Τον ύστερο μεσαίωνα η φεουδαρχική οικονομία ήταν πλέον καταδικασμένη, αντιμέτωπη με μια κρίση συσσώρευσης που διαρκούσε ήδη για περισσότερο από έναν αιώνα. Μπορούμε να συμπεράνουμε τις διαστάσεις αυτής της κρίσης με βάση κάποιες στοιχειώδεις εκτιμήσεις που φανερώνουν ότι μεταξύ 1350 και 1500 είχε συμβεί μια σημαντική αντιστροφή στην ισορροπία δυνάμεων μεταξύ εργατών και αφεντών. Οι πραγματικοί μισθοί είχαν αυξηθεί κατά 100%, οι τιμές είχαν πέσει κατά 33%, οι τιμές των ενοικίων είχαν επίσης πέσει, ο χρόνος εργασίας ανά ημέρα είχε μειωθεί, και εμφανιζόταν η τάση για τοπική αυτάρκεια. Απόδειξη αυτής της της χρόνιας τάσης αποσυσσώρευσης αποτελεί εξάλλου και η απαισιοδοξία των εμπόρων και ιδιοκτητών γης της εποχής, καθώς και τα μέτρα που υιοθετούσαν τα ευρωπαϊκά κράτη προκειμένου να προστατεύσουν τις αγορές, να μειώσουν τον ανταγωνισμό και να αναγκάσουν τον κόσμο να δουλεύει με καταχρηστικούς όρους. 'Οπως καταγραφόταν στα αρχεία των χωροδεσποτειών : <<η εργασία δεν άξιζε ούτε το κόστος του πρωινού>> (Dobb 1963:54). Η φεουδαρχική οικονομία δεν μπορούσε να αναπαραχθεί, και ούτε θα μπορούσε η καπιταλιστική κοινωνία να έχει <<ξεπηδήσει>> από αυτήν, επειδή η αυτάρκεια και το καθεστώς των υψηλών μισθών επέτρεπαν μεν τον <<πλούτο για τον λαό>>, αλλά <<απέκλειαν τη δυνατότητα του πλούτου για το κεφάλαιο>> (Marx 1909, τόμ. Α': 789).
Ως απάντηση στην κρίση, η ευρωπαϊκή ηγεμονική τάξη εξαπέλυσε μια παγκόσμια επίθεση, η οποία εντός τουλάχιστον τριών αιώνων επρόκειτο να αλλάξει την ιστορία του πλανήτη, δημιουργώντας τα θεμέλια του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος σε μια αδιάκοπη προσπάθεια να οικειοποιείται νέους πόρους, να εξαπλώνει την οικονομική του βάση και να θέτει και άλλους εργάτες υπό τις προσταγές του.
(SILVIA FEDERICI--Ο ΚΑΛΙΜΠΑΝ ΚΑΙ Η ΜΑΓΙΣΣΑ -σελ. 98)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου