Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018

Εκπαιδευτική Εκδρομή στα Γιάννενα σε πολύ ενδιαφέροντα μουσεία. Αγάπη Μαντζιώρη








Το Σάββατο στις 17 Νοεμβρίου, το εργαστήρι γλυπτικής του Τ.Ε.Ε.Τ. πραγματοποιήσε εκπαιδευτική εκδρομή στα Γιάννενα. Η εκδρομή αποτέλεσε πρωτοβουλία του καθηγητή γλυπτικής κ. Έκτορα Παπαδάκη, τον συντονισμό της οποίας ανέλαβε επιτυχώς η τριτοετής φοιτήτρια με κατεύθυνση την γλυπτική, κ. Νέλα Κωνσταντίνου. Επίσης, συμμετείχε ο καθηγητής διακοσμητικής κ. Φίλιππος Καλαμάρας. Στην πολύ ενδιαφέρουσα εκδρομή έλαβαν μέρος φοιτητες από όλες τις κατευθύνσεις.
Το πούλμαν αναχώρησε στις 7.20 για Γιάννενα και επέστρεψε στην Φλώρινα στις 21.00. Περιελάμβανε τις εξής δραστηριότητες: 
Επίσκεψη στο Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Κέρινων Ομοιομάτων Παύλου Βρέλλη, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Θεόδωρου Παπαγιάννη, στο Βυζαντινό Μουσείο και στο Μουσείο Αργυροτεχνίας. 


  • Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Κέρινων Ομοιωμάτων Παύλου Βρέλλη


Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Παύλου Βρέλλη

Ο Παύλος Βρέλλης γεννήθηκε το 1923 και απεβίωσε το 2010. Το 1945 σπούδασε στην Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία και το 1949 ξεκίνησε να φοιτά στην Α.Σ.Κ.Τ. Αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του λόγω του Εμφυλίου Πολέμου και τις ολοκλήρωσε το 1954. Δάσκαλος του στην γλυπτική υπήρξε ο Μιχάλης Τόμπρος. 

Είναι αξιοσημείωτο πως σε προχωρημένη ηλικία, εξήντα ετών, δημιούργησε τον Φεβρουάριο του
1983 το Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Κέρινων Ομοιωμάτων. Το μουσείο με τα εντυπωσιακά εκθέματα βρίσκεται στο Μπιζάνι Ιωαννίνων σε μια έκταση δεκαεπτά στρωμάτων. Αναφέρεται στην Προεπανάσταση, στην Επανάσταση του 1821 και στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Επίσης, γίνεται μνεία στο Βυζάντιο και στην Αρχαία Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η θεματική των κέρινων ομοιωμάτων είναι η ακόλουθη:

Κρυφό Σχολειό
1. Κρυφό Σχολειό, 2. Διονύσιος ο Φιλόσοφος, 3. Ηπειρώτες Ευεργέτες: Σίμων Σίνας, Γεώργιος Αβέρωφ, Κωνσταντίνος Ζάππας. 4. Δάσκαλοι του Γένους: Κοσμάς Μπαλάνος. 5. Φιλική Εταιρεία: Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθος. 6. Κατσαντώνης. 7. Ο Σκλαβωμένος ελληνισμός στις φυλακές: Ρήγας Βελεστινλής. 8. Η Ανατίναξη στο Κούγκι. 9. Κοσμάς ο Αιτωλός. 10. Κλέφτες και Αρματωλοί, 11. Η Σφαγή του Αλή Πασά, 12. Κυρά Βασιλική, 13. Ιωάννης Μακρυγιάννης, 14. Πολεμιστές του 1821: Νικηταράς Σταματελόπουλος, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Κωνσταντίνος Κανάρης, 15. Ο Κολοκοτρώνης στην φυλακή του Ναυπλίου, 16. Μακεδονικός αγώνας, Παύλος Μελάς, 17. Το Στρατηγείο του 1940 στην σπηλιά του Καλπακίου, 18. Γράμμα από το αλβανικό μέτωπο, 19. Γυναίκα της Πίνδου, 20. Παρατηρητήριο-Ορεινό πυροβολικό, 21. Ορεινό χειρουργείο-Ρούπελ, 22. Μάχη της Κρήτης, 23. Κυρά της Ρω, 24. Γερμανικοί φούρνοι, 25. Κύπρος, 26. Μικρά Ασία.

Ο Βρέλλης έχοντας τεχνογνωσία, αλλά και πάθος τόσο για την τέχνη του, όσο και για την πατρίδα, δημιούργησε ολοζώντανα κέρινα ομοιώματα των ηρώων του. Εξερευνόντας ο επισκέπτης τον χώρο, μένει έκπληκτος καθώς αντικρίζει αληθοφανείς ανθρώπινες μορφές που πάλλονται από ενέργεια. Η τόσο ισχυρή εντύπωση προκαλείται όχι μόνο λόγω της περίτεχνης κατασκευής του κάθε κέρινου γλυπτού, αλλά και λόγω της έξυπνης σύνθεσης με την παρουσίαση ομάδας ηρώων σε διαφορετικά επίπεδα. Η αλληλεπίδραση είναι πολύ ισχυρή. Ένας τεχνιτός κόσμος, που ωστόσο πείθει πως είναι αληθινός. Κάποιες μάλιστα μορφές είναι κρυμμένες πίσω από βράχια ή κρέμονται από αυτά. Με αυτό τον τρόπο επιτείνεται η δραματική ένταση και ο επισκέπτης αισθάνεται πως αποτελεί μέρος αυτού του κόσμου. Οι διαφορετικές εποχές συνδέονται μεταξύ τους αρμονικά και ο άνθρωπος του τώρα μεταφέρεται με έναν μαγικό τρόπο στο τότε, συμπάσχοντας με ήρωες, όπως τους ματωμένους πολεμιστές. Στην εξέλιξη της κάθε τραγικής ιστορίας προσδοκά και αυτός την κάθαρση.

Στην απαγορευμένη εκπαίδευση για μεγάλο χρονικό διάστημα της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας, υπήρξε σθεναρή αντίσταση, με εκπροσώπους της εκκλησίας να παίρνουν τον ρόλο του δασκάλου. Σε αυτό το γεγονός αναφέρεται ο Βρέλλης με την σύνθεση του "Κρυφό Σχολειό". Έμφαση δίνεται στον ιερέα-δάσκαλο μιας ομάδας παιδιών, με την τοποθέτηση του στην κορυφή ενός νοητού τριγώνου και την εκφραστική κίνηση των χεριών του. Η όψη των παιδιών αποκτά δραματικότητα καθώς φωτίζονται τοπικά στο πρόσωπο. Επίσης, στην εντύπωση αυτή συντελεί και το γεγονός ότι κανένα δεν κοιτάζει τον θεατή, αλλά φαίνεται και τα τέσσερα να κοιτάζουν το κενό, παραδομένα στις σκέψεις τους. Αντιθέτως, ο ιερέας ως φορέας της γνώσης, τοποθετημένος μετωπικά μοιάζει να κοιτάζει προς τον θεατή σαν να περνάει το μήνυμα πως με την ευλογία του Θεού, αυτό το έθνος θα σωθεί από την αμάθια, έχοντας ως όπλο του, εκτός από γενναίους πολεμιστές και την μόρφωση. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συνθετικά είναι και η τοποθέτηση του τέταρτου αγοριού στην άκρη, δίπλα στην ορθάνοιχτη πύλη που φωτιζεται από ένα μυστηριώδες μπλε φως. Έτσι, ο επισκέπτης ύστερα από την πρώτη ανάγνωση του ιερέα και των παιδιών που τον περιστοιχίζουν, έρχεται σε μια δεύτερη ανάγνωση του παιδιού που βρίσκεται μοναχό του με την πλάτη ακουμπισμένη στον τοίχο δίπλα στην πόρτα, κάνοντας την σύνθεση ακόμα πιο σύνθετη και ενδιαφέρουσα.  
Στρατηγείο του 1940-Σπήλαιο του Καλπακίου

Την προσοχή μεταξύ άλλων τραβά και ο Έλληνας στρατιώτης που φυλάει το Σπήλαιο Καλπακίου, προκειμένου να μπορούν τα μέλη του στρατηγείου να οργανώσουν τα πολεμικά τους σχέδια και να πάρουν αποφάσεις. Ενώ ο ίδιος είναι κατώτερος ιεραρχικά, προσελκύει το βλέμμα του θεατή καθώς όχι μόνο βρίσκεται σε πρώτο επίπεδο σε σχέση με τους ανωτέρους του, αλλά μοιάζει να είναι φορτισμένος με ενέργεια. Ενώ βρίσκεται σε στάση, τα υγρά του μάτια σε συνδυασμό με την σθεναρή του παρουσία, τραβάνε σαν μαγνήτες τον επισκέπτη. Με την τοποθέτηση όλων των μορφών καθ' αυτόν τον τρόπο δίνεται η αίσθηση του βάθους.

Την ανάσα κόβει η έκφραση του προσώπου του τουρκαλβανού που τον έχουν σφάξει ως το οστό του ταρσού, του δεξιού του ποδιού. Έκδηλος ο αδάστακτος πόνος του στην σύνθεση του Βρελλή "Η Σφαγή του Αλή Πασά". Χαρακτηριστικά είναι τα γουρλωμένα μάτια του, το ορθάνοιχτο στόμα του, καθώς και οι τεταμένοι μυς του λαιμού του. Στο σιωπηλό εκθεσιακό χώρο του μουσείου, ο ίδιος κραυγάζει τόσο σπαρακτικά που αυτή η κραυγή του δεν μπορεί να αφήσει ασυγκίνητο τον επισκέπτη, που συνειδητοποιεί πως ο ανθρώπινος πόνος είναι κοινός, ανεξαρτήτως εθνότητας και θρησκείας.


Λεπτομέρεια από την Σφαγή του Σουλτάνου
Σφαγή του Σουλτάνου









Εκτός από την δυνατή έκφραση του, το βλέμμα του θεατή στρέφεται κυρίως σε αυτόν χάρη στην φωτεινή πηγή που έρχεται από την καμάρα με την σκιά του στο τοίχωμα της, καθώς και στο ότι η μορφή του βρίσκεται δίπλα στον κάθετο κίονα που κατά κάποιο τρόπο τον πλαισιώνει. Έτσι ενώ στο πρώτο επίπεδο βρίσκεται μια γυναικεία μορφή, η ματιά του θεατή αφού την παρατηρήσει, παραμένει αρκετή ώρα στον πληγωμένο τουρκαλβανό και έπειτα περιπλανιέται για να ανακαλύψει σταδιακά και τις υπόλοιπες, άκρως ενδιαφέρουσες μορφές. Το ζευγάρι των αντρών πίσω δεξιά από την κοπέλα, τους απομακρυσμένους άντρες στο βάθος, καθώς και τις γεμάτες τραγικότητα μορφές που κοίτονται νεκρές στο ανώτερο επίπεδο. Η μια μάλιστα κρέμεται από το ξύλινο εξώστη γεμάτη φυσικότητα. 

Το φωτογραφικό υλικό έχει συγκεντρωθεί από τον χώρο του διαδικτύου, καθώς δεν επιτρέπονταν στο μουσείο η φωτογράφιση με κανένα τρόπο. Έτσι παρόλο που οι φωτογραφίες είναι καθαρές, δεν αναδεικνύεται η δυναμική της σύνθεσης του χώρου, η οποία είναι πρααγματικά εντυπωσιακή. 

Αξίζει κανείς να επισκεπτεί το συγκεκριμένο μουσείο καθώς έχει την μοναδική ευκαιρία να θαυμάσει ολοζώντανα κέρινα ομοιώματα, τόσο μεμονομένα όσο και σε αλληλεπίδραση μεταξύ τους, αλλά και να έλθει σε επαφή με την ελληνική ιστορία με βιωματικό τρόπο.

  • Υπαίθρια γλυπτά συμποσίων γλυπτικής

Αποχωρίζοντας το ιστορικό χωριό Μπιζάνι, φτάσαμε σε ένα άλλο όμορφο χωριό των Ιωαννίνων, το Ελληνικό, προκειμένου να επισκεφτούμε τα υπαίθρια γλυπτά, την Μονή Τσούκας και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Θεόδωρου Παπαγιάννη. Μόλις φτάσαμε στο χωριό μας υποδέχθηκε ο σπουδαίος αυτός γλύπτης, αλλά και πολύ απλός άνθρωπος. Αρχικά μας ξενάγησε στον υπαίθριο χώρο που εκθέτονται γλυπτά στα πλαίσια των εννέα συμποσίων που έχουν μέχρι στιγμής πραγματωθεί. Γλυπτά από διάφορους καλλιτέχνες όπως τον ίδιο, τον Έκτορα Παπαδάκη, τον Λεωνίδα Χαλεπά και τον Γιώργο Σταματόπουλο. Τα έργα αυτά εκτείνονται σε μεγάλη έκταση, αλληλεπιδρώντας με τη φύση και καταλήγουν μέχρι και τον χώρο κοντά στο Δημοτικό Σχολείο όπου στεγάζεται το Μουσείο Παπαγιάννη. Ο κ.Παπαγιάννης μας έδωσε πρόθυμα πληροφορίες τόσο για τα δικά του υπαίθρια γλυπτά, όσο και των άλλων καλλιτεχνών.


Θεόδωρος Παπαγιάννης. Υπαίθρια γλυπτά





Έργο Θεόδωρου Παπαγιάννη



Είναι άξιο αναφοράς πως ο ίδιος όντας οικολογικά ευαισθητοποιημένος, όπως μας ανέφερε έχει δημιουργήσει αρκετά έργα από ανακυκλώσιμα υλικά. Θεωρεί ως μεγαλύτερο κίνδυνο για τον άνθρωπο την μόλυνση του περιβάλλοντος και αυτή του η ανησυχία φαίνεται τόσο σε έργα του ίδιου, όσο και σε συλλογική δουλειά ομάδας καλλιτεχνών.


Φωτογραφία από Αντωνία Φλέγγα: Οικολογικό φιδάκι



Φωτογραφία από Αντωνία Φλέγγα. Υπαίθρια γλυπτά



Φωτογραφία από Αντωνία Φλέγγα: Υπαίθρια γλυπτά 

  • Ιερά Μονή Παναγίας Τσούκας

Στη συνέχεια ο ακούραστος γλύπτης και πρώην καθηγητής της Α.Σ.Κ.Τ., επιβιβάστηκε μαζί μας στο πούλμαν, φανερώνοντας μας και άλλα πολύ ενδιαφέροντα υπαίθρια γλυπτά που συναντούσαμε καθ οδόν για το υπέροχης αρχιτεκτονικής μοναστήρι της Παναγίας Τσούκας.


Θεόδωρος Παπαγιάννης και Έκτορας Παπαδάκης
Αξιοσημείωτο είναι πως η μονή αυτή χτίστηκε το 1110 από τον αυτοκράτορα Ισαάκιο Άγγελο, είναι ανδρική και βρίσκεται σε υψόμετρο 760 μέτρων. Ονομάστηκε Τσούκα, καθώς στα βλάχικα η λέξη " Τσιούκα Ανάλτα" σημαίνει ψηλή κορφή. Από το σημείο που έχει οικοδομηθεί, μπορεί ο επισκέπτης να ατενίσει την υπέροχη χαράδρα του Αράχθου. Αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα και σημαντικά μοναστήρια της Ηπέιρου. Καταστράφηκε το 1736 και ανακαινίστηκε το 1779. Στο εσωτερικό της βρίσκονται πολύ παλιές και ενδιαφέρουσες αγιογραφίες, μεταξύ των οποίων αυτή του ξυλόγλυπτου τέμπλου της Παναγίας. Το μοναστήρι εξωτερικά αποτελείται από συγκρότημα το οποίο μοιάζει με φρούριο, καθώς περιβάλλεται από ψηλό τοίχο και διόροφα κτίρια κελιών. Εντυπωσιακό είναι το καθολικό που

Καθολικό Μονής Τσούκας
Θ. Παπαγιάννης- εσωτερικό μονής
βρίσκεται στο κέντρο του χώρου και χρονολογείται πιθανότατα στα τέλη του 17ου αιώνα. Αναφορικά με την αρχιτεκτονική του ναού, είναι ναός μονόχωρος, σταυροειδής εγγεγραμμένος και στην είσοδο του σχηματίζεται προστώο με δύο κίονες. Είναι χτισμένος με λευκούς πελεκητούς λήθους. Κοντά στην είσοδο της Μονής υπάρχει παρεκκλήσι της Παναγίας. Η μονή γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου με πανηγύρι                                                                                                           .

Αποχαιρετώντας το υπέροχο μοναστήρι, επισκεφτήκαμε το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του κ. Θεόδωρου Παπαγιάννη.
Ο ίδιος από την στιγμή που φτάσαμε στο χωριό του το Ελληνικό ήταν διαρκώς μαζί μας, μοιράζοντας απλόχερα τις γνώσεις του και επιδιώκοντας τον εποικοδομητικό διάλογο.





  • Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεόδωρου Παπαγιάννη




Γλυπτική σύνθεση Θ. Παπαγιάννη 


Νέλα Κωνσταντίνου, λεπτομέρεια γλυπτού Θ. Παπαγιάννη

Κοντά στην είσοδο του μουσείου βρίσκεται μια γλυπτική σύνθεση του κ. Παπαγιάννη, με τους κύκλους που παραπέμπουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στην γλυπτική του αυτή σύνθεση αναγράφεται και το Μουσείο του. Οι μορφές που αναπαρίστανται είναι παρμένες από την καθημερινότητα της αγροτικής ζωής. Απλοί κατά κύριο λόγο άνθρωποι και όχι διακεκριμένοι αθλητές. Γιατί όπως ο ίδιος μας ανέφερε αυτοί οι άνθρωποι κάνουν τον δικό τους αγώνα για την επιβίωση. Θέλησε έτσι με αυτό τον τρόπο να τους τιμήσει, αλλά και να κάνει αναφορά στην παράδοση του τόπου του.

Αίθουσα με τάξη σχολείου

Στο εσωτερικό του μουσείου ο καλλιτέχνης μας ξενάγησε στα αναρίθμητα και ποικιλόμορφα εκθέματα του. Κάθε αίθουσα ενώ έχει διαφορετική θεματική, ωστόσο όλες συνδέονται μεταξύ τους. Συναισθηματικά φορτισμένη εκείνη η τάξη του σχολείου όπου στα υπάρχοντα θρανία τοποθέτησε τα γλυπτά "μαθητές" του και τον ΄περήφανο δάσκαλο που σε πολύ δύσκολες συνθήκες επιτελούσε λειτούργημα. Παρατηρώντας τις μορφές των παιδιών, το καθένα έχει και διαφορετική έκφραση, ενώ στο βάθος διακρίνονται τα πρόσωπα σπουδάιων παιδαγωγών. Ο ρόλος τους εκεί όπως ο κ.Παπαγιάννης ανέφερε, είναι να επιβλέπουν τον δάσκαλο, τον κάθε παιδαγωγό για το αν επιτελεί σωστά το έργο του. Παιδαγωγοί όπως ο Πεσταλόζι που έγραψαν την δική τους ιστορία στην παιδαγωγική επιστήμη και συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην εξέλιξη της.


Μαθητές της τάξης, παιδαγωγοί
Ο δάσκαλος της τάξης























Αίθουσα με γλυπτά για το Πολυτεχνείο
Αίθουσα με γλυπτά για το Πολυτεχνείο

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι και η αίθουσα όπου ο κ.Παπαγιάννης κάνει αναφορά στο λυπηρό γεγονός του εμπρησμού του Πολυτεχνείου. Στο σημείο αυτό βλέπουμε πως συνδέεται θεματικά η τάξη του σχολείου με τον χώρο του Πολυτεχνείου, έχοντας και οι δύο ως κοινό παρανομαστή την εκπαίδευση. Ωστόσο τα γλυπτά στον δεύτερο χώρο είναι εντελώς διαφορετικά από άποψη μορφής, αλλά και κατασκευής.
Έτσι φέροντας η κάθε ομάδα τα δικά της χαρακτηριστικά, ωστόσο όλα μαζί αποτελούν άρρηκτη ενότητα. Αξίζει να λεχθεί πως τα γλυπτά για τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο είναι φτιαγμένα από διάφορα ευτελή υλικά που βρήκε ο ίδιος ο καλλιτέχνης στον κατεστραμένο χώρο και τους έδωσε πνοή μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας.



Φωτογραφία από Α.Φλέγγα. Σύνθεση για το ψωμί
Επίσης, σε μια άλλη αίθουσα αναφέρεται στο ψωμί ως σύμβολο επιβίωσης μιας ολόκληρης γενιάς. Αναφέρει χαρακτηριστικά πως στον τόπο του την Ήπειρο, θεωρούσαν τον άρτο ως κάτι ιερό και μάλιστα η γενιά της μητέρας του, ότι ορκίζονταν στο ψωμί όταν ήθελε να γίνει πιστευτή σε κάτι, σαν να ήταν ανώτερο και από θεό. Εύλογα υπήρξε τέτοια αντιμετώπιση καθώς η εξασφάλιση του φαγητού δεν ήταν δεδομένη σε εποχή πολέμων και οικονομικής ανέχειας. Με γνώμονα αυτό το σκεπτικό και θέλοντας να του προσδώσει ιερότητα, δημιουργεί μια ολόκληρη σύνθεση για το ψωμί και την αξία του. Έτσι στην μια πλευρά της αίθουσας έχει τοποθετήσει ένα όρθιο ξύλινο ταμπλό σαν να πρόκειται για σώμα γυναίκας, αλλά και τραπέζι ταυτόχρονα. Το ταμπλό αυτό εξανθρωπίζεται με το γυναικείο κεφάλι με το χαρακτηριστικό μαντήλι.  Η γυναίκα μάνα και η γυναίκα σύντροφος είναι αυτές που μετουσιώνουν το άνοστο ζυμάρι σε τροφή και έτσι διατηρούν τα μέλη της οικογένειας στη ζωή. Αυτές φέρνουν ζεστασιά στο κάθε σπίτι με την φροντίδα τους. Δουλεύουν σκληρά στα χωράφια μαζί με τους άντρες για να μαζέψουν το σιτάρι. Δηλωτικά αυτής της συνθήκης είναι τα σακιά αριστερά και δεξιά της μορφής που περιγράφηκε και στη μέση μπροστά τους, οι φραντζόλες ψωμί σαν το τελικό αποτέλεσμα μετά από πολύ μόχθο.

Σύνθεση για ψωμί
Όλα αυτά τα στοιχεία πλαισιώνονται από δύο μεγάλους ξύλινους σταυρούς, κάνοντας έτσι φανερή την αντίληψη της ιερότητας του άρτου.
Επιπλέον, έχουν και μια επιπλέον σημασία: Παρατηρώντας τους κανείς αντιλαμβάνεται πως πρόκειται για ανθρωπόμορφους σταυρούς, αφού στο εσωτερικό του πάνω μέρους του σταυρού υπάρχουν μορφές. Τα συγεκριμένα γλυπτά είχαν εκτεθεί και στην έκθεση που είχε πραγματοποιήσει ο καλλιτέχνης για τον εμπρησμό του Πολυτεχνείου. Έτσι έρχεται να τοποθετήσει κάποια από αυτά στην αίθουσα με τα ψωμιά για να δείξει  τον παραλογισμό, όπου ενώ μια γενιά αγωνίζεται σκληρά τόσο για την επιβίωση, όσο και για την στοιχειώδη μόρφωση, όταν αυτή η προσδωκόμενη κατάσταση δείχνει να έχει παγιωθεί, μια νεότερη γενιά έρχεται και καίει το ίδιο το Πολυτεχνείο. Έργα από αποκαϊδια από τα τότε λυπηρά γεγονότα του Πολυτεχνείου, ποικίλα υλικά όπως τα τεράστια καρφιά μπηγμένα στους σταυρούς, σαν μια μορφή προδοσίας στην ίδια την πατρίδα.
 Στο κέντρο περίπου της αίθουσας κρέμεται με χοντρή αλυσίδα μια μεγάλων διαστάσεων γάστρα, δηλωτική της παράδοσης, αλλά και της αναγκαιότητας του ψωμιού, επιτείνοντας λόγω του μεγέθους και της κεντρικής τοποθέτησης στο χώρο την αίσθηση της ιερότητας ακόμα και του σκεύους χάρη στο οποίο το ζυμάρι μετατρέπεται σε αχνιστό ψωμί.


Σύνθεση με ψωμί-γάστρα


Προτομή Σεφέρη



Προτομή Κατράκη
Οι υπόλοιποι χώροι της ίδιας αίθουσας αξιοποιούνται από τον κύριο Παπαγιάννη με διάφορες ενδιαφέρουσες μορφές, όπως προτομές σημαντικών προσωπικοτήτων του πολιτισμού. Και στο σημείο αυτό η νοηματική σύνδεση είναι σαφής. Κάποιοι υπηρέτησαν την παιδεία, κάποιοι άλλοι ρίσκαραν ακόμα και την ζωή τους γι' αυτή, όπως ήταν οι αγωνιστές του Πολυτεχνείου, ενώ άλλοι δεν την σεβάστηκαν, καίγοντας αυτή την τόσο σημαντική εστία πολιτισμού. Έτσι δημιουργεί προτομές διαφόρων φορέων του πολιτισμού, όπως αυτή του Σεφέρη από την ποίηση και του Κατράκη από την υποκριτική.



Αίθουσα για τους μετανάστες


Ένα άλλο θέμα που αγγίζει τον κ. Παπαγιάννη είναι το προσφυγικό και μεταναστευτικό. Κατά την ξενάγηση του αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στον αγώνα που δίνουν αυτοί οι άνθρωποι. Να λείπουν χρόνια από την πατρίδα τους και εργαζόμενοι σκληρά με προσωπικές στερήσεις, να συγκεντρώνουν χρήματα για την οικογένεια τους. Πως έτσι καταφέρνουν και σπουδάζουν τα παιδιά τους, που τα ίδια στη συνέχεια συνεισφέρουν με τις γνώσεις τους στην κοινωνία. Στη βαλίτσα στην οποία αναγράφονται διάφορες πληροφορίες, θέλησε να δώσει εννοιολογικό χαρακτήρα όπως ανέφερε με χροιά αστεϊσμού.

Η συνάντηση με τον κ. Παπαγιάννη υπήρξε πολύτιμη, καθώς με την παρουσία του ζωντάνεψε ακόμα περισσότερο έναν χώρο με πλούσια, πολύ ενδιαφέροντα εκθέματα, τα οποία ενώ διαφέρουν από πλευράς υλικών και τεχνοτροπίας, ωστόσο αποτελούν μεταξύ τους μια ισχυρή ενότητα.

Το τμήμα γλυπτικής με πρωτοβουλία του καθηγητή κ.Παπαδάκη του χάρισε δύο γλυπτικά έργα από δουλειά του εργαστηρίου, προκειμένου να τον τιμήσει και να τον ευχαριστήσει για την τόσο σημαντική συνάντηση. Έπειτα κατά την αποχώρηση από το Μουσείο του, ο ίδιος μας συντρόφεψε σε ταβέρνα της περιοχής. Χαρακτηριστικό της πίστης του στους νέους φοιτητές είναι ότι διαρκώς επιζητούσε την επικοινωνία, προκαλώντας μας ακόμα και να διαφωνήσουμε στο έργο του. Ακόμα και κατά την διάρκεια του φαγητού σε στιγμές χαλάρωσης, εκείνος επιθυμούσε διακαώς τον διάλογο. Μια ανήσυχη προσωπικότητα που κατά πως φαίνεται τον ενδιαφέρει πολύ "ο επωασμός υγειών αβγών" στην κοινωνία του μέλλοντος.

Κλίμακα προς έξοδο μουσείου



Εν συνεχεία, στον λιγοστό χρόνο που είχαμε στην διάθεση μας, κάποιοι επέλεξαν να ξεκουραστούν σε καφέ των γραφικών Ιωαννίνων και κάποιοι άλλοι να επισκεφτούν το Βυζαντινό Μουσείο και το Μουσείο Αργυροτεχνίας στο κάστρο της πόλης.

Βυζαντινό Μουσείο
Φετιχέ Τζαμί, Βυζαντινό Μουσείο
Το Βυζαντινό μουσείο αποτελείται από επτά αίθουσες όπου εκτίθενται γλυπτά, νομίσματα, κεραμικά, αποτοιχισμένες τοιχογραφίες, εικόνες και κειμήλια της Ηπείρου.
Όπως μας ανέφερε ο πολύ πρόθυμος ξεναγός, υπάρχουν σπάνιες εικόνες και μας παρουσίασε τα χαρακτηριστικά μοναδικότητας της καθεμίας.
Ενδεικτικά ανέφερε την εικόνα που αναπαριστά τον Ιούδα με φωτοστέφανο. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι ο Ιούδας προτού προδώσει τον Χριστό, αποτελούσε τον καλύτερο του φίλο.

Στο μουσείο αργυροτεχνίας προβάλλεται η ηπειρώτικη αργυροτεχνία που αναφέρεται κατά βάση στην μεταβυζαντινή περίοδο.
Οι εκθεσιακοί χώροι βρίσκονται στα δύο επίπεδα του προμαχώνα. Στο πρώτο γίνεται αναφορά στην ιστορία και τεχνολογία της αργυροτεχνίας της Ηπείρου. Στο δεύτερο, στην ηπειρώτικη αργυροχρυσοχοϊα, από τον 18ο αιώνα, έως τον 20ο αιώνα. Επίσης, γίνεται αναφορά και στην σύγχρονη αργυροτεχνία. Αποτελούν όλα κομψοτεχνήματα με περίτεχνες λεπτομέρειες. Το συγκεκριμένο μουσείο ανήκει στον πολιτιστικό ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς.
Εικόνα που αναπαριστά τον Χριστό με τον Ιούδα 

Κοσμήματα του μουσείου αργυροτεχνίας














Αξίζει να λεχθεί πως στον χώρο του κάστρου λαμβάνει χώρα και μια ενδιαφέρουσα έκθεση του ιταλού εικαστικού Beppe Labianca, με θέμα "Μεσόγειος-Ταξίδια και αναμνήσεις". Η έκθεση αναπτύσσεται στο Φετιχέ Τζαμί, στο Βυζαντινό Μουσείο, στο Θησαυροφυλάκιο και το Μουσείο Αργυροτεχνίας και θίγει με έξυπνο, ευρηματικό τρόπο τρείς καταστάσεις:
Η πρώτη το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα, η δεύτερη την υπέρβαση της πραγματικότητας, τα άλματα φαντασίας στον 21ο αιώνα, και η τρίτη αλληγορικές και ονειρικές μεταπτώσεις. Τα έργα του καλλιτέχνη είναι πρωτότυπα, καθώς σε φυσικό μέγεθος ανθρώπινης μορφής με λεπτά φύλλα οξειδωμένου σιδήρου αποδίδει παραλλαγές ανθρώπινων μορφών από τους πίνακες ζωγραφικής της Labianca.




Έργο του Beppe Labianca
.

Έργο του Beppe Labianca






Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Παπαδάκη και όλους όσους συνέβαλαν αυτή η εκπαιδευτική εκδρομή να αποτελέσει αξέχαστη εμπειρία και θα χαρούμε να υπάρξει συνέχεια. Τα εργαστήρια του Τ.Ε.Ε.Τ να έχουν κοινές δράσεις και να αλληλεπιδρούν, καθώς είναι ενδιαφέρουσα και η διαφορετική φωνή .
Το μονοπάτι για την γνώση δεν έχει όρια. 




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου