Χαρακτική με "Άνοιξη" από τα Δημοτικά Τραγούδια ViewCAD Χαράζοντας τα της Αντρομάνας : Το σώμα της υποχθόνιας νύφης

Το ΚΕΝΤΡΟ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ-PANDOLFINI & ΣΙΑΤΕΡΛΗ Α.Μ.Κ.Ε. σας προσκαλεί στον χώρο τέχνης ETCH INK την ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 13ΜΑΡΤΙΟΥ 2020 στην έκθεση :

Χαρακτική με "Άνοιξη" από τα Δημοτικά Τραγούδια

Επίσημη προσκεκλημένη εκθέτρια   ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ

Εκθέτουν οι:
ΣΤΕΛΛΑ ΒΑΡΔΑΚΗ, ΤΑΝΙΑ ΔΡΟΓΩΣΗ, ΜΙΝΑ ΚΟΥΖΟΥΝΗ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΡΑΣΤΕΡΓΙΟΥ, ΓΙΩΤΑ ΚΑΡΒΟΥΝΙΑΡΗ, ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΟΛΩΝΙΑ, PINO PANDOFLINI, ΚΙΚΗ ΣΤΟΥΜΠΟΥ, ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΓΚΑΡΗ και η Συνεργατική Πλατφόρμα ViewCAD: Κυριακή Αϊδινλή, Νικόλαος Ευκολίδης, Χάρη Κοντοσφύρη, Παναγιώτης Κυράτσης, Αθανάσιος Μανάβης, Πρόδρομος Μηνάογλου, Σοφία Παπαδοπούλου, Βασίλης Σέντζας, Λάζαρος Φιρτικιάδης, του Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας.




Σήμερα Δέσπω μ’ Πασχαλιά, σήμερα ’ν’ άσπρη μέρα, βγήκαν οι νύφες στο χορό, κοράσια στο σεργιάν’ και συ Δέσπω μ’ δε φαίνεσαι μές στον απάνω κόσμο……..

Άνοιξη, η εποχή των μεγάλων εκκαθαρίσεων της φύσης, με τελετουργίες και έθιμα από τα βάθη του χρόνου όπου συμμετέχουν, Θεοί, Νύμφες, ‘Άνθρωποι, Φωτιές, Νερά, Πουλιά, Μέλισσες και πασχαλίτσες, Κοπάδια ,Βουνά, Ποτάμια, όλη η Πλάση ανθοφορεί, ερωτεύεται, επαναστατεί,. Οι εικαστικοί αγάπησαν όσο τίποτα την Άνοιξη, εκεί θριαμβεύει το βλέμμα τους.

ΝΕΝΑ ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΥ

Εγκαίνια: Παρασκευή, 13 Μαρτίου 2020, 20.00 - 23.00 ,

Διάρκεια έκθεσης :Παρασκευή, 13 Μαρτίου έως Σάββατο 12 Απριλίου 2020 Ημέρες & Ωράρια λειτουργίας: Δευτέρα, Πέμπτη & Παρασκευή 16.00-20.30, Σάββατο 11.00 -15.00 Επικοινωνία: www.athens-printmaking.com, info@athens-printmaking.com,

κιν. +30 6938786293, 6938786293

ΜΕΤΡΟ: στάση ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ και ΛΕΩΦΟΡΕΊΑ: στάση ΙΚΑ, επί της Λεωφ. Αλεξάνδρας.

Στο  ΚΕΝΤΡΟ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ-PANDOLFINI & ΣΙΑΤΕΡΛΗ Α.Μ.Κ.Ε. μεταξύ άλλων εκθέτει η συνεργατική πλατφόρμα ViewCAD του Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας που έχει συγκροτηθεί προκειμένου να μπορεί να ερευνήσει υβριδικές μορφές σχεδιασμού σε εικονιστικά, ψηφιακά και εικαστικά πρότυπα. Οι μέχρι στιγμής συνεργασίες δημιουργήσαν ένα προσδόκιμο για την ωρίμανση της συν-εξέλιξης τεχνολογίας και ανθρώπινης χειροτεχνίας.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ολοκληρωμένη πρόταση όπου τους ζητήθηκε να  υλοποιήσουν μια πρόταση  για την αντικατάσταση του χαμένου  γλυπτικού συμπλέγματος (1864)  του Έλληνα γλύπτη Παύλου  Προσαλέντη με τίτλο "Βρετανία ",  από την πρόσοψη του Ανακτόρου των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου στην Κέρκυρα το 2018.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση με την  επιμελητική φροντίδα  της Νένας Βενετσάνου στον χώρο τέχνης ETCH INK στην Αθήνα, την ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2020 θα παρουσιαστεί στα πλαίσια της έκθεσης χαρακτικής: με  "Άνοιξη" από τα Δημοτικά Τραγούδια η εγκατάσταση: Το σώμα της υποχθόνιας νύφης- Ανδρομάνας. H συνεργασία των εργαστηρίων CODE+ του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, χαρακτικής και τρίτου εικαστικού εργαστηρίου ζωγραφικης της Σχολής καλών τεχνών Φλώρινας, του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, μελέτησαν την ασυνέχεια του Δυτικομακεδονικού πανάρχαιου εθίμου της «Ανδρομάνας» στην Δεσκάτη. Η εικαστική και σχεδιαστική συν-λειτουργία συγχρόνου βιομηχανικού σχεδιασμού με εκτυπώσεις  χαρακτικών στο χώρο, λειτουργήσαν σαν διασωστικές σημειώσεις για μια νεωτερική επεξεργασία ενός τόπου, την «τοπιακή». Το τοπίο προσδιορίστηκε πολιτισμικά σε τόπο με δυνητική αποτύπωση τριών σκαμνιών που ξετυλίγουν μια ευρύχωρη σκιά των ακροβατών-χορευτών της «Ανδρομάνας» σε στυτική ανύψωση. Στα πλαίσια ανθρωπιστικών ψηφιακών περιβαλλόντων η πρόταση συνθέτει την ανθρωπολογική δυναμική της παράδοσης με διαθρώσεις στην σύγχρονη τέχνη. 

Η Ομάδα CODE+  συστήνουν οι:   Δρ. Παναγιώτης Κυράτσης, Αναπληρωτής Καθηγητής – Δρ. Νικόλαος Ευκολίδης, Επίκουρος Καθηγητής –   Αθανάσιος Μανάβης, Μηχανικός Βιομηχανικού Σχεδιασμού, ΜΒΑ –  Πρόδρομος Μηνάογλου, Μηχανικός Βιομηχανικού Σχεδιασμού –  Λάζαρος Φιρτικιάδης, Αρχιτέκτων Εσωτερικών Χώρων και Διακοσμητικής - Κυριακή Αϊδινλή, Μηχανικός Βιομηχανικού Σχεδιασμού του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, Κοζάνης και οι Βασίλης Σέντζας, εικαστικός, χαράκτης, Πολιτικός Μηχανικός – Σοφία Παπαδοπούλου χαράκτρια επίκουρος καθηγήτρια - Χάρης Κοντοσφύρης εικαστικός, αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΕΤ από την Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας  

Συνεκθέτουν οι  ΣΤΕΛΛΑ ΒΑΡΔΑΚΗ,  ΤΑΝΙΑ ΔΡΟΓΩΣΗ,  ΜΙΝΑ ΚΟΥΖΟΥΝΗ,  ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΡΑΣΤΕΡΓΙΟΥ, ΓΙΩΤΑ ΚΑΡΒΟΥΝΙΑΡΗ, ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΟΛΩΝΙΑ, PINO PANDOFLINI, ΚΙΚΗ ΣΤΟΥΜΠΟΥ, ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΓΚΑΡΗ και η Συνεργατική Πλατφόρμα ViewCAD  του Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας.

Χαράζοντας τα της Αντρομάνας : Το σώμα της υποχθόνιας νύφης

   Εγκατάσταση της συνεργατικής πλατφόρμας ViewCAD του εργαστηρίου CODE+ και των εργαστηρίων χαρακτικής, 3ικαστικού 3ργαστηριου ζωγραφικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Η συνέργεια γίνεται στα πλαίσια της έκθεσης: Χαρακτική με "Άνοιξη" στα Δημοτικά Τραγούδια, σε διοργάνωση του Kέντρου Χαρακτικής Αθηνών.

Το σώμα της υποχθόνιας νύφης

Ανδρομάνα: Πρόκειται για ένα σπάνιο έθιμο που αναβιώνει στη Δεσκάτη Γρεβενών την  Παρασκευή της Ζωοδόχου Πηγής.  Η «Ανδρομάνα» συμβολίζει την Άνοιξη, την αναγέννηση της φύσης. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στα βάθη της ανθρώπινης συνύπαρξης.

 Στην κεντρική πλατεία γυναίκες και άντρες, νέοι και ηλικιωμένοι χορεύουν κυκλικά αργούς παραδοσιακούς χορούς χωρίς την συνοδεία μουσικών οργάνων. Τα τραγούδια που λένε και που παλιότερα τραγουδιόταν όλες τις μέρες της Διακαινησίμου Εβδομάδας  και μέχρι την Παρασκευή,  αναφέρονται σε γυναικεία πρόσωπα τα οποία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συμβολίζουν τη μάνα γη όπου από τα σπλάχνα της θα αναγεννηθεί η ζωή, ενώ παράλληλα κάποια απ΄ αυτά με πολύ ιδιαίτερο θέμα που παραπέμπει στην υποχθόνια κοιμώμενη κόρη – νύφη,  η οποία θάβεται και στην συνέχεια ανασταίνεται και αναδύεται, υποσκελίζουν στιγμιαία  την ζωτικότητα της Άνοιξης που αργά και σταθερά θα φέρει την ανθοφορία και την ευγονία.

Στην περιοχή της Δεσκάτης, εκεί που η ανάδυση πετρωμάτων από τα έγκατα της  γης διαμόρφωσε την  Ήπειρο της Ευρώπης, η υπόγεια και η υποχθόνια  ώρα της νύφης, υπόσχεται την χρόνια διέγερση της ίδιας ύλης, της άφατης νύφης, της οργανικής αιτιότητας του κόσμου τούτου.

Στο δέρμα του φλοιού της γης γίνεται ο καθορισμός του τι αντιλαμβανόμαστε. Η παρουσία και η απουσία μιας υπάρχουσας κατάστασης εικάζει και προλαμβάνει τις ερεθισμένες χθαμαλότητες της γης, τις διεγέρσεις που λειτουργούν σαν εξομαλύνσεις.

Στους «Παγανιστικούς αιώνες» η σύλληψη της διέγερσης στο φυσικό περιβάλλον, λόγου χάρη η άνοιξη, αναδιοργανώνεται από εγκάρσιες ανθρώπινες λειτουργίες όπως τα κλαδέματα και τα οργώματα. Οι δραστηριότητες αυτές ωριμάζουν μια αντίληψη για ανάληψη γεγονότων και συμβάντων που πρόκειται να εφελκυστούν αναμεταξύ τους. Αυτή η εγρήγορση έγραψε στο «παγανιστικό νευρικό σύστημα» την εξέλιξη μιας δομής. θα μπορούσαμε να την φανταστούμε ως σειρά διεργασιών μετάδοσης κίνησης με καθορισμό μιας μεταβλητής από μια άλλη ακολουθία τον χορό. Ο χορός είναι εδώ, ο συλλογικός χορός είναι εκεί. Η διέγερση γεωλογικών φαινομένων, το μηχανικό ξεμύτισμα των καινούργιων κλαδιών, η ανέλιξη των ανθών σε μια οργανική αποκάλυψη γεννετικών μηχανισμών της υποδόριας εμφάνισης των μπουμπουκιών, η άμπωτη του καιρού, ο ήλιος ο ηλιάτωρας, όλα συναινούν η Ανδομάννα να ανεγερθεί ακροβατικά σε στήμονα με πέταλα, σε ορθάνοιχτο αιδοίο γύρω από  φαλλό. Η αναστροφή των τελεστών στο σώμα της εμπειρίας, στον τρόπο δηλαδή, με τον οποίο στήνονται εν χορώ ο κορμός, τα χέρια, τα βήματα, και οι  λιγόχρονες αιωρήσεις,  είναι επιβεβλημένη, προκειμένου σχεδιάζοντας οι ίδιοι την μορφή του δρώμενου να μπορέσουν να το αντιληφθούν. Οι παγανιστές «χορογράφοι» θα μπορούσαν να κατανοήσουν τις λειτουργίες των ζωντανών σωμάτων, των ίδιων των φυσικών οργανισμών, μόνο αν επιτελούσαν οι ίδιοι την ίδια λειτουργία και στο μέτρο αυτής της συμμετοχής τους γινόταν ένα σώμα που εγείρονταν  προς τον κόσμο. Η συμμετοχή είναι το πρώτο της ανοίξεως βήμα.

Η παρότρυνση της συμμετοχής στην αναβλύζουσα από τα έγκατα της γης περιοχή της Δεσκάτης, που το ίδιο το όνομά  της εγγενώς,  παραπέμπει στη σκισμένη χώρα – γη , ωρίμασε την «Ανδρομάνα», τη Μάνα-άνδρα και τον Άνδρα-μάνα σε ένα σώμα. Οι ακροβάτες άνδρες εγείρονται σε φαλλό γύρω από τους θεατές και τους χορευτές  που αρμενίζουν στην κυκλικότητα του αιδοίου.  Η χαρά των ερεθισμάτων, η συνείδηση του σώματος που κατακλύζει το σώμα, η ψυχή που ξεχύνεται σε όλα τα μέλη και με πολλούς τρόπους έξω από την κεντρική στοιβάδα των συμμετεχόντων, είναι η κατάκλιση της νύφης της χθόνιας και γραιόμορφης , όπως και της ανθρωπόμορφης. Το μάζεμα και η τέλεση είναι « η εμπειρία του σώματος εν σώματι» είναι μια παράσταση, ένα ψυχικό γεγονός, μια εκδήλωση οργανικής συνεύρεσης, ανελέητης και συμβεβικούσας στο τέλος μιας αλληλουχίας συμβάντων φύσης και φυσιοκρατικής τάξης, όπου είναι και τα μόνα που μπορούν να χρεωθούν στο «Πραγματικό σώμα». Το έθιμο περιγράφει ποιά είναι η ζωτική διεργασία  που είναι σύμφυτη με την ύπαρξη μας. Η επιτελούμενη πράξη εμφυσά την εκστρατεία για αναπαραγωγικά δικαιώματα. Το πλαίσιο του εθίμου ενθαρρύνει σκέψεις όπου το «σώμα δεν είναι μέρος της παθητικής φύσης που κυβερνάται από ένα ενεργό πνεύμα αλλά μάλλον το έδαφος της ανθρώπινης δράσης» (Σπινόζα). Το συμβολικό σώμα της «ανδρομάνας»  αφορά μια Κόρη-νύφη  που περιοδικά «κοιμάται», «θάβεται» και «αναδύεται» ή «ανασταίνεται» γόνιμα και αναβλαστικά μέσα από τη γη.

« Όταν λέμε ή ακούμε «νύφη», ο νους μας πάει σε «χαρές»,  σε λευκοντυμένες, ή λαμπρο-ντυμένες με παραδοσιακές φορεσιές γενικότερα γυναίκες που «διαβαίνουν» της εκκλησιάς (ή σήμερα του Δημαρχείου) τα σκαλοπάτια σε κάποια γαμήλια τελετουργία ή τελετή.  Στο λαϊκό φαντασιακό και στη λαϊκή προφορική παράδοση όμως,  πέρα από τις ανθρώπινες τέτοιες νύφες, εξέχουσα θέση στους μουσικούς μύθους, δηλαδή στα τραγούδια, κατέχει μια νύφη αλλιώτικη, «άλλοτρη».  Μια θηλυκή συμβολική μορφή υποχθόνια, μαύρη, χλωμή ή κίτρινη, που πρωταγωνιστεί πάσχουσα σε ρόλους «γαμήλιους» με τη θρησκευτική-παγανιστική έννοια του όρου, ως χθόνια αναβλαστική και αναγεννητική ιερή μορφή. Βεβαίως υπό την προϋπόθεση ότι  δεν αντιλαμβανόμαστε τα παραδοσιακά τραγούδια ως  αποπασματικά «κείμενα», μουσικά ή γραπτά, αποτυπωμένα στερεότυπα σε χαρτί ή σε ηχητικά (αναλογικά ή ψηφιακά) μέσα, αλλά ως μέρος μιας συνολικής, διαχρονικής όσο και ζωντανής προφορικής παράδοσης  και πως αυτά επιτελούνται στο εορταστικό πλαίσιο διαβατήριων εποχικών τελετουργιών και δρώμενων στον κύκλο του χρόνου και της βλάστησης ή στις τελετουργίες στους σταθμούς του κοινωνικού βίου των θνητών ανθρώπων

Η υποχθόνια αυτή νύφη πρωταγωνιστεί τόσο στους θρήνους, ως «Μαυρη γή/μαυρισμένη πλάκα», όσο και στα αποκριάτικα δρώμενα ως αναπαράσταση «μαύρης» νύφης ή ως μάσκα-αιδοίο. Πέρα όμως από τα παραπάνω, στους χορούς και στα αποκριάτικα  γλέντια επιτελούνται και τραγούδια  που ψάλλονται και σε άλλες τελετουργίες του κύκλου του ανθρώπινου βίου, όπως τους γάμους, αλλά κυρίως σε γιορτές του κύκλου του χρόνου, τις οποίες θεωρούμε αποκλειστικά χριστιανικές, όπως είναι του Λαζάρου, το Πάσχα (και όλη την εβδομάδα της Διακαινησίμου), του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου  Πνεύματος, του Αγίου Κωνσταντίνου, το Δεκαπενταύγουστο και σε άλλες γιορτές, στα κατά τόπους πανηγύρια και στις σχετικές εποχικές διαβατήριες τελετουργίες. Πρόκειται για τραγούδια αφηγηματικά,  περισσότερο ή λιγότερο πολύστιχα, κατηγοριοποιημένα κυρίως ως Παραλογές και Επύλλια, που ο αφηγηματικός πυρήνας τους ανάγεται σε αρχαίους μύθους.» (Ελένης Ψυχογιού:Νεοελληνική μυθολογία: η υποχθόνια νύφη και οι συμβολικές αναπαραστάσεις της στα χορευτικά τραγούδια του Πάσχα και της Κοίμησης)

Αυτές οι σκέψεις της Ελένης Ψυχογιού καθορίζουν πως η παγανιστική ενόρμηση συντελείται ακόμα τώρα στην χριστιανική συγκάλυψη του σώματος ως σήμαντρο της γέννησης. 

Για λογαριασμό της συνεργατικής πλατφόρμας ViewCAD Χάρης Κοντοσφύρης, Βασίλης Σέντζας

TAYTOTHTA συνεργατικής πλατφόρμας  viewCAD Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας για το project Χαρακτική με "Άνοιξη" από τα Δημοτικά Τραγούδια

Η συνεργατική πλατφόρμα viewCAD του εργαστηρίου CODE+ (codeplus.uowm.gr) του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων της Πολυτεχνικής Σχολής CODE+ (codeplus.uowm.gr) και του 3ικαστικου  3ργαστηρίου Ζωγραφικής και του εργαστηρίου Χαρακτικής της Σχολής Καλών Τεχνών Φλώρινας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (ide.uowm.gr)  

αποτελείται από τα μέλη:

·         Δρ Παναγιώτης Κυράτσης, Αναπληρωτής Καθηγητής – www.kyratsis.com   

·         Δρ Νικόλαος Ευκολίδης, Επίκουρος Καθηγητής – www.efkolidis.eu

·         Αθανάσιος Μανάβης, Μηχανικός Βιομηχανικού Σχεδιασμού, ΜΒΑ – www.manavis.eu

·         Πρόδρομος Μηνάογλου, Μηχανικός Βιομηχανικού Σχεδιασμού – www.minaoglou.com

·         Λάζαρος Φιρτικιάδης, Αρχιτέκτων Εσωτερικών Χώρων και Διακοσμητικής - lazarosfirt@gmail.com

·         Κυριακή Αϊδινλή, Μηχανικός Βιομηχανικού Σχεδιασμού – www.aidinli.eu

Η συνεργατική πλατφόρμα viewCAD  της Σχολής Καλών Τεχνών Φλώρινας 3ικαστικό 3ργαστήριο Ζωγραφικής , εργαστήριο χαρακτικής ΤΕΕΤ ΣΚΤ Π.Δ.Μ αποτελείται από τα μέλη:

·         Βασίλης Σέντζας,   Πολιτικός Μηχανικός Msc, Προπτυχιακός  εικαστικός ΤΕΕΤ ΣΚΤ Π.Δ.Μ

·         Χάρης Κοντοσφύρης,  Εικαστικός , Αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΕΤ ΣΚΤ Π.Δ.Μ  - Φλώροι εικαστικοί

·         Σοφία Παπαδοπούλου, εικαστικός ,Επικουρη καθηγητρια  ΤΕΕΤ ΣΚΤ Π.Δ.Μ

ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΣΤΑ ΠΑΣΧΑΛΙΟΓΙΟΡΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΜΑΝΑΣ ΣΤΗ ΔΕΣΚΑΤΗ ΓΡΕΒΕΝΩΝ. ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΕΝΕΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ υπερσυνδεσμος εδώ

Αναφέρεται ότι οι ΜΙΝΑ ΚΟΥΖΟΥΝΗ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΡΑΣΤΕΡΓΙΟΥ, ΓΙΩΤΑ ΚΑΡΒΟΥΝΙΑΡΗ,  ΚΙΚΗ ΣΤΟΥΜΠΟΥ είναι απόφοιτοι της Σχολής Καλών τεχνών Φλώρινας