Αλέξανδρος Ψυχούλης: Γιατί ποτέ δεν μπορούμε να μιλήσουμε σοβαρά

                                

#15 Η Τέχνη ως οδοντόκρεμα

«Η κατανάλωση είναι μια επιλεκτική διαδικασία

που προορισμός της είναι να απομονώσει

 το άφθαρτο και όντως καινούριο μέρος της παραγωγής.»

Michel Tournier Τα μετεωρολογικά

Ας πούμε ότι έχεις δύο συσκευασμένα προϊόντα στο ψυγείο σου. Το ένα έχει ημερομηνία λήξεως σε μια εβδομάδα και το άλλο σε 200 χρόνια. Αυτό που θα ανοίξεις για να καταναλώσεις πρώτο είναι φυσικά αυτό που λήγει σε μια εβδομάδα. Το άλλο μπορεί να ξεχαστεί στο ψυγείο σου μέχρι να μετακομίσεις γιατί θα είσαι απασχολημένος με την ανανέωση και εκ νέου κατανάλωση του βραχύβιου προϊόντος.

Επίσης πιθανόν είναι όταν για κάποιο λόγο ανοίξεις το αιωνόβιο προϊόν να μην ξέρεις πια περί τίνος πρόκειται, να σου φαίνεται εντελώς άχρηστο και επικίνδυνο και εν τέλει να το πετάξεις. Μια θολή συνείδηση περί φρεσκάδας κάνει τους καταναλωτές φιλύποπτους απέναντι σε προϊόντα μεγάλης διάρκειας αντοχής στο χρόνο.

Ο θεατής ζώντας μέσα σε ένα κόσμο που διαπερνάται από το τρίπτυχο Παραγωγή- κατανάλωση – απόρριψη, φροντίζει να καταναλώσει αυτά που τελειώνουν γρήγορα, αυτά που ανανεώνονται ραγδαία, αυτά που κεντρίζουν την επιθυμία του έστω και στιγμιαία. Χρειαζόμαστε λίγες παραπάνω πράξεις με συνείδηση της θνησιμότητας τους. Έργα που να τελειώνουν σαν οδοντόκρεμες ή ακόμα μια φωτογραφία στο Instagram προικισμένη με το hashdag #instamood

#27 Hashdagenerator

Η πολυτελής μεζονέτα που έχει θέα σε ένα ισόβιο γιαπί #Οι μπλε πλαστικές σακούλες στα χέρια κάποιου που φοράει ακριβό κοστούμι #Το σώμα που πάσχει εξ αιτίας μιας αποτρίχωσης # Ένα ζεϊμπέκικο που καταφέρνει να εκτελεστεί πάνω σε γόβες # Ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα στη φωτογράφιση και στην κατανάλωση ενός πιάτου #Η υγρασία σε μια γωνιά του ολοκαίνουριου σπιτιού #Οι νευρώσεις μιας καλλονής  #Το μασάζ από ασιάτισσες ως βαθιά θρησκευτική εμπειρία

Είναι όλα πράγματα που ακόμα δεν έχουν βρει μια μονολεκτική ονομασία.

#34 Η έκταση του βλέμματος και το μαστίγιο

Αυτός που προστατεύει τον υποκειμενικό του χρόνο, προστατεύει τη διαφορετικότητα του. Είναι ο αιρετικός που γνωρίζει τις διαστάσεις του σώματός του και του κόσμου και δρα αναλόγως.

Εκτιμά τα πράγματα που σε κάνουν να κοιτάζεις ψηλά, όπως τα καλώδια του τρόλεϊ, τα μπαλόνια με ήλιο, το κενό μεταξύ δύο ψηλών κτιρίων, τα αεροπλάνα, τους φελλούς  της σαμπάνιας, την κορυφογραμμή, τις νυχτερίδες, τον καπνό, τους κοκκινολαίμηδες.

Γνωρίζοντας πως οι ηδονές έρχονται από τα χαμηλά όμως δεν απαξιώνει αυτά που σε κάνουν να κοιτάζεις κάτω, τις οδικές διαγραμμίσεις, τα λιμνάζοντα νερά, τα ραδίκια, τα κορδόνια των παπουτσιών, τις πλακοστρώσεις και τα σκυλοσκατά.

Δεν πάει πολύς καιρός που ήμουν σίγουρος πως το ανθρώπινο σώμα είναι το μόνο που υπαγορεύει τρόπους αντίστασης σ’ ένα παγκοσμιοποιημένο αίτημα ομογενοποίησης. Πίστευα πως οι στάσεις του σώματος είναι πολιτικές στάσεις. Πως ο ξαπλωμένος που στοχάζεται ή ονειρεύεται είναι ένας αντιστασιακός στο πεδίο της καταναγκαστικής υπερπαραγωγικότητας. Το ίδιο και ο όρθιος που σκέφτεται ξαπλωτά, αυτός που ξέρει να «χάνει χρόνο», που αφουγκράζεται τις σωματικές του επιθυμίες, που παίρνει αποστάσεις από τα πράγματα, ο χειρώνακτας που αμφισβητεί την κυριαρχία της λογικής σκέψης, αυτός που δρα συμμαχώντας με φυσικά στοιχεία, ο σέρφερ δηλαδή ή ο ιστιοπλόος.

Οι βεβαιότητες για την αντιστασιακή δύναμη του σώματος κλονίστηκαν πρόσφατα όταν ρώτησα την μητέρα ενός πολύ μικρού κοριτσιού που φορούσε γυαλιά αν το παιδί της είχε μυωπία. Μου απάντησε πως δεν είχε μυωπία αλλά έπασχε από «τεμπέλιασμα του ματιού», ένα σύμπτωμα όχι σπάνιο σε παιδιά που έχουν μεγαλώσει στην πόλη και δεν βλέπουν ορίζοντα.

Κοίταξα το κοριτσάκι. Με κοιτούσε κι αυτό μέσα από τα μεγάλα γυαλιά που προφανώς δεν ήταν γυαλιά αλλά μαστίγια για τεμπέλικα βλέμματα. Ήθελα να του τα αρπάξω και να φύγω τρέχοντας γιατί μου πέρασε απ’ το μυαλό ξαφνικά πως μπορεί να μην ήταν μαστίγια αλλά προσομοιωτές οριζόντων. Ήθελα να δω πώς οι οπτικοί πέτυχαν αυτό που προσπαθώ τόσα χρόνια μέσα από τις ζωγραφικές μου.

Κοίταξα πάλι το κοριτσάκι.

Με κοίταζε πίσω από τους ορίζοντές του με βλέμμα διχοτομημένο.

Info: Ο Αλέξανδρος Ψυχούλης γεννήθηκε στο Βόλο το 1966 και σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Τα πρώτα του έργα είναι αλληλεπιδραστικές εγκαταστάσεις οι οποίες ενεργοποιούνται από τον θεατή και διερευνούν το υποσυνείδητό του, αποκωδικοποιώντας σε  εικόνες ή ήχους τους φόβους του, τις επιθυμίες του ή τις αναμνήσεις του. Το 1997 του απονέμεται το βραβείο Benesse για τοέργο του Black Box με το οποίο συμμετέχει στην 47η Μπιενάλε της Βενετίας. Η διερεύνηση του τοπίου της ψηφιακής πραγματικότητας αποτελεί και σήμερα κεντρικό άξονα της δουλειάς του, η οποία αποτελείται από εγκαταστάσεις στο χώρο, animation και ζωγραφική.

Σήμερα είναι Αναπληρωτής Καθηγητής «Τέχνης και Τεχνολογίας» στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

ΓΙΑΤΙ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΣΟΒΑΡΑ είναι ο τίτλος της  νέας δουλειάς του Αλέξανδρου Ψυχούλη, που μέρη της παρουσιάστηκαν στην φετινή Art Athina, σε δύο γκαλερί: «a.antonopoulou.art» και «Ζήνα Αθανασιάδου». 

Η φράση διατυπώνεται χωρίς σημείο στίξης αποφεύγοντας να αυτοπροσδιοριστεί ως ερώτηση, απάντηση, καημός ή ενθουσιώδης διαπίστωση.

Πρόκειται για μια σειρά εξωφύλλων βιβλίων φυσικής και αφύσικης ιστορίας.

*Αναδημοσίευση από το περιοδικό Culturenow Mag, τεύχος 28