Λοξοδρομώντας της πορείας του τραίνου. Κοινωνική λοξότητα στο απέθαντο της ζωής. Pick up Θεσσαλονίκη 5-13/4/2023. Επιμέλεια Γιάννη Μήτρου

   

                                        

 

Τρεις εικαστικές συναρτήσεις της κοινωνικής λοξότητας -  pick up, Θεσσαλονίκη.

Α. Pulvis Umbra: Συνεργατική βίντεο εγκατάσταση στο δώμα. Μάριος Αντωνιάδης, Στέργιος Σαμσάκης, Κώστας Φιλίππου, Κώστας Ζιρίδης

Β. Κουμλής Κωνσταντίνος: Άτιτλο 2023 Εγκατάσταση, παλιός δέκτης τηλεόρασης, ενσωματωμένο χαρακτικό (μονοτυπία), ακρυλικά & σπρέι

Γ. Απολλώνιος Πύθωνας, 2023 Εικαστική εγκατάσταση στον χώρο,σκηνογραφική  γλυπτική, ζωγραφική, φως, ήχος. Σοφία Αντωνακάκη, Στέλιος Καράς, ο Χάρης Κοντοσφύρης, Φωτεινή Μιναδάκη.

 

Συνομιλούμε μέσα σε κατακόρυφες και λοξές ερωτήσεις για πράγματα που ήδη γνωρίζουμε. Τα φανταζόμαστε, ενώ τα υποθέτουμε, και, ταυτόχρονα, τα αγνοούμε όσο περιμένουμε τον ήλιο να δύσει και να ανατείλει, τόσες φορές όσο το προσδόκιμο των άλλων 2,5 δισεκατομμυρίων χρόνων αναβοσβήματος του. Ο ήλιος ο παντοκράτορας διαλυμένος είναι ο κατακερματισμένος Απόλλωνας των 2,5 δισεκατομμύριων χρόνων. «Ο ήλιος ο ηλιάτορας, ο πετροπαιχνιδιάτορας, από την άκρη των ακρώ κατηφοράει στο Ταίναρο. Φωτιά ’ναι το πιγούνι του, χρυσάφι το πιρούνι του» (Οδυσσέας Ελύτης, Ο  Ήλιος ο Ηλιάτορας). Να μια λοξότητα καθημερινή κοιτώνας το Ταίναρο, αλλά η ποίηση την ύλη δεν την ορίζει. Δανείζει τα οφειλόμενα στην σκέψη και η ύλη καταρρέει η αναδύεται από μόνη της σαν επερχόμενη έκρηξη, αναπόφευκτη και ικανή να μετατρέψει την πρότερη σκέψη σε μεταθανάτιο παιχνίδι. Η ύλη αναπλάθεται, καταλύεται, καταρρέει, ανασυσταίνεται συμπαντικά, χωρίς να αναζητά την οπτική γήινη τακτοποίηση. Ο ορίζοντας της γης θα κονιορτοποιηθεί, ο ορίζοντας του σύμπαντος θα διευρυνθεί , ο ορίζοντας του Ήλιου του ηλιάτορα θα σκοτεινιάσει, ο ορίζοντας της σκέψης θα εξαϋλωθεί. « Όμως ο θάνατος του ήλιου είναι ο Θάνατος του πνεύματος, καθότι είναι ο Θάνατος του θανάτου ως ζωής του πνεύματος» (Ζαν Φρανσουά  Λυοτάρ, Το απάνθρωπο). Θα επέλθει ένας κατακλυσμός ύλης εκεί που μπορεί περιστασιακά να κατέλυε η σκέψη. Δεν είναι αναπάντεχο, αλλά η ζωή του πνεύματος στη γήινη φαινομενικότητα δεν εξαρτάται από την υλη που υλοποιεί, που πλάθει ανεμπόδιστα και ανάρμοστα στο τυχαίο των νόμων της που νομίζουμε ότι κατανοήσαμε. Ο μετασχηματισμός της ύλης και της ενέργειας δεν προλαμβάνεται, αλλά αποτελεί και ένα ισχυρό κίνητρο μιας σύντομης έκρηξης πνεύματος, που διαχέεται ως ενέργεια συμπυκνωμένη και αβλεπτή στην κοινωνία των ανθρώπινων από-υλοποιήσεων.

 

Η φθονούσα σκέψη είναι η φθίνουσα νοητικότητα μιας εφήμερης κατανόησης, ένα σπάραγμα γνώσης «[...] ύπουλος ο Φθόνος ψιθύρισε στο αυτί του Απόλλωνα: / “θαυμάζω τον ποιητή που το τραγούδι του είναι θάλασσα πλατιά”. / Του Φθόνου ο Απόλλωνας κατάφερε κλοτσιά και είπε: / “[...] Κι η προσφορά των Μελισσών στη Δήμητρα δεν είναι ύδωρ/ κοινό αλλά πηγής καθαρής και άχραντης ανάβλυσμα/ ιερό, ολίγο στάλαγμα, τέλειο απόσταγμα”». Απόσπασμα από τον Ύμνο στον Απόλλωνα, του αρχαίου ελεγειακού ποιητή Καλλίμαχου, όπου ο «άμετρος» Φθόνος ζηλεύει την τέχνη της Ποιητικής και την προσμετρά ως θάλασσα, ενώ ο «έμμετρος» προστάτης των Μουσών Απόλλωνας, τη θέλει και την «ευλογεί» ως νάμα μιας «καθαρής» και «αχράντου» πηγής. Και η πηγή είναι πιο οικεία, πιο κοντινή, πιο «γήινο» στοιχείο για τον άνθρωπο (Αρ. Ελληνούδη, «Όρθροι ελληνιστικοί - λατινικοί εσπερινοί», Ριζοσπάστης, 1/1/1995, σ. 4)

 

Στον Καλλίμαχο απαντά η Μαριγώ Αλεξοπούλου στο Φθονόμετρό της: «Ο Φθόνος ψιθύρισε μυστικά στο αυτί του Απόλλωνα: “Δεν αγαπώ τον τραγουδιστή που δεν τραγουδάει όπως η θάλασσα”. Ο Απόλλωνας έδιωξε τον Φθόνο με το πόδι και απάντησε: “Πολύ το ρεύμα του ποταμού των Ασσυρίων, πολλή όμως και η λάσπη και τα σκουπίδια που κατεβάζουν τα νερά. Και οι Μέλισσες δεν φέρνουν στη Δηώ νερό απ’ οπουδήποτε, αλλά από την ιερή πηγή, αγνό και αμόλυντο που αναβλύζει, το άκρον άωτων των νερών”. Χαίρε, άναξ, κι ας μένει εκεί κι ο Μώμος, όπου κι ο Φθόνος διάλεξε να κατοικήσει».

 

Η Αχράντου σκέψη πηγάζει από το ανθρώπινο, αλλά ταυτόχρονα διενεργεί πάνω στην ύλη; Στα καμώματα της τέχνης, της αρχιτεκτονικής, της μηχανικής και των κατασκευών η ύλη υλοποιεί ή αδρανοποιεί; Η ύλη είναι κοσμική, αλλά λειτουργεί κόσμια; – Όχι με αγένεια. Δεν υπολογίζει τίποτα. Η συνενοχή των πραγμάτων με την σκέψη, η τέλεση των πάντων, η έλευση της ενέργειας είναι η πραγματικότητα ακόμα και στο μιαστικό ατύχημα των Τεμπών. Στα Τέμπη, η φύση, η ύλη και η συμβολή της σκέψης με την φύση εξάρει την συν-γένεση, τον χιασμό του ορίζοντα και του ματιού, το θανατηφόρο φθονόμετρο της κανονικότητας και των νόμων, των παγιωμένων σχέσεων της αταξίας και, τελικά, το ανθρώπινο λάθος δεν είναι το αίτιο αλλά το αιτιατό. Η ύλη οδηγήθηκε σε αδρανή τήξη. Ο ανθρώπινος θάνατος παρέρχεται και ενισχύει την ανθρώπινη σκέψη, την βούληση και την δικαιϊκότητα. Στον ηλιακό θάνατο συμπαρασύρεται και η σκέψη, μηδενίζεται και εξαφανίζεται. Η διάζευξη αυτή είναι ακόλουθη της εξάλειψης και της σκέψης. Είναι ένα αμιγές συμβάν, ένας όλεθρος. Κατασκευάσαμε ένα τραίνο μεταφοράς οργανικής ύλης πάνω σε ανόργανη. Η επιστήμη και η φύση συνομιλούν, πραγματεύονται εντός των πραγμάτων. Η ύλη δεν θέτει κανένα ερώτημα προς απάντηση, αυτενεργεί, συναυτουργεί κοσμικά σε υπερκόσμια αγένεια και βία. «Συμβαίνει να», χωρίς ειδοποίηση και παρόλη την ικανότητα της μαθηματικής προβλεπτικότητας το «συμβαίνει να» είναι ακόμα ακαταχώρητο, αναστρέψιμο και ανεπανόρθωτο. Η κατάσταση μεταβολής της ύλης είναι όλεθρος, «ὄλλυμι και ὀλλύω» τα της ύλης χωρίς την δυνατότητα της σκέψης. Το ολέθριο σύμπαν δεν μεταστρέφεται. Ολέσαμε ανθρώπινες ζωές εν τη ρύμη της ενέργειας της ύλης: 4 Οκτωβρίου του 1999 και ώρα 19:30, 13 Απριλίου του 2003 και ώρα 19:30, 28 Φεβρουαρίου 2023 και ώρα 23:30, στην τοποθεσία περί της χαράδρας Τεμπών. Ο θρήνος είναι παρών, το πένθος αλλότριο και μνημονικό. Τι συμβαίνει στην άκρη αυτής της χαράδρας; Το φθονόμετρο των Τεμπών είναι θανατηφόρο και ανάρμοστο των επιθυμιών των ανθρώπων. Η ύλη και η διενέργεια της δεν δικάζεται, δεν καταδικάζεται. 

 

Τα ανθρωπινά διενεργούνται με καθήκον (κατασκευαστικές, τεχνικές λειτουργίες έλευσης τηγμένης ύλης –οχήματα σταθερής τροχιάς) ώστε η σκέψη να παραμένει δικαίϊκή, μετά την μεταβολή της ύλης των τραίνων σε άμορφη μάζα, που είναι όλεθρος αναπόφευκτος, στην ζωή των οργανισμών. «Η ανάπτυξη τεχνικών μηχανισμών αποτελεί ικανότητα όλων των οργανισμών. Τεχνικό είναι οτιδήποτε υλικό σύστημα διηθεί την πληροφορία που του χρησιμεύει για την επιβίωση του, την απομνημονεύει και την επεξεργάζεται και με βάση το ρυθμιστικό του όργανο παρακινεί σε συμπεριφορές, ήτοι σε παρεμβάσεις στο περιβάλλον του που εξασφαλίζουν τουλάχιστον την διαιώνιση του. Το ανθρώπινο ον δεν είναι διαφορετικό ως προς την φύση του από ένα παρόμοιο αντικείμενο. Ο εξοπλισμός του για την λήψη πληροφοριών δεν είναι κάτι εξαιρετικό σε σύγκριση με εκείνον των άλλων ζώντων. Είναι απλώς παμφάγος όσον αφορά τις πληροφορίες, καθώς το ρυθμιστικό του σύστημα (κώδικες και κανόνες επεξεργασίας) είναι περισσότερο διαφοροποιημένο και η ικανότητα του για αποθήκευση μεγαλύτερη. Προπάντων διαθέτει ένα συμβολικό σύστημα αυθαίρετο ως προς την σημασιολογία του και ταυτόχρονα ως προς την σύνταξη του, κάτι που τον καθιστά περισσότερο ανεξάρτητο από το άμεσο περιβάλλον και αναδρομικό (Χοφτάστερ), κάτι που του επιτρέπει να παραπέμπει, πέρα από τις ίδιες τις πληροφορίες, και στον τρόπο που έχει να τις επεξεργάζεται, ήτοι στον ίδιο του τον εαυτό» ( Ζαν Φρανσουά Λυοτάρ, Το απάνθρωπο, στο κεφάλαιο «Αν μπορεί κανείς να σκεφτεί χωρίς σώμα»).

Τα Τέμπη, ως χώρος ολέθρου, αποτελεί πλέον ένα συμβολικό κατάτμημα θανάτων από την αρχαιότητα. Ο μύθος του Απόλλωνα να κυνηγά ανελέητα να σκοτώσει κατ’ επανάληψη τον Πύθωνα, μιάζοντας και μετατρέποντας την χαράδρα σε φαράγγι. Το φιδίσιο ποτάμι διανύει τα Τέμπη. Σέρνονται σε ιδεοανθρωπομορφή ο Πύθωνας και ο Απόλλωνας, θύμα και θύτης, από νοτιοδυτικά στα βορειοανατολικά .

 

Ο Απόλλωνας καταπατά τους Δελφούς αποπειρώμενος να εξολοθρέψει τον παλιό κτήτορα, τον Πύθωνα. Εκεί που κάτω από τον Ήλιο σάπιζε (πύθω/πύσω), ο Πύθωνας λαβωμένος ανεβαίνει προς τον Όλυμπο για να καταφύγει στα Τέμπη. Ο Πύθωνας σκότωνε ότι έμοιαζε με τον Απόλλωνα. Νέοι χάθηκαν μέσα στην άνοιξη από οργή, φόβο και προθανάτιο φόβο. πριν το μίασμα. Ο Απόλλωνας εξολοθρεύει τον Πύθωνα και ζητά εξαγνισμό για το κακό που προκάλεσε. Στα Τέμπη, ο Απόλλωνας δούλεψε ως σκλάβος του βασιλιά των Φερρών Άδμητου, για επτά χρόνια· γυρνώντας στους Δελφούς και καθαρμένος ιερουργεί. Ο ομφαλός της γης, καθάριος και μαντικός, κλείνει ένα μεγάλο κύκλο αφιερωματικό στον εξολοθρευτή άγγελο, στον Απόλλωνα των απολλώνιων εκκαθαρίσεων και, κάθε τόσο, ένα κακό συναπάντημα κατάρας στοιχειώνει τα Τέμπη.

Ο Απόλλωνας με συνειδητοποιημένη την ανάρμοστη δολοφονία λοξοκοιτά την χρησικτησία των Δελφών. Η λοξότητα αποβλημένη μετά από καθαγίαση και μυθοποίηση επιφέρει μια λαγνεία για την ικανότητα να μιάζουμε και να μοιάζουμε στον δολοφόνο μας. Ο Απόλλωνας φίδι με ουρά Πύθωνα είναι μια μυθολογική λοξότητα για την καταφυγή από την κακότητα στην αγιότητα. Η αγιότητα σημαίνει απουσία από την πανακήρατη φύση κάθε ίχνους κακίας, στην οποιαδήποτε μορφή της. Στον Απόλλωνα εμφανίζεται, ως συμβεβηκός περί τη φύση η αμαρτία, η όποια εξαφανίζεται, όταν εμφανιστεί πάλιν το αγαθό. Έτσι και το φως, όταν αναχωρεί, παραχωρεί τη θέση του στο σκοτάδι, το οποίο με τη σειρά του αφανίζεται, όταν επανεμφανιστεί εκείνο. Άλλη-δολοφόνησε και άλλη-δολοφονήθηκαν Απόλλωνας και Πύθωνας σαν φως και σκιά του ίδιου και ολόσωμου ήλιου.

Η αναγκαιότητα του Απόλλωνα να ενταχθεί και να αγιάσει τους σκοπούς στηλίτευσε τις πραγματικότητες γύρω του. Οπότε οι μυθικές μάχες μεταξύ προσώπων, μέσα σε αφηγήσεις για την τροπική τους σχέση με τις ανύπαρκτες καταστάσεις, κάτι σαν δαιμονολογήσεις που προτάσσουν μια λοξότητα για το τεκταινόμενο της καταπάτησης ενός ιερού χώρου, είναι ο αφορισμός στην ζωή που φθείρει για να επέλθει ο θάνατος. Ιερέας εκδιώκει, μέχρι που δολοφονεί τον έως και τότε ιερέα. Πάντα υπάρχει ένα πραγματικό, που η αδυνατότητα της επαλήθευσης αλλά και η αποδοχή της ενοχής, με μια σειρά εξαγνισμών ,κατασκευάζουν μια καινούργια κατηγορία τύψεων, τις εξαγνίζουσες, και, τελικά, εξαγνισμένες. Η λοξότητα αυτή συνυφαίνει και ενόχους, όπως και στα ατυχήματα των Τεμπών. Η θεια δίκη, η ευκολία του δικαστικού διασυρμού, το απολλώνιο τηλεοπτικό φως που ρίχνει άπλετο σκοτάδι και συναίσθημα, οργανώνοντας το κοινωνικά λοξό σε αμφίβολο, αγιογραφεί όλους τους εμπλεκόμενους σε πολιτικούς μοχλούς. Το λοξό βλέμμα όλων, ως απάνθρωπο, εργαλειοποιεί το συμβολικό συνέκδοχο, παράγοντας μια διαλεκτική του παρόντος, ώστε στην οριακότητα των πληροφοριών του ατυχήματος να διερωτηθούν για την πολιτική άρθρωση του αισθητικού ως ατμοσφαιρική δυναμική της υλικής φθοράς, μια καταιγιστική προθανάτια εμπειρία, μια κατάφορη αδικία. Το ψυχοσυναισθηματικό φορτίο που απελευθέρωσε το ατύχημα συγκλόνισε τους τηλεθεατές.

 Διερευνώντας το οργανικά νεκρό, το ανόργανο κατεστραμμένο, το ανθρώπινο ζώο, τη βούληση,   την λοξότητα της  προκατάληψης η Σοφία Αντωνακάκη, ο Στέλιος Καράς  , ο Χάρης Κοντοσφύρης και η Φωτεινή Μιναδάκη συνεργούν σε μια προσλαμβάνουσα του μυθικού Απολλώνιου Πύθωνα, με την εξαΰλωση της ζωής 54 νέων ανθρώπων. Η συνδεσιμότητα μεταξύ ύλης και μορφών, στο δράμα που εξελίχθηκε αιτία του ατυχήματος, οδήγησε τους καλλιτέχνες σε ιδεοζωομορφισμό του παλιού μύθου, του βίαιου και εξιλαστήριου θανάτου του Πύθωνα, με την οραματική κινηματογραφική φανφάρα δύο Πυθώνων που επιτίθενται στον Απόλλωνα και τα μακροσκελή τους σώματα προσιδιάζουν σε γραμμές τραίνου. Το κουλούριασμα της μιας ουράς φανερώνει έναν Απόλλωνα εγκλωβισμένο σε συντρίμμια. Η videogame επιθετικότητα των δυο Πυθώνων, τόσο στον Απόλλωνα όσο και στον επισκέπτη, σείει συθέμελα το χώρο. Σπαράγματα τσαλακωμένων εικόνων από την διαδρομή των δυο τραίνων, λίγο πριν νυχτώσει, αφήνονται στην παρακείμενη κολόνα αναδίπλωσης. Κουβέντες καφενείου ακούγονται στα σπαράγματα. Τα φίδια ζώνουν το χώρο. Διαπερνούν μια φωτεινή Απολλώνια επιγραφή. Η ηλιακή έκρηξη παρασύρεται σε ένα διαστρικό πλου, εκσφενδονίζοντας τον θεατή από καταβολής γης. Η μυθολογική αφήγηση είναι κατάρα και προειδοποίηση για τα αφηνιασμένα τεχνικά κατορθώματα, μια εντροπία του πρωτόγονου στο μυθικό, του τότε στο τωρινό φαινομενολογικό σώμα.

Ο Στέλιος Καράς συνθέτει και κατασκευάζει τα συνεργατικά Πυθώνια γλυπτικά σύνολα, η Φωτεινή Μιναδάκη σχεδιάζει τον κατακείμενο Απόλλωνα, η Σοφία Αντωνακάκη σχεδιάζει φαινομενολογικές εντυπώσεις ταξιδιού σε χαρτί και ήχο, ο Χάρης Κοντοσφύρης αλληλεπιδρά  την αφηγηματική και σκηνογραφική εγκατάσταση.Η χρονική ακολουθία αναπληρώνεται με την συνάφεια ενός τηλεοπτικού πομπού από τον Κώστα Κουμλή, που μεταγωγεί τις χρωστικές εντυπώσεις του κόκκινου σε μια τηλεματική, θεατρική σκιά του καταραμένου φιδιού. Η τηλεματική αισθητική επιτυγχάνεται με την χρήση χαρακτικής μονοτυπίας, σε αδρανοποιημένο δέκτη, όπου η αδράνεια του θορύβου των πίξελς, τα χιόνια του δέκτη και η συγκρουσιακή καταστροφή μπαίνουν σε μια χρονολογική ανακολουθία του αιώνια μυθικού και του στιγμιαία νεκρού, του ανασυρόμενου νεκροζώντανου, της αισχύνης για το μίασμα και της ευλογίας, ως λοξότητα σκέψης. Η τηλεματική θεατρική σκιά του καταραμένου φιδιού. Οι Pulpis Umbra ενορχηστρώνουν ένα βίντεο της επαγγελίας της ζωής, μέσα από την ζωή πιθήκων. Η αμφισημία αυτής της επανεγγραφής της ζωής, από το κύτταρο μέχρι την βίωση, είναι μια στοιχειωμένη σχέση της νεωτερικότητας με τον χρόνο. Το βίντεο κινούμενης εικόνας είναι μια συνεχής βουτιά σε αναπνοές από το μηδέν, που εξαλείφει το ένα για να βρεθεί στο δύο, που πνιγεί το τρία και εξελίσσει μια περιοδολόγηση της ύπαρξης. Η λοξότητα της απομνημόνευσης του ερχομού στην ζωή, ο εντοπισμός τόσων και τόσων συμβιώσεων αποκαλύπτει την απαρχή του πεπρωμένου, που ένα μαντείο της νεωτερικότητας θα προσδιόριζε ως εντροπική επανεγραφή. 

 Χρησμός

Ινδιάνος σκυφτός στις ράγες
ακούει δυο τρένα να ’ρχονται
και στέλνει σήματα καπνού
στα άπταιστα ελληνικά του
να τα αναχαιτίσει
στη λύση λέξης και σκοπού
για ένα φτάσιμο αλλού
από το πεπρωμένο
μιλώντας φρυκτωρίας
τα μορς της αντιστοίχησης
σινιάλων σ’ άλλων ήθη
τυφλά εφησυχασμένων
στη λήθη μόρσιμου κλειδιού
μετάφρασης των «θα» και «να»
σε πλησμονή διάρκειας
νεκρών έξω απ’ το θάνατο
πως όσα καθαίρει ο χρησμός
σε συστολή του χρήσιμου
ντροπή του ειπωμένου
τα διαστέλλει ο χωρισμός
από το νόημά τους
σε σύννεφα της φοράς τους
προς άγριας δύσης εκδοχή
του «εν αρχή ο λόγος»
μετά υπόλογος καιρός
στο κέρινο ομοίωμα
ζωής από το βιος της
νάνος στρεβλής ανάπτυξης
και ύστερα καπνός
κατοπινός ινδιάνος
ανείπωτης αποκριάς

Βασίλης Ντόκος

(9/4/3023 Αναγνώστης Εφημερίδα Αυγή )

Χάρης Κοντοσφύρης 7/4/2023 

Ευχαριστίες εκφράζονται στην εταιρεία Ατραπός ΑΤΕ και στον Χρήστο Κωσταντινίδη για την υποστήριξη τους στην ολοκλήρωση του έργου. 

 

Αυτό το ποίημα γεννήθηκε μετά τα Τέμπη.

 αχθοφόρος του πόθου

 

 Η μόνη μας απόσταση

ένας σταθμός πιο πριν

μα οι ράγες, άδειες των φιλιών

τρένα, δεν έρχονται αγκαλιά

 

 δείχτης θα γίνω ρολογιού

σαν όρθια καθυστέρηση

με τη βαλίτσα σίδερο

ξυπόλυτο χαλίκι

 

 φάρος ν’ ανάβω των συρμών

στο τζάμι σου θ’ αντικριστώ

πριν φύγεις διερχόμενη

 

στη σήραγγα της νύχτας σου

 κι απ’ το σκοτάδι του ύπνου

ξεχνώντας να φρενάρεις.

Γιώργος Δελιόπουλος (ανέκδοτο ποίημα,2023 )

 

SOCIAL OBLIQUE

To Pikap Kato & The Room, Ολύμπου 57, Θεσσαλονίκη

Συνεργατικό έργο: Σ. Αντωνάκη, Στ. Καρά, Χ. Κοντοσφύρη, Φ. Μιναδάκη.
Ατομικά έργα: Β. Αλεξάνδρου, Φ. Αράπη, Κ. Κουμλής, Γ. Μήτρου, Ι. Σκαντζέλη, Χ. Χιλίτσης
Ομαδα Purvis Umbras: Μ. Αντωνιάδης, Κ. Ζιρίδης, Κ. Φιλίππου, Στ. Σαμσάκας
Επιμέλεια: Γιάννης Μήτρου

 

Το λοξό βλέμμα ενός υποκειμένου αφορά στη σχέση του με αυτό που του «εμφανίζεται ως Κόσμος»(M.Merleau-Ponty) δηλαδή η αντιληπτική του δυνατότητα και στον ίδιο χρόνο η ασυνείδητη λοξότητά της. Είναι όλο εκείνο που συνήθως μας διαφεύγει ή απωθούμε κοπιάζοντας να αποκτήσουμε μια συγκροτημένη εικόνα όλου αυτού στο οποίο «εμφανιζόμαστε και εμείς».

Η αναγκαιότητα του υποκειμένου να εγγραφεί εντός του κοινωνικού και να παράγει «κοινωνικούς δεσμούς» διαμορφώνει τους τρόπους που αυτό εικάζει τις πραγματικότητες γύρω του. Οπότε και κατασκευάζει «εικόνες πραγματικότητας». Κατά βάση όμως η πραγματικότητα είναι μια φαντασιακή σύνθεση ή κατασκευή που εντοπίζεται τόσο στη δομή της γλώσσας όσο και στην τροπική της σχέσης μου με τις υπαρκτότητες γύρω του. Πάντα υπάρχει ένα πραγματικό που η αδυνατότητα της συνάντησης μαζί του αφορά στην επικάλυψη του από το αντιληπτό του κοινωνικού που παράγει συνειδητότητες που ερμηνεύουν το ιδεολογικό του ανάφορο. Όμως εκεί που δομείται το «κοινωνικό φαντασιακό»(Kastoriadis) εκεί ενίοτε εμφανίζεται το άλλο φαντασιακό(Lacan), εκείνο της εικόνας, που λοξεύει τον «περίκοσμο(Umwelt)» (Heidegger) και μετασχηματίζει το πράγμα ώστε να το προσλαμβάνω μέσα από την εμπειρία της αποδόμησης της γραμμικότητας της κυρίαρχης αντίληψης μου για το «πρωταρχικό φαινόμενο(Urphänomen)».

Τα μέσα στις καλλιτεχνικές πρακτικές, στο μέτρο που διαφεύγουν από το ωραιοποιημένο εικαστικισμό, επανα-συγκροτούν τον κόσμο και τα αντικείμενα του. Ανασυνθέτουν τη σχεσιακή προθετικότητα του υποκειμένου που αναδύεται μέσα από το κοινωνικά λοξό και αυτό αφορά στο άλλο βλέμμα που διαπερνά την πρώτη εικόνα και που τελικά συνδιαμορφώνει μια πολιτική θέση, μια πολιτική του βλέμματος. Άρα και μια αισθητική που στην επιμελητική λογική εφάπτεται του στοχαστικού. Δηλαδή της «στοχαστικής αισθητικής» και αυτό ανακλάται μέσα από τη βιωμένη «γεγονότητα(Tatsächlichkeit)» του κοινωνικού καθώς και από τη γεγονότητα ενός κοινωνικού ασυνεχούς που είναι η παρουσία αντικειμένων τέχνης σε μια εν δυνάμει συνάφεια των μέσων και των εννοιών. Οι υλικότητες αυτές καλούνται να συνυπάρξουν, να συν-διαλεκτούν με το κοινωνικά λοξό, να συν-διαμορφώσουν τον εννοιακό χώρο μέσα από τη μορφή τους παράγοντας μια διαλεκτική του παρόντος ώστε με οριακό τρόπο να διερωτηθούν για την πολιτική άρθρωση του αισθητικού ως μια εμπειρία πέρα από το προφανές. Η δια-μεσικότητα του εκθεσιακού μετα-χώρου αφορά σε εγκαταστάσεις συνεργατικές και μη, διαδραστικές και μη, οπτικοακουστικά σύνολα.  Διαμοιράζονται στο Kato και στο Room εγκαλώντας το θεατή στο ενέργημα της καθόδου-ανόδου με τη σωματικότητα του ενεργή και η οποία οδηγεί στην έννοια του άνω-κάτω ως επιρρηματικότητα της κοινωνικής άρθρωσης του ψυχοσυναισθηματικού του φορτίο.

Άλλωστε το ψυχικό είναι εκ πρώτης πολιτικό.

Γιάννης Μήτρου(επιμελητής)

 

Βίντεο εγγραφή έχει πραγματοποιηθεί από τον Κουμλή Κωνσταντίνο μεσύνδεσμο   εδώ

 

Pulvis Umbra 

Pick up-The Room

Instalation Animation:

 Scripted Apes

Duration: 06:24 min

Το "Scripted Apes" είναι ένα βίντεο animation που διερευνά τις ρίζες της ύλης, από τον μακρινό παρελθόν όταν ξεκίνησε η πρώτη έκρηξη μέχρι την εμφάνιση της ανθρώπινης φυλής. Αναζητά τις προθέσεις της ύλης και πώς αυτή δημιουργεί και επηρεάζει την οργανική ζωή. Διαφορετικές χαοτικές στατικές λήψεις δημιουργούν μεταβάσεις μεταξύ ενός σκηνικού που αφηγείται ιστορίες, οι οποίες συνδυάζονται για να απεικονίσουν τη μετάβαση από το ανόργανο στο οργανικό. Από τη δημιουργία νοημοσύνης έως τη διαφθορά και την εκμετάλλευση.

Μέσω της χρήσης αφηρημένων και συμβολικών εικόνων, το έργο προσκαλεί το θεατή να αναλογιστεί τη θέση του ανθρώπου στο σύμπαν και τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνικές δομές επηρεάζουν την πορεία της εξέλιξης. Η πολυπλοκότητα και η αλληλεπίδραση είναι τα δομικά στοιχεία της ζωής και κατ’ επέκταση της κοινωνίας. Έτσι δημιουργείται η αναγκαιότητα της λοξής ματιάς όπου θα διακρίνει νέους τρόπους αντίληψης και αλληλεπίδρασης με τον έξω κόσμο, ώστε να αναπτυχθεί μια πιο ολοκληρωμένη και αρμονική κοινωνική πραγματικότητα.

εικαστική ομάδα  Pulvis Umbra