Ο εγκλεισμός είναι μια στενωπός .
Οι κοινωνίες φροντίδας βασίζονται στην προνόηση και τη μέριμνα. Η κοινωνική μεριμνά έφτασε στον κολασμό, τον έλεγχο, την επιτήρηση και οι φροντίδες παρέχονταν μέσα σε περιοριστικούς χώρους με πειθαρχικούς και καθυποτακτικούς στόχους. Το κοινωνικό πρόσημο είτε προέρχεται από κοινωνίες κυριαρχίας και ηγεμονίας είτε από κοινωνίες δημοκρατικές, ενορχηστρώνει τις επιπτώσεις των συνεπειών του έλεγχου, αποφασίζει κεκλισμένων των θυρών. H ευθύνη μετά καταμερίζεται σε άπαντες ως συνευθύνη.
Αυτή η τοίχιση, η πίσω από τον τοίχο προνόησης για ότι ανοργάνωτο, εμφανίζονταν στην
κοινότητα (ασθένεια, αντίσταση, φοροδιαφυγή, εγκληματικότητα, παραβατικότητα,
ασυνειδησία), ενορχηστρώθηκε προς όφελος
της εξουσίας που τη χρηματοδοτούσε. Όλος ο 18ος αιώνας με κορύφωση τον
20ο, λειτούργησε πάνω στον κόλαφο της καθυπόταξης και
περιορισμού του σώματος μέσω της βίας, του εγκλεισμού και της παραδειγματικής δημόσιας τιμωρίας. Η κοινωνία του έλεγχου
είχε ανατείλει. Σήμερα η δημοκρατική
εκδήλωση των έξεων και της σκέψης βοήθησε στην οργάνωση περιορισμών και
αυτοπεριορισμών. Γκέτο , φυλακές, mall,bulling
αποτελούν μερικές από τις διαχειρίσεις του άχρονου σώματος και σωματικού
χρόνου. Η περίκλειστη αρχιτεκτονική(φυλακές, σχολεία, νοσοκομεία ), η
στεγασμένη πλατεία(mall)
αξιοποιούν τον χρόνο εκφοράς του σώματος για εκπαίδευση, σωφρονισμό, κατανάλωση
και διασκέδαση, ώστε να είναι αποδοτική
μέσα από την οργανωμένη κατανομή του χώρου και την επεμβατικότητα στο χρόνο των
εκδηλωμένων. Η διαχείριση γίνεται με
τεχνικές έλεγχου και εποπτεύουσες
τεχνολογίες. Από το «θέατρο του κολασμού» φτάνουμε στο «θέατρο του
κελευστού» Ο κελευσμένος είναι ο
νεάνθρωπος που ιδιοθελώς εκδηλώνεται (εντοπισμένη παρουσία), και προσχωρεί σε
δομές φροντίδας με διαμεσολάβηση υποστηρικτική, δικαστική, ιατρική και
καταναλωτική. Η επιτήρηση γίνεται από απόσταση (διαδικτυακό αποτύπωμα) και η
έξη αναφύεται στα κοινωνικά δίκτυα ως προδήλωση . Η συναίνεση του κοινωνικού
σώματος είναι πιο εύκολη μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και η διασπορά της
επιτήρησης είναι παντού και πάντα.
Το Δρομοκαΐτειο είναι εκείνο το περίκλειστο ίδρυμα του 1887 που με συναίνεση αναλάμβανε την φροντίδα ασθενών συνήθως των «άλλων». Αυτό συνέβη μόλις εξαλείφθηκε ο κοινωνικός πρωτογονισμός του έλεγχου του θανάτου με την ταυτόχρονη άρνηση της διαχείρισης της ίδιας της ζωής (18ος αι.). Επίσης, τότε ο καταναλωτισμός ενέδρευε, είχε αναπτυχθεί η φορολόγηση της παραγωγής αντί της οργάνωσής της. Όταν οργανώθηκε η παραγωγή έπρεπε να καταναλωθεί. Σε αυτόν τον ελεγκτικό εκφυλισμό, το Δρομοκαΐτειο φαντάζει παράδεισος και ένας από τους ιδρυματισμένους, ο Ανδρέας, μαίνεται ως πόρτα στο ιδιότυπο κοτέτσι του, αποφασίζει, να ελέγχει την είσοδο στο κελί του. Ένα κελί με προκρούστειο κρεβάτι, με πιτυοκάμπτια τοιχία, με σκιρώνειο πάτωμα, αποτελούσε έναν εφιάλτη ζωής. Θέλησε να ελέγξει την τιμωρία, τον εκφοβισμό, την δολοφονία... Ο Ανδρέας κελεύει να είναι πόρτα στον αυτοπεριορισμό του, στον αυτό-εγκλεισμό του.
«Δεν
ήξερε, ( ίσως γιατί΄ είχε πάντα μίσος στα κλειδιά ) / πως το κλειδί της φυλακής
του καθένας το κρατάει στην τσέπη του, / και κάνει πως το ξεχνάει. Αυτό είναι η
φυλακή του.» Οι γυναίκες με τα αλογίσια μάτια-
Τάσος Λειβαδίτης
Έγκλειστοι όλων των κοινωνιών ενώθηκαν στο αλγοριθμικό δικτυακό κόσμο του 2022. Στην πανδημία του
2019 η συγκίνηση της ολικής ιατρικής
φροντίδας οδήγησε σε εφαρμογή χωρικών
και χρονικών περιορισμών. Η εμπειρία ήταν καθολική, φοβική και εύστοχα ομηρική.
Οι τοίχοι των σπιτιών πιτυοκάμφθηκαν , καναπέδες και κρεβάτια
“προκρούονταν” τους άεργους. Τα πατώματα όλων των κατοικιών γλιστρούσαν, ήταν ασταθή και στενωπά. Ο περιορισμός εκατομμυρίων ατόμων στο συνεχές του χώρου, ωρίμασε την εμπειρία της εφαρμογής εποπτείας κινούμενων ατόμων σε συνεχές περιβάλλον, στον ατέρμονο χώρο.
Ο Ανδρέας κάνει έναν
άθλο στο Δρομοκαΐτειο των πρώτων
δεκαετιών λειτουργίας του . Υποβαστάζει τον τοίχο της πόρτας για να βόσκουν τα
πετεινά του ουρανού ανεμπόδιστα στο δάπεδο του κελιού. Σκιερός καραγκιόζης στην
παράγκα της ζωής του οδηγεί : « Πού οδηγώντας / Πού οδηγώντας τα
λουλούδια / στη φθορά / ο άνθρωπος-πετεινός ανάβει / μόνος του καίει / καθώς
ορμάει απ’ το σκοτεινό του μέτωπο / η έκσταση / ουράνιο τόξο /μες στα μάτια του / κρύβει το αυριανό φοβερό
σκοτάδι/ γυρίζει μόνος μες στον κήπο των αστερισμών / μια ματωμένη πέτρα στον
εγκέφαλό του / κόκκινη αιχμή ρίχνει το ρίγος / στο χαρτί / βουίζοντας / με
δεμένα μάτια / χρυσός / άρρωστος πετεινός / έρχεται το τραγούδι » Σφραγίδα ή Η
όγδοη σελήνη (1964)Μ. Σαχτούρης
Κοντοσφύρης Χάρης , «Ανδρέας ο Μαινόμενος»,2022, Εικαστική εγκατάσταση: μεταβλητές διαστάσεις, σίδερο, πλαστικοποιημένο τσιμέντο, ευρεθέντα αντικείμενα , γαρμπίλι , αιθέρια έλαια, ήχος.
Μηχανογραφική σχεδίαση : Βασίλης Σέντζας.
Ζωγραφική αποκατάσταση : Χρύσα Διαμαντοπούλου
Αλληλεπίδραση Χάρης Κοντοσφύρης
Επιμέλεια Δημήτρης Τρίκας
Φλώρινα 15/9/2022
Το Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής: ιστορική πορεία του ιδρύματος και διαχρονική εξέλιξη των κύριων νοσογραφικών και ψυχοπαθολογικών εννοιών. Διατριβή εδώ
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΑΚΗΣ
ΤΟ ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ ΦΡΕΝΟΚΟΜΕΙΟ: 1887-1903
ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΕΝΟΣ ΙΔΡΥΜΑΤΙΚΟΥ ΘΕΣΜΟΥ
Το 1871 ο Χιώτης Ζώρζης Δρομοκαΐτης1 επιστρέφει στη γενέθλια γη. Λείπει σχεδόν πενήντα χρόνια, από το 1822, όταν στη σφαγή της Χίου θανατώθηκε ο έμπορος πατέρας του και εκείνος μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη για να πουληθεί ως δούλος. Σύντομα εξαγοράσθηκε από τους συγγενείς του και συνέχισε την πατρική δραστηριότητα. Πρώτα στη Βηρυτό, έπειτα στην Αλεξάνδρεια, στη Μασσαλία, τέλος στη Χίο. Ο «τελευταίος σταθμός» του Δρομοκαΐτη συνδέεται με την αρρώστια της γυναίκας του Ταρσής, η οποία σύντομα θα την οδηγήσει στο θάνατο. Θα την ακολουθήσει λίγα χρόνια αργότερα, αφού πρώτα, το 1880, συντάξει τη διαθήκη του2. Προνοεί σημαντικά κληροδοτήματα για το Αμαλιείο Ορφανοτροφείο, το νοσοκομείο της Χίου και άλλα φιλανθρωπικά καταστήματα της ιδιαίτερης πατρίδας του. Τα σημαντικότερα κληροδοτήματα καταλείπονται για την ενίσχυση του Γυμνασίου της Χίου (300.000 γαλλικά φράγκα) και τη σύσταση περισσότερα εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου