Πένυ Κορρέ, αυτόπτης μάρτυρας ζωής και μνήμης αναδημοσίευση από το Cat is art

Πορεία

Πιθανόν να πρόκειται για μια προδιάθεση της ψυχής. Εννοώ αυτό που την κάνει να τείνει προς διάφορα αντικείμενα, συνήθως παλαιά, χρησιμοποιημένα, πράγματα από δεύτερο χέρι, που φέρουν μνήμες και μοίρες, ίχνη και σφραγίδες πάνω τους. Βαλίτσες, τσάντες, βιβλία, παπούτσια, παρελκόμενα και εξαρτήματα αμφίεσης, φωτογραφίες, επιστολές. Ονειρικά συστατικά της ψυχής που μας συνδέουν όλους. Γιατί μας αρέσει ένα τοπίο, μια εγκατάσταση, ένα έργο; Υπάρχει μηχανισμός που διαμορφώνει την αισθητική μας; Υπάρχει αντικειμενικά ωραίο; Δεν μπορώ να απαντήσω. Μόνο να πω με βεβαιότητα ότι οι δημιουργημένες εικόνες της Πένυς Κορρέ, η εικαστική εργασία της, με συγκίνησε απρόσμενα. Πώς τη γνώρισα; Τον Ιούνιο δέχτηκα μια πρόσκληση για επιβίβαση σε τρένο. Μια πρόσκληση που δέχομαι κάθε Ιούνιο τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για το φεστιβάλ «12 Κουπέ», που διοργανώνουν η Τατιάνα Λύγαρη και το Θέατρο - Αμαξοστοιχία «Τρένο στο Ρουφ», ένας θεσμός που δίνει χρώμα και λάμψη στις πρώτες ζέστες των καλοκαιριών μας. Το «Invitation to board» της Πένυς Κορρέ, στο οποίο με περιέργεια και εμπιστοσύνη ξεναγήθηκα, υποδηλώνει τον πλούτο της ανθρώπινης ύπαρξης και το αναπόφευκτο του τέλους. Κάθε έργο αποτελείτο από μια ομάδα ανευρεθέντων αντικειμένων (found object) με συγκεκριμένη θεματική ενότητα τα οποία η ίδια έχει επιλέξει, επιμεληθεί, επεξεργαστεί και παραδώσει στην αντίληψή μας. Αυτό που είδαμε, όλοι οι επισκέπτες του φεστιβάλ, μας δρόσισε τη μέρα. Τα έργα αυτά είναι αυτόπτες μάρτυρες της ζωής και της μνήμης, την οποία τιμούν και συντηρούν. Είναι σαν το χαμόγελο του φίλου, την έγνοια της οικογένειας, την τρυφερότητα του έρωτα, την ενθαρρυντική καλημέρα, σαν ένα αθώο αλλά σαγηνευτικό άγγιγμα. Τα έργα - ανακαλύψεις της Πένυς διαπνέονται από οικειότητα και επιμονή. Πραγματεύονται θέματα όπως η απώλεια, τα ενθυμήματα, οι ευαίσθητες χορδές του παρόντα και παρελθόντα χρόνου μέσα από τη ματιά της υπαρξιακής ανησυχίας και της ώριμης συνείδησης. Έχουν αλληγορία και νοσταλγία αλλά ταυτόχρονα κοιτούν το μέλλον. Έχουν το συναίσθημα της έκπληξης, που ευχαριστεί την ψυχή γιατί αισθάνεται το απρόσμενο, το απροσδόκητο. Βγαλμένα από τον κόσμο της ιεροτελεστίας των ταξιδιών και τη χάρη των παραμυθιών φωτίζουν και τις δικές μας εμπειρίες και αγωνίες. Δεν τα προσπερνάμε εύκολα γιατί μας γοητεύουν και μας δυναμώνουν με την παρηγοριά της απόλαυσης.

Διαβάστε τη συνέντευξη.

Συρτάρι

* Αν και μεγάλωσα σε μια από τις πιο πολύβουες περιοχές της Αθήνας, την Κυψέλη, αυτό που θυμάμαι έντονα είναι ο ήχος του παιχνιδιού, οι φωνές των φίλων και η μυρωδιά από τις νεραντζιές.

Με τι καλλιτεχνικά ερεθίσματα μεγάλωσες;

* Νομίζω με αυτά που μεγάλωσαν όλα τα παιδιά της γενιάς μου... Με το Θέατρο Σκιών, τη Φρουτοπία, την Ντενεκεδούπολη, τη Λιλιπούπολη, τα κινούμενα σχέδια και τα κόμικς.

Πότε, πώς και με την παρότρυνση ποίου αποφάσισες να ασχοληθείς με τις καλές τέχνες;

Παρακαταθήκη

Με την παρότρυνση ορθοπαιδικού! Να το εξηγήσω, γιατί ενδεχομένως να ακούγεται κάπως περίεργα... Ακολούθησα αρχικά τον κλάδο της Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας. Σύμφωνα με τη γνώμη και τη σφραγίδα του γιατρού, η δουλειά αυτή μου "έπεσε λίγο βαριά". Η συνταγή ίασης, λοιπόν, έλεγε να ασχοληθώ με κάτι καινούργιο που να μου αρέσει και να με ευχαριστεί... κι έτσι οδηγήθηκα στις… πιο Καλές Τέχνες.

Ποια προσωπικά στοιχεία που δεν εκφράζονται στην καθημερινότητα βρίσκουν διέξοδο στην εικόνα;

* Τα ανομολόγητα.

Ποια είναι η θέση των εικαστικών τεχνών σε καιρούς ανατροπών;

Κερήθρα

* Έχω την αίσθηση ότι οφείλουν να είναι οι "μπροστάρηδες", να αφυπνίζουν και να χαράζουν πορείες. Νομίζω πως οι καλλιτέχνες πρέπει να ενσαρκώνουν τον «Κεμάλ» του Γκάτσου και του Χατζιδάκι...

Τι θα ήθελες να ακούς από τους επισκέπτες των εκθέσεών σου;

* Αυτό που με ευχαριστεί ιδιαίτερα είναι όταν βλέπω έστω και ένα θεατή του εκάστοτε έργου μου να βγαίνει από τη θέση του "επισκέπτη" και να γίνεται κι ο ίδιος μέρος του έργου. Δεν υπάρχει καμιά λέξη που να υποκαθιστά αυτή την αίσθηση.

Η τέχνη έχει νόμους και κανόνες;

* Έχει, όπως όλα. Παρ' όλα αυτά, σ' έναν κόσμο όπου όλα τείνουν να διέπονται από νόμους και κανόνες, δεν θα ήταν κακό να αφήσουμε την τέχνη και λίγο πιο "ελεύθερη".

Διαγραφή πορείας

Τι θεωρείς αυθεντικό;

* Το συναίσθημα.

Τι είναι εφήμερο και τι παντοτινό;

* Τα αστέρια.

Σε ποιες σχολές τέχνης και σε ποιους μεγάλους καλλιτέχνες έστρεψες το βλέμμα, όταν ξεκινούσες την πορεία σου στα εικαστικά;

* Αρχικά μου κέντρισαν την προσοχή καλλιτέχνες του Dada όπως ο Marchel Duchamp, o Man Ray και ο Guillaume Apollinaire και μετέπειτα το κίνημα της Arte Povera, ο Βλάσης Κανιάρης, ο Γιάννης Κουνέλλης καθώς και πολλοί άλλοι. Δεν πρέπει να ξεχάσω και τον Auguste Rodin.

Νιώθεις την ανάγκη να δημιουργείς πάνω σε απλά και καθημερινά θέματα;

Διαφάνεια

* Καθετί που αφορά τον άνθρωπο το θεωρώ απλό, φυσικό και καθημερινό...

Τι κάνει έναν εικαστικό αναγνωρίσιμο;

* Το έργο του ελπίζω.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου υλικό;

* Αυτό που όταν το συλλέξω από το δρόμο θα έχει ολοκληρώσει ήδη έναν κύκλο ζωής και δουλεύοντας πάνω σε αυτό θα του εμφυσήσω ξανά πνοή.

Πώς νιώθεις όταν τελειώνεις μια εγκατάστασή σου;

Ανεπίδοτα

* Πολύ γεμάτη και πολύ εξουθενωμένη.

Έχεις καταστρέψει ή έχεις αφήσει μισοτελειωμένο έργο σου γιατί δεν σου άρεσε;

* Τα έργα κάνουν κύκλους σαν τα βιβλία. Ξεκινάς να διαβάσεις ένα κάποια στιγμή και το παρατάς στα μισά, κι όταν το ξαναπιάσεις σαν έρθει "η ώρα του" το ολοκληρώνεις σ' ένα βράδυ.

Έχεις αυστηρό καθημερινό ωράριο δουλειάς;

* Όχι πάντα, γιατί, ακόμα κι αν ρυθμιστεί αυστηρά το ωράριο, δεν είναι εύκολο να τιθασευτεί και η έμπνευση κατά το δοκούν.

Ρομά

Πώς θα χαρακτήριζες την τέχνη σου;

* Αναγκαία για μένα.

Ένας νέος εικαστικός καλλιτέχνης σήμερα στην Ελλάδα μπορεί να ζήσει από την τέχνη του;

* Αν έχει την τύχη του Γκαστόνε Ντακ, ίσως...

Είσαι αγχωμένη ή ψύχραιμη με τη σημερινή κατάσταση;

* Προσπαθώ να είμαι δημιουργική. Συνιστάται σαν αντίδοτο...

Πιστεύεις ότι το ελληνικό κοινό αγαπάει και στηρίζει τη σύγχρονη τέχνη;

Eικονο-στάση

* Νομίζω ότι όσο αυξάνονται τα ερεθίσματα τόσο πιο ενεργητικός γίνεται ο κόσμος. Η έλλειψη εικαστικής παιδείας πάντως, δυστυχώς, είναι έντονη στην ελληνική κοινωνία και αυτό δεν βοηθά ιδιαίτερα την κατάσταση.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου αντικείμενο;

* Το αντικείμενο της δουλειάς μου.

Κρατάς φιλίες χρόνια;

* Ναι. Αν υπάρχει ένα πράγμα για το οποίο είμαι περήφανη που έχω κατορθώσει να έχω στη ζωή μου, αυτό είναι οι φίλοι μου.

Με τι γελάς και τι μπορεί να σε κάνει να δακρύσεις;

* Με όλα. Και αντιστρόφως!

Τι μικρό και τρυφερό αγαπάς στη ζωή;

* Τα παιδιά.

Αν κλείσεις τα μάτια, μπορείς να θυμηθείς έναν αγαπημένο σου στίχο;

* "Κι όταν δεν πεθαίνει ο ένας για τον άλλον είμαστε κιόλας νεκροί".
Τάσος Λειβαδίτης

Γραφή

Πώς ανέπτυξες την κεντρική ιδέα της έκθεσής σου που είδαμε στο "Τρένο στο Ρουφ", στο πλαίσιο του Φεστιβάλ "12 Κουπέ"; ΑποκρυπτογράφησηΓενικά δημιουργώ με δύο τρόπους. Είτε έχοντας ως έναυσμά μου κάποιο υλικό (το οποίο συνήθως είναι found object) και στην πορεία βρίσκω το χώρο που του πρέπει για να ολοκληρωθεί και να εκτεθεί, είτε έχοντας ως έναυσμά μου τον ίδιο το χώρο. Σε αυτήν την περίπτωση, ερευνώ την ιστορία του χώρου, τα χαρακτηριστικά του, την εποχή κατά την οποία δημιουργήθηκε και τα δικά της χαρακτηριστικά κι έπειτα κινούμαι αναλόγως με το χαρακτήρα που θέλω να προσδώσω στο χώρο αυτό.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, του "Invitation to board";

* Στην περίπτωση της Εγκατάστασης με τίτλο "Invitation to board" που πραγματοποίησα στο χώρο του Τρένου στο Ρουφ συνέβαλαν και τα δύο εξίσου. Όταν είδα το χώρο, μου δημιούργησε από μόνος του μια νοσταλγία και κάνοντας εκτενή έρευνα στην ιστορία του ανακάλυψα το κομμάτι του Orient Express που εμπεριείχε. Ξεκινώντας εκ νέου την έρευνά μου, λοιπόν, με απαρχή το Orient Express αυτή τη φορά, έβγαιναν στην επιφάνεια όλο και περισσότερα στοιχεία εποχής και νοσταλγίας που ταίριαζαν απόλυτα και με found objects όπως παλιές βαλίτσες, βιβλία, κοστούμια, παπούτσια και άλλα που είχα στην κατοχή μου.

Έτσι μου γεννήθηκε η ιδέα, λοιπόν;

* Ναι. Μου γεννήθηκε η ιδέα της "μεταφοράς στο χωροχρόνο" κατά κάποιον τρόπο, φτιάχνοντας ένα σκηνικό μέσα στο οποίο ο θεατής καλούνταν να βιώσει σε παρόντα χρόνο το στιγμιότυπο ενός πεπερασμένου ταξιδιού και είτε απλά να ζήσει το ταξίδι αυτό είτε ακόμα και να αλλάξει το ρου της προδιαγεγραμμένης πορείας του αν το επιθυμούσε.

Τι έχεις να πεις για τη συνεργασία σου με την κυρία Λύγαρη;

* Σε ό,τι αφορά τη συνεργασία μου με την κυρία Λύγαρη, αν και σύντομη, υπήρξε άριστη.

Αγαπάς τα ζώα; Έχεις κατοικίδιο;

* Τα αγαπώ. Δεν έχω πια κατοικίδιο με εξαίρεση τα εποχικά κατοικίδια τύπου μυρμήγκια, κουνούπια, τζιτζίκια και λοιπά!