Η documenta στην Αθήνα

Ουρές έξω από το κτίριο της documenta στο Κάσελ το 2012

Κάσελ - Αθήνα, 2017: τρία χρόνια δρομολογίων μετ' επιστροφής. Διεθνείς καλλιτέχνες κύρους, έλληνες δημιουργοί με αναγνωρισμένο έργο και στο εξωτερικό, επιμελητές εκθέσεων, ιστορικοί τέχνης, συλλέκτες, διευθυντές καλλιτεχνικών οργανισμών, μουσείων και χώρων τέχνης, νέες ομάδες συλλογικής έκφρασης και δημιουργικότητας θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν σε αυτές τις δύο πόλεις. Για να απαντήσουν στην πρόκληση της διοργάνωσης ενός πολιτισμικού γεγονότος σε δύο πόλεις που τις χωρίζουν μεγάλες αποστάσεις και νοοτροπίες.


Ισως όμως να μην υπάρχουν διαφορές παρά μόνο προθέσεις υπογραμμίζει ο Ανταμ Σίμτζικ. Ο οποίος με την ιδιότητα του καλλιτεχνικού διευθυντή της documenta '14 βασίζει το πρόγραμμα της νέας αυτής διοργάνωσης στην ιδέα «Το Κάσελ μαθαίνει από την Αθήνα».

Η documenta ιδρύθηκε το 1955 από τον καλλιτέχνη και επιμελητή τέχνης Aρνολντ Μπόντε, με τη συμμετοχή καλλιτεχνών όπως ο Βασίλι Καντίσνκι και ο Πάμπλο Πικάσο στην πρώτη διοργάνωση. Διεξάγεται κάθε πέντε χρόνια (κάθε τέσσερα αρχικά) στο Κάσελ της Γερμανίας και θεωρείται η σημαντικότερη διοργάνωση για τη σύγχρονη τέχνη μαζί με την Μπιενάλε Τέχνης της Βενετίας.

Για τον πολωνικής καταγωγής διευθυντή τής documenta '14, η ιδέα της διεξαγωγής του γεγονότος σε δύο πόλεις αυτήν τη δεδομένη συγκυρία δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να επανέλθει ο πολιτικός και κοινωνικός χαρακτήρας του θεσμού που ξεκίνησε στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο πόλη του Κάσελ. «Και ενώ σήμερα το Κάσελ ευημερεί και η Αθήνα ως μητρόπολη της Μεσογείου αγωνίζεται να επιβιώσει από τη βαθιά οικονομική κρίση», όπως περιγράφει ο Σίμτζικ, η documenta '14 βασίζεται στη σύγχρονη κοινωνική κατάσταση των ξεριζωμένων για να δημιουργήσει το πλαίσιο του νέου καλλιτεχνικού της μανιφέστου. Με αυτήν την προσέγγιση η  Ελλάδα πολιτιστικά μπαίνει στα σύγχρονα πράγματα. Εκτός από το κτίριο της documenta στο Κάσελ, όπου από τις 10 Ιουνίου 2017 θα φιλοξενηθούν έργα των καλλιτεχνών που θα συμμετάσχουν, θα υπάρχει παράλληλα για 100 ημέρες και στην Αθήνα αντίστοιχος χώρος.

Ο προϋπολογισμός της διοργάνωσης καλύπτεται εξ ολοκλήρου από το γερμανικό κράτος. Σε καμία όμως περίπτωση ο Ανταμ Σίμτζικ δεν θεωρεί ότι η ιδέα του αποτελεί ένα είδος «καλλιτεχνικής βοήθειας» για να προκαλέσει καλές εντυπώσεις. Οι πρώτες συναντήσεις των γερμανών υπευθύνων με τους έλληνες συμμετέχοντες μόλις άρχισαν. Η ελληνική πλευρά συμμετέχει με τους φορείς του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, την Μπιενάλε Αθήνας, σκηνοθέτες, ηθοποιούς, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και επιμελητές, ενώ ακολουθούν και άλλες ανοιχτές προσκλήσεις σε επόμενες συζητήσεις