλους - άνθρωποι ταλαντούχοι - που μετανάστευσαν στο εξωτερικό. "Είδα" "ανθρώπους και ποντίκια" (ΣΤΑΪΝΜΠΕΚ). Ένιωσα τα μαύρα πουλιά - πουλιά της δυστυχίας - (ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ) πάνω από την χώρα που "ανεβασμένη" σε σύννεφα προσπαθούσε να ισορροπήσει... ("ΠΟΥΛΙΑ" ΧΙΤΣΚΟΚ). Δέχτηκα την πίεση των σκέψεών μου - πιστά σκυλιά ή αγριόσκυλα... Οι άνθρωποί μου λοιπόν - εμείς - συνωστίζονται, περιορίζονται, συγκεντρώνονται και εγκλωβίζονται ο ένας δίπλα στον άλλο... Τέλος της ιστορίας; Δεν υπάρχει τέλος... Οι ιστορίες πάντα θα υπάρχουν! Όμως ας "ξυπνήσουμε" τον Δον Κιχώτη μέσα μας... Χρειαζόμαστε έναν "Δον Κιχώτη"! Συμβολίζει την ικανότητα του ανθρώπου, ο οποίος μπορεί να επιβιώσει στις πιο άθλιες συνθήκες... Την ικανότητα του ανθρώπου να ξαναστέκεται στα πόδια του. Συμβολίζει το ΚΑΛΟ! Αυτό ας αναζητήσουμε λοιπόν! Μόνο το ΚΑΛΟ!”
Συνέντευξη στον Πάρη Καπράλο
Ο Δον Κιχώτης, ήρωας των παιδικών μου χρόνων, τότε που, μέσα απο τα βιβλία,
ανακάλυπτα τον κόσμο, αποτελεί για εμένα παγκόσμιο σύμβολο τρέλας και ασυμβίβαστου ρομαντισμού πέρα απο κάθε λογική, με αγνότητα και ακεραιότητα. Τον αγαπώ, ενώ εξακολουθεί να σημαίνει πάρα πολλά. Είναι η επικράτηση του καλού απέναντι σε κάθε σκοτεινή δύναμη, με λίγα λόγια αυτό που πάντα ονειρευόμουν!
Μετά από κάποιες σπουδές γραφικών τεχνών και μετά απο αποτυχημένες προσπάθειες να περάσω στην Α.Σ.Κ.Τ. της Αθήνας θεώρησα τον εαυτό μου ατάλαντο. Έτσι αφοσιώθηκα σε διαφορετικά πράγματα, δημιούργησα οικογένεια και όλα αυτά τα χρόνια εργαζόμουν. Πάντοτε, όμως, περίμενα την κατάλληλη στιγμή, όταν οι καταστάσεις θα το επέτρεπαν να σπουδάσω. Μετά απο ένα χρόνο από την εισαγωγή της κόρης μου στο πανεπιστήμιο πέρασα κι εγώ στην Φλώρινα. Οπότε στην οικογένεια υπήρχαν δύο φοιτήτριες!Πως ήταν η φοιτητική εμπειρία στην Σχολή Καλών Τεχνών της Φλώρινας;
Λέγεται πως όταν κάποιος πηγαίνει στη Φλώρινα κλαίει δυο φορές – μία όταν πηγαίνει και μία όταν φεύγει. Η Φλώρινα είναι πανέμορφη πόλη. Όταν κάθεσαι για καφέ στον Σακουλίβα, τον ποταμό της, πάντα περνούν γνωστοί σου που σε χαιρετάνε, πρόσωπα γνώριμα και οικεία. Άλλες σχέσεις εκεί, ζεστές, πιο ανθρώπινες, σχέσεις που λείπουν από την Αθήνα. Το πανεπιστήμιο μικρό και κουκλίστικο, αλλά με τόση ενέργεια μέσα του. Άπειρες δράσεις γίνονται εκεί! Ακόμα και οι καθηγητές, παρά τους χαμηλούς τους μισθούς, δίνουν όλοι τους την ψυχή. Ναι, ήταν δύσκολα, γιατί μένω στην Αθήνα. Ταξίδευα μεχρι τις 4 το πρωί με το βραδινό κτελ των 8. Χιόνι, σινιάκι (η ομίχλη της Φλώρινας), κρύο. Όμως το πρωί, μόλις έφτανα στο πανεπιστήμιο, τα ξεχνούσα όλα, ακόμη και τις τύψεις που είχα επειδή κυνηγούσα το όνειρό μου. Κάθε φορά που επέστρεφα πίσω ίσως τα πόδια μου να μην πατούσαν τελείως στη γη. Σίγουρα ένιωθα στην πλάτη μου να έχουν φυτρώσει κάποια φανταστικά φτερά! Η φοιτητική μου εμπειρία στην Φλώρινα με έκανε καλύτερο άνθρωπο.
Η αίσθηση που αποκομίζει κάποιος όταν δει πολλά από τα έργα της σειράς “Συνέβη” μαζεμένα σε ένα χώρο είναι μια πολυδιάστατη κραυγή, σαν αυτή του Μουνκ. Δεδομένου ότι ζούμε σε ζοφερούς καιρούς, θα λέγατε ότι με τα έργα σας δηλώνεται μια πραγματικότητα όπως την βιώνετε ή καταγράφονται πιότερο τα πρόσωπα που την βιώνουν;
Η εργασία μου υπήρξε καθαρά βιωματική. Βγήκα σε διαθεσιμότητα απο τη δουλειά μου και με αφορμή αυτό το γεγονός δημιουργήθηκαν αυτά τα έργα. Είχα σκοπό να ασχοληθώ με τους παρακμιακούς χαρακτήρες του Ηλία Πετρόπουλου. Μάλιστα το είχα συζητήσει με τον κ. Κοντοσφύρη, καθηγητή μου στην Καλών Τεχνών, και με είχε καθοδηγήσει. Όμως ξαφνικά τα πράγματα άλλαξαν όταν έμεινα χωρίς δουλειά. Tα πρόσωπα στα έργα μου είναι όλα υπαρκτά. Είναι άνθρωποι που είδα, συνάντησα και σκίτσαρα είτε καθισμένη στην άκρη του δρόμου είτε γυρνώντας στο σπίτι μου με το τραμ. Για αυτό τους αγαπώ, Σ' αυτά τα πρόσωπα διέκρινα την αγωνία, τη θλίψη, την αβεβαιότητα του αύριο, πράγματα που ίσως καποιος να “διάβαζε” και στο δικό μου πρόσωπο. Ακριβώς επειδή ένιωθα έτσι, ίσως τα σχέδια μου να έχουν αυτό τον συναισθηματικά φορτισμένο χαρακτήρα.
Παραφράζοντας την γνωστή αποστροφή του Jean-Paul Sartre “η κόλαση είναι οι άλλοι”, το κείμενο τεκμηρίωσης της σειράς έργων σας“Συνέβη”, μοιάζει να δηλώνει “η Νέμεσις είναι οι άλλοι”. Πιστεύετε στην δυνατότητα της κοινωνίας να αυτοθεραπεύεται; Ποιός είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη σε αυτό το πλαίσιο; Πως βλέπετε την δική σας θέση σε αυτόν τον ρόλο;
Αυτοθεραπεία συμβαίνει όταν δημιουργηθεί μια εξωτερική πληγή, όπως ακριβώς και στο σώμα μας. Κάνει τα πάντα για να επισκευαστεί η βλάβη. Το ίδιο συμβαίνει και με την κοινωνία. Φυσικά και πιστεύω στη δυνατότητά της να αυτοθεραπεύεται. Η ίδια η κοινωνία, στις υπάρχουσες συνθήκες, θα χρησιμοποιήσει τους μηχανισμούς που διαθέτει απο τη φύση της, προκειμένου να επιφέρει την ισορροπία, να θεραπευτεί. Πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε αφυπνισμένοι και να αναπτύξουμε μια συλλογικότητα στις νέες πραγματικότητες του κόσμου μας. Ο ρόλος του καλλιτέχνη στο παραπάνω είναι καθοριστικός. Σαφώς και πρέπει να ασκεί κριτική στα κοινωνικά και πολιτικά θέματα. Φυσικά και δεν πρέπει να είναι απλός παρατηρητής, ένα άβουλο πιόνι στις αλλαγές – πρέπει να διαμαρτύρεται. Η τέχνη οφείλει να είναι μια “γροθιά” στην σκέψη. Η δική μου θέση, όπως και όλων μας, είναι ενεργή σε αυτό. Ευελπιστώ να μπορέσω να βάλω κι εγώ ένα μικο λιθαράκι για να προχωρήσουμε παρακάτω.Με τι υλικά έχετε δουλέψει έργα σας και ποια είναι η σχέση με τα υλικά που έχετε καταλήξει ότι σας εκφράζουν και δουλεύετε περισσότερο με αυτά;
Στο “ΣΥΝΕΒΗ”, σε όλα μου έργα χρησιμοποίησα μελάνια νες καφέ και ένα μεγάλο κουτί πλαστικό λευκό χρώμα που είχε ξεμείνει απο το βάψιμο του σπιτιού. Θεωρώ ότι μπορέις να παράγεις τέχνη με όποια υλικά έχεις. Μην ξεχνάμε ότι στην Art Povera χρησιμοποιήθηκαν τα πιο ευτελή υλικά, τα οποία, ακόμη και τότε, έγιναν αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης. Λατρεύω τα μέλάνια, γιατί λατρεύω τα κόμικς. Όμως μου αρέσει και το χρώμα και πειραματίζομαι πάνω σε υλικά. Έχω πολύ δουλειά ακόμα μπρόστά μου. Δεν έχω καταλήξει πουθενά. Βρίσκομαι σε μια διαρκή αναζήτηση. Για το μόνο που είμαι σίγουρη είναι πως χαίρομαι που βρίσκομαι εδώ, σε αυτό τον χώρο.
Υπάρχουν άλλα είδη τέχνης ή παραγωγής πολιτιστικού περιεχομένου (κινηματογράφος, πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, μουσική, κλπ) που σας επηρεάζουν ή σας προκαλούν να συνδιαλεχθείτε μαζί τους στο έργο σας;
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του Διαδικτύου στην δουλειά σας (σε επίπεδο παραστάσεων, αλλά και επικοινωνίας);
Υπάρχει τεράστια ποσότητα πληροφοριών στο διαδίκτυο, αλλά ακόμα μεγαλύτερη παραπληροφόρηση. Η αυταπάτη του διαδικτύου αυξάνει τις ματαιόδοξες μοναχικές περιπλανήσεις. Όμως είναι παραδεκτέο πως αποτελεί εργαλείο για τον καλλιτέχνη, τόσο για να προβάλλει τη δουλειά του όσο και να ανακαλύψει νέες τεχνοτροπίες και άλλους καλλιτέχνες με τους οποίους μοιράζονται το ίδιο όραμα. Ομολογώ ότι πολλές φορές συντρέχω στη βοήθεια της κόρης μου, η οποία (δικαιολογημένα) με μαλλώνει λέγοντας μου “ακόμα να το μάθεις;”!
Επιδιώκετε συνέργειες με άλλους καλλιτέχνες, και την αλληλεπίδραση που μπορούν αυτές να επιφέρουν;
Οι νέες κοινωνικές συνθήκες ανατρέπουν τα καθιερωμένα, ενώ η ατομικότητα δεν αποτελεί λύση. Ηδη, το τελευταίο καιρό, αποτελώ κομμάτι της ομάδας “ΕΝ ΦΛΩ”, αφετηρία της οποίας υπήρξε η Φλώρινα. Είμαστε μια ομάδα, φοιτητών και μη, που δημιουργήθηκε με σχέσεις ισοτιμίας μεταξύ μας. Παράγουμε προτάσεις που θίγουν κοινωνικά θέματα μέσα απο την τέχνη. Κάθε project μας, πριν γεννηθεί, έχει επεξεργαστεί και συζητηθεί μέσα στην ομάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, με σκοπό όλες οι απόψεις να το διαμορφώσουν καταλλήλως. Είμαστε ανοιχτοί και συνεργαζόμαστε με φορείς που συνδέονται με ένα κοινωνικό βάρος, ενώ οι δράσεις έχουν καθαρά εικαστικό χαρακτήρα. Αναζητούμε τη διαδραστικότητα, θέλουμε ο κόσμος να συμμετέχει. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να αναφέρω πως ψυχή της ομάδας μας, και κινητήριος δύναμη, είναι η Δήμητρα Σιατερλή, καθηγήτρια χαρακτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στον δημόσιο χώρο;
Πριν λίγους μήνες δημοσιεύθηκε στου New York Times ένα άρθρο με τίτλο “Στην Αθήνα η λιτότητα κάνει την τέχνη γευστική”, αναφερόμενο στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης η σύγχρονη τέχνη ζει στιγμές δόξας. Όλη αυτή η πολιτική και κοινωνική αναταραχή που βιώνουμε αποτέλεσαν την τέλεια τροφή έμπνευσης για τους καλλιτέχνες. Ο κόσμος, απογοητεύμενος απο την τρέχουσα κατάσταση, διψάει για τέχνη. Σε μια εποχή που φαντάζει αδιέξοδη, καλλιτέχνες εκφράζουν με το δικό τους τρόπο τα προσωπικά και κοινωνικά τους βιώματα. Η κοινωνία αναπτύσσεται γύρω απο διαφορετικά μοντέλα. Στο δρόμο βλέπουμε γκράφιτι που εκφράζουν τον αγώνα της κοινωνίας μας. Στους δημόσιους χώρους παρατηρούμε πολλές δράσεις, οι οποίες έχουν αποτάξει απο πάνω τους το διακοσμητικό τους χαρακτήρα. Μηνύματα που τα διαβάζει ο κόσμος, που τους δίνει την απαιτούμενη προσοχή. Οι καιροί έχουν αλλάξει. Η τέχνη του δρόμου έχει βγει απο το “καβούκι” της και αποτελεί μια νέα και πολύ σημαντική μορφή επικοινωνίας.
Αν ένας έφηβος σας πει ότι θέλει να γίνει εικαστικός, τι θα τον συμβουλεύατε να προσέξει/κάνει;
Τώρα πια θα τον συμβούλευα να κυνηγήσει το όνειρό του. Να μην σταματήσει να σκέφτεται και να επικεντρωθεί στον στόχο του. Θα του έλεγα να σπουδάσει ζωγραφική με τα μάτια του, βλέποντας συνεχώς πίνακες. Έτσι θα αποκτήσει μια πλατιά παιδεία. Υπάρχουν σπουδαίοι ζωγράφοι που είναι αυτοδίδακτοι, δεν έχουν φοιτήσει σε καμία σχολή, και όμως έχουν γίνει καθηγητές σε σχολές καλών τεχνών. Κι αυτό γιατί κυνήγησαν το όνειρό τους. Και μόνο με αυτό τον τρόπο μπορέις να γίνεις ευτυχισμένος. Αυτό είναι το σημαντικότερο.
Σύντομο Βιογραφικό
Η Βίκυ Σαμουηλίδου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Παρακολούθησε μαθήματα Γραφικών Τεχνών. Αποφοίτησε το 2015 από το τμήμα Εικαστικών & Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, 3ο εργαστήριο ζωγραφικής με καθηγητές τους Χάρη Κοντοσφύρη & Θωμά Ζωγράφο, παρουσιάζοντας την πτυχιακή της εργασία με τίτλο «Συνέβη» που αναφερόταν στην Ελλάδα της κρίσης. Ομαδικές εκθέσεις: 2014 Artathina, 2015 “BRANDNAME REBRAND”, Lola Nikolaou, “BRANDNAME REBRAND” Technohoros, “Resistance”, Φεστιβάλ Πόρου, Project “Μικροιστορίες 2», ομάδα ΕΝ ΦΛΩ, Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού – Αθήνα.
πηγή
http://artsantiquesmagazine.blogspot.gr/2015/11/blog-post_11.html?spref=fb
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου