+ ταγμα 6

Η ''καρδιά'' της πόλης χτυπούσε δυνατά। Τόσο δυνατά που οι ''Υπέρτατοι" γείτονές της έκριναν πως πρέπει να λάβουν μέτρα। Συνεπικουρούντων και των φερέφωνων-Μ।Μ।Ε। , πρετοίμασαν το έδαφος । Η "καρδιά" της πόλης έπαθε έμφραγμα। Η ροή του αίματος , το οποίο τροφοδοτούσε την πόλη-σώμα με οξυγόνο μέσω των αρτηριών-δρόμων, διεκόπη αιφνίδια। Αιτία η υπερβολική χρήση χημικών, η άσκηση βίας, η συμμετοχή κουκουλοφόρων και ταραξιών που δρούσαν ανενόχλητοι। Οι "Υπέρτατοι" εφησυχασμένοι, απλώνουν ολοένα και μεγαλύτερο δίχτυ πάνω από την πόλη-σώμα που σιωπά। Η σιωπή όμως δεν είναι άηχη, βουβή। Εχει τη δύναμη να σπάσει το δίχτυ, έχει τη δύναμη να "αναστήσει" μια νεκρωμένη " καρδιά"।

''ΣΥΝΕΙΡΜΟΙ''

Τον ύστερο μεσαίωνα η φεουδαρχική οικονομία ήταν πλέον καταδικασμένη, αντιμέτωπη με μια κρίση συσσώρευσης που διαρκούσε ήδη για περισσότερο από έναν αιώνα. Μπορούμε να συμπεράνουμε τις διαστάσεις αυτής της κρίσης με βάση κάποιες στοιχειώδεις εκτιμήσεις που φανερώνουν ότι μεταξύ 1350 και 1500 είχε συμβεί μια σημαντική αντιστροφή στην ισορροπία δυνάμεων μεταξύ εργατών και αφεντών. Οι πραγματικοί μισθοί είχαν αυξηθεί κατά 100%, οι τιμές είχαν πέσει κατά 33%, οι τιμές των ενοικίων είχαν επίσης πέσει, ο χρόνος εργασίας ανά ημέρα είχε μειωθεί, και εμφανιζόταν η τάση για τοπική αυτάρκεια. Απόδειξη αυτής της της χρόνιας τάσης αποσυσσώρευσης αποτελεί εξάλλου και η απαισιοδοξία των εμπόρων και ιδιοκτητών γης της εποχής, καθώς και τα μέτρα που υιοθετούσαν τα ευρωπαϊκά κράτη προκειμένου να προστατεύσουν τις αγορές, να μειώσουν τον ανταγωνισμό και να αναγκάσουν τον κόσμο να δουλεύει με καταχρηστικούς όρους. 'Οπως καταγραφόταν στα αρχεία των χωροδεσποτειών : <<η εργασία δεν άξιζε ούτε το κόστος του πρωινού>> (Dobb 1963:54). Η φεουδαρχική οικονομία δεν μπορούσε να αναπαραχθεί, και ούτε θα μπορούσε η καπιταλιστική κοινωνία να έχει <<ξεπηδήσει>> από αυτήν, επειδή η αυτάρκεια και το καθεστώς των υψηλών μισθών επέτρεπαν μεν τον <<πλούτο για τον λαό>>, αλλά <<απέκλειαν τη δυνατότητα του πλούτου για το κεφάλαιο>> (Marx 1909, τόμ. Α': 789).

Ως απάντηση στην κρίση, η ευρωπαϊκή ηγεμονική τάξη εξαπέλυσε μια παγκόσμια επίθεση, η οποία εντός τουλάχιστον τριών αιώνων επρόκειτο να αλλάξει την ιστορία του πλανήτη, δημιουργώντας τα θεμέλια του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος σε μια αδιάκοπη προσπάθεια να οικειοποιείται νέους πόρους, να εξαπλώνει την οικονομική του βάση και να θέτει και άλλους εργάτες υπό τις προσταγές του.

(SILVIA FEDERICI--Ο ΚΑΛΙΜΠΑΝ ΚΑΙ Η ΜΑΓΙΣΣΑ -σελ. 98)

+ ταγμα 5

Ο Μενένιος Αππιος ήταν Ρωμαίος συγκλητικός και χρημάτισε μία περίοδο κυβερνήτης της Αχαϊας. Τον διαδέχτηκε ο φίλος του Ατίλιο Νάβιο που είχε στην αρχή δυσκολίες προσαρμογής. Ετσι λοιπόν ο Μενένιος του έστελνε κατά καιρούς διάφορες επιστολές στις οποίες περιέγραφε τους Ελληνες και τις συνήθειές τους.

Το πόσο οι περιγραφές του Μενένιου ταίριαζαν με σημερινά ιδιώματα των Ελλήνων έκανε μεγάλη εντύπωση. Ας δούμε ένα μικρό απόσπασμα :

Ποτέ, μα ποτέ δεν θέλησα να σου πω ότι λείπει η πολιτική σκέψη από την Ελλάδα.

Απεναντίας πιστεύω πως αφθονεί, περισσότερο μάλιστα απ' όσο φαντάζεται όποιος βλέπει τα πράγματα από έξω.
Μόνο που δεν μας είναι αισθητή η παρουσία της , γιατι οι άνδρες που την κατέχουν φθείρονται ο ένας από τον άλλον σε μιαν αδιάκοπη πεισματική και το πιο συχνά , μάταιη σύγκρουση.
Εάν λείπει κάτι των ελλήνων πολιτικών, δεν είναι ούτε η δύναμη της σκέψης , ούτε η αγωνιστική διάθεση.
Στο χαρακτήρα , στο ήθος φωλιάζει η αρρώστια.

Φωλιάζει στην άρνησή τους να δεχθούν να εξαφανίσουν το άτομό τους για την ευόδωση ενός ομαδικού έργου.

Οι επιστολές αυτές βρέθηκαν σε παπύρους της αρχαίας Αιγυπτιακής πόλης Οξύρρυγχος

και ήταν μέσα στις ανακαλύψεις των αρχαιολόγων Bernard Pyne Grenfell και Arthur Surridge Hunt

Τις έφερε στο φως ο καθηγητής (και μετέπειτα πρόεδρος της Δημοκρατίας) Κωνσταντίνος Τσάτσος, αξιοποιώντας τη φιλοφρόνηση κάποιου Γερμανού συναδέλφου του.

Οι φοβερές αυτές επιστολές έκαναν το γύρο του κόσμου, ενημερώθηκε η διεθνής επιστημονική κοινότητα, μπήκαν αντίτυπα σε όλες τις βιβλιοθήκες, έγιναν βιβλιογραφία σε πολλές σοβαρές και επίσημες δημοσιεύσεις και, ήταν τέτοιο το κύρος του Κ. Τσάτσου, που πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι που κάποιοι άρχισαν να αναρωτιούνται ποιός ήταν αυτός ο Μενένιος Αππιος, πότε ακριβώς έζησε και ποιές ήταν οι ιστορικές παραπομπές που τον ανέφεραν.

Η έρευνα αυτή δεν βρήκε καμμία απάντηση και έτσι οι πιέσεις μεταφέρθηκαν στον ίδιο τον Τσάτσο.

Εδώ είναι διαφωτιστική η επιστολή του Στέλιου Παπαθεμελή

Κύριο
Παντελή Σαββίδη,
EΡΤ3
Ενταύθα
Στην εκπομπή σας της 29/10 αναμεταδώσατε αποσπάσματα από επιστολές κάποιου Μενένιου Aπιου, Ρωμαίου συγκλητικού που αναφέρονται στο πολιτικό ήθος και τον χαρακτήρα των Ελλήνων.
Διέλαθε της προσοχής σας, καθώς και εκείνης των πανεπιστημιακών συνομιλητών σας ότι τόσο ο Μενένιος Aπιος όσο και οι επιστολές του είναι πλάσμα της φαντασίας του αειμνήστου Κωνσταντίνου Τσάτσου.
Ο Τσάτσος είχε δημοσιεύσει τα κείμενα αυτά στο περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ του 1954. Τα αναδημοσίευσε επίσης στη Β? σειρά των Αφορισμών και Διαλογισμών του (Βιβλιοπωλείο της Εστίας β? έκδ. 1970 σελ.243 έπ.) με τον τίτλο «Οξυρρύγχειοι Πάπυροι».
Εκεί ο συγγραφέας περιγράφει ότι πέρασε τάχα από την Αθήνα ένας παλιός συμφοιτητής του τότε Καθηγητής Πανεπιστημίου σε χώρα του Βορρά που τον πληροφόρησε ότι κάπου στην Αίγυπτο στην αρχαία Οξύρρυγχο, το σημερινό Μπενεζέ, βρέθηκαν πάπυροι σε λατινική γλώσσα που περιείχαν απόψεις του εν λόγω Μενένιου για τους Έλληνες.
Το δημιούργημα της φαντασίας του Κ.Τ. υπήρξε εξαιρετικά πειστικό, έγινε δεκτό χωρίς επιφυλάξεις. Τριάντα χρόνια μετά, τον Μάϊο του 1983, προκλήθηκε μια έντονη αμφισβήτηση της γνησιότητας των Οξυρρύγχιων Παπύρων από τις στήλες της «Καθημερινής» και της «Εστίας» οπότε τότε παρενέβη ο Κ.Τσάτσος και ομολόγησε («Καθημερινή 27/5/1983) ότι οι «Οξυρρύγχειοι Πάπυροι» είναι «ολόκληρο κατασκεύασμα δικό του».
Προς παρηγορίαν σας, ακόμη και ο κορυφαίος ιστορικός του Νέου Ελληνισμού ο μακαρίτης Καθηγητής Απόστολος Βακαλόπουλος στο βιβλίο του «Ο Χαρακτήρας των Ελλήνων» είχε αποδεχθεί ως αληθινούς τους παπύρους και τον Μενένιο (πρβλ.την μαρτυρία του σε νεότερη έκδοση του «Χαρακτήρα των Ελλήνων» εκδόσεις ΗΡΟΔΟΤΟΣ χ.χ.σ.34 υποσ. 32).
Θεσσαλονίκη 30/10/08
Στέλιος Παπαθεμελής

Βεβαίως η ομολογία του Τσάτσου καθώς και η επιστολή Παπαθεμελή δεν έγιναν τόσο γνωστές όσο η ανακοίνωση περί Μενένιου Αππιου, ακόμα και σήμερα υπάρχει στο διαδίκτυο πληθώρα αναφορών που θεωρούν τις επιστολές αυθεντικό γεγονός, γράφονται άρθρα, γίνονται εργασίες κλπ κλπ.

Πώς όμως εμπνεύστηκε ο Τσάτσος το φανταστικό όνομα ;;

Υπάρχει ένα κείμενο του William Shakespeare γραμμένο μεταξύ 1605 και 1608 με τίτλο Coriolanus, στηριγμένο στη ζωή του Ρωμαίου στρατηγού Gaius Marcius Coriolanus. Ενας από τους πρωταγωνιστές είναι ο συγκλητικός Agrippa Menenius Lanatus, ο οποίος, μεταξύ των άλλων, είχε σαν σύμβουλο τον κακότροπο Appius Claudius Sabinus.

Ενδεχομένως λοιπόν ο Τσάτσος διάλεξε μέσα από αυτή την ιστορία το αληθοφανές όνομα του φανταστικού του ήρωα και έφτιαξε μία από τις ευφυέστερες εξαπατήσεις όλων των εποχών.

(Coriolanus, Act V, Scene III. Engraved by James Caldwell)

Για την επαλήθευση των παραπάνω δείτε και στο τεύχος 1691 (Χριστούγεννα 1997) της Νέας Εστίας την αναφορά του Αντώνιου Γ. Δροσόπουλου "Δύο ανθύπατοι για τους Ελληνες και τους πολιτικούς τους"

http://www.ekebi.gr/magazines/flipbook/showissue.asp?file=171536&code=0030
και το http://www.diodos.gr/content/view/197/52/

Αναδημοσίευση από το μπλογκ:

http://dimitristsokakis.blogspot.com/2011/08/blog-post_28.html

+ ταγμα 4

Μπαλκόνι με θέα

από τον Dimitris Tsokakis, Τρίτη, 28 Ιουνίου 2011 στις 6:49 μ.μ.

Εχουμε ένα μεγάλο μπαλκόνι.

Με θέα το βουνό.

.

Πού και πού εμφανίζονται κάτι περίεργοι

και κάνουν φασαρίες.

Μετα αυτοί φεύγουν.

Κανείς δεν ξέρει πού πάνε, ούτε γιατί ήρθανε.

.

Απέναντι είναι ένα μεγάλο σπίτι.

Αυτοί που κάθονται εκεί

έχουν τα παράθυρά τους κλειστά

πάνω από ένα μήνα τώρα.

Ισως φτιάχνουν κάποια μυστική συνταγή.

Μπορεί να έχουν και πένθος.

Ποιός ξέρει.

.

Εμείς στο μπαλκόνι μας έχουμε πράγματα να φροντίσουμε.

Το μπαλκόνι μας έχει θέα.

Οι καντίνες του βιοπολιτικού πλήθους. Η πρόταση όπως τέθηκε για συνδιαμόρφωση στους συνεπιμελητές του πεδίου δράσης Κόδρα από τον Χάρη Κοντοσφύρη.

Καντίνες παραταγμένες στην παραλία της Θεσσαλονίκης (πηγή seleo)

Η παρακάτω πρόταση δεν είναι δεσμευτική μέχρι της τελικής που θα προκύψει απο την συνδιαμόρφωση.

Οι καντίνες του βιοπολιτικού πλήθους

Πρώτα: Πόλη, Καντίνες. Μετά: Βιοπολιτική – Κυβερνητική – Αποικιοποίηση της καθημερινής ζωής – Ανθρωπογεωγραφικοί χάρτες – Γυμνή ζωή – Βιοεξουσία. Ας σκεφτούμε κάτι πιο απλό, μια εικόνα ή πολλές εικόνες που σχηματίζουν μια αφήγηση, μια ιστορία, έναν μύθο, γιατί οι παραπάνω όροι είναι πολυχρησιμοποιημένοι, πολυδιαφημισμένοι, πολυσυγχυσμένοι.

Ζούμε σαν αιωρούμενοι κόκκοι μέσα σε ένα πλήθος ύλης ή υλικότητας με αδιευκρίνιστα χαρακτηριστικά. Τόποι συσπείρωσης αυτής της ενεργειακής δυναμικής των κόκκων, του πλήθους, μπορούν να αποτελέσουν επτά καντίνες, ως επτά φαντασιακά παράδοξα τοπόσημα της γυμνής ζωής στην πόλη.

Καντίνες: Μικρές παραγωγικές μονάδες τροφής που παρασιτούν στις παρυφές της οργανωμένης ζωής στην πόλη και οι οποίες ταυτόχρονα λειτουργούν και ως τοπόσημα αυτών των στιγμών. Διασκορπισμένες, μπορούν να λειτουργούν ως δούρειοι ίπποι σχεδόν σε όλα τα γεγονότα πλήθους, ως μια αυθόρμητη παράλληλη δραστηριότητα που διεισδύει εκεχειριακά στα διάκενα ενός δημόσιου χώρου. Μέσα από το ηδονικά καταδικασμένο προϊόν τροφής που προσφέρουν λειτουργούν ως καταφυγή για μια επιμέρους ταυτότητα της Ζώνης (βιομηχανικής, διασκέδασης, άθλησης, θεάματος), ως ανολοκλήρωτος οικειοποιημένος δημόσιος χώρος. Με τη δυνατότητα απεδαφοποιημένης δραστηριότητας, σαν το τελευταίο βαγόνι ενός τρένου, σαν ουραγός ενός καραβανιού στα αστικά τοπία, είναι μια ακόμη εκδοχή ενός άλλου χάρτη. Δεν είναι δύσκολο να συλλάβει κάποιος την καντίνα ως χώρο ενός θεάτρου γεγονότων, όπου πρωταγωνιστούν όσοι βρεθούν στην πρόσοψή της. Πού είναι τα παρασκήνια; Συνήθως πίσω, αθέατα, αβίωτα. Όταν πραγματεύεσαι τη ζωή μέσα στη συνηθισμένη καθημερινότητα, χωρίς να μπορείς να έχεις την εποπτεία της, χωρίς να μπορείς να τη δεις ως έναν απομακρυσμένο τόπο, σημαίνει ότι προτίθεσαι να τη συλλάβεις ως σύνολο δράσεων στο οποίο κι εσύ εμπλέκεσαι και μέσω του οποίου λειτουργεί η πρόζα του κόσμου. Η χωροθέτηση είναι τώρα οι καντίνες της Θεσσαλονίκης.

Πλήθος: Το πλήθος κυκλοφορεί, πηγαινοέρχεται, ξεχειλίζει, εκτρέπεται και ξεχύνεται σαν το αφρισμένο κύμα μιας θάλασσας που παρεισδύει ανάμεσα στους βράχους-καντίνες μιας κατεστημένης κοινωνικής συμπεριφοράς, εκεί που Ζω. Αυτή η θεατρική πρακτική, δηλαδή η θέαση, πασχίζει πάντα στη ζωή μας να ανάγει τα γεγονότα, τα συμβάντα, από μια άλεκτη πραγματικότητα σε ένλεκτη εξωτερικότητα της γλώσσας, κατασκευάζοντας ακόμα και εικόνες εικαστικές, ηχητικές, αρχιτεκτονικές. Πόσο εύκολα σχηματοποιείται το πλήθος από την τετραγωνισμένη δόμηση του χώρου; Παρατηρώντας τη σμηνοειδή συμπεριφορά του πλήθους-νερού στους δρόμους των μεγάλων πόλεων συνειδητοποιείς ότι δεν πρόκειται για εκείνο το υγρό που κυκλοφορεί στις χωροδιατάξεις του στερεού αλλά για ένα υγρό σαν το μέλι που τείνει να παγώνει στη συσσώρευσή του προς μια κατεύθυνση, έναν τόπο, έναν χώρο.

Προκειμένου να ανιχνεύσω τις πρακτικές αυτές, προσέτρεξα στην κατηγορία της «τροχιάς». Η τροχιά κανονικά ανακαλεί μια χρονική κίνηση στο χώρο, δηλαδή την ενότητα μιας διαχρονικής διαδοχής διανυμένων σημείων, και όχι το σχήμα το οποίο σχηματίζουν τα σημεία σ’ έναν τόπο που εικάζεται συγχρονικός ή αχρονικός. Στην πραγματικότητα αυτή η «παράσταση» είναι ανεπαρκής, ακριβώς επειδή η τροχιά διαγράφεται, οπότε ο χρόνος ή η κίνηση περιστέλλονται σε μια γραμμή που μπορεί να τη συλλάβει ως σύνολο το βλέμμα και να τη διαβάσει σε μια στιγμή: η διαδρομή ενός περιπατητή της πόλης προβάλλεται σε ένα επίπεδο. Όσο χρήσιμη κι αν είναι αυτή η δισδιάστατη έκθεση «επί χάρτου», μεταμορφώνεται σε χρονική συνάρθρωση των τόπων σε χωρική ακολουθία σημείων. Μια γραφική παράσταση παίρνει τη θέση μιας τέλεσης. Ένα αντιστρέψιμο σημείο (η διαδρομή διαβάζεται αμφίδρομα από τη στιγμή που θα προβληθεί σε έναν χάρτη) υποκαθιστά μια πρακτική αδιαχώριστη από μοναδικές στιγμές και «ευκαιρίες», άρα αναντίστρεπτη (δεν γυρνάς πίσω το χρόνο, δεν επανέρχεσαι στις χαμένες ευκαιρίες). Έτσι ένα αποτύπωμα «επέχει τόπο» ενεργημάτων· είναι ένα ίχνος αντί για ενεργήματα, ένα λείψανο αντί για επιτελέσεις: είναι απλώς το υπόλοιπό τους, το σημάδι της εξάλειψής τους. Η προβολή αυτή θέτει ως δεδομένο ότι είναι δυνατόν να πάρουμε το ένα (το ιχνογράφημα) αντί του άλλου (τελέσεις βασισμένες σε ευκαιρίες). Πρόκειται για quid pro quo, για τυπικό λάθος των περιοριστικών αναγωγών τις οποίες οφείλει να διενεργήσει μια λειτουργιστική διαχείριση του χώρου, αν θέλει να είναι αποτελεσματική. Θα πρέπει να προσφύγουμε σε άλλο μοντέλο. Μισέλ Ντε Σερτώ, 2010

Χρησιμοποιώντας χρονικές συναρθρώσεις των τόπων σε χωρική ακολουθία σημείων, οι καντίνες μας αποτελούν έναν ιδιοποιημένο τόπο, ελαφρώς αιωρούμενο, ευέλικτο, νομαδικό, παραγωγικό. Η ιδιοποίηση δημόσιου χώρου από την αιωρούμενη καντίνα που ταυτόχρονα μπορεί να μεταβληθεί, να μεταφερθεί, να κυλιστεί, εξασφαλίζει ένα είδος ιδιότυπης ανεξαρτησίας αυτής της κυριαρχίας του χρόνου μέσω (της ίδρυσης) του Αυτόνομου τόπου. Οι καντίνες ως τοπόσημα, ως θεατρικές κουίντες και ως ένδειξη κοινωνικής συμπεριφοράς του πλήθους επιτρέπουν να κυριαρχήσει ένας τόπος γρήγορα μέσω της όρασης. Η αναγνωσιμότητα που προσφέρει η καντίνα στο χώρο σε κάνει να προπορευτείς χωρικά του χρόνου. Χρονικής εμπειρίας θα είναι οι «πλατειάσεις» των καντινών (χρονομηχανές). Ποιητές, εικαστικοί και αρχιτέκτονες θα αναπτύξουν τα παράδοξα του βραχοτόπου-καντίνας.

Ξαναρχίζουμε από την καντίνα: Μια ιδιότυπη ιδιωτική επιχείρηση παρεισφρέει, παρασιτεί σε κάποιο διάκενο δημόσιου χώρου, ακυρούμενη ως τόπος των άλλων.

Κινείται αποσπασματικά, βλέποντας και κάνοντας. Εκμεταλλεύεται τις «ευκαιρίες» και εξαρτάται από εκείνες, χωρίς κάποια βάση όπου να δημιουργήσει αποθέματα κερδών, να αυξήσει έναν «ίδιον» και να προβλέψει εφορμήσεις. Ό,τι κερδίζει δεν διατηρείται. Αυτός ο ου τόπος τής επιτρέπει ασφαλώς κινητικότητα, πάντα όμως υπακούοντας στα γυρίσματα που φέρνει ο χρόνος, για να πιάσει στον αέρα τις δυνατότητες που προσφέρει η στιγμή. Πρέπει να είναι σε εγρήγορση, για να χρησιμοποιήσει τις ρωγμές τις οποίες ανοίγουν οι ιδιαίτερες συγκυρίες στην επιτήρηση που ασκείται από την εξουσία του κυρίου του τόπου. Επιδίδεται στη λαθροθηρία. Κάνει αιφνιδιασμούς. Μπορεί να εμφανίζεται εκεί που δεν την περιμένεις. Είναι πανούργο επινόημα, είναι τέχνασμα. Μισέλ Ντε Σερτώ, 2010

Είναι δούρειος ίππος, είναι η τέχνη του αδύνατου, είναι η διατύπωση των παράδοξων. Ο Ευβουλίδης της Σχολής των Μεγάρων διατύπωσε τα επτά (7) παράδοξα, τα οποία έφερε στην επιφάνεια πρόσφατα ο Δημήτρης Τσοκάκης, φανατικός αναγνώστης του Διογένη του Λαέρτιου (1):

1. Ο ψευδόμενος

Ένας άνθρωπος λέει "Αυτό που σας λέω τώρα είναι ψέμα".

Αν μεν λέει αλήθεια, τότε ψεύδεται, το οποίο αντιβαίνει στο να λέει αλήθεια.

Αν πάλι λέει ψέματα, τότε αυτή η φράση δεν είναι σωστή, άρα αυτό που λέει είναι αλήθεια.

2. Ο εγκεκαλυμμένος

-Γνωρίζεις αυτό τον άνθρωπο που φοράει τη μάσκα;;

-Όχι.

-Μα, ο άνθρωπος αυτός είναι ο πατέρας σου. Δεν γνωρίζεις δηλαδή τον πατέρα σου;;

3. Η Ηλέκτρα

Η Ηλέκτρα δεν ξέρει ότι ο άνδρας που την πλησιάζει είναι ο αδελφός της Ορέστης.

Η Ηλέκτρα βέβαια ξέρει τον αδελφό της.

Τελικά η Ηλέκτρα ξέρει ή δεν ξέρει ποιός είναι ο άνδρας που την πλησιάζει;;

4. Ο διαλανθάνων

Ένας άνθρωπος αγνοεί αυτόν που πλησιάζει και του συμπεριφέρεται σαν να είναι ξένος.

Αυτός που πλησιάζει όμως είναι ο πατέρας του.

Ο άνθρωπος συμπεριφέρεται στον πατέρα του σαν να είναι ξένος;;

5. Ο σωρείτης.

Ένας κόκκος άμμου δεν αποτελεί σωρό.

Αν προσθέσουμε άλλο ένα κόκκο άμμου, δεν θα μετατρέψει τον μη-σωρό σε σωρό.

Πώς είναι λοιπόν δυνατόν, προσθέτοντας ένα-ένα κόκκο να φτιάξουμε ένα σωρό.

Στην προσθήκη ποιανού κόκκου ο μη-σωρός μετατρέπεται σε σωρό άμμου;;

6. Ο φαλακρός

Παρόμοιο με το 6. αν αφαιρέσουμε μια τρίχα από το κεφάλι ενός ανθρώπου, δεν γίνεται φαλακρός. Αν αφαιρέσουμε άλλη μία πάλι δεν γίνεται.

Πως είναι δυνατόν λοιπόν, αφαιρώντας μία ακόμα τρίχα να πούμε κάποιον άνθρωπο φαλακρό;;

7. Ο κερατίνης

Ό,τι δεν έχασες το έχεις.

Δεν έχασες όμως κέρατα.

Άρα έχεις κέρατα.

Επομένως προτείνω επεμβάσεις μέσω των οποίων θα προκύπτουν επτά (7) παράδοξες καντίνες :

Η καντίνα του ψευδόμενου . του εγκεκαλυμμένου . της Ηλέκτρας . του διαλανθάνοντος. του σωρείτη . του φαλακρού . του κερασφόρου

Στην κάθε καντίνα θα κατασκευαστεί ένας φαντασιακός τόπος «πλατείασης» με τα εξής τεχνικά χαρακτηριστικά: αποσπασμένος από το πλήθος σου θα μπορείς να ακούσεις σύγχρονη ποίηση νέων ποιητών από τα αιωρούμενα ακουστικά στην μετώπη της καντίνας. Στην αβίωτη πίσω πλευρά της καντίνας, σε μια δεύτερη τροχιά απομόνωσης, αρχιτέκτονες και εικαστικοί δομούν ξανά το χώρο ώστε να εικάσεις αυτό που πλατειάζει. Αυτοί οι φαντασιακοί τόποι θα λάβουν όνομα από τα επτά (7) παράδοξα του Ευβουλίδη. Δεν αποκλείεται οι συμμετέχοντες να εξαντλήσουν τις ικανότητές τους προς τον μετασχηματισμό, συγκροτώντας απλώς και μόνο το χώρο όπου οι επισκέπτες θα απομονώνονται από το κυβερνητικού τύπου πλήθος της κοινωνίας τους. Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες θα μπορούν από την άλλη να επινοήσουν αόρατες και αναρίθμητες παραδοξότητες σε έναν ιδιότοπο για όλους καταργώντας την αθωότητα της καντίνας (+τροφή). Άλλωστε, η πρόταση και η στοιχειοθέτηση των τωρινών σκέψεων είναι περιθωριακή σε σχέση με τα φαινόμενα που πρόκειται να μελετηθούν. Έτσι, το τοπίο των καντινών θα παρουσιαστεί ως μια σκηνή με όρους παραδοξότητας του φαντασιακού, ώστε να λειτουργεί διορθωτικά, θεραπευτικά μιας όποιας μονόπλευρης εξέτασης όποιου ζητήματος. Στην παραγόμενη γεωγραφία θα χρειαστούν επτά (7) επομένως καντίνες, αλλά αν προκύψουν περισσότερες θα αναπτυχθούν εκτενέστερα τα παράδοξα του Ευβουλίδη. «Όποιος τους μύθους αγαπά, είναι κατά κάποια άποψη φιλόσοφος, γιατί το περιεχόμενο του Μύθου είναι θαυμαστά συμβεβηκότα», Λ. Φρόυντ.

Χάρης Κοντοσφύρης

Ομόνοια, 25.8.2011

Σημειώσεις

(1) http://dimitristsokakis.blogspot.com/search/label/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B1

Αναφορές

Μισέλ Ντε Σερτώ, 2010, Επινοώντας την καθημερινή τέχνη πρακτική του πράττειν, Σμίλη: Αθήνα

Πεδίο Δράσης Κόδρα 2011. Με τον κασμά και την μολότοφ.

Το πορτρέτο της Μαρίας, έργο του Χάρη Κοντοσφύρη (τέλη 80). Οπλισμένο μπετόν αρμέ, ρηγματωμένο.


Το κείμενο που ακολουθεί είναι η αναμνησιακή καταγραφή της όποιας παρουσίας του Χάρη Κοντοσφύρη στην Κατάληψη της Καλών Τεχνών Αθήνας. Άλλοι καλοτεχνίτες υπήρξαν αφοσιωμένοι οδοιπόροι της! ΑΦΙΕΡΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ

Με τον κασμά και την μολότοφ.

«… Επέστρεψα πάλι την τρίτη χρονιά στο κτίριο της κατάληψης. Όλοι οι χώροι πλέον ήταν κατειλημμένοι. Ακόμη και οι ετοιμόρροποι των τελευταίων δύο ορόφων. Φρικιά από τα Εξάρχεια τους είχαν καταλάβει. Ψάχνοντας εις μάτην βρέθηκα στην ταράτσα. Το δώμα, ένας χώρος 2 x 2, ήταν ερμητικά κλειστό με ένα μέτρο κουτσουλιές περιστεριών. Μπήκα στον χώρο από εκεί που μπαίναν τα περιστέρια, το παράθυρο του ακάλυπτου. Το καθάρισα, έβαλα ρεύμα και νερό. Έφτιαξα έναν πάγκο εργασίας κι άρχισα να δουλεύω. Το κλείδωνα και άφηνα πάντα το κλειδί κρεμασμένο σε ένα καρφάκι στην πόρτα, περίοπτο, με ένα σημείωμα «το δώμα είναι για χρήση όλων». Κάποια στιγμή πλημμύρισε το θέατρο Αλάμπρα στην πίσω μεριά της κατάληψης. Μας κόψαν το νερό για τα καλά. Κάποιες βδομάδες το κουβαλούσα από το υπαίθριο παρκινγκ δίπλα στο Ρόδον. Μετά σταμάτησα να χρησιμοποιώ τον χώρο για ένα διάστημα. Τότε οι καταληψίες των τελευταίων ορόφων πέταξαν τα έργα έξω από το δώμα, τα έσπασαν και άλλαξαν κλειδαριά. Σαν αντίδραση αποφάσισα να ανοίξω τον χώρο σε όλους, γκρεμίζοντας τα τούβλα του με έναν κασμά. Έμειναν μόνο τα δοκάρια. Όση ώρα το γκρέμιζα, ο Σταμάτης περιφρουρούσε το χώρο με μια μολότοφ».

Η δεκαετία του ’80 ήταν μια καλή εποχή για να εντείνεις τον αγώνα για τη ζωή και τη δημιουργικότητα. Η δικτατορία ήταν αρκετά μακριά και η φιλελεύθερη δημοκρατία σε καλούσε μεταμφιεσμένη με ένα αντικομφορμιστικό, ανήσυχο, συγκρατημένα επαναστατικό, συνδικαλιστικό, σχεδόν αναπαυτικό ρούχο unisex. Ζούσαμε σε έναν κόσμο αναξιοποίητων δυνατοτήτων ως αναξιόπιστοι. Ο Τσαρούχης, ο Φασιανός, Ο Μυταράς ήταν η αξιοποιημένη πλευρά της μεταπολίτευσης. Για εμάς, φορείς δυνατοτήτων ήταν άνθρωποι εξόριστοι ή αυτοεξόριστοι που πάσχιζαν πολιτικά και κοινωνικά την εμπειρία τους ενάντια στην δικτατορία· άνθρωποι που είχαν προσπαθήσει να διαλύσουν κάτι από τον κόσμο της αφελούς, ανόητης, της υστερόβουλης, προμελετημένης, υφαρπακτικής, λιμονοκτονούσας, ανυπαρξιακής αδικίας. Ένας Άσιμος με τις πειρατικές κασέτες του, ένας εκδιωγμένος έλληνας εργάτης στα ορυχεία του Βελγίου, ένας Κεσσανλής κάπου στην Γαλλο-Ιταλία οργάνωναν τον αλκοολισμό τους ως εμπνευσμένη αυτο-πλήγωση, αυτο-μαρκάρισμα ζώων στο κοπάδι, ώστε να είναι αναγνωρίσιμος ο κοινωνικο-πολιτικός τους εγκλωβισμός. Υπήρξε και για αυτούς ένας καταναγκασμός στους ελεύθερους τόπους που βρέθηκαν. Συχνά κατάφερναν να υποστηρίξουν αντι-κόσμους, στους οποίους η εξερεύνηση ταυτίζεται με την δημιουργία. Αυτή η δημιουργικότητα υποσχόταν τον αυτοπροσδιορισμό.

Η συνέλευση των φοιτητών της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας απέρριψε την ιδέα μιας πράξης αντίστασης (κατάληψη) ενάντια στην υπερσυσσώρευση φοιτητών σε ενοικιασμένους χώρους πέριξ του Πολυτεχνείου. Τριάντα από τους φοιτητές προκαθόρισαν το περιεχόμενο μιας ρηξικέλευθης κίνησης, της κατάληψης του Φωτίνειου κτιρίου στην οδό Πολυτεχνείου. Το κατέλαβαν. Η κίνηση αυτή οδήγησε στην απομάγευση του κτιρίου, στη δημόσια χρήση του, στην ενθρόνιση του μετατσαρουχικού ιδεώδους Δημήτρη Παπαϊωάννου από την Μελίνα Μερκούρη. Αργότερα η κατάληψη αιματώθηκε με την στριφνή ροή κατακλινόμενων ανθρώπων, χρήστες ναρκωτικών από την πλατεία Εξαρχείων και περιθωριακοί διανοούμενοι όπως η Γώγου και κατέληξε στην προστατευτική συναινετική πρυτανική ανοχή της διοίκησης της Καλών Τεχνών. Η επιτελεστική οργάνωση της κατάληψης κατά όροφο από την πρώτη κιόλας βδομάδα με άτυπους διαχειριστές, αρχηγούς και πολιτοφύλακες δεν οριζοντιοποίησε την παραγόμενη εξουσία αλλά καθετοποίησε τον κάθε καλλιτέχνη κάτω από ισοδύναμες ιδιοκτησίες, καταναγκασμών και δυστοπιών. «Η λεπτομερής περιγραφή των ουτοπιών μπορεί να είναι διεγερτική, αν ωστόσο τις πάρουμε στα σοβαρά ως πρότυπο οργάνωσης της κοινωνίας γίνονται αμέσως καταπιεστικές» (Holloway, 2011).

Η ιδιοποίηση, η άτυπη ατομική χρήση των χώρων περιέφραξε τη δημιουργικότητα που θα παρήγαγε ο ίδιος ο χώρος της κατάληψης, αλλά μέσα σε αυτή τη στρεβλή περίφραξη ο χώρος ως τόπος πια αρκετών γεγονότων παρήγαγε στιγμές, ροές χρόνου σε άλλα μήκη κύματος. Αυτός ο αυτο-οργανωμένος, βιωμένος χρόνος ζωής μέσα στην κατάληψη διατύπωσε δειλά ένα ωραίο παράδειγμα κατάχρησης κοινωνικού χρόνου, εννοείται με μια προσωρινότητα (δέκα χρόνων) ως μια προσωρινά αυτόνομη χρονικότητα. Η πόρτα της κατάληψης δεν φυλασσόταν. Δεν υπήρξε ωρολογιακός μηχανισμός εσόδου-εξόδου, το κτίριο ήταν 24ωρο, δεν κινδύνεψε από την αστυνομία και η εργαλειακή του χρήση ως εργαστήρια τέχνης τέλειωσε με την αφομοίωσή του από την πρυτανεία του Κεσσανλή και την απόφαση περιορισμού κάθε παραβατικότητας με την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων. Η κατάληψη της ΑΣΚΤ στην οδό Πολυτεχνείου υπήρξε μια ώθηση για να δημιουργηθούν στιγμές ή χώροι άρνησης και δημιουργίας που οδηγούσαν σε μορφές αξιοπρέπειας. «Δεν έχω χώρο φοίτησης, εργασίας, στέγασης. Τον καταλαμβάνω και τον μοιράζομαι…».

Η αξιοπρέπεια λειτουργεί, το 2011, σαν μια εμψυχωτική ανάμνηση. Όσοι ανέμπειρα αγωνίστηκαν στην κατάληψη να επιβιώσουν μια καινούργια συνθήκη άλλοτε το κατάφεραν κι άλλοτε οδήγησαν την απαλλοτρίωση στιγμών αντίστασης σε πολλές αποπολιτικοποιημένες στιγμές απόλαυσης (θέαμα). Γυναίκες και άντρες, ναρκωμένοι και αποναρκωμένοι, διάνοιες, διανοούμενοι και τεχνίτες διέπραξαν στην κατάληψη κάτω από έναν τρελαμένο ωρολογιακό χρόνο κλειστά επεισόδια συνήθως αυτοεξυπηρέτησης κι όχι βαθιάς συλλογικής αυτο-κοινωνικοποίησης. Παρόλες τις χρονικές κατακτήσεις της Φωτίνειας κατάληψης, οι καταχρήστες της δεν μπόρεσαν να συλλάβουν το χρόνο ως μια αέναη ευθραυστότητα του δευτερολέπτου και συγχρόνως τη σκληρή και υπομονετική ώθηση μιας κοινής δημιουργίας, μιας κοινής γενιάς που δεν χρειάζονται μόνο Πεδία Δράσης Κόδρα για να ξαναεπικοινωνούν, να αναμνήσονται τις ζωές τους, τα έργα τους, νοιώθοντας τελικά την αεικινησία της όποιας εξεγερμένης σκέψης τους.

Χάρης Κοντοσφύρης

Ομόνοια, 8.8.2011

Πεδίο Δράσης Κόδρα 2011 - Δύο συμμετοχές από την Καλών Τεχνών Φλώρινας

Η Αγγελική Αυγητίδου επιμελείται αυτήν την πολύ σημαντική παρουσίαση αρχειακών video από performance δουλειά που αρχειοθετεί εδώ και καιρό.
The Performance Showreel: μια σειρά βίντεο από περφόρμανς και δράσεις στην πόλη που πραγματοποιήθηκαν από Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, πολλές από τις οποίες παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Η επιμέλεια είναι της εικαστικού και λέκτορα του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Αγγελικής Αυγητίδου.

Το νέο θεσμικό: Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 κι, ενώ στην Ελλάδα αρχίζει να κυριαρχεί μια καινούργια, διευρυμένη αστική τάξη, μια γενιά καλλιτεχνών, στις σχολές ακόμη οι περισσότεροι αποφασίζει να διεκδικήσει ένα νέου είδους λόγο και έναν καινούργιο τρόπο δημιουργίας. Με καταλήψεις για να λύσει το πρόβλημα των κτιριακών εγκαταστάσεων των σχολών, πολιτική στράτευση πέρα από τα κόμματα, μορφές σε άμεση επικοινωνία με το διεθνές περιβάλλον. Είναι η εποχή που τίθενται οι όροι για τη γέννηση του πεδίου της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα. Η γενιά αυτή, η οποία τότε βρίσκεται σε πολλές περιπτώσεις στα όρια της αποδεκτής κοινωνικής και πολιτικής συμπεριφοράς τριάντα χρόνια αργότερα έχει επίσης θέσει τους όρους για τη γέννηση του νέου θεσμικού. Η έκθεση καταγράφει τη δράση της Ομάδας Κατάληψης της Θεσσαλoνίκης, της ομάδας Καρατρανσβαγκάρντια, τη κατάληψης του Φωτεινίου, του επιβλητικού μεγάρου στην 3^ης Σεπτεμβρίου, της αρχής της Ομάδας Εδάφους του Δημήτρη Παπαϊωάννου, επιχειρώντας να αναδείξει τη δυναμική της εποχής.
Στα απόνερα της έκθεσης, Το νέο θεσμικό, είναι καλεσμένος και ο Χάρης Κοντοσφύρης γιατί με τον Γιάννη Γίγα της ομάδας Καρατρανσβαγκάρντια, μπαίνουν πρώτοι στην κατάληψη του Φωτεινίου, γνωστής ως η κατάληψη της Καλών Τεχνών της οδού Πολυτεχνείου και 3ης Σεπτεμβρίου που διήρκησε σχεδόν δέκα χρόνια.

Πεδίο Δράσης Κόδρα 2011

Το Πεδίο Δράσης Κόδρα μετρώντας ήδη 11 χρόνια λειτουργίας έχει αναδειχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους μη μουσειακούς θεσμούς σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα. Φέτος ανασυνθέτει το σύνολο των εκδηλώσεών του ώστε να ανταποκριθεί στη ρευστότητα των ημερών.
Στο πλαίσιο αυτό για φέτος ορίζει δύο άξονες δράσεων, ο πρώτος από τους οποίους είναι προσανατολισμένος στη διερεύνηση των ιστορικών, πολιτικών, κοινωνικών συνθηκών υπό τις οποίες διαμορφώθηκε το πολιτιστικό πεδίο στην Ελλάδα, ενώ ο δεύτερος στη διεκδίκηση των πολιτικών και καλλιτεχνικών όρων της σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας και πράξης.

Στον ιστορικό άξονα, με αφετηρία τη διοργάνωση του 2011 και με πενταετή προγραμματισμό, το Πεδίο Δράσης Κόδρα θα αποπειραθεί να παραγάγει πρωτότυπο φιλοσοφικό, θεωρητικό και ιστορικό στοχασμό για το πολιτιστικό πεδίο στην Ελλάδα και το διεθνή χώρο. Κάθε χρόνο θα συντονίζει τη διεξαγωγή διεθνούς συνεδρίου με θέματα που αφορούν το τρίπτυχο «Τέχνη-Αισθητική-Πολιτική» και, παράλληλα, θα φιλοξενεί εκθέσεις με ιστορικό και κοινωνιολογικό προσανατολισμό.
Εκτός του συνεδρίου το οποίο προαναφέραμε ο ιστορικός άξονας θα περιλαμβάνει τη διοργάνωση εκθέσεων ιστορικού χαρακτήρα, επικεντρωμένων στη διερεύνηση του καλλιτεχνικού και, ευρύτερα, πολιτιστικού πεδίου, όπως αυτό διαμορφώθηκε κατά την τελευταία τριακονταετία. Ειδικότερα για το 2011, θα διοργανωθεί έκθεση με θέμα τις καλλιτεχνικές ομάδες που έδρασαν στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του 1980 και κατάρτιση μιας σε πρώτο χρόνο ψηφιακής βιβλιοθήκης με θεωρητικά, ιστορικά και αρχειακά κείμενα.
Στο Συγχρονικό – καλλιτεχνικό άξονα θα διερευνηθεί το σύγχρονο εικαστικό πεδίο ως σημείο σύγκλισης πολλών διαφορετικών μορφών έκφρασης. Παράλληλα με την εκθεσιακή του δραστηριότητα, το Πεδίο Δράσης Κόδρα θα διευρύνει τις εκδηλώσεις του στο δημόσιο χώρο. Οι δημόσιες αυτές εκδηλώσεις έχουν ως στόχο να ανοιχτούν στο ευρύτερο κοινό των Δήμων της Καλαμαριάς και της Θεσσαλονίκης, επιχειρώντας την ενεργοποίηση του δημόσιου χώρου και τη συμμετοχή των πολιτών.
Συνεργασίες του Πεδίου Δράσης Κόδρα
Το Πεδίο Δράσης Κόδρα θα συνεργαστεί με άλλους πολιτιστικούς δημόσιους φορείς, για την ευρύτερη κοινωνική και πολιτική στόχευση των εκδηλώσεών του, ειδικότερα για το μέρος εκείνο, το οποίο θα αναπτυχθεί στο δημόσιο χώρο της Θεσσαλονίκης. Θα συνεργαστεί με φορείς όπως το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και τον Δήμο Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ των Δημητρίων, και τέλος με το Υπουργείο Εξωτερικών για τη διοργάνωση σειράς εκδηλώσεων και ενημερωτικών κινήσεων γύρω από το θέμα του trafficking.



Οι συνεπιμελητές του
Πεδίου Δράσης Κόδρα 2011
Μαρία Κενανίδου, Δημήτρης Μιχάλαρος, Θεόφιλος Τραμπούλης

3η ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

«ΠΑΛΙΕΣ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΙΣ-MAKE IT NEW»

18 Σεπτεμβρίου – 18 Δεκεμβρίου 2011

Εγκαίνια: Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2011 l ΚΜΣΤ, Μονή Λαζαριστών, 19:30

(Οι εκθεσιακοί χώροι θα είναι ανοικτοί για το κοινό την Κυριακή 18.09 από τις 12:00)

Υπό το γενικό τίτλο «Παλιές Διασταυρώσεις- Make it new», που αναφέρεται στη θεματική επικέντρωση για τρεις συνεχείς διοργανώσεις, από το 2011 και μέχρι και το 2015, στην περιοχή της Μεσογείου, η 3^η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, θα διεξαχθεί από τις 18 Σεπτεμβρίου έως τις 18 Δεκεμβρίου 2011, με κύριο διοργανωτή το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, μέσα από την «Κίνηση των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης» - 5Μ (Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ).

Με την προσοχή στραμμένη στη Μεσόγειο, τον πολιτισμό και τους ανθρώπους της, διυλισμένα από τη σύγχρονη εικαστική ματιά, η φετινή διοργάνωση αναπτύσσεται σε όλη την πόλη και αποτελείται από κεντρικό και παράλληλο πρόγραμμα, που περιλαμβάνουν εκθέσεις, διεθνές εργαστήριo νέων καλλιτεχνών, φεστιβάλ performance, φιλοξενούμενες δράσεις και ένα συμπόσιο.

Η 3^η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μακεδονία-Θράκη 2007-2013 του ΕΣΠΑ, με τελικό δικαιούχο το ΚΜΣΤ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

Η διοργάνωση εντάσσεται στο πρόγραμμα «Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών» του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, με θέμα για το 2011 τη Μέση Ανατολή, ενώ υποστηρίζεται από το Δήμο Θεσσαλονίκης και την Αντιδημαρχία Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού, την 9^η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, καθώς και από άλλους πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς.

Η φετινή Μπιενάλε χαίρει της στήριξης μιας Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής, μέλη της οποίας είναι οι Catherine David, Ιστορικός Τέχνης-Επιμελήτρια, Maria Rosa Girace Pieralisi, Διευθύντρια Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, Jessica Morgan, Επιμελήτρια Σύγχρονης Τέχνης, Ντένης Ζαχαρόπουλος, Ιστορικός Τέχνης-Επιμελητής, Γιάννης Κουνέλλης, Καλλιτέχνης.

Τη Διεύθυνση του όλου εγχειρήματος έχει η Κατερίνα Κοσκινά, Ιστορικός Τέχνης-Μουσειολόγος, Πρόεδρος Δ.Σ. του ΚΜΣΤ.

Υπεύθυνη διαχείρισης του έργου είναι η Αθηνά Ιωάννου (ΚΜΣΤ).

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι η 3^η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί έχοντας επιτύχει τη συνεργασία, σε επίπεδο προβολής και επικοινωνίας, με τη 11^η Biennale Σύγχρονης Τέχνης της Λυών (15.09-31.12.2011, http://www.biennaledelyon.com) και την 12^th Istanbul Biennial (17.09-13.11.2011, http://bienal.iksv.org).

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

«Ο ΓΚΡΕΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΡΕΜΑ» (“A ROCK AND A HARD PLACE”)

Επιμελητές: Paolo Colombo, Mahita El Bacha Urieta, Μαρίνα Φωκίδη

Βοηθοί Επιμελητές: Δόμνα Γούναρη, Άννα Μυκονιάτη (ΚΜΣΤ)

Οι επιμελητές του κεντρικού προγράμματος της 3^ης Μπιενάλε, Paolo Colombo, Mahita El Bacha Urieta, Μαρίνα Φωκίδη, ανταποκρινόμενοι στις τρέχουσες κοινωνικές, πολιτικές συνθήκες στην περιοχή της Μεσογείου, και όχι μόνο, επέλεξαν τον τίτλο του κεντρικού προγράμματος και αναφέρουν στο βασικό, ιδεολογικό τους κείμενο για τη διοργάνωση:

«Στις τρέχουσες συνθήκες της αυξανόμενης αστάθειας που εγκυμονούν υποσχέσεις και κινδύνους, ο τίτλος Ο Γκρεμός και το Ρέμα, αποκτά μια ιδιάζουσα δυναμική καθώς συλλαμβάνει την αίσθηση του εύθραυστου και του επικίνδυνου που κυριαρχούν στις ευρύτερες πολιτικές που ασκούνται στον χώρο της Μεσογείου αλλά και στην ψυχολογία του ίδιου του ατόμου. Υπό την επίδραση του υποβόσκοντα κινδύνου και μιας «Aμλετικού» τύπου αμφιβολίας, σύγχρονοι καλλιτέχνες παράγουν έργα, τα οποία χαρακτηρίζονται συχνά από μια αμυντική, ειρωνική διάθεση.

Το κεντρικό πρόγραμμα της 3^ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης αντλεί έμπνευση από την πόλη ως μία μεταφορά του έντονου πολυπολιτισμικού χαρακτήρα του παρελθόντος της. Κάθε ένας από τους χώρους που θα στεγάσουν τις εκθέσεις του κεντρικού προγράμματος (5 ιστορικά μνημεία και 5 μουσεία) αποτελεί ένα επεισόδιο από τη συνολική του αφήγηση. Αυτά τα επεισόδια εμπνέονται από την προηγούμενη και τη σημερινή χρήση των κτιρίων αυτών, την παλαιά και τη σύγχρονη συνεισφορά τους στην κοινωνική ζωή της πόλης και στις πολιτικές της ζυμώσεις και οι καλλιτέχνες και τα έργα που φιλοξενούνται, επιλέχθηκαν ειδικά για αυτά.

Έτσι, ο επισκέπτης των εκθέσεων θα περιδιαβαίνει την πόλη και ταυτόχρονα θα γίνεται κοινωνός της ιστορίας της και μέρος της ζωής της».

Χώροι (σε αλφαβητική σειρά): Αλατζά Ιμαρέτ, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Γενί Τζαμί, Επταπύργιο, Κάζα Μπιάνκα, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Μονή Λαζαριστών), Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, Λιμάνι), Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μπέη Χαμάμ, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ

Ειδικότερα στους δύο ορόφους της Μονής Λαζαριστών, μετά από πρόταση των τριών επιμελητών του κεντρικού προγράμματος, έργα της συλλογής Κωστάκη του ΚΜΣΤ συνδιαλέγονται έμμεσα, θεματικά και αισθητικά με έργα σύγχρονων καλλιτεχνών. Τα έργα της συλλογής έχουν επιλεχθεί από τον καλλιτέχνη Κωστή Βελώνη, όσον αφορά τον διάλογο με τα δικά του έργα και την επιμελήτρια του ΚΜΣΤ και επικεφαλής της Συλλογής Μαρία Τσαντσάνογλου, όσον αφορά τα έργα των υπόλοιπων καλλιτεχνών.

Την αρχιτεκτονική - μουσειογραφική μελέτη των χώρων του κεντρικού προγράμματος της 3^ης Μπιενάλε έχει ο Ανδρέας Αγγελιδάκης.

Καλλιτέχνες (αλφαβητικά): 98 Weeks, Mounira Al Solh, Arab Image Foundation, Archive (Francesca Boenzi, Paolo Caffoni, Chiara Figone, Ignas Petronis), Francis Alÿs, Rasheed Araeen, Alexandra Bachzetsis, Manfredi Beninati, Christoph Büchel, Pierpaolo Campanini, Spartacus Chetwynd, Cinemathèque de Tanger, Keren Cytter, Thomas Dworzak, e-flux projects (Julieta Aranda & Anton Vidokle), Yasmine Eid-Sabbagh (σε συνεργασία με το Arab Image Foundation), Mounir Fatmi, Emmanuel Finkiel, Steven C. Harvey, IKONOTV, Mahmoud Kaabour, Ali Kazma, William Kentridge, Alexander Kluge, Nikolaj B.S. Larsen, Katariina Lillqvist, Zeina Maasri, Margherita Manzelli, Moataz Nasr, Bruce Nauman, Olaf Nikolai, Jockum Nordström, Alessandro Pessoli, PRISM TV (Νίκος Κατσαούνης & Νίνα Πασχαλίδου), Imran Qureshi, Jean-Marc Rochette, Marwan Sahmarani, Hrair Sarkissian, Yehudit Sasportas, Alberto Savinio, Tayfun Serttas, Ahlam Shibli, Slavs and Tatars, Naoko Takahashi, Ryan Trecartin, Pae White, Κατερίνα Αθανασοπούλου, Αθανάσιος Αργιανάς, Ανδρέας Βάης, Νάνος Βαλαωρίτης, Κωστής Βελώνης, Πηνελόπη Γεωργίου, Χριστίνα Δημητριάδη, Ανδρέας Εμπειρίκος, Διονύσης Καβαλλιεράτος, Βλάσης Κανιάρης, Πάνος Κουτρουμπούσης, Σόλων Λέκκας, Σήφης Λυκάκης, Ειρήνη Μίγα, Παύλος Νικολακόπουλος, Κωνσταντίνος Ξενάκης, Παντελής Παντελόπουλος, Άγγελος Πλέσσας, Μιχαήλ Πυργελής, Γιώργος Σαπουντζής, Χριστιάνα Σούλου, Σωκράτης Σωκράτους, Κώστας Τσιούκας, Γιαννούλης Χαλεπάς.

Θα παρουσιαστεί επίσης το αρχείο του Γεωργίου Λυκίδη και επιλεγμένα αρχεία του Ε.Λ.Ι.Α.

Το κεντρικό πρόγραμμα πρόκειται να πλαισιωθεί από μία σειρά δράσεων, οι οποίες θα ανακοινωθούν σύντομα, όπως η παρουσίαση των dOCUMENTA (13) Notebook series “100 Notes – 100 Thoughts”. Στην εκδήλωση, η Chus Martínez, υπεύθυνη Τμήματος και Μέλος του Core Agent Group θα παρουσιάσει τα πρώτα 17 Notebooks από τη σειρά “100 Notes – 100 Thoughts” ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει συζήτηση με την επιμελήτρια Μαρίνα Φωκίδη.

Συντονισμός για τους χώρους του κεντρικού προγράμματος: οι επιμελητές του ΚΜΣΤ, Δόμνα Γούναρη, Αρετή Λεοπούλου, Κατερίνα Μαυρομιχάλη, Γιάννης Μπόλης, Άννα Μυκονιάτη, Ειρήνη Παπακωνσταντίνου, Μαρία Τσαντσάνογλου, Συραγώ Τσιάρα.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

- Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης / www.amth.gr

«Οι Εβραίοι στη Θεσσαλονίκη. Ανεξίτηλα σημάδια στον χώρο»

18 Σεπτέμβριου 2011– 30 Σεπτεμβρίου 2012

Επιμέλεια: Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, διευθύντρια Α.Μ.Θ., Ευαγγελία Στεφανή, προϊσταμένη τμήματος Εκθέσεων, Ελευθερία Ακριβοπούλου, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, Αγγελική Κουκουβού, αρχαιολόγος.

Σε συνεργασία με: 9^η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, Εβραϊκό Μουσείο, Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Κέντρο Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Η έκθεση «Οι Εβραίοι στη Θεσσαλονίκη. Ανεξίτηλα σημάδια στον χώρο» επιχειρεί να ανασυνθέσει το παλίμψηστο της μεγαλύτερης εβραϊκής κοινότητας της Ελλάδας, με οδηγούς τα απτά ή λανθάνοντα «ανεξίτηλα σημάδια» της πολύχρονης εβραϊκής παρουσίας στην πόλη.

Μέσα σε τέσσερις εκθεσιακές ενότητες παρουσιάζεται η ιστορία της εβραϊκής κοινότητας, ως μια «αρχαιολογική» αναζήτηση, από την ελληνιστική εποχή, όπου ανιχνεύονται οι απαρχές της παρουσίας της, μέχρι την τραγική εξόντωσή της κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

Ένα ταξίδι στο χώρο και στον χρόνο μέσα από την ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης που μας αποκαλύπτει μια ακόμη ιστορία της πόλης. Μια διαδρομή στην πόλη με σταθμούς – τοπόσημα που αποτυπώνουν τη θρησκευτική, κοινωνική, οικονομική και πνευματική υπόσταση της εβραϊκής κοινότητας.

Σημεία αναφοράς αποτελούν: το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, περιοχή όπου εκτεινόταν ήδη από την αρχαιότητα το εβραϊκό νεκροταφείο, η Αρχαία Αγορά της Θεσσαλονίκης όπου βρισκόταν η εβραϊκή συνοικία Rogos, το ξενοδοχείο Ηλέκτρα Παλλάς στην Αριστοτέλους, κτισμένο στη θέση της περίφημης Σχολής της Alliance, η Πλατεία Ελευθερίας, το Τελωνείο στο λιμάνι, οι εμπορικές Στοές Σαούλ και Μοδιάνο, εμβληματικά κτίρια-επαύλεις στην περιοχή της ανατολικής Θεσσαλονίκης και ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός, όπου βρίσκονταν εξαθλιωμένοι καταυλισμοί φτωχών Εβραίων (συνοικισμός Χιρς).

Αντικείμενα, πλούσιο εποπτικό και οπτικοαουστικό υλικό, στο οποίο περιλαμβάνονται και ανέκδοτα κείμενα, φωτογραφίες, χάρτες, αφηγήσεις και ηχητικά ντοκουμέντα, θα πλαισιώσουν τις θεματικές ενότητες.

Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα του ΥΠΠΟΤ «Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών».

- Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού / www.mbp.gr

«Βυζάντιο & Άραβες»

Σεπτέμβριος–Δεκέμβριος 2011

Επιμέλεια: Σταμάτιος Χονδρογιάννης, αρχαιολόγος ΜΒΠ

Σε συνεργασία με: 4^η ΕΒΑ, 6^η ΕΒΑ, 7^η ΕΒΑ, 9^η ΕΒΑ, 10^η ΕΒΑ, 12^η ΕΒΑ, 23^η ΕΒΑ, 25^η ΕΒΑ, 17^η ΕΠΚΑ, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης-Μουσείο Μπενάκη, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, Νομισματικό Μουσείο, ΝΟΗΣΙΣ - Κέντρο Διάδοσης Eπιστημών & Μουσείο Τεχνολογίας, Κεντρική Βιβλιοθήκη ΑΠΘ

Στην έκθεση «Βυζάντιο & Άραβες» θα παρουσιαστούν οι σχέσεις και αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο Βυζάντιο και τους Άραβες από τον 7^ο αι. μ.Χ. έως το 1453 (άλωση της Κωνσταντινούπολης) με στόχο την ανάδειξη πτυχών και των δυο πολιτισμών. Σε θεματικές ενότητες θα παρουσιαστεί η ταυτότητα των Αράβων, η γέννηση της νέας θρησκείας του Ισλάμ και τα χαλιφάτα, η εξάπλωσή τους στην αραβική χερσόνησο και στη Μεσόγειο, οι πολιορκίες της Κωνσταντινούπολης και η άλωση της Θεσσαλονίκης το 904. Θα θιγούν επίσης θέματα, όπως οι μάχες με τους Άραβες και η δημιουργία της ακριτικής παράδοσης με αναφορά στο Διγενή Ακρίτα.

Ταυτόχρονα θα παρουσιαστούν οι ειρηνικές συναλλαγές και οι αλληλεπιδράσεις των δυο πολιτισμών στους τομείς των γραμμάτων, των επιστημών και της τέχνης.

Η έκθεση θα περιλαμβάνει πάνω από 100 έργα, όπως εικόνες, χειρόγραφα, κοσμήματα, νομίσματα, κεραμικά και γλυπτά, από τις συλλογές του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και επιλεγμένα αντικείμενα από δημόσια και ιδιωτικά μουσεία και Εφορείες αρχαιοτήτων της Ελλάδας και θα πλαισιώνεται από εποπτικό υλικό.

Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα του ΥΠΠΟΤ «Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών».

- Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, www.greekstatemuseum.com

- «Θεματικές επιλογές από τη συλλογή Κωστάκη του ΚΜΣΤ»

18 Σεπτέμβριου – 18 Δεκεμβρίου 2011

Επιμέλεια: Μαρία Τσαντσάνογλου, Αγγελική Χαριστού, επιμελήτριες ΚΜΣΤ

Στη Μονή Λαζαριστών, που είναι η έδρα της συλλογής Κωστάκη, παρουσιάζονται έργα ρωσικής πρωτοπορίας που αναπτύσσονται σε θεματικές ενότητες.

Στους δύο ορόφους του Μουσείου έργα της ρωσικής πρωτοπορίας παρουσιάζονται σε θεματικές ενότητες και σε συνδυασμό με έργα των καλλιτεχνών του κεντρικού προγράμματος. Στο ισόγειο λειτουργούν δωμάτια αφιερωμένα στα κινήματα της πρωτοπορίας, ενώ ταυτόχρονα τονίζεται η συνέργεια των άλλων τεχνών με τις εικαστικές τέχνες (Ποίηση, Θέατρο, Μουσική, Κινηματογράφος, Αρχιτεκτονική).

Με τον τρόπο αυτό παρουσιάζεται το φαινόμενο της οργανικής σύνθεσης των τεχνών που χαρακτηρίζει ευρέως την εποχή της ρωσικής πρωτοπορίας και τονίζεται η ανεξάντλητη έμπνευση, η διαχρονικότητα και η διαρκής επικαιρότητα της τέχνης αυτής της περιόδου.

- Accrochage: “Jan Fabre, PIETÀS” (Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης- Κτίριο M2, οι ημερομηνίες θα ανακοινωθούν)

Με αφορμή τη συμμετοχή του ΚΜΣΤ στην παρουσίαση του νέου έργου του Jan Fabre στην 54^η Μπιενάλε της Βενετίας (01.06-16.10.2011) με τίτλο “Pietas”, θα πραγματοποιηθεί σύνδεση με την έκθεση και θα παρουσιαστεί υλικό οπτικοακουστικό και προεργασίας από τη συγκεκριμένη ενότητα του γνωστού Φλαμανδού καλλιτέχνη.

- Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης / www.mmca.org.gr, www.roamingimages.org

«Roaming Images. Διασταυρώσεις του Ελληνικού και Αραβικού πολιτισμού μέσα από το βλέμμα σύγχρονων καλλιτεχνών»

18 Σεπτεμβρίου 2011 – 8 Ιανουαρίου 2012

Επικεφαλής του Project: Χρήστος Σαββίδης

Επιμελητές: “Roaming Images, Exhibition”: Iara Boubnova, “Roaming Images, Routes”: Σωτήρης Μπαχτσετζής

Σε συνεργασία με: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) – Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης – Παράρτημα Θεσσαλονίκης (ΜΙΕΤ), Ινστιτούτο Μοχάμετ Άλι για την Έρευνα της Ανατολικής Παράδοσης, Καβάλα (IMARET).

Το “Roaming Images” είναι ένα νομαδικό forum που φέρνει σε επαφή την Ανατολή και τη Δύση, μέσα από τη διερεύνηση διαφορετικών εννοιών της εικόνας, καθώς και των ιδεολογικών και γεω-πολιτισμικών συνθηκών όπου αυτές καλλιεργήθηκαν. Σύγχρονοι καλλιτέχνες καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους με την πολιτιστική κληρονομιά της αραβικής χερσονήσου και της Ανατολικής Μεσογείου ως τόπων με μακρόχρονη καλλιτεχνική και πολιτιστική σύγκλιση. Η έννοια της εικόνας γίνεται το παγκόσμιο όχημα που μας αφηγείται τον τρόπο που μιλάμε, που σκεφτόμαστε και ακόμη το πώς οραματιζόμαστε το μέλλον.

Το “Roaming Images” αποτελείται από την έκθεση “Roaming Images” σε επιμέλεια της Iara Boubnova που διαπραγματεύεται την θεματική αυτή, καθώς και το “Roaming Images, Routes” σε επιμέλεια Σωτήρη Μπαχτσετζή. Στα πλαίσια του “Roaming Images, Routes” πραγματοποιούνται δράσεις (site-specific projects, δημόσιες παρεμβάσεις, διαλέξεις, εργαστήρια κ.λπ.) σε πόλεις-σταθμούς κατά μήκος της νοητής διαδρομής που συνδέει το Muscat (Oman) με τη Θεσσαλονίκη (Ελλάδα) με τη συμμετοχή ντόπιων καλλιτεχνών, συγγραφέων και επιστημόνων που εργάζονται σ’ αυτή την ευρεία γεωγραφική περιοχή. Με τη δημιουργική συνεργασία με τοπικούς φορείς, ιδρύματα και συνεργάτες το “Roaming Images” παρουσιάζει στη Θεσσαλονίκη έργα τέχνης από τις δράσεις αυτές καθώς και την τεκμηρίωσή τους.

Παράλληλα, διοργανώνεται η έκθεση "Photography as a Means of Creating or Subverting Stereotypes” σε επιμέλεια Λένας Αθανασοπούλου στο Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης – Παράρτημα Θεσσαλονίκης παρουσιάζοντας έργα φοιτητών που ασχολούνται με το ζήτημα των στερεοτύπων.

Την οργανωτική επιτροπή του “Roaming Images” αποτελούν οι: Ξανθίππη Σκαρπιά-Χόιπελ (Πρόεδρος ΔΣ, ΜΜΣΤ), Κατερίνα Καμάρα (Γενική Γραμματέας ΔΣ, ΜΜΣΤ), Ματούλα Σκαλτσά (Μέλος ΔΣ, ΜΜΣΤ), Ντένης Ζαχαρόπουλος (Καλλιτεχνικός Διευθυντής, ΜΜΣΤ), Γιώργος Παπακώστας (Πρόεδρος Τμήματος Αρχιτεκτόνων, ΑΠΘ), Ιωάννης Επαμεινώνδας (Διευθυντής ΜΙΕΤ - Παράρτημα Θεσσαλονίκης), Άννα Τζούμα-Μισιριάν (Πρόεδρος IMARET).

Το project εντάσσεται στο πρόγραμμα του ΥΠΠΟΤ «Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών». Είναι μέρος του προγράμματος Focus Middle East του ΜΜΣΤ.

- Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ / www.tf.auth.gr/teloglion

«Θραύσματα και σπαράγματα από τη Φουστάτη»

Νοέμβριος 2011–Ιανουάριος 2012

Επιμέλεια: Ροζάννα Μπαλλιάν (Μουσείο Μπενάκη – Αθήνα), Παναγιώτης Μπίκας (Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών, ΑΠΘ)

Σε συνεργασία με: Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης – Μουσείο Μπενάκη

Το Τελλόγλειο Ίδρυμα πρόκειται να φιλοξενήσει την έκθεση με τίτλο «Θραύσματα και σπαράγματα από τη Φουστάτη». Η Φουστάτη, η οποία αποτελεί σήμερα τμήμα του παλαιού Καΐρου υπήρξε η πρώτη πρωτεύουσα της Αιγύπτου την περίοδο της κυριαρχίας των Αράβων (7^ος αιώνας), και ήκμασε ως τον 12^ο αιώνα. Είναι επίσης γνωστή για τα αρχαιολογικά κατάλοιπα που ήρθαν στο φως τα τελευταία εκατό χρόνια. Τα ευρήματα αυτά, που προέρχονται από τους πλούσιους αποθέτες της, προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για το ένδοξο παρελθόν της πόλης. Τα αντικείμενα που θα εκτεθούν αποτελούσαν τμήμα της περίφημης συλλογής του Αντώνη Μπενάκη και σήμερα ανήκουν στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης – Μουσείο Μπενάκη, Τα ιδιαίτερα αυτά έργα τέχνης θα πλαισιωθούν με έπιπλα και μικροαντικείμενα από τη συλλογή των Νέστωρα και Αλίκης Τέλλογλου διαμορφώνοντας μια έκθεση που ζητά να αναδείξει ζητήματα όπως η αξία του θραύσματος ως τεκμηρίου πολιτισμού και οι επιλογές των Ελλήνων συλλεκτών.

Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα του ΥΠΠΟΤ «Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών».

- Διεθνές Εργαστήριο Νέων Καλλιτεχνών / “Domino”

18 Σεπτεμβρίου – 7 Οκτωβρίου 2011: εργαστήριο

7 Οκτωβρίου – 7 Νοεμβρίου 2011: έκθεση

Επιμέλεια & συντονισμός: Αρετή Λεοπούλου, Θοδωρής Μάρκογλου, επιμελητές ΚΜΣΤ

Το 3^ο Διεθνές Εργαστήριο Νέων Καλλιτεχνών εστιάζεται στη σύγχρονη εικαστική πειραματική παραγωγή, με κύριο στόχο την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης σε ένα ιστορικό -και όχι μόνο- σταυροδρόμι πολιτισμών.

Το εργαστήριο μπορεί να λειτουργήσει σαv μία “προσωρινή αυτόνομη ζώνη” σε ένα μεσογειακό περιβάλλον με οικονομικές και κοινωνικές συγκρούσεις, ανακατατάξεις και αναταραχές, γι’ αυτό και επιλέχθηκε ο τίτλος “Domino” που παραπέμπει στη γνωστή -και ιδιαίτερα επίκαιρη σήμερα τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά- θεωρία του «φαινόμενου Ντόμινο». Με βάση τη λογική του εργαστηρίου αυτού, αλλά και με τη συνολική κατεύθυνση της 3^ης Μπιενάλε, οι καλλιτέχνες προέρχονται από χώρες της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής

Το εργαστήριο θα ξεκινήσει στις 18.9.2011 στις εγκαταστάσεις του στρατοπέδου Παύλου Μελά, με την ευγενική υποστήριξη του Δήμου Παύλου Μελά, και θα ολοκληρωθεί με τα εγκαίνια της έκθεσης των έργων που θα παραχθούν στο διάστημα το οποίο θα διαμένουν στην πόλη οι καλλιτέχνες, στις 7 Οκτωβρίου (διάρκεια έκθεσης: 7.10 – 7.11.2011).

Καλλιτέχνες: Nadia Ayari (Τυνησία), Sirine Fatouh (Λίβανος), The Fleetgroup (Γεωργία), Andre Gonçalves (Πορτογαλία), Nader Sadek (Αίγυπτος), Δημήτρης Αμελαδιώτης (Ελλάδα), Ελίνα Ιωάννου (Κύπρος).

- Thessaloniki Performance Festival

19-25 Σεπτεμβρίου 2011

Επιμέλεια & συντονισμός: Ειρήνη Παπακωνσταντίνου, επιμελήτρια ΚΜΣΤ

Το Φεστιβάλ Performance αποτελεί μια διεθνή συνάντηση αυτής της ιδιότυπης και ρηξικέλευθης καλλιτεχνικής πρακτικής στο πλαίσιο της 3^ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης. Όπως και στην πρώτη του εμφάνιση (Μάιος 2009) το Φεστιβάλ θα επικεντρωθεί εξ’ ολοκλήρου στην τέχνη της performance και θα επιδιώξει να αποτελέσει τόπο συνάντησης και πλατφόρμα δράσης Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών που εξερευνούν την υπέρτατη αξία του ανθρώπινου σώματος ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο του, και υπογραμμίζουν την κοινωνικό-πολιτική εμβέλεια της συγκεκριμένης έκφρασης. Στόχος του Φεστιβάλ και φέτος θα είναι να συγκεντρώσει και να προβάλει όλα τα ετερόκλητα στοιχεία που απαρτίζουν την τέχνη της performance και να παρουσιάσει τις κάθε είδους διαστάσεις της έτσι ώστε οι πτυχές και οι έννοιές της να αρχίσουν να διερευνώνται πιο διεξοδικά.

Πέρα από τις ζωντανές δράσεις, στο φεστιβάλ θα ενταχθούν ποικίλες εκδηλώσεις, όπως προβολές, masterclasses, εργαστήρια, αφιερώματα, διαλέξεις, συναυλίες και μία έκθεση, που θα προσεγγίσουν την έννοια, το ιστορικό υπόβαθρο και την εξέλιξη της performance στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Τιμώμενο πρόσωπο του Φεστιβάλ Performance θα είναι η Γαλλίδα πρωτοπόρος καλλιτέχνις ORLAN, της οποία θα παρουσιαστούν βιντεοσκοπημένες ιστορικές performances, ενώ θα υπάρξει ανοιχτή συζήτηση με τη Διευθύντρια της Μπιενάλε, Κατερίνα Κοσκινά.

Το Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί σε διάφορα σημεία της πόλης, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, και θα δώσει τη δυνατότητα επικοινωνίας και διάδρασης με το ευρύτερο κοινό.

Καλλιτέχνες: Nisrine Boukhari (Συρία), Silvio De Gracia (Αργεντινή), Nezaket Ekici (Τουρκία), HOPE (Ελλάδα), Regina José Galindo (Γουατεμάλα), Alastair MacLennan (Β. Ιρλανδία), Mohammad (Νίκος Βελιώτης, Coti K, ILIOS - Ελλάδα), Liza Morozova (Ρωσία), Kira O’ Reilly (Η. Βασίλειο), Luigi Presicce (Ιταλία), Wafaa Yasin (Παλαιστίνη) Χριστίνα Γεωργίου (Κύπρος), Μιχαήλ Καρίκης (Ελλάδα), Έφη Μπίρμπα & Άρης Σερβετάλης (Ελλάδα), Γεωργία Σαγρή (Ελλάδα), Εύη Τζώρτζη (Ελλάδα).

- Συμπόσιο / ο χρόνος και ο χώρος διεξαγωγής θα ανακοινωθούν

Κατά τη διάρκεια της 3^ης Μπιενάλε θα φιλοξενηθεί συνάντηση του Μεσογειακού Κοινοβουλίου Πολιτισμού (M.C.P.), η οποία θα πλαισιωθεί από ομιλίες.

INFO

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

ΚΡΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Κολοκοτρώνη 21, Σταυρούπολη 56430, Θεσσαλονίκη

www.greekstatemuseum.com

Τμήμα Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων

Μελίνα Μελικίδου, (ΜΜΕ)

Τηλ. 2310 589-190 , melina@greekstatemuseum.com

Χρύσα Ζαρκαλή, (Δημόσιες Σχέσεις)

Τηλ. 2310 589-152 pr@greekstatemuseum.com