Στὴν ὕλη εἰσχώρησα ουρλιάζοντας[1].
Εικαστικό project για την
διαβατήρια τέλεση ενός θανατηφόρου ρίσκου, σε δύο πράξεις.
Πράξη πρώτη
Ουδείς ευτυχής
έχει διακόψει ευτυχία για να γράφει ποιήματα[2].
Ουδείς νεκρός
έχει διακόψει την θανάτια ζωή για να ξαναζήσει το υπόλοιπο της ζωής
του[3].
Το ανάθημα μπορεί να είναι μια μικρή όρθια
πέτρα, ένα αγκωνάρι ή μια πλάκα που σηματοδοτεί την ενθύμηση των νεκρών, στην
άκρη του μυαλού των ζωντανών. Μπορεί να είναι και ένα τάμα, μια εκπλήρωση, μια επιθυμία, ένα αναθημάτισμα υποσχετικό, ένα
ανιμιστικό στοιχείο, μια αφιέρωση. Το ομόριζο ανάθεμα είναι το αίτιο που πρέπει να ξορκιστεί στην
αμνησία του μυαλού, ένα πρόσωπο, ένα γεγονός, μια απειλή, το μιαρό, ο φόβος.
Οι διαβατήριες τελετουργίες κατανοούνται
ως σύνοδοι ακολουθιών που συνδέουν το πέρασμα από
μια κατάσταση, μια σφαίρα -κοινωνική, κοσμική, πνευματική, σωματική- στην άλλη.
Η μεθοριακότητά τους, ως αποχωρισμός, αλλά και ως ένταξη, ανασυντίθεται μέσα
από δρώμενα που συγκροτούνται κοινωνικά, ενοποιεί τον Χώρο και τον
Χρόνο και αναδεικνύει το προσπελάσιμο των ορίων, των συνόρων και των
μεταβατικών καταστάσεων. Η γέννηση, η εφηβεία, η μύηση, ο
αρραβώνας, ο γάμος, ο θάνατος και άλλες ατομικές ή ομαδικές μεταβάσεις και
αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων, όπως η ανάληψη αξιωμάτων, η μετεγκατάσταση, η
φιλοξενία αλλά και οι αλλαγές των εποχών, ο κύκλος του χρόνου και του βίου,
τελικά, ορίζονται από συγκεκριμένες τελετουργίες. Οι τελετουργικές δράσεις αποτυπώνονται
ως συνεκδοχές της ζωής και υποδηλώνουν την υποστασιακή δίψα της αλληλουχίας
ημών. Εκτυλίσσονται με τρόπο κανονιστικό κοινωνικά και οργανώνουν περιοδικότητες
για συνευρέσεις, συνακροάσεις και συσσωματώσεις[4].
Χορό της νύχι
ἂς ὦ φῶτα ἠχηρὰ[5].
Κατάρα κι
ανθοδέσμη θανάτου στο ιερατείο/που καταρτίζει η μέλισσα/την αχαΐρευτη σφήκα
περιφρονώντας[6].
Οι διαβατήριες
τελέσεις για το θάνατο είναι εξόδιες, δείχνουν την έξοδο, αλλά και μια είσοδο,
ταυτόχρονα. Ο τελετούμενος κι ο τελεστής ως ζων, εύθραυστο και διαρκώς μετακινούμενο και μεταβαλλόμενο ενσώματο
υποκείμενο, κατά τον van Gennep[7],
στους αποχαιρετισμούς του Θανάτου υπόκεινται σε μια μεθοριακότητα της
οριστικής(;) μετεγκατάστασης, με ρίσκο θανάσιμο, «βιώνουν» την
απένταξη από τον κόσμο των ζώντων και την εισχώρηση στους νεκρούς. Οι
διαβατήριες αυτές λειτουργίες προσεγγίζονται, τελικά, σαν κοινή, αναλογικά,
εμπειρία.
Η εικαστική
πλατφόρμα Μακρύ Όχημα επιχειρεί να
λειτουργήσει με ένα ανάθημα, σχηματοποιημένο σε πλωτό μέσο, που σε περνά στην όποια
«αντίπερα όχθη», αλλά και στον άλλο κόσμο. Το ανάθημα θα ξορκιστεί, με
αναθέματα ταγμένα. Τα μικρά τάματα θα αποτελούν μικρογλυπτά,
ζωγραφικές μινιατούρες, μικροσκοπικοί διάκοσμοι, QR-code,
συγκρατημένα με παραμάνες στο πλωτό. Αυτή η διαδικαστική εικαστική
ανάπτυξη θα συνδημιουργεί μια μεταβλητών διαστάσεων εγκατάσταση,
προσεγγίζοντας την μεταβατικότητα της κοινωνίας ως εν εξελίξει
δράμα, ως μια προσπελάσιμη αφύλακτη διάβαση προς μια άγνωστη
κατεύθυνση.
Καλούνται
καλλιτέχνες να στείλουν, μέχρι τις 15 Νοέμβριου, μικρογραφικά τους κατορθώματα,
για να αναρτηθούν στο πάνινο, πλωτό ανάθημα. Επίσης, θα έχουν τη δυνατότητα να
τα αναρτήσουν και οι ίδιοι τους, μετά την έναρξη της εκθεσιακής
δραστηριότητας, στο Λαογραφικό και
Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, ως μια δικιά τους διαβατήρια συνδήλωση,
υπερβαίνοντας τα όρια της τάξης και της σειροθέτησης που διέπουν τις
καθιερωμένες κοινωνικές σχέσεις και διαδικασίες αλλά και την εκθετική πρακτική ενός
μουσείου. Οι τελετουργίες διάβασης δεν αναπαριστούν απλά, συμβολίζουν ή
επικυρώνουν διαβάσεις, μέσα από την επιτέλεση και αυτό θα αποτελέσει την
καλλιτεχνική συμβολή του καθενός.
Α/ δηλώνουμε
συμμετοχή μέχρι τις 29 Οκτωβρίου.
Β / στέλνουμε
τα αναθέματα – τάματα, όσα θέλουμε στον αριθμό τις 15
Νοέμβριου .
Γ/ Σε περίπτωση
διαβατήριας παράδοσης στο μουσείο, δηλώνετε ημερομηνία άφιξης για την ανάρτηση
του μικροέργου/τάματος, στο πλωτό ανάθημα.
Πράξη Δεύτερη
Επιτελεστική,
βηματική δράση, στον άξονα του νυφιάτικου αποχαιρετισμού. Χορός με τη συνοδεία
δύο οργάνων, σε αργό μέλος. Παράλληλη, εικαστική παρέμβαση σε
μαντήλια. Τα ρούχα διπλωμένα εκτίθενται σε ενιαίο σύνολο,
με την ταυτόχρονη βιντεοκαταγραφή ή βιντεοπαρουσίαση του δρώμενου.
Α/ δηλώνουμε
συμμετοχή μέχρι τις 29 Οκτωβρίου για την εικαστική παρέμβαση στο
μαντήλι. Υλικό: λευκό πανί, διαστάσεων 50x50. Με παρέμβαση, επί το πλείστον, στη μια γωνιά, σε
βάθος 15 πόντων.
Β / στέλνουμε
τα αναθέματα μαντήλια ως τις 15
Νοέμβριου.
Γ/
Βιντεοκαταγραφή εκδήλωση ενδιαφέροντος.
Πληροφορίες και
ενημέρωση στον Χάρη Κοντοσφύρη, τηλ.: 6974066236.
Υστερόγραφο
[…]
Όσο αξίζει...
[…]
Απόψε πότισα τις ρίζες που ονειρεύτηκες
και τους καρπούς που εγκυμονούσε η τροχιά σου
κυρά, δε βρήκα μουσική που να σου άξιζε
πόνος στη γέννα προσκυνώ την αρχοντιά σου.
Θα χαραμίσω τη ζωή μου περιμένοντας
να ‘ναι πολύ αργά για να τη διορθώσω
και στα ρουθούνια του ουρανού θα μπω ουρλιάζοντας
τη μύτη του πριν ξεψυχήσω να ματώσω[8].
Ολοκλήρωση ανακοίνωσης πρόσκλησης για την συμμετοχή
στο Balkan Art Festival της
εικαστικής πλατφόρμας Μακρύ Όχημα, με την
αλληλεπιδραστική συνέργεια των Χάρη Κοντοσφύρη και Βασίλη Καβουρίδη.
[1]
Καρούζος, Ν. (1980). Στὴν ὕλη εἰσχώρησα οὐρλιάζοντας. Ο ζήλος του μη-σχετικού με παροράματα. Αθήνα: Πολυπλάνο.
[2]
Προβατάς, Ν. (2015). Η ευτυχία δεν βγάζει ποίηση. Το Βήμα (27/9).
[3]
Στιγμιαίος αυτοσχεδιασμός του Σηράχ Σοβσέλ, στη Βόρεια Νήσο της Σοϊεγόσεμ Θάλασσας
(21/10/2020).
[4]
Van Gennep, A. (2016). Τελετουργίες διάβασης. Συστηματική μελέτη των τελετών. Θ.
Παραδέλλης (μτφρ.). Αθήνα: Ηριδανός.
[5]
Καρούζος, Ν. (1969). Ποίημα στο μαγνητόφωνο. Πενθήματα. Αθήνα. (περιλαμβάνεται στην συγκεντρωτική έκδοση Νίκος Καρούζος - Τα ποιήματα Α΄ (1961-1978).
(1993). Αθήνα: Ίκαρος.
[6]
Καρούζος, Ν. (1979). Οι πιο μπροστινές αλήθειες. Δυνατότητες και χρήσεις ομιλίας. Αθήνα: Ερατώ.
[7]
Van Gennep, A. (2016). ό.π.
[8]
Θηβαίος, Χ. (Συνθέτης & Στιχουργός). (2000). Γυναίκα [τραγούδι]. Είμαι αυτό που κυνηγάω [Μουσικό άλμπουμ].
Αθήνα: LEGEND - MODERN TIMES.