Μαρία Κομπατσιάρη: επικοινωνώντας με το χρώμα, της Τζίνας Δαβιλά

Αν θέλει κάποιος να μιλήσει για την εικαστικό και χαράκτρια Μαρία Κομπατσιάρη με μια λέξη, θα έλεγε "Χρώμα!" προσθέτοντας υπέροχο, ζωντανό, ασυνήθιστο, σπάνιο, ιδιαίτερο  φλογερό και καθηλωτικό. Αυτό είναι ένα από τα πολλά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το έργο της διακεκριμένης εικαστικού που ζει στην Θεσσαλονίκη. 

Η δουλειά της διακρίνεται κυρίως από την πολλαπλότητα τόσο των σχεδίων που είναι σχεδόν αφηρημένα, αλλά ταξιδεύουν στο χώρο του ονείρου αγγίζοντας και σχολιάζοντας την πραγματικότητα με τρόπο συνταρακτικό - το χρώμα γαρ τόσο ζωντανό, που άλλοτε σε ηρεμεί και άλλοτε σε θορυβεί. Επιπλέον το έργο της διακρίνεται από την γυναικεία ευαισθησία, την κίνηση της ζωής και παράλληλα τον σεβασμό στην αισθητική. 

Η έκθεσή της που επισκέφθηκα με τίτλο "Ιδιόλεκτα" στο Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Ρόδου και υπό την επιμέλεια της σπουδαίας Κριτικού και Ιστορικού Τέχνης Αθηνάς Σχινά πραγματικά με εντυπωσίασε καθώς έκρινα πως συνδύασε κάτι εξαιρετικά δύσκολο: την δυναμική του χρώματος με την απίθανη λεπτομέρεια ακαθόριστου σχεδίου που υπαινίσσεται την ροή της ζωής.

Γνωρίστε την εικαστικό και χαράκτρια Μαρία Κομπατσιάρη

1. Αν δεν ήσασταν ζωγράφος και χαράκτρια, τι άλλο θα μπορούσατε να είστε;

Στ΄ αλήθεια ποιος θα μπορούσε να ξέρει τι η ζωή σχεδιάζει για μας.( Γι΄ αλλού εμείς πηγαίναμε κι αλλού η ζωή μας πάει). Κι αυτές τις προαναφερθείσες ιδιότητες μου, καθόλου δεν τις σχεδίασα, απλά πρόεκυψαν.

Πάντως θα προτιμούσα κάτι με ελάχιστο δούναι και λαβείν οικονομικό. Η σχέση μου με το χρήμα θα έλεγα είναι κάκιστη. Κάτι σε σχέση με το γράψιμο ή ίσως με την ίαση, θα μου άρεσε σίγουρα .Άπτονται αυτών που αγαπώ. Και θα ήμουν πιστεύω καλή και επιτυχημένη σε ό,τι θα έκανα. Γιατί η επιτυχία δε θέλει φειδώ σε κόπο και σε διαθέσιμο χρόνο. Αυτό όμως το κάνεις μόνο για ό,τι σε γεμίζει.

2. Από πού αντλείτε την θεματολογία σας;

Από ένα εσωτερικό μου μονόλογο, που με βοηθά να δημιουργώ στον καμβά μου άηχες κατασκευασμένες αφηγήσεις. Σ΄αυτή εξάλλου τη μορφή δημιουργίας οφείλω ταυτόχρονα και την αυτογνωσία μου αλλά και την προσωπική μου εξέλιξη σε όλα τα επίπεδα. Η μοναξιά του καλλιτέχνη ισορροπεί κι αντισταθμίζεται

από τη "δουλειά" που κάνει κυρίως με τον εαυτό του. Ένα εαυτό, που κάθε φορά έκπληκτος ανακαλύπτει και αναπροσδιορίζει.

3. Τι διαβάζετε; Ποιο το βιβλίο που σας καθόρισε;

Ό,τι αυτοπροσδιορίζεται ως ποίηση το διαβάζω. Εκτιμώ πολύ την ποίηση και τους ποιητές. Είναι για μένα οι σύγχρονοι προφήτες. Ζηλεύω τον τρόπο που γραφεί τα ποιήματα του ο Μπουκόφσκυ. Επίσης Λογοτεχνία ελληνική και ξενόγλωσση. Αν και τα τελευταία χρόνια επικεντρώνομαι κυρίως σε βιβλία που πραγματεύονται φιλοσοφικές και πνευματικές αναζητήσεις, στην προσπάθεια μου να βρω απαντήσεις σε βασικές, θεμελιώδεις ερωτήσεις και υλικό γύρω από τις προαιώνιες αλήθειες. Βιβλίο που με καθόρισε, δεν κατονομάζω για ένα και μόνο λόγο, το θεωρώ άδικο απέναντι στη "βιβλιοθήκη" μου κατονομάζοντας ένα και μόνο ανάγνωσμα. Όλα μαζί και το καθένα χώρια, με διαμόρφωσαν. Ακόμη κι αυτά που απέρριψα, κυρίως αυτά ίσως είναι που διαμορφώνουν χαρακτήρα. Συμφωνώ απόλυτα με τη ρήση: Δεν υπάρχει κακό βιβλίο, αλλά κακός αναγνώστης.

4. Στα έργα σας, υπάρχει η πολιτική διάσταση;

Θεωρώ τον εαυτό μου πολιτικό ον. Άρα, οποιαδήποτε πράξη που με προσδιορίζει και με καθορίζει έχει αναγκαστικά και πολιτική διάσταση. Η τέχνη μου δεν είναι στρατευμένη, με την έννοια πως δεν υπηρετεί μια συγκεκριμένη ιδεολογία. Είναι προϊόν ελεύθερης βούλησης και έκφρασης.

5. Αν ζωγραφίζατε την Ελλάδα της παρούσας χρονικής στιγμής, ποια χρώματα και σχέδια θα επιλέγατε για να εκφραστείτε;

Αυτά με τα οποία δουλεύω και τώρα. Εγώ στην Ελλάδα ζωγραφίζω τη δική μου Ελλάδα. Αυτήν που βλέπω και αυτή που θέλω να βλέπω. Τα υπάρχοντα σου τα μετράς με δυο τρόπους. Με τον ένα μετράς αυτά που έχεις και με τον άλλο αυτά δεν έχεις. Διαλέγεις το μισογεμάτο, ή το μισοάδειο ποτήρι. Τα πάντα είναι θέμα οπτικής γωνίας.Η έννοια Ελλάδα δεν διαφοροποιείται στις διάφορες χρονικές της στιγμές. Οι άνθρωποι άλλοτε την κοιτάζουν μέσα από χρωματιστά γυαλάκια, που πότε θολώνουν και πότε σπάζουν τελείως και άλλοτε πάλι δια γυμνού οφθαλμού.

6. Πιστεύετε στην έννοια της πατρίδας; Αν ναι πώς την ορίζετε; Αν όχι, τι σας αντιπροσωπεύει;

Πιστεύω, ότι για ανθρώπους της δικής μου γενιάς που μεγαλώσαμε με συγκεκριμένες πεποιθήσεις και αξίες, την έννοια της πατρίδας δεν θα μπορούσα να την αγνοήσω, να την προσπεράσω, να την υποτιμήσω, αν και ταυτόχρονα μέσα μου καταγράφεται όλο αυτό σαν μια ουτοπία. Χάθηκαν τόσες αξίες! Άλλαξαν τόσα πράγματα στο βωμό της προόδου ή της παγκοσμιοποίησης που για ποια πατρίδα να μιλάμε για εκείνη που "δεν είναι οι κάμποι της, τα άφθαρτα ψηλά βουνά..", γι αυτή, που σε λίγο ούτε πληθυσμιακά δεν θα ορίζουμε αλλά ίσως ούτε και εδαφικά…Τι θα ήθελα; Ένα κόσμο με μια μόνο πατρίδα. Την πατρίδα της αγάπης και της ειρήνης. Χιλιάδες χρόνια και οι άνθρωποι δεν μπορέσαμε να μάθουμε ένα τόσο απλό μάθημα.

7. Ποιον εικαστικό θαυμάζετε και γιατί;

Όλους τους ριζοσπάστες και πρωτοπόρους στην ιστορία της τεχνης, για την τόλμη τους, τις εμμονές τους και την ικανότητα τους να έχουν όραμα και να αγωνίζονται γι αυτό ενάντια στους κοινώς αποδεκτούς κανόνες.

8. Τι απεχθάνεστε γύρω σας;

Την υποκρισία ,την αχαριστία, το μη δημιουργικό ανικανοποίητο. Το διαχωρίζω έτσι, γιατί το δημιουργικό ανικανοποίητο στη τέχνη φέρνει την ανατροπή, την εξέλιξη. Ίσως θα έπρεπε να μιλήσω καλύτερα για υλικό και πνευματικό ανικανοποίητο. Ναι, έτσι είναι απόλυτα ξεκάθαρο. Με ενοχλεί λοιπόν και το ανικανοποίητο που αφορά την ύλη. Αν και νομίζω ότι πάνω από όλα αυτό που μ' ενοχλεί πραγματικά είναι η έλλειψη αγάπης. Όταν υπάρχει αγάπη όλα είναι σωστά και καλά καμωμένα.

9. Το αγαπημένο σας χρώμα;

Εξαρτάται πάντα από τι θέση του στο χώρο και την ποιότητα του, τον ποσοτικό συσχετισμό με τα υπόλοιπα χρώματα, με τη διάθεση μου κλπ. Όμως γενικά θα μπορούσα να πω ότι με εκφράζει η τοποθέτηση: χρώμα να είναι κι όποιο να είναι.

10. Ποιος θεατής σας συγκινεί περισσότερο; ο συλλέκτης ή ο αδαής;

Τι είναι αυτό που σας έχει πείσει ότι o συλλέκτης δεν είναι ίσως αδαής; Τον αδαή τον προσδιορίζει το ότι δεν γνωρίζει την ιστορία της τέχνης;

Για μένα αδαής είναι αυτός που δεν ξέρει να" βλέπει" και δεν βλέπει όποιος δεν έχει ανοικτό νου και καρδιά. Αφήνοντας λοιπόν ταμπέλες και προσδιορισμούς μιλάμε για τον ΑΝΘΡΩΠΟ θεατή. Αυτόν που ξέρει να "κοινωνεί" την τέχνη και φυσικά όχι προσωπικά τη δική μου, αλλά την τέχνη γενικά, σε όλες της τις μορφές, γιατί η τέχνη είναι μια μορφή πρόσφορου. Ίσως , ασυναίσθητα και όχι συνειδητά, γι αυτόν τον τύπο θεατή ανεβάζω τον προσωπικό μου πήχη. Και είναι αυτόν θέλω να συμπαρασύρω στις αλήθειες μου.

11. Η Τέχνη είναι ακριβό σπορ τελικά;

Τι θα πει ακριβό; Η λέξη ακριβό προσδιορίζει κάτι ποσοτικά. Η τέχνη δεν έχει σχέση άμεσα και μόνο με ποσότητα αλλά με ποιότητα πρωτίστως. Η ποσότητα είναι σοβαρή παράμετρος και αφορά κυρίως προϊόντα της βιομηχανίας. Η τέχνη έχει πάθος, αγάπη ,δόσιμο, πόνο αλλά και ικανοποίηση. Δεν θα ήθελα να την ορίσω εγώ τουλάχιστον σαν ακριβό ή φθηνό σπορ. Είναι γι αυτούς που την αγαπούν και κατανοούν ή προσπερνούν τα όποια κόστη.

12. Είναι απαγορευτική η τιμή των έργων σας; Πρέπει κάποιοι εικαστικοί, γλύπτες ή χαράκτες να πουλούν πολύ ακριβά;

Δεν νομίζω ότι είναι απαγορευτική. Αντίθετα πιστεύω πως τα έργα μου έχουν αξιοπρεπείς τιμές και πως όποιος πραγματικά ενδιαφέρεται να αποκτήσει ένα έργο μου δεν θα πτοηθεί από την τιμή του. Το ακριβό, ή το πολύ ακριβό είναι σχετικό και ανάλογο. Ζούμε σε ελεύθερη αγορά. Μπορείς να αγοράσεις ό,τι σου προσφέρεται στο ποσόν που διαθέτεις. Υπάρχουν και πολύ καλά πολλαπλά. Όπως μπορείς να απολαμβάνεις την τέχνη χωρίς απαραίτητα να σου ανήκει.

 

 

Επισκεφθείτε εδώ την επίσημη ιστοσελίδα της Μαρίας Κομπατσιάρη και γνωρίστε το έργο της. 

*Η έκθεση της κ. Κομπατσιάρη στη Ρόδο θα διαρκέσει μέχρι τις 27 Ιουλίου και θα λειτουργεί κάθε Τρίτη – Πέμπτη- Παρασκευή και Σάββατο από τις 9 το πρωί μέχρι τις 3 μ.μ και την Τετάρτη από τις 3μ.μ έως τις 9 μ.μ.