Φλώροι Εικαστικοί

Ένα οικοδόμημα, ένας αρχαιοελληνικός ναός δεν αναπαριστά τίποτε.

Ένα οικοδόμημα, ένας αρχαιοελληνικός ναός δεν αναπαριστά τίποτε. Απλώς στέκεται. Το οικοδόμημα περικλείει τη μορφή του θεού και της επιτρέπει να εκτίθεται μέσα στην ιερή περιοχή που περιβάλλεται από την ανοιχτή στοά, τη σχηματισμένη από κολώνες. Χάρη στον ναό παρίσταται ο θεός μέσα στον ναό. Αυτή η παρουσία είναι η επέκταση και η οροθέτηση της ιερότητας.

Αλλά ο ναός και η περιοχή του δεν αιωρούνται μέσα στην αοριστία. Ο ναός είναι εκείνος που πρωτοσυνάπτει και συνάμα συλλέγει γύρω του την ενότητα εκείνων των σχέσεων μέσα στις οποίες η γέννηση και ο θάνατος, η συμφορά και η ευλογία, η εγκαρτέρηση και η κατάπτωση διαμορφώνουν το πεπρωμένο της ανθρώπινης ουσίας.

Ιστάμενο το οικοδόμημα ησυχάζει πάνω στο πετρώδες έδαφος. Ορθωνόμενος με σιγουριά ο ναός καθιστά ορατό τον αόρατο χώρο της ατμόσφαιρας. Ο ναός ιστάμενος παρέχει στα πράγματα το πρόσωπό τους [Gesicht] και στους ανθρώπους τη θέαση [Aussicht] του εαυτού τους.

Ο ναός ανοίγει έναν κόσμο και συνάμα τον επαναθέτει πίσω στη γη. Ποτέ όμως τα πράγματα δεν υπήρξαν ως παρευρισκόμενα, γνωστά και αμετάβλητα αντικείμενα για να αποτελέσουν το περιβάλλον του ναού - ο οποίος αργότερα επιπροστέθηκε στα ευρισκόμενα.

Η κοινή αντίληψη θέλει το φυσικό περιβάλλον ως κάτι προϋπάρχον, στο οποίο κάποια μέρα τοποθετείται ένας ναός. Έτσι ο ναός και όσα τον περιβάλλουν καταντούν ισοπεδωμένα, κοινότοπα αντικείμενα.

Αντιθέτως, ερχόμαστε κοντύτερα προς αυτό που ο ναός και το περιβάλλον του Είναι, μόνο αν στοχαστούμε το καθετί αντίστροφα. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι είμαστε ικανοί να δούμε το πώς όλα στρέφονται προς εμάς αλλιώτικα. Γιατί το να τα αντιστρέψουμε απλώς, δίχως να κάνουμε τίποτε άλλο, δεν προσφέρει τίποτε.

Αυτή την στροφή την προσφέρει η λογοτεχνία.

Μέσα στην τραγωδία δεν παριστάνεται τίποτε, αλλά διεξάγεται ο πόλεμος των νέων θεών ενάντια στους παλιούς. Κατά το μέτρο που το λογοτέχνημα ορθώνεται σε λόγο, δεν μιλά σχετικά με αυτό τον πόλεμο, αλλά μεταβάλλει τον λόγο, έτσι ώστε κάθε λέξη να διεξάγει αυτόν τον πόλεμο η ίδια, αναδεικνύοντας τι είναι ιερό και τι ανίερο, τι είναι μεγάλο και τι μικρό.

Οφείλουμε λοιπόν γράφοντας να στραφούμε προς τα όντα, να τα στοχαστούμε καθ’ εαυτά ως προς το Είναι τους, αλλά και να τους επιτρέψουμε να εφησυχάσουν μέσα στη ουσία τους.

Martin Heidegger, Off the Beaten Track