Θέμα πτυχιακής εργασίας
Η παιδική ηλικία είναι μία περίοδος της ζωής μας που παίζει σημαντικό ρόλο στην δημιουργία και ανάπτυξη του χαρακτήρα μας. Μέσα από το παιχνίδι, τη φαντασία, τις στιγμές με οικεία πρόσωπα, δημιουργούμε αναμνήσεις που μένουν ανεξίτηλες στο πέρασμα των χρόνων. Παρόλα αυτά, λόγω διάφορων καταστάσεων που βιώνουμε μέσα από διάφορες συνθήκες και φάσεις, δημιουργούνται τα λεγόμενα παιδικά τραύματα, ψυχολογικά προβλήματα ή ακόμη και κενά μνήμης. Με το πέρασμα των χρόνων μεγαλώνουμε, ωριμάζουμε αφήνοντας πίσω αυτό το κομμάτι της παιδικότητας με αποτέλεσμα να προχωράμε στη ζωή χωρίς να έχουμε θεραπεύσει πληγές του παρελθόντος.
Μέσω της πτυχιακής μου εργασίας με τίτλο «Healing my inner child», προσπαθώ να δείξω το πόσο σημαντικό είναι να αγκαλιάζουμε το παιδί που έχουμε μέσα μας και να προσπαθούμε όλο και περισσότερο να επουλώνουμε τις πληγές που προκάλεσαν τα ψυχολογικά τραύματα του παρελθόντος. Επιπλέον, πραγματοποιείται μια συνθήκη προσωπικής έκφρασης μέσα από τον γραπτό λόγο, ενώ παράλληλα τονίζονται ζητήματα ανάγκης για καταφυγή στα λεγόμενα safe places που έχουν δημιουργηθεί και λειτουργούν ως φίλτρα αντιμετώπισης της παγίδας της ρουτίνας. Τονίζεται η ανάγκη για επανασύνδεση με αγαπημένους χαρακτήρες παιχνιδιών που μου κράτησαν παρέα καθ΄ όλη την παιδική μου ηλικία.
Μέσα από την ζωγραφική, το κολλάζ, την φωτογραφία, τον γραπτό λόγο, φωτογραφικό υλικό από προσωπικό αρχείο, συνθέτω και ανασυνθέτω στοιχεία τα οποία με οδηγούν στην εικαστική υλοποίηση της συγκεκριμένης θεματικής. Μικρές λεπτομέρειες όπως έγχρωμοι συνδετήρες, ρυζόχαρτο, φύλλα σημειώσεων με μπλε γραμμές, η ιδέα του παιδικού αυτοκόλλητου, με εξυπηρετούν στο να καταφέρω να τονίσω στοιχεία της μνήμης, της παιδικότητας, του παρελθόντος, τα οποία επικοινωνούν τις ιδέες και τις σκέψεις μου, κάνοντας τον θεατή να ανακαλέσει από την μνήμη δικές του στιγμές, να ταυτιστεί με τον δικό του τρόπο αλλά και να πάψει πλέον να παίζει κρυφτό με το παιδί μέσα του, κάνοντας την αλλαγή αγκαλιάζοντάς το.
Θεωρητική τεκμηρίωση
Η καλλιτεχνική έκφραση μέσω της δημιουργικής διαδικασίας, εξυπηρετεί τα άτομα δίνοντάς τους την δυνατότητα να εκφράζονται ελεύθερα με αποτέλεσμα να προσφέρει προσωπική ευχαρίστηση, μείωση του στρες ή των αρνητικών συναισθημάτων, ευεξία και προσωπική αυτοβελτίωση. Πιο συγκεκριμένα, με την χρήση ποικίλων υλικών, δίνεται η δυνατότητα έκφρασης ιδεών και συναισθημάτων, τα οποία λειτουργούν ως βάση για την εικαστική δημιουργία που λειτουργεί ως πύλη για τον εσωτερικό κόσμο του άλλου. Η χρήση του χρώματος προσφέρει ηρεμία και επιτρέπει το άτομο να είναι ελεύθερο δημιουργώντας σχήματα και μορφές μέσω των οποίων αποτυπώνονται στοιχεία της φαντασίας, αναπτύσσοντας έτσι την δημιουργικότητά του.
Τα βιώματα αποκτούν σχήμα και υφή, προτρέποντας το άτομο σε μία διαδικασία καλύτερης και πιο ώριμης αντιμετώπισης ορισμένων καταστάσεων και βιωμάτων του παρελθόντος, μειώνοντας το βάρος του ψυχικού τραύματος, που έχει σαν αποτέλεσμα την ψυχική κάθαρση. Η ανάγκη για προσωπική έκφραση δίνει στα άτομα το έναυσμα να δίνουν μορφή και σχήμα στις σκέψεις τους, ερμηνεύοντας συναισθήματα, πράγμα που οδηγεί στην αναγέννηση του καινούργιου.
Η τέχνη είναι ένα μέσο με το οποίο προσεγγίζονται τα συναισθήματα, οι αναμνήσεις, οι φόβοι, τα όνειρα, ενώ μέσω αυτής επιτυγχάνεται η επικοινωνία – μια ιδιαίτερη επικοινωνία μεταξύ του πραγματικού και του μη πραγματικού, του Εγώ και του Άλλου. Η τέχνη ως εργαλείο στοχεύει στην καθοδήγηση, την ενθάρρυνση και τη λύτρωση των θεατών, θέτοντας ως προτεραιότητα τη βελτίωση του εαυτού τους.
Επιρροές από άλλους καλλιτέχνες
Κατά τη διαδικασία ωρίμανσης και υλοποίησης της ιδέας της πτυχιακής μου εργασίας, επηρεάστηκα σε μεγάλο βαθμό από τη δουλειά συγκεκριμένων καλλιτεχνών όπως των Rina Sawayama, Sam Albatros, Gabriele Galimberti, Geloy Concepcion και Vanessa McKeown.
Rina Sawayama
Η 32χρονη καλλιτέχνιδα, μέσα από μια διαδικασία αυτοβελτίωσης και ψυχοθεραπείας, προσπαθεί με το μουσικό της άλμπουμ με τίτλο «Hold the girl», να μπει σε μια διαδικασία φροντίδας του εαυτού της, ενώ παράλληλα εστιάζει στο εσωτερικό παιδί ή αλλιώς inner child. Γαλάζιοι ουρανοί, καταιγίδες, κακοί, ήρωες, η αίσθηση του να είσαι φυλακισμένος στο δωμάτιό σου, είναι βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την φωτογράφιση για το άλμπουμ. Σε συνέντευξή της μάλιστα τόνισε πως θέλει τα τραγούδια της να λειτουργήσουν ως μέσο θεραπείας για άλλα άτομα που το έχουν ανάγκη.
Sam Albatroz
Ένας άνθρωπος ο οποίος μεγάλωσε στα 90΄s και βίωσε αρκετά το bullying, τον φόβο, την περιθωριοποίηση, φτάνει σε σημείο να εκφράζει προσωπικά βιώματα της παιδικής του ηλικίας και μετά, μέσα από το βιβλίο που έγραψε με τίτλο «Ελαττωματικό αγόρι». Διηγείται, πολλές φορές με αυτοσαρκασμό, καταστάσεις, τραυματικές εμπειρίες, προσωπικά βιώματα και ιστορίες με ύφος μικρού παιδιού, όπου με έναν τρόπο έρχεται να αγκαλιάσει όλα αυτά τα άτομα που πέρασαν παρόμοιες καταστάσεις στην ζωή τους και ιδιαίτερα τα άτομα της ΛΟΑΤΚ+ κοινότητας.
Gabriele Galimberti
Ο φωτογράφος Gabriele Galimberti, με το project με τίτλο «Toy Stories», δημιούργησε έγχρωμες εικόνες αγοριών και κοριτσιών στα σπίτια και τις γειτονιές τους με τα πιο πολύτιμα υπάρχοντά τους: τα παιχνίδια τους. Ταξιδεύοντας σε πάνω από πενήντα χώρες, καταγράφει την αυθόρμητη και φυσική χαρά που ενώνει τα παιδιά παρά το διαφορετικό τους υπόβαθρο. Είτε ένα παιδί έχει μία συλλογή από μινιατούρες αυτοκινήτων, είτε έναν λούτρινο πίθηκο, η υπερηφάνεια που έχουν είναι ιδιαίτερα συγκινητική και αστεία, πράγμα που οδηγεί σε συλλογισμούς και σκέψεις.
Vanessa Mckeown
Σύμφωνα με τη φωτογράφο Vanessa Mckeown, τα όμορφα πράγματα όταν αναμειχθούν μπορούν να γίνουν ακόμη πιο αξιολάτρευτα. Με τις φωτογραφίες της που χαρακτηρίζονται από φόντο παστέλ χρωμάτων, πράγματα καθημερινής χρήσης αποκτούν μια πιο παιχνιδιάρικη και πολλές φορές δημιουργική αίσθηση. Έτσι, δύο σφουγγάρια κουζίνας μετατρέπονται σε κέικ, ένα playset της Polly Pocket γίνεται το νέο της σπίτι και μια πλαστική διαφανής τσάντα μετουσιώνεται σε αποθηκευτικό χώρο για μαγειρευτό φαγητό.
Geloy Concepcion
Στο βιβλίο του με τίτλο «Things You Wanted to Say But Never Did», ο Geloy συνδυάζει φωτογραφικό υλικό, κυρίως πορτρέτων, με τον γραπτό λόγο δημιουργώντας ένα σύνολο γεμάτο με εξομολογήσεις ανθρώπων, με πράγματα τα οποία ήθελαν να εκφράσουν όμως ποτέ δεν κατάφεραν. Πιο ουσιαστικά το συγκεκριμένο βιβλίο λειτουργεί σαν παρέα στις δύσκολες στιγμές μας. Δείχνει πώς όταν μιλάμε για τον δικό μας πόνο, μπορούμε παράλληλα να προσφέρουμε θεραπεία. Τέλος όταν ακούμε τις ιστορίες των άλλων μπορούμε να καταλάβουμε πιο βαθιά την δική μας ταυτότητα.
Μεθοδολογία: Τρόποι υλοποίησης του εικαστικού έργου
Η σχεδίαση των συνθέσεων και ο χρωματισμός ξεκινά με την χρήση εικόνων από playsets ως αναφορές. Έπειτα, πραγματοποιείται μια σειρά σκηνοθετημένων αυτοπροσωπογραφιών, με σκοπό την κατάλληλη ενσωμάτωση της φιγούρας στη σύνθεση. Τέλος, μετά την κατάλληλη επεξεργασία στο Photoshop και την εκτύπωση, ολοκληρώνεται το έργο.
Όσον αφορά της οικογενειακές φωτογραφίες, χρησιμοποίησα φωτογραφικό υλικό από προσωπικό αρχείο και φύλλα ρυζόχαρτου, τα οποία ενώνουν χρωματιστοί συνδετήρες. Επιπλέον, πραγματοποιείται ζωγραφική παρέμβαση πάνω στο κάθε φύλλο ξεχωριστά. Τα συνοδευτικά κείμενα είναι γραμμένα χειρόγραφα πάνω σε φύλλα σημειώσεων, αντίστοιχα τετραδίου.
Σχετικά με τις φωτογραφίες με σχόλια, χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες από προσωπικό αρχείο και φύλλα ρυζόχαρτου που τα ενώνουν χρωματιστοί συνδετήρες. Χρησιμοποιήθηκε, επίσης, μαρκαδόρος Sharpie για την γραπτή απόδοση των σχολίων.
Η μεγάλη εκτυπωμένη φωτογραφία αποτελεί ένωση φωτογραφίας γενεθλίων που τραβήχτηκε πριν 16 χρόνια, με εικόνα που τραβήχτηκε πρόσφατα στο πλαίσιο σκηνοθετημένων αυτοπροσωπογραφιών που ενώθηκαν στο Photoshop. Το συνοδευτικό κείμενο είναι εκτυπωμένο σε διαστάσεις σελίδας βιβλίου και γραμμένο σε αρχείο Word.
Τέλος, σχετικά με τις εκτυπωμένες φιγούρες, πραγματοποιήθηκε φωτογράφιση με φιγούρες παιχνιδιών από προσωπική συλλογή και σκηνοθετημένες αυτοπροσωπογραφίες, που με την κατάλληλη επεξεργασία στο Photoshop και, στη συνέχεια, εκτύπωση, κόλλησα σε λεπτό λευκό χαρτόνι.
Βιβλιογραφία / Δικτυογραφία
Albatros, S. (2021). Ελαττωματικό αγόρι. Αθήνα: Εστία.
Concepcion, G. (2023). Things You Wanted to Say But Never Did: A Photographic Journal to Process Your Feelings. Nashville: HarperCollins Focus.
Dalley, T., Case, C., Shaverien, J., Weir, F., Halliday, D., Nowell Hall, P., Waller, D. (1995). Η εικαστική έκφραση ως θεραπεία: νέες προοπτικές, στο Θεραπεία μέσω τέχνης, η εικαστική προσέγγιση, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Δρίτσας, Θ. (Επιμ.). (2004). Η τέχνη ως μέσον θεραπευτικής αγωγής. Αθήνα: Ε.Ι.Ε.
Galimberti, G. (2014). Toy Stories: Photos of Children from Around the World and Their Favourite Things. New York: Abrams.
Heenan, D. (2006). Art as therapy: an effective way of promoting positive mental health? Disability & Society, 21 (2), pp. 179-191.
Jung, C.G. (1971). "Psychology and Art." The Collected Works of C.G. Jung, Vol. 15.
Malchiodi, C.A. (2012). The Art Therapy Sourcebook. McGraw-Hill Education.
Sonke, J. (2014). "The role of the Arts in Healing." στο M. Duffy (Ed.), Handbook of Research on Creativity (σσ. 387-402). Edward Elgar Publishing.
Stuckey, H.L., & Nobel, J. (2010). "The Connection Between Art, Healing, and Public Health: A Review of Current Literature." American Journal of Public Health, 100 (2), 254-263.
Wittels, B. (1978). Jung, art therapy, and the psychotic patient, Art Psychotherapy. Available on the site: https://psycnet.apa.org/record/1980-12390-001 (19/01/2020).
Cat, Z. (2022). Albums: Hold the Girl. Published by:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου